۱۴۰۳ فروردین ۲, پنجشنبه

آشتی کونان کوچه-گیلداستان-گیل آوایی


آشتی کونان کوچه
گیل آوایی
9 ژانویه 2009 –هولند

تازه را دکفتان دوبوم کی خانه جا بیرون نامو، می مار مرا دوخاده:
کویا شون دری؟
ایتا پیچه می مارا فاندرستم. بفکرا شوم چی بگم. بگم کی تورا بون درم! بگم کی هاچین واهیلا بون درم می یاره دس! بگم شون درم بازام می کاسه کورا بیدینم! بگم کی ....
می ماره صدا دو واره می گوش بامو:
زای جان نانم چی گودان دری ولی هرکاری کونی تی هوایا بدار!
می مارا هوتو کی فاندرستان دوبومو فکرا دوبوم، لبخند بزم. خانه جا باموم بیرون.
مشته حوسینه پینیک دوجه زن، بانکا نفتا خو دس بیگیفته، نفس نفس زئنه مرا جه او سره کوچه آمون دوبو. هرتا قدم اوسادی، بانکایا نایی بیجیر، خود چادوره پره مرا خو دیما پاکا گودی، ایتا آه کشه یی یو دو واره را دکفتی. می دیل بوسوخته. توندا توند بودو وستم. مشته حوسینه پینیک دوجه زنا هاتو فارسه فان رسه، هارای بزم:
آخه مار! ها پیله کی بانکایا تی دس بیگیفتی فاکش فاکش شون دری! اینفر نه سا کی ترا فارسه!؟
هاتو کی نفس نفس زه یی آوه جا دا:
آی زای! چی بگم!؟ خودا ترا فاره سانه داره! هیشکی می داد فان رسه! هر که دینی خو کلا کاشتان دره! ده وُرسفتم جه آ سگه زندگی!
هاتو کی مشته خانمه حرفانا ایشتاوستان دوبوم،ولی می حواس ننابو کی چی گفتان دوبو تا اینکه اونه بانکایا ببردم تا اونه خانه بلته کنار بنام بیجیر. مشته خانم نانم چی بوبوسته بو یا کی من آتو خیالاشوبوم. مره پاک اویرابوسته آدمانا مانستیم. ایدفا بیدم مشته خانم مرا گه:
پئر شیبی پسر! خودا ترا سیفیده بخت بوکونه
نانم ایچی بوگفتم یا نوگفتم، جه مشته خانمه دس جیویشتم. هاتو فکرا دوبوم. مرا یاده کی مشته خانما، ساغرسازان فانرسه، داوشسورابه کوچه ور، ایتا پسره مشته خانما خاستی بگه : سلام مشته خانم، گفتی: سلام مندگانم! هر دفا کی مرا یاد آیه هیزارتا قورصه بدارم، مرا خنده گیره! ایجور خنده کی هرکی بیدینه گه ایتا پیله کوسخولم!
هاتو کی خندا دوبوم، مره شون دوبوم، می ناظما بیدم کی جه دور آمون دره. مرا یاداشوبو کی می ناظما بوگفته بوم ناخوشمه نتانم بایم مدرسه. هاتو می دیمه رنگ بپرسته بو که می ناظم مرا فارسه وناشته می لبله بیجیر بایه. خیال کونی که بفامسته می دسه پایا آویرا گوده دارم، مرا پیشیکی بوگفته:
ا ترکمه! تو ناخوشی!؟ تو کی کله خوکه به دوبا دی بازین چوتو ناخوشی!
تا بایم ایچی بگم، بوگوفته:
فردا کلاس نوشو، بی یه دفتر ترا کار دارم
ایتا میچومانه سر بوگفتمو مرا بزم به موش موردگی کی یانی تی چاکرام ایسام ناظم جان ایمروزا تو درزا گیر تا فردا خودا بوزورگه
موستشاری کوچا دوارسته بوم. سِد احمده خانه ویرجا ایتا چوله وینیستون بیهه مو دوز دوزیکی آتش بزم. ایجور پوک بزم کی خیاله سالاسال مرا سیگاره جان جیگفیته بید.
حاجی آبادا فانرسه بیدم تقی پشمک خورا ژیگولا گوده ایتا سیاکوره بالا بیگیفته هاچین دیل فادان دره قولوه فاگیفتان دره. تا مرا بیده ایتا لوچان بزه، یانی : آغوزدار
منام بمی رو ناوردم، بیده نیده بنام اونا دوارستم. ایدفایی کورده حوجت جه دور داد بزه :
ا..................تی خاخورا بازام کی اوتوشویی لیباسه مرا ژیگولا گودی!
بیچاره تقی پشمکه رنگ بوبوسته بو دیفاره گیل. ایدفایی نانم چوتو بوبوسته کی تورکه حوجتا دست تکان بدام بوگفتم :
فاگیفتم کی فاگیفتم تو چره ناجه داری پسر! اگه تانی تونام فاگیر پوز بدن!
تقی پشمک خیاله کی جهنمه آتشه جان ایدفایی دکفته بو بهشت! پاک پرا گیفتان دوبو. مرا ایجور نیگا بوگوده کی یانی مرا جیویزانه یی! وای کی هاچین ذوقه مرا خو تومانا پاک دیمیشتان دوبو!
