گیلچاردانه - گیل آوایی

0

می رشته ره بوبوم هانده هاوایی

ایتام نه سا بگه هولند چی خایی!

مره گم ایشتاوم، خانم، بمه لات

بازین دیل واهیلا به گه: کوجایی!؟

فارسی

برای رشتِ من باز شده ام هوایی

یکی هم نیست بگوید هلند چرایی

با خود می گویم می شنوم می خوانم، لات می شوم

سپس دل سرگشته شده می گوید: کجایی!؟

1

می چوم دریا بوبو خالی پی-یاله

مره تامتوم بزه، دیل پوره ناله

تی عکسه سر فی وه ارسو، منم قاق

ده گورشا بوم خایم دونیا بکاله

فارسی

چشمم دریا شده پیاله ام خالی

دم فروبسته ام، دل پُر از ناله

روی عکسِ تو اشکم می ریزد، من هم حیرانم

دیگر داغ شده ام می خواهم دنیا فرو بریزد

2

شبونی کی نوشونه چوم تیبه خُو

تی گیسُونه دانه موچی مرا تُو

تیبه خونه، گونه، بُونه یه ته زاک

هیتو کیشکا بُونه بی خو خونه تُو 

فارسی

شبهایی که چشم بخاطر تو خواب نمی رود

گیسوی ترا با بوسه تاب می دهد

برای تو می خواند، می گوید، مثل یک کودک می شود

همینطور جوجه ای می شود که بی خواب تاب می خورد

3

چوتو وا تاسیانی یا دوارم!؟

تورابو غوربته مئن وا بوارم!

کولوشکن می گیلان، منمه کیشکا

می دیمه سر واسی ارسو بکارم! 

فارسی

چطور باید از پسِ دلتنگی بر آیم!؟

دیوانه شده در غربت باید ببارم

گیلان همچون مرغ کرک است من هم جوجه اش

روی گونه ام باید اشک ببارم 

24دسامبر 2012

4

بوکودم درده دیل، دریا بدا گوش

اودوشتم می پیالا، اون بوگفت نوش

بازین جه تاسیانی بوبومه قاق!

میجا دریا بزه جوش بوشو جه هوش

فارسی

درددل کردم دریا گوش کرد

پیاله ام را نوشیدم دریا گفت نوش

سپس از دلتنگی مات زده شدم

بجای من دریا جوش زد از هوش رفت

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو - گیل آوایی

 

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو

بچاسته گیلا چو  زنه، گه تی بج چی بوبو

 

بیجار تام بزه، چوم به را  دیل بوبوست

زمستانا گه ورفوسرما جه را پور بامو

 

بورین پاک فیچالست اگه هرچی باغو بولاغ

دورین دیل میشین گرمه جان واج بامو

 

نیدین اشکلو واش بوپوخست، بوبوستم چیچال

نیدین یخ دوسته گیلم، دیلگیرم تسکا بو

 

باهاران آیه هانده سبزا به می توم بیجار

دو واره پور آوازه، افشان کونه بج خو مو

 

آیه سینه سورخی می سامان بازام با گولاز

بازین روسیایی تیشین به ترا گم چی بو!

 

تی رخشان کشئنام دواره، تونام شی تی گور

منم من بیجاره همش پا بزا، راه دوبو

 

فارسی

شالیزار را زمستان در خود گرفت، ساقه های ماندۀ برنج را سرکوفت زد

به گلِ یخ زده گیر می دهد می گوید برنجِ تو چه شد

 

شالیزار سکوت کرده چشم به راه دلشده

به زمستان می گوید برف و سرما از راه زیاد آمده

 

بیرون اگر هر چه باغ و دشت تماماً فشرده

دل من در درون گرم و زنده است

 

نبین ساقه مانده از  برنج پوسیده، بخ زده ام

نبین گِلِ یخ بسته ام دلگیر و تنها مانده ام

 

بهاران می آید باز سبز می شود نشای برنجم

دوباره برنجِ پر آواز افشان می کند مویش را

 

سینه سرخ باز با افتخار به سامانِ من می آید

باز روسیاهی از آنِ تو می شود به تو می گویم چه شد!