کورده حوجت قاقابوسته مرا فاندرست. ایجور کی اونا جوتیکی واکفتیبی بوگفته: من کی شیمی مرا نوبوم، من...
تا بخوایه خو حرفه دوما بیگیره، ایجور داد بزم کی کورده حوجته حرفان می داده مئن آویره بوسته. تا کی فاره سه ییم به همو آرامه بوگوفتم: تونام وختو بی وخت ترا حالی نیبه! هاتو کته رایی تره هرچی تی کله آیه گی! مگه نیدینی خو یاره مرایه
کورده حوجت ماسته مانستن به سا مرا فان درست. ایتا اونه شانه سرا بزمو می رایا بوشوم.
حاجی آباده وسط فان رسه، مرا جوم جوم دکفت. پاک ول گیفتان دوبوم. نانم چره نخواستیم می یاره خانه ور بشم. دانستیم کی الان کو رایا وا بایه بشه بخانه. می دیل ایجور زه یی که می پیشانه، شه بزه بو.
ایتا دوکانه شیشه مئن مرا فاندرستم. می بیجیر بوجورا های نیگا بوگودم. مره مره می دیله مئن گفتیم: بشم!؟ نشم!؟ نانم چقدر هوتو به سامو اکه را دکفته دارم. خیابان پهلوی یا بپیچستم. آذربانی یا فان رسه، می دیل دکفت واگردم. گاندی پیران دوجی ور ایتا پیچه سرپا به سام. های می خیالا اورشین بوگودم. بیدم نتانم نشم. واستی بشم بیدینم. واستی بشم ایتا گوشه شلمان پلمانه پوشت جوخوسم، می یارا بیدینم.
هاچین واهیلا بوستان دوبوم. هاتو می مرا چکو چانه زئندوبوم کی بیدم خیابانه وسط ایسام، شون درم خیابانه اوطرف. گاندی پیراندوجی می پوشت، آذربانی می جولو، حوسین میمونه پئرا بیدم خو فیاته مرا کی سالانه سال بو تاکسی کار گودی، آمون دره. هالا فان رسه ایجور بوق بزه کی خیاله یخ بردان دره. می پایا توندا گودم خیابانا دوارستم.
پور ده نمانسته بو کی سینما سعدی یا فارسم. واستی بوشوبیم آفخرا کوچه، حاجی حمامه ور بزه بیم آشتی کونان کوچه را بوشوبیم. ها طرفان بو کی می کاسه کور غمزه کونان آمویی یو می دیلا بردی.
می جیبه مئن، می پولا ایشماردان دوبوم. نانم دوزار یا سه قران بو. ایتا ده شی همش می چیبه مئن ته کیسه ناهابو. می حواس ننابو کی اکه ده شی یا آویرا گوده دارم. یا شایدام ناهابو دوزاری مرا فکر گودیم سه قران بو. دوچرخه فوروشی روبرو، ایتا پیره مردای دکه داشتی که اونه جان ایتا ده وینیستون بیهم.
نانم چره مرا ایجور ده نیگا گودی. منام کی پاک می هفتایا آویرا گوده بوم. پوله خوردا بنابوم اونه پیشخوانه سر، ایچوله وینیستونا اوساده بوم با ایتا چوله کیبریت می سیگارا آتش بزه بوم.
لیباس فوروشی برک، برق زه یی. یوسف باقلایی خو چارچرخه ور داد زئن دوبو: مگس بیاف بپرا دن جایزه فاگیر! هامیشک هانا گفتی مردوما بخنده تاوه دایی. حوسین پابوز گیره خو پئره نهارخوره والای دان دوبو، میدانه فانرسه شون دوبو. تیمور لب چاک، اسبه ارابا چارانال دو وانن دوبو. خاور میدانه کنار هیندوانا حراج بزه بو مردومام اونا دورا گوده بید.
ایتا پیچه مردوما فان درستمو می رایا بوشوم. حاجی حامام فان رسه ، بپیچسم آشتی کونان کوچه. می سیگارا پوک زه ییمو می خیالا اورشین گودیم. خیالام کی لاب پیله لاته مانستن، امان ندایی.
کوچه وسط فارسه بوم کی مرا خوشکا زه. پاک خواستیم آبا بم بشم زمینا فورو. نخواستیم بیدینم. می چکره پرکسی. می دیم پرا شه بزه بو. می دیل ایجور زه یی کی پاک خواستی می سینا دورسینه. سیگار می انگوشتانه مئن، ایجور می دسا بوسوجانه کی اونه واسوجان، پاک می جانا دوارسته بو. هاتو قاقا بو فاندرستان دوبوم.
می کاسه کور جه دور ساسانه مرا بال به بال آمون دوبو.
وای ساسان! می جانجانی ریفق می یاره مرا بال به بال!؟ نانستیم چی بوکونم. نه تانستیم به سم. نه تانستیم واگردم. نه تانستیم بشم. نه تانستیم..... خوشکا زه بو مرا.
می سیگارا پوک بزم، اونه دودا می خیاله مرا هوا بدام. پاک دونیا فوگوردستان دوبو. می سر دگه را شویی. من آویرا بوسته بوم.

هان.  

یاداوری - گیل آوایی

 1

دَوَستی می پرا، پروازا چی گی / دَوَستی می چوما، بیدارا چی گی

هاچین بی شات کرا خورداندری تاب / می نالا جیگیری فریادا چی گی 

2

شبانده سَله مِن گوسكا بخوانده / پيله پا به تومامه پا برانده

هاچین ايمرو نوكون فيسوايفاده / كه خالی مشتی ره نا گابه خنده

3

گيلان جان می چومه سورمه تی خاكه / می ديله آرزو ده نه تی خاكه

شبانده روز ايسام تی جنگله ياد / می تسـكه ديل تی ده نه ره هالاكه

.

2012

۱۴۰۲ اسفند ۲۱, دوشنبه

یادآوریها - گیل آوایی

واگردانه سره!

منو می رشت،

تاسیانی  داریمی

بی هم!

/////

خیالا گم بوشو می دیل ولانه / چومه ارسُونا دیمه سر فیشانه

هاتو واخوبا بم دیما بره آب / مرا قاقا کونه غورصا دو وانه!

2

شبانا دام ناهان می دیله کاره / چومانا چو زنه تا کی بواره

منام واهیلا بم جه می دیله کار / کی دیل نقاره زنه چومام دیاره!

3

 تمَشداران، گوماران، داره خالان / روخانان، آبه نُوبدانان، بیجاران

چیچینِن، آبلاکُون، گوسکانو ماران / چی خوشکیل بوندرَد بهاره گیلان

4

بامو نوروزو من غوربت آویرم / نانم تا کی واسی غوربت دیمیرم

بازام فکرا شومه هفسینه نوروز / خیالام وا نده تا وَل نیگیرم

5

دپرکستم خیالا های بزم چو / دیلام پاک ده جمَخته گِه وطن کو

بخواندم آی غریبی دادو بیداد / کی می امرا وطن بیگانه تر بو

6

مرا ده وامرازه غوربت جوخوسم / خایم می جاجیگا ایشب بوخوسم

دِه وُرسفتم جه غوربت داده بیداد / چقد بیگانه­جا تا صبح نوخوسم!؟

7

بهارا دوری مِن هانده کونم ساز / نانم دوری چره دیلا گیره گاز

ایسَر غوربت سوجه دیلا بصد ساز / ایسر آ یاده کی جانا زنه داز

8

بجه زولفا پریشانا گوده باد / بیجارانه هاچین شانه زنه باد

می دَس گرواز، شلانقوزه فوزِه داز / دپرکستم بیدم غوربت کونم داد

9

گیلان سبزه جه می سبزه بیجاران / می جنگل می روخانان، تیتی داران

خالی واشو چوچاقو بینه یو راب / کولوشکن، کیشکاجیک جیکه بهاران

 11-3- 2012

۱۴۰۲ اسفند ۱۲, شنبه

حسن شیر/ گیلداستان- گیل آوایی


حسن شیر/گیلداستان - گیل آوایی

آلوچه دارانا تی تی بزه بو. لوختا بوسته باغ، خو بهاری لیباسا دوگوده، خوشکا بو نارنج دارا لوچان زئن دوبو. خوج دار، خو شاخه بالا واگوده، پاک خیاله کی آسمانا خواستی کشا گیره. ورفان ابا بوسته بو. شوخم بزه باغ سبزا بوسته بو. باغه هیسته جانا، ککجو توربو سیره ولگ، نو نوارا گوده بو.

کشکرت تبریزی داره لچه لانه چاگوده بو. چی چینِن توته دارانا پاستان دیبید. آغوز داره ولگ، آفتابه مئن برق زئن دیبید. گالی پوش خانه، کی نوروزی خوان هالا ناموبو،گیله الابه بوبوسته بو، هسایام فو ووسته دیفارا سوسو دایی یو بازام خو رنگه سو مرا چومانا قاقا گودی .

آیوان سر جلاسته گره کان، گوش واره مانستن والای خوردیدی. ایتا مئن، خانه مارکویی لاب شاخ شانه کشن دوبو. تلار زمستانه تسکه روزانا نخواستی یاد باوره. لهاف دوشوک، تا بوبوسته تلاره کش مهمانانه خوابا دئن دوبو. شلخت چاچه دیمه اوردکانا ترسانن دوبو. همساده خانه کتله صدا کیشکایانا ترسانه یی. همساده سراخور زای هاتو خو گولی چیلیکا ترانن دوبو. کشکرت خانه لوجانه که سر خیاله همه تانا هارای زئن دوبو.

صارا خاک کیشخاله ترسه جان دیواره کش، شور بوگودیدبید خیاله کی کولوشکنه رافا ایسابید تا اورشین بیبید. هرماله تکان نوخوردیدی. باد ده او زمستانه زورا ناشتی. ایاز سبزی باغا پاک سیفیدا گوده بو.

خوروس کلای ایتا کونده سر خو بالا وگوده، ایجور اویی گودی کی اونه اویی صدا تا او سره بازارا دوارستی. مانده هواخوشی یا خو وازه ولنگه مرا جشن گیفتان دوبو. تیلیمباره مئن اونه دیل ترکسان دوبو.

گاب کی خو لیشا والیشتان دوبو، اونه داهانه جا آلو زه یی، لاب شورمه مانستن اونه سره جور، شویی هوا. گاب تازه تیلیمباره جا بیرون باموبو گیله مرده رافا ایسابو تا ایموشته کولوش اونه ره باوره. کیشکایان کولشکنه دوما بیگیفته باغه مئن، بوشوبید تظاهرات. صابخانه سرا دور بیده بید.

پرچینه کش ایتا لانتی خو لانه جا بیرون بامو فکرا دوبو، شایدام گوسکا فه وه رستانا خیالا دبو. لیسکه ره آغوز داره لچه همساده کوره که رافا ایستابو تا بایه اونه ره ره شیب بزنه.

سبزابو پلت داره خاله جا، هلاچین والای خوردی، لیسکه ری، هلاچینا وا بدابو تا همساده کوره که، دوما بیگیره! نانستی کی هاچین خورا پرکانه.

گاب تا گیله مرداکا بیده ایتا " ما " بوگوده. گیله مردای هاتو کی گفتان بو :

آمون درم حیوان! آمون درم!

کرده خالا اوساده چاه جان آب واقوشته. ودره آبا بنا گابه دمه چک. گاب کی خیاله زالاش باورده بو خو سرا تاوه دا ودره مئن چلاب چلاب آب اودوشته. لیشه یام امان ندایی، های خو سرا خواستی تاوه دا ودره مئن.

گیله مردای دازا خو کمر فوزه، گروازا بنا خو کول، شلواره لنگا ور بکشه راه دکفته بشه روخانه کنی. ایمرو همه تانی ایله جار بردان دیبید.