 

شکلک در آوردنِ تو هم می گذرد، تو هم به گورِ خودت می روی

من هستم من که همیشه پا به زاییدن و در راهم.

.

25 فوریه 2015

دوتا هاساگیچامه(1387) – گیل آوایی

 هاتو کی سی یا ابرانا فان دری

آسمانه تی تی وارانه جا

چی تاسیانه!

 فارسی

همچین که به ابرهای سیاه نگاه می کنی

چه خالیست جای آسمانِ پر ستاره!

2

بیجار زالاش باورده

آخ کی ایتا آیاز

بهارا دپرکانه

جه آ فوخوسان[1]

 فارسی

شالیزار چه بیتاب است!( دلش ضعف می ورد!)

آه که یک شبنم

بهار را از کابوس برهاند!

.

چهارشنبه، 4 دی ۱۳۸۷

---

[1] فوخوسان = کابوس

می هاساگیلچامه-2014/ داره پا - گیل آوایی

دار داد زنه

جه داره پا[1] کفتن باده دس!

باغه ره اوروشواری بمانست یو

بهاره چوم برایی!

 

فارسی:

درخت داد می زند

از  افتادنِ آخرین میوه بدست باد

برای باغ سوگزاری مانده وُ

چشم به راهیِ بهار!

---

[1] آخرین میوه درخت شاید گویا نباشد. "داره پا" یا نگهبان درخت به میوه ای گفته می شود که بنا به رسم گیلکها، به هنگام میوه چینی ، بر روی درخت باقی می ماند( باقی گذاشته می شود) تا نگهبان درخت باشد و در سال بعد میوه بیشتر بدهد. 

گیلداستان " اگه دنبازید شمه را فوقوسیم" - گیل آوایی

یا دبازید یا فوقوسیم شمه را / رشته زمین طیاره فوتبال

 ایتا ساک بیگیفتم  می دس داورا فاندرستم. ممد نقاش شیب زنه کا، خودس بیگیفته مرا بوگوفت:

-         ایتا ساکا بنه ایا

منام ایتا ساکا بنامو می دس آسینا فاکشم بوجور بوگفتم بیشمار. داورام شورو بوکوده قدم اوسادن. من اونه پایا نیگا کودیم کی کوچی قدم یا پیله قدم اونسانه. دوازده قدم بیشمارده مرا بوگفت:

-         ساکا بنه ایا ده دس نزن

منام ساکا بنام او یا باراما دوخوادم. ممد نقاش کی هم موربی، هم داور، هم سرپرست بو امی تیمه فوتبالا دوما داشتی یو امه را تمرین دایی. پاک فوتباله عاشق بو. امانام کی تازه امی دیما فله مو بزه بو، پیله بازیکنانه ادایا در آوردیمی.

امی زمین فوتبالام ایتا زمین طیاره بو. ایتا زمین طیاره کی اونه ایتا سر نهابو لاکان جاده ایتا دیگه رازی یا دوارستی. زمین طیاره ایطرف روبار نهابو ایطرف دیگه  تا چوم کار گودی باغ بویو  و پرچین مرچین. 

می تومانا فاکشم بوجور تر. می پیرانه آسینا فاکشم تا می بازو، باراما دوخوادم کی بایه شوت بزنه من بیگیرم.

هاتو کی بارام بامو شوت بزنه. من فچه مستم می کتانی بندا کی واوو بو دکشم. می کتانی بندا دکشن دوبوم کی توپ فارسه. می کتانی بندا دوسته، دن وسته، توپ بامو منام شیرجه بوشوم توپا بیگیفتم، وناشتم دروازا بشه بودورون کی گل بوخوردی بیم. 

آخه ممد نقاش همش گفتی کی اگه اولی توپا واهلی بشه دروازه مئن، ده تا اخر هاتو گل خوری! منام ایجور شیرجه بوشوم کی هاچین می دنده خاش ول بیگیفته بو.

می دروازه یام ایجا نهابو کی گا گلف واش دوبو. آنقدام سنگه و چوبو چکال می دور و بر فوجه بو کی نوگو! منام کی هاچیم کرچ! گوتورمایی شیرجه شوییم هر  چی بو.