همه تا بهار روخانانا واستی ایلجاره مرا بکنده بید. ایتا روز همه تانی راه دکفتیدی. ایتا داز، ایتا گرواز، ایتا تٌور گیفتی خو دس شویی پیله روخان، بالا ماللا دوارسته را.

ایتا ایتا جه راه فاره سه ییدی. روخانه آبه مانستن وختی فاره سه ییدی به همدیگه ایتا بوبوسته بید، پاک تانستیدی ایتا کویا جابجا بوکونید. جه پیله وردخان بیگیر تا پایین محله بیجار کلان روخانا چاگودیدی هاچین گیله آلابه بوبو. هر کی بیجار جه روخانه کول دوراستی یا اونه آبه رایا دوستی، ایتا نوب نایی یو ابا ایجور خو بیجارا فاره سانه یی. ایمرویام روخانه کنی بو یو ایلجار بردان دبید. یاور دانه وختانه مانستن.

گیله مردای خانه جا بزه بیرون. واشانا، شه بزه بو. هالا خیلی بمانسته بو کی آفتاب واتابسته بی یو صوبه ایازا خوشکا گودی بی.

واشانه سر پا کی بنا بی پاک خیاله کی تی پایا بوشوستی بی. هاتو کی پابرانده واشانه سر را شویی، تی پا بوستی هاچین سیفیده ورف. گیله مردای روخان کنارانا بیگیفته بو تا فارسه پیله روخان. مرداکا شه بزه بو. جه دور بیده همه تان اویا جیما بوسته دارید.

 مدرسه شو زاکان کیتاب بدس اویا دورا بوسته بید. پاک هاتو یه کی خیاله تازیه یه یا ماره که بیگیفتده. همه دورا بوسته بید.

گیله مردای خوره گفتی حوکمن ایتا ماشین دکفته داره روخانه مئن. شایدام اینفر دمرده داره. هاتو خوره حرف زئن دوبو.

زمستان بوشوبو. گدا بهار باموبو. گیله مرد هرچی پستایی بوگوده بو، زمستان تماما بوسته بو. همه تان هاتو بید. ویشتره گیله مردان واستی نوزول بوگودیبید. اوشونی کی نتانستیدی قرض بوگودیبید یا اینکی ده یید نوزولخوران، اربابان بوخوصوص، ایجور شرطو شروط ناییدی کی بیچاران ده یید خوده شانه تومان پیرانام وا گیروب بنید. تا چی برسه اون همه جان کندنو بیجار کاری یو ویشتایی.

خیلی یان خودشانه تخمه جوبا بوفروخته بید یا اینکی بوخورده بید. بلا زمستان بو. ها روزان واستی توم بیجارا انگاره بیگفتیبید. هرچی ده- را بوستی بی، هرماله نتانستی دی بیجار کاره به وخت فاره سه بید. ها وختان بو کی گیله کان همدیگه یا یاور داییدی ولی تخمه جوبا هرکی خو اندازه داشتی. اونی کی نه پول داشتی نه پستایی یو نه تخمه جوب، چاره ناشتی جوز نوزول گودن. نوزولخورانام کی ده نوگو! بیچارانه خونا اودوشتی دی.

گیله مردای خوره هاتو بفکرا شوبو ایتا چوم دوستی او مردوما کی دوره شر جیما بوسته بید ایتا چومام واگوده ولی اونه حواس ننابو. خوره خو حیساب کیتابا چورتیکا آمون دوبو.

سره صدا ویشترا بوبو. گیله مرداکه گوش تا بامو حسن شیر! خو دیله مئن بوگفت آی دیله غافیل حوکمن حسن شیر اینفره چارچرخا هوا بوگوده داره! یا دوز بیگیفته یا کی اربابه موباشیرا دخشارده داره! هاتو های جیلیز والیزا دوبو تا کی فاره سه مردوما کی اویا جیما بوسته بید.

آیتا بوگوفت مشتی سلام. اویتا بوگوفت مشتی سلام. خوب بوبو فاره سه یی. مردوم را واگودیدی مشتی یا بداشتی دی کی بشه جولو.

گیله مرداکه چوم تا دکفه روخانه کول دو تا دسی زنه خوسره تان! تا فچمه خو ریفقه سرا بنه خو پا سر مردوم داد زنه ده:

- ژانداران آمون درید........ ژاندار ژاندار.........

گیله مرداکه شست خبردارا به! کار کاره نوزولخورانه! ارباب کی اونه زور فان رسه یی حسن شیره دس جیویزه! اونا شبانه بوکوشته.

حسن شیر همه کسه داد فارس بو. همه تا سال کوشتی گیفتی، اونه اویی صدا، اونه برم بری، اونه مردوم داری یو اونه مهره بانی همه کسه ویرجا اونه جایا وازا گوده بو.

کی یارستی زور بگه!

گیله مردای حسن شیره سرا بنابو خو زانو سر. هاتو جه حسن شیر گفتی و اشک فوگودی. مدرسه شو زاکان هر کودام خواستیدی ایتا حسن شیر بیبید!

میانده جا خورسه اویی صدا آمویی. دارانه شاخه جلاسته بو تا روخانه آبه چک. روخانه کوله سر واشان سبزا بوسته بید. درخته شاخه جا گاگلف ایاز چکه ستی روخانه مئن. مردوم ایتا ایتا فاره سن دیبید.

ایتا کله ورزا بیجار کوله سر گابا سرا شوبو. توسه داره لچه ایتا کشکرت نیشته بو ایچی توک زئن ده بو. داره گوسکا دیمیشته بو ایتا چیچره سر. ایتا کولی روخانه آبه مئن دوم بزه.

گیله مردای خوره هاتو نالا دوبو. ژان داران فاره سه بید. خیاله قاتل خودش ژاندار اوسه گوده بو!

 هان

۱۴۰۲ اسفند ۸, سه‌شنبه

یادآوریها - گیل آوایی

 شهرِ اکنونِ من آخر کوچی میدانم کو!؟ / جانسپارو لبِ آب، یا پیله میدانم کو!؟

مسگرانراسته وُ بازاروُ سیفید مسچد! آی / بادِلا!، موستشاری! ساغریسازانم کو!؟

یا یوهود تپه وُ رودبارتان وُ استخر، ای وای / باغِ شاه، پاستوریزه، آج بیشه سامانم کو!؟

یا واگرد، ایپچه بیجیرتر بوشو تا نفت انبار / فان رسه سنگره را جانشورا رودخانم کو!؟

ای دریغا که نشد قسمتِ دیدارِ دیار / آی دمردم بوخودا رشت وُ پسیخانم کو!؟

...

اینها محله های رشت و حومه هستند:

کوچی میدان/پیله میدان/جانسپار/لب آب/مسگرانه راسته/بازار/سیفید مسچد/بادلا/موستشاری/ساغریسازان/ یوهودتپه/رودبارتان/استخر/باغ شاه/ پاستوریزه/ ج بیشه/ نفت انبار/سنگر/پسیخان

/////

دوری

دور می کند خیال

بال کشانِ پرشورِ خاک مادری،

باز

سبزانه رستن،

دیرینه های هستن.

نجوای آب در پیچ و تابِ ناز

دستانی به نُت کاشتن.

لالاییِ داشت

پیشانه هوارِ آوازهای شالیزار.

.

داس ها به شادی دست.

برداشت

ترنمِ رنجهای به بار.

زخمهای زمستانی مرهم.

پایانِ یک گدابهار چشم به راهی.

.

در راهند یاورانِ کاشت، یاورانِ داشت،

یاورانِ دِروهای پرجوش،

پر خروش،

آه

لختی فراموشیدن با رقصهای شاد

پیراسته پاهایی به گِل

رمزِ رازِ بودن:

گیل مرد

گیل کار

گیل بهار.

وای دل می برد مرا

دل می برد مرا

این همه دلتنگی!

دلتنگی

دلتنگی

دلتنگی

 .

2015

۱۴۰۲ بهمن ۲۶, پنجشنبه

یادآوریها - گیل آوایی

چره غورصه!؟، ویریز!، دوشمن نیهه شه!/ چوما فونچین!، بیدین ارسو فی وه شه!

جوخوفتن، آیو ناله، خانه بی صاب!/نایی میدان، تی دوشمن کی نیشه، شه!؟

فارسی

غصه چرا!؟ برخیز، دشمن می گذارد و می رود/بازکن چشمانت را، ببین اشک می ریزد و می رود

پنهان شدن، آه و ناله، خانۀ بی صاحب!/میدان نیایی!، دشمنت نمی رود!، می رود!؟

2

خیالا چو زنم شب، چوم نیشه خاب!/ تیته نا فاندرم، می دیل به بی تاب!

هاتو کورم کلاچم ونگ زنم داد،/ خیاله شب گیره می ارسویا قاب!

2013 

3

بیدم ویشتا می خاکه مئن دره پور / بوجور نیشته ایتا حاکیم هاچین کور

بوگفتم آخودا آبچا بُو تی کار / تونام هی وخت نیبی ویشتا مرا جور!

4

بیگیفته دیلا هانده غم زنه فو، / سیابرا دوارست چومه ارسو!،

اوروش وارا درم هیلوی هیلوی،/ گوسن دوخونه دیل، چومه ننا سو!

2015

5

فتاشته داره جا جنگل بوکود داد / بوارست آسه مان روخانه فریاد

جه تُورو دازه دومه، دار بوبو قاق / چره همنجس کونه همجنسه بیداد

فارسی

از تراشیده شدن درخت، جنگل فریاد کرد/آسمان بارید، رودخانه فریاد کرد

از دستۀ داس و تبر، درخت حیرت زده شد/چرا همجنس به همجنس بیداد می کند

6

تی دوسکول زئنو می کفتن، ویریشتن / تی فو زئنو می گورشا بونو، بیشتن

هاتو کفتن، ویریشتن، قاقا بون، قاق / جه تی کاران چوتو واستی جیویشتن!

فارسی واگردانن شیمی پا!!!!

7

دپرکسته زمین، دارا زنه چو / زمستانا گه وسته بوشو بوشو

چی چی نی، گوسکا، لانتی آب لاکو، راب / کرا سرده هاوایا دده سوسو

فارسی

زمین بیدار شده درختان را تحریک می کند/به زمستان می گوید بس است برو برو

گنجشک، بچه غورباغه، مار، لاکپشت، حلزون/به هوای سرد حسرت می دهند

8

فتاشته داره جا، جنگل بوکود داد/ بوارست آسه مان، روخانه فریاد

جه تُورو دازه دومه، دار بوبو قاق/ چره همجنس کونه همجنسه بیداد

فارسی

از تراشیده شدن درخت، جنگل فریاد کرد/آسمان بارید، رودخانه فریاد کرد

از دستۀ داس و تبر، درخت حیرت زده شد/چرا همجنس به همجنس بیداد می کند

بیست ویک فوریه2013

9

تاسیانی تاسیانی می دیله سر تو چه مانی / ارسوُ هرماله نمانی غوربته دوره تو نانی

آه کشم می ایا خانی ول گیرم شوالا مانی / من گمه دوری یو توری تو میدیله امرا خانی

دیل جه تو توره تو جه دیل، پاک دمردم من اویرم / تسکه دیل غورصا زنه کش، تو کونی پادرمیانی