تو نوگو جه دور، ایران مهره دروازه بان امه را فاندرستان دره. تازه دروازه وسط به سام کی دومی توپ بایه بیدم ایران مهره دروازه بان بامو می ور مرا بوگفت:

-     تی کتانی بند کی اتو توندا توند وا وه، تو نتانی تی حواسا جیما کونی توپا بیگیری. بازینام هاتو ترا تان ود  خوشکه گیله سر. ایجور توپه ره شیرجه بوشو ترا بچرخان کی تی جان زمینه سر پاختا نبه.

ایتا پیچه حرف گوش کون زاکانه مانستن اونا فاندرستم. بوگفتم:

-         بی کتانی چوتویه؟ من تانم بی کتانی بهتر شیرجه بشم توپه ره!

ده اونه رافا نه سام کی ایچی بگه. یانی می دیل نخواستی می کتانه گیر بده. اونام می کتانی! کی عزا یو عروسی واستی دوگودیبیم! اونه مرا مدرسه شوییم. فوتبال گودیم. تازه جشن پشنام شوییم. وختی یام کی اونه ایجا دورسفتی، نخ پخه مرا ایجور چاگودیم کی از تازه بی هه بختر بوستی!

تا فچمستم می کتانه بندا دو وراه  دکشم، بیدم ایران مهر دروازه بان ایتا کفشه فوتبال خودس بیگیفته مرا گه:

-         بیدین تی پا خوره

وای کی پاک خیاله کی  دونیایا مرا فادا بید. کفشه فوتباله چرمی! اونام تا هسا کفش فوتباله چرمی دون گوده بوم! 

بیدم تا پشیمان نوبو کفشا دوکونم. می پا ره خیلی پیلله بو. ایجور کی اونه توک پاک ده سانت خیاله درازتر ببه. تو نوگو کفشه فوتباله مرا واستی چنتا جوراب دوکونی یانی اتویی گفتیدی منام نانستیمی. 

هرچی بو کفشا دوگودم. ایرانمهره دروازه بان توپا اوساده بوگفته تا بازی شورو نوبوسته ایتا پیچه بی یا تمرین بوکونیم. 

مرا بوگفت:

-         بینش زمینه سر

تا هسا مرا یاد نوبو کی بخواستی بیم اتویی حرف گوش بوگودیبیم. اونام من کی هاچین کرچه کرچ! می پئرا تاوان نداییم! 

زمینه سر بینشتم. دو سه متر اوشانتر، ایرانمهر دروازه بان توپا دسه مرا تاوه دایی، منام گیفتیم. های اطرف، های او طرف. 

چن دقه نوبوسته مرا بوگوفته پا بس. پا بسام. شورو بوگود شوت زئنو مرا گفتی بیگیر. های زه یی منام گیفتیم. چفه عرق بوبوسته بوم. ایجور می جان واج باموبو کی ژیمناستیک بازان مانستن پوشتک وارو زه ییم. کی تانستی مرا گل بزنه!

ایدفا بیدم ممد نقاش شیب زئن دره، هامما گه بایید زمینه وسط. دو تا تیم جیما بوستیم. امی کاپیتان جولو امانام کولوشکنه مانستن اونه دوما بیگیفته. 

باغه محتشمه تیمه فوتبالام جیما بوسته با خوشونه کاپینان باموده داوره ویرجا. راستی راستی تیمانه مانستن دس بداییم. دو تا کاپیتان بوشوده. ممد نقاش ایتا دوزاره مرا شیر یا خط تاودا. ایدفا بیدم  امی کاپیتان، ناصر، بوگفته :

-         خط

ممد نقاش کی هاتو خطا بیشتاوسته هاچین انه رنگه رو بوبوسته بو صارا گیل. اخه همیشک گفتی کی هرکی خط بگه موسابقا دبازه.

اما دانستیم کی امی کاپیتان خوایه ممد نقشا کوفری بوکونه. امی خندیا جیگیفته بیم ولی همه تانی دوز دوزیکی خندا دیبیم. 