تو مگه غوربت دکفتی!؟ تو مگه دوری جا دانی / کی همش ارسویا مانی های خانی تو دیلمانی

وا ندی تو را ندی تو پاک بیگیفته دیله مانی / تا دیمیریم ارسو زاری تو خانی گوسن دوخانی

پاک بوبوستی ده اویسی چی خایی بوشو جیوانی / آی جیوانی آی جیوانی آی جیوانی آی جیوانی

ناتمام

برگردان فارسی:

تاسیانی تاسیانی روی دلِ من تو مثل چه می مانی/مثل اشک اصلا نیستی غربت و دوری را تو نمی دانی

آه می کشم، آهِ مرا می خوانی، شعله می گیرم تو شعله را می مانی/من از دوری می گویم از دیوانگی تو با دلِ من می خوانی

دل از دست تو دیوانه است تو از دست دل، انگار غرق شدم من گم شدم/دلِ بیتاب غصه را در بغل می گیرد تو پا درمیانی می کنی

تو مگر به غربت افتادی!؟ تو مگر از دوری می دانی/که همیشه مثل اشک می مانی که هِی دیلمانی می خوانی

دست بر نمی داری راه نمی دهی انگار مثل دلِ بیتاب می مانی/تا غرق می شوم از اشک و زاری تو گوسندوخانی* می خوانی

درست مثل هوو شده ای، چه می خواهی جوانی رفته است/ای جوانی ای جوانی ای جوانی ای جوانی

* دیلمانی و گوسن دوخان دو گوشۀ آوازی در موسیقی گیلکی ست

پانردهم فوریه 2013

۱۴۰۲ بهمن ۲۰, جمعه

چاچه ننا چاه ننا، کرده خاله نی یه داب( یادآوریها3)/ گیل آوایی

چاچه ننا چاه ننا، کرده خاله نی یه داب

گیل آوایی / 13 فوریه 2013

چاچه ننا، چاه ننا، کرده خاله نی یه داب / گیلکه ره چی ناها، کون واسینی، خالی آب

گیله دیهات موزا بو، واگردسه روزیگار / ننا شلخت، نه کرات، نه مورغانه، لیشه، گاب

پاک ده بوبو قاطیسال مردوما قورصه فوخوفت / ننا پلا سوفره سر، ویشتا زاکان شَدَه خاب

دارو درخت، باغو ماغ، سیرو کاکج، توم بیجار / همه چی پاک رُو بامو، دیهاتی خانه خراب

گداباهار تابستان، پاییزه باهار زمستان / پاک ایتا فصل داره سال، ویشتایی فصله بیتاب

بیجار میجار چورا بو، چینی کونه فته رات / گیلک دمردان دره، مملکتام بی صاحاب

هرکه دینی قولقا گیفت، تیره آغوزا دباخت / کپچی دینه لبچی یاا[1]، لوففت کشه بی حیساب

واهیلو تور تا گیره  گابه گو ماله که دوما / هاچین خیالاتی به دولته رهبر مئاب

گیل آوایی وستا کون، بچاب بچابه دیار / آخونده ره چرچره، رهبری یام پیله گاب

برگردان فارسی

حوضچه نیست، چاه نیست، وسیله آب گرفتن چاه رسم نیست/برای گیلک چه هست، بیهوده به زمین کشیده شدن
دهات گیلان موزه شده، روزگار برگشته است/نه غاز هست نه مرغ نه مرغانه، گوساله، گاو
درست شده است سالِ فحطی، غصه مردم را در خود فرو برده/پلو سرِ سفره نیست، بچه ها گرسنه بخواب می روند
درخت و باغ، سیر و شاهی، نشاء برنج/همه چیز بهم ریخته است دهاتی هم خانه خراب
بهارِ گدا[1]، تابستان، بهار پاییز، زمستان/سال انگار یک فصل دارد، فصلِ گرسنگی بیتاب
شالیزار خشک شده، چینی بیداد می کند/گیلک دارد غرق می شود، مملکت هم بی صاحب
هرکه را می بینی در خود فرو رفته، دار و ندار باخته است/آدم لوچ به لب ورآمده می نگرد، منت بی حساب می کشد
تا وقتی که پریشان و دیوانه کفشدوزک را دنبال می کند[2] / دولتِ پیرو رهبر دقیقا خیالاتی می شود،
گیل آوایی بس کن دیار بچاپ بچاپ است/برای آخوندبخور بخور می شود رهبری هم یک گاو تمام عیار است


[1] اشاره به مثل گیلکی ست: کپچی لبچه دینه، گِه آقزونا باخ= آدم لوچ به لب ورآمده می نگرد، می گوید دهانش را ببین

[1] درگیلان، پس از زمستان که روستایی پس اندازها و هرچه داشته در زمستان مصرف کرده، دوره ای از بهار را در نداری سر می کند تا وقتی که میوه و سبزیجات برسند. این دوره را در گیلان  گدابهار=بهارگدا! می گویند
[2]  اشاره به مثل گیلکی است که می گوید کسی که کفشدوزک را دنبال کند به پشکل می رسد

توجه* پس از انتشار ویدئو، دو بیت ( بیت سوم و پنجم) به این غزل افزوده شده است که  در ویدئو نیست.

۱۴۰۲ بهمن ۱۹, پنجشنبه

یادآوریها2 - گیل آوایی

سراخر دیمیره می ارسو مرا / اونی کی فوقوفته مرا ناروا

سراخر فوقوسان تومانا به شه / می جان واج آیه زخمانه ره دوا

ایروز شومی شه ونگو زاری مرا / آیه خنده لب هانده، دس دسکلا

سراخر دپرکیم جه آ فوخوسان / بازام تی تی وارانا به را به را

نوخور قورصه دونیا نمانه ایجا / همش رادواره، دواره بلا

چره شومه نالانا باور کودن!؟ / چره وا آمی سر ببه بی کولا!

منم من کی واستی بدم خاکه جان / منم من کی جنگل می جا به پنا

ویریز می مرا یاوری وخته یار / بی یا تا بیبیم جه شومانان سیوا!

فارسی واگردانن شیمی پا2015

////

1

زرتشت نماد نام ایرانی ماست/ اسلام نشان ننگ و بدنامی ماست

از بهر حقارت است الله الله/ عمامه بسر برای ناکامی ماست 

2

من با دل خون و خاوران آمده ام/ از داغ و شکنجه ها بجان آمده ام

ای حاکم تازی بتو از من پیغام/ از ریشه کنم ترا، از آن آمده ام

3

از بهر وطن با سر و جان آمده ام / با مهر وطن چو آرشان آمده ام

بر رهبر جمکرانی از من پیغام/ خونخواه وطن منم از آن آمده ام

.

2011 

۱۴۰۲ بهمن ۱۷, سه‌شنبه

یادآوریها - گیل آوایی

 1

گیلکم جنـــــــــــــگله داده می اوخان

می گولازه می بـــــــــــــهاره باباخان

جنگلی زاکمه ســــــر پور بمی دوش

دوشــــــــــمنه مردوما دایم به فوران

ناورم دونیــــــــــــــایا می سر بفوروز

ویشتایام سیره جه می سوفره تکان

سبزمه زنده مثاله چـــــــــــــــایی باغ

نه سمه، جـــــــاری یمه مثله روخان

سربوجور آســــــــــــمانا سوسو دمه

آموجم از گاله شانه دیلــــــــــــــــمان

گیل آوایی به خو گیلان کونه نــــــــاز

کرا دوری جــــــــا بوبو میثله توران

برگردان فارسی

گیلکم، هوار من، فریاد جنگل است/رنگین کمان بهارم افتخار من است

بچه جنگلم، تفنگ بر دوش من/دشمنِ مردم دایم فراری می دهم

دنیا را نیز سر فرود نمی آورم/گرسنه هم از تکاندن سفره ام سیر است

سبزم، زنده مانند باغِ چای/نمی ایستم، جاری ام مثل رودخانه

سرافرازم، آسمان را به رشک می کشانم/فرا می گیرم از کوه نشینان دیلمان

گیل آوایی به گیلان خود می نازد/فقط از دوری مثل پریشانها شده است!

2

گیلان سبزه جه می سبزه بیجــــــاران

می جنگل می روخانان، تیتیتی داران

خالی واشو چوچـــــــاقو بینه یو راب

کولوشکن، کیشکاجیک جیکه بهاران

3

بجه زولفا پریشانا گوده بـــــــــــــاد

بیجارانه هاچین شانه زنه بــــــــــاد

می دس گرواز، شلانقوزه فوزه داز

دپرکستم بیدم غـــــوربت کونم داد

4

زمانه پــــاک بوبوسته لالیکی دار

می پا جیجا بوبوسته کس ناره کار

هاتو دو وم بیجــــارمرزا کونم داد

مره سگدوبی نا قرضه نوزولخوار

.

6- فوریه-2013

 

۱۴۰۲ بهمن ۱۶, دوشنبه

بخون بینیشتده مردوم چی عاشقانه بگم - کیل آوایی

بخون بینیشتده مردوم چی عاشقانه بگم / چومانه ارسو مرا شعرو یا ترانه بگم

هاچین دمرده یمه بسکی چومه اروسو دکفت / ده ارسوجا نتانم شعره دیلبرانه بگم

می مردوما کی دینم خالی سفره گریانَد/ چوتو بایم دیله که حرفه شاعرانه بگم

خایم می ایجگره جا پاک فوگورده آ دونیا / میانه بی خانه مان دیل دیلی دیلانه بگم!؟

خایم کی ویشتایانا تا تانم دپرکانم / خایم جه حاکیمه دوزو اونه بهانه بگم

بایید ده وخته هارای ز ئن، دکفته میدانیم / می امرا پا بوبو از جنگه جنگلانه بگم

هیزار هیزار کرا میرزا داریم چره بیبی زار/ جه میرزا ایرثه اما،حورمته تی لانه بگم

وطن فوروش بوبو حاکیم وطن بوشو به حراج/ چوتو چوما فوچینم گریه خند یانه بگم!؟

ده دیل میشین هاچینه ول بیگفت جه آ بیداد/ خایم جه ویشتا، آویر، مردومه می خانه بگم

گیل آوایی تی جیوانان ده مرده میداند/ سی یا روزان دواره وا ستی دیلبرانه بگم

آذرماه1390/دسامبر2011

  

۱۴۰۲ بهمن ۱۲, پنجشنبه

می خاکی تو می بیجارانه رقصو وارانی/ گیل آوایی


بوشوم دریا، ایدریا دیل بنالست / چومانه جا هاچین ارسو بوارست

ایوار واخوبا بوم فورشا زه ییم موشت / ایجور کی ساحیلو دریا بکالست

2

می دیله ایشکننا تی خیالا ده ولانم / هاتو بایه رادوار فونچه چوم تره بخانم

جه تسکه دیل تورا بوستم تی ناما گم با ناز / نانی تو نه نانی بی تو ده تورا بون نتانم

واکفتمه کرا سرسام بیگیفته تورم لات / پیاله من تی چوما فان درم سرا چمانم

نارمه تاب نتانم سر بیجیرو ارسو اوخان / دیلا فوتورکه تی قورصه تی ناما های دوخانم

شبانه ونگا ده دریا دانه آویرم، قاق / دمرده، می چومه جا ارسو ارسو وا فیشانم

نانی چی بی تو مرا دخشاره غریبی داد / می خاکه ناجه مرا دیلسوجانی ده نتانم

واسوختمه ده بوبوستم هاچینه خاکه هاوا / مرا بکفته بیگیر بی تو من چوتو بمانم

می خاکی تو می بیجارانه رقصو وارانی / ده وامرازه کرا بی تو کته رایی بخانم! 