باغه محتشمه تیمه فوتباله کاپیتان کی  شیر بوگفته بو، تانستی اینتخاب بوکونه کی زمین یا توپ! خورشیدام ایجور بو کی هر طرف دروازه بوبوستی بی توفیر ناشتی. یانی امی دروازه یان شومالو جونوب نهابید. خورشیدام که جه باغو بولاغ دتاوستی یو روباره پوشت جوخوفتی. ولی غوروب دم، کی خورشید شوندوبو روباره پوشت دارو درختانه مئن جوخوسه، ایتا دروازه بانا چوما آفتاب دکفتی.

باغه محتشمه تیمه فوتبال زمینا اینتخاب بوگوده. ایتایام او تیمه مئن ایسابو کی هاچین شر بو. تا باییم هرکی بشه خو دروازه طرف، ایدفا بیدم بارام خاش والیس،  امی کاپیتان گوشه کون ایچی بوگفته. کاپیتان امی شین هاچین ماسته مانستن به سا اونا فاندرسته. 

اما نانستیم بارام خاش والیس چی بوگفته  داره تا اینکی امی کاپیتان بوگفته کی اما اگه دنبازیم،  داوا به. باغه محتشمه زاکان گیدی کی  موسابقا واستی ببرد، ناویره  امه را فوقوسه ده!

موسن، ممد، ناصر، مونوچر؛ حسن، علی، موصطفی، منو بارام بوگفتیم اما امی بازه کونیم ، بازین بیدینیم چی به. اگه واستی داوا بیگیریم امانام گیریم!

هاتو بو کی خیاله لشکرکشی گودان دیبیم. داور دوخواده همه تانا کی بازی بوکونیم. هر دو تا تیمه زاکان هرکی بوشو خو جا سر ، دفایو وسطو گوشه راست و چپ و منام دروازه بان.

باغه محتشمه تیمه مئن ایتا ایسابو کی کل بو. خاشه خاشام بو اما جه اما همه تان پیله تر بو. هون گوشه راست،  حمله بازی گودی. هاتو کی اولی حملا بوگودید بیدم کی پوشته هیژده فان رسه ایجور شوت بزه کی تومامه زکان هاتو وای بوگفتید کی می زاله بترکسه بو. توپا وختی بگیفتم. قیافه مرا بوگفتم:

-         شوما شیمی بازه بکونید! هاچین هاچینه مگه! دروازه ره شیمی خیال جم!

ایرانمهره دروازه بان دوره شر ایسابو مرا فاندرستی. بازی هرچی ویشتر جه اون گوذشتی، بزن بوکوبام ویشترا بوستی. باغه محشتمه زاکان هامه باموبید. تا اما حمله گودیم امه را فوش دایید! هاتو کی اوشونه تیم حمله گودی، شورو گودید دور اوسادن. 

اولی نیمه تومانا بوسته بو. هیتا تیم گل نزه بو. همه تانی دروازه پوشت بینیشته بیم. هر کی ایچی گفتی. ایتا گفتی می پا قاب درد کونه. اویتا گفتی می پا بوز جیویشتان دره. ایتا گفتی می پا پیله انگوشت باد بوگوده. 

تا اینکی داور شیب بزه. دومی نیمه شورو بوبوسته. 

هاتو دو دقه نوبوسته بو کی امی تیم ایتا گل بزه. وای باغه محتشمه زاکان پاک پوتاره مانستن فو ووسته بید امی طرف، هر کی ایچی گفتی. بازی کم کم شون دبوبو کی داوا ببه. همه تان واکف داشتیدی. لقد زئن فته فراوان بو. ایا اویا جه هر دوتا تیم چند نفر یا خو تکا بیگفته بو یا خو پا ساقا مالستی. ایتا شله  مانستن دو وستی.

ایتا ایسابو که هامما واکفتی. داوره  خطا ده نخواندی.

اوشون هر چی حمله بوگودید نتانستید گل بزنید. منام کی هاچین شیرا بو، خیاله جامه جهانی بازی گودان درم. کفشه چرمی دوگوده فنره مانستن واز گودیم .

ایدفا بیدم باغه محتشمه زاکان ایتا ایتا خوشونه انوگوشته مرا های فوش دیدی مرا. فوش دیهیدی اونام چی فوشی. منام دروازا پاستیمی کی گل نوخوریم. تا امی تیم حمله گویدید من تنها بوستیم. می دیل زه یی می پوشتا کی هسا یا مرا فوتورکد! ایجور بوبوسته بو کی هرکی گردستی تیجه سنگ بیافه باوره تاوه ده امی خطه هیژده مئن، دروازه جولو!