یک فوریه 2013 

۱۴۰۲ بهمن ۸, یکشنبه

ایتا پاره جه گیلداستان>مهماننواز/ گیل آوایی

........... بیجار، مهربانی یا تی دسانه جا باموخته داره کی اتو هرتا ول بیگیفته جانه ره هاچین ایازا مانه بجانا جلاسته.

باغ جه تو داره انهمه تایه دئنا کی جه باد بیگیر تا وارش، جه کاپیش تا پوتار،جه چیچیلاس تا چی چی نی، جه کلاچ تا کشکشرت هاتو سیرایی ناشتنی، جه آفتاب ویریز تا آفتابخوسان کی آلوغه بیگیفته ویشتایانه مانستن اوچینیدی، واچیندی، دیچینیدی بازام پاک چینا نیبه یو هوتو تی دسانه مانستن بی دریغه.

دار جه تی وفا باموخته داره کی قد بکشه تا اسمانه لچه گولاز فوروشه یو زالاش باورده زباله، کشه سایه دیمه یه. خانه تی صفا مرا نما داره یو من تی سایه جیر ایتا دریا ناجا تاب آرمه….. وای بوگو  اکه تانم اتویی تی مرا بگم، بیشتاوم، راشِه بشمو تی یادا بیشمارمو نه را تمانا به نه تی یاد نه می ناجه سیرایی داره!؟

چی شناقی داره خاک کی هاممه تا سال خوشه خوشه تی دسانا خوشا ده خوشخوشانی.

قاقابو هاتو واهیله مانستن خیاله باله سر بینشته بازام تی مرا بوگو بیشتاوا درم. جه او سی یا سال کی دورابوم آویرا بوم. نه می دسفارس بی، نه تی دس فارس بوم!، می مرا ایسایی یو نه سایی. آیا چوتو می قسمت بوبوسته!؟ کی تانستی بدانه تا من بدانسته بیم که ایجور آویرا بم که نه ایتا آشنا نیگا یافمه نه ایتا دقه جه تاسیانی جیویزم!

گوروختن! جویشتن جه سی یا سالانی که خون وارستی جه همه جیگا. خاب تو بوگوفتی بوگوروز تی جانا جه بلا دورا کون! اسا کی هاف کویو هاف دریا جه تو دورابو دارم، می سایه مانستن می مرا هم ایسایی هم نه سایی منام تی مرا وختو بی وخت بوگو بیشتاوا درم.

می سایه مرا بال به بال روخانه لب هیسته واشانه سر شون درمه. آب هاچین آینا مانه. تا تی چوم کار کونه بیجارانه برنج باده مرا نازفوروشانا درید. برنجانه رقصا چیچی نن هورا کشیدی. تی یاد بمانسته داره یو تی دیل ناگیرانی مره. همه چی واگردانه سره تی بوشو پسی. هی چی خو جا سر ننا. آفتاب ایجور دیگه تابستانا سرا گیره. باهار ایجور دیگه بنا بوشو. سالاسال تی یاده مرا سبزا بمه یو تی تاسیانی جا خوشکه ولگانه مانستن غورصه باده دس آویرو ابیر.

وارش کی به هرتا وارشه چکه کی دپاچه درجه که شیشا تی صدایا خو مرا داره. دراسان خیاله کی ماتم بیگیفته داره، در وازا نوبوسته دوسته به. اوتاق، خیاله کی ایتا دیلمان هارای یا خو دیل جیما کوده اوخانا دره کی خیاله می واهیله دیله دس انجار بیگیفته داره کی هر تا اوخانه مرا ایتا جنگل جوخوفته شورما  می جان تاوه ده. می دیل هاچین شواله کشه انهمه تی نشانا هرتا نفس هر جیگا چوم دکف، دینمه.

می سرا راستا کودم. مالما فاندرستم. کلاس هاچین قاقا بو می رافا ایسابید بخانم. ایجور ماسته مانستن همه تانا فاندرستم کی اوشانا باور نامویی من جه حرف زئن دکفتی بیم. هیچی نتانستیم بگم. می چوم سورخا بوسته بو. می چومانا ایتا سیا ابر بیگیفتا مانستی. بمانسته بوم. مالم بوگفته:

بخان!

اونا آویرابو نیگا مرا بوگفتم:

- چی بخانم؟

- چی بینویشتی؟

- هیچی!

- هیچی!؟

- نه هیچی!

- پس اون چیسه!؟

- ان! هی هی چی! هیچی نی یه.

مالم تام بزه کلاسا نیگا بوکود. بوسنی زنای ایجور کی اونه چومانا ول بیگیفته بی مرا فاندرستته کی یه رو کونامجان کونامجان کونان های خاستی بایه می ویرجا بیدینه چی بوبوسته داره. سومالی زنای هاچین خو  کپچو کیتیرا واچن دوبو ایجور کی مرا کونه وره کی بینشته اویسی بوبوستی بی. مراکشی مردای کم بمانسته بو بگه کلاس پلاسا وا بدیم بیشیم بار عرق بوخوریم. می کناری دانه خورا موشته بوکوده هوتو تامبزه بینیشته مرا فاندرست. مره مره بوگفتم:

آخه انا چوتو هولندی بخانم!؟

.

 هان

 هان / آدینه ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۳ – ۱۶ مه ۲۰۱۴