اوشون سنگ تاوه دایید، من سنگانا اوچه ییم. هاتو کی  اوشون حمله گودید، من ده نتانستیم سنگانا اوچینم. اوشانام تا تانستیدی سنگانا تاوه دایید می طرف. هاتو امی فاکش دکش تا بازه تمانا به،  درازه داشتی.

ایدفا داوره شیبه مرا خیال بوکون کی ایتا عالمه گرزکا ایجانایی سرادد! 

باغه محشتمه زاکان باموبید داوا بگیرید. جه او دور ایدفا بیده ییم اینفر هامما دوخوانه. باغه محتشمه زاکان هو یارو صدا مرا واگردستد. 

دوز دوزیکی گا گلف فوش دایید ولی اما فوشا خوردیم هیچی نوگفتیم. همه تانی را دکفتیم. ساکو لیباس امی دس بوشوییم روبارکنار.

همه تانی چفه عرق هاتو فاره سه فان رسه هرچی امی دس نهابو لیباس بکنده نکنده آشغالی واز بوگویدیم آبه می یان!

تقی بابوز گیره ایتا صابون نخله زیتون مرا خو  دیمپرا شورو بوگوده شوستن. هاتو کی کخ بیگیفته اونه چوما واز بوگودم اونه صابونا بیگیفیم بوشوم آبه وسط پاشنا گودنو سرا شوستن!

تا تقی پابوزگیره واخبردارا به، کی صابونا اوساده، کی اون ساده؛ همه تانی امی سرو جانا هو صابونه مرا بوشوستیبیم!

کولی مانستن روباره مئن دوم زئن دیبیم کی باغه محتشمه زاکانا بیده ییم آمون دربید.

امی ساک پاکا اوچه ییم، تا امه را فاره سد، بوگوروختیم!

هان! 

چله شبه ره شاید! - گیل آوایی

 

چله شب چرچره دارا خانه اما گیله مرد

چله شب 1390

گیل آوایی

چله شب چرچره دارا خانه اما گیله مرد

شبجره هیچی ناره بیچاره تنها گیله مرد

ورفو سرما دگزه لوختی خیابان خوسا، وای

چی داری انگاره با آجیله اعلا گیله مرد!؟

وامرازه شادی کرا شهرا دوارسته ندار

سفره یه رنگی ناهان بی غمه ویشتا گیله مرد!؟

سفره خالی امی شهر چن تا خوسد بی نانو اب!؟

چندتا زای ویشتا داره ناجه پلایا گیله مرد!؟

چله شب شادی اونه کی بیگیری دسته ندار

ویشتا همسادا فارس با دیله دریا گیله مرد

وای اگه من مرا قوربان بیبی بیگانه جه خلق

وای اگه فان رسی داد بیچاره بی پا گیله مرد!

گیل آوایی دوخوشاسته جه آ روزانه سی یا

داد فارس واستی بیبیم هر بی پنایا گیله مرد

برگردان فارسی

شب چله غوغاست بخور بخور در خانه ی دارا، اما گیله مرد

برای شب نشینی بیچاره تنها هیچ ندارد گیله مرد

برف و سرما نیش نیش می زند خیابان خواب را، وای

چه داری سرِ مهمانی دادن با آجیل اعلا گیله مرد!؟

شادی به آدم نمی اید وقتی شهر پر شده است از ندار

سفره رنگی گذاشتن بی غمِ گرسنه گیله مرد!؟

چند نفر در شهر ما با سفره ی خالی بدون نان و آب بخواب می روند!؟

چند تا بچه ی گرسنه حسرت پلو دارد گیله مرد!؟

شادی شب چله آن است که دست ندار را بگیری

به داد همسایه ی گرسنه برس با دریادلی گیله مرد

وای بر تو اگر آنقدر از خودت ممنون بشوی و بیگانه با خلق

وای برتو اگر نرسی به بیچاره ی بی کس گیله مرد

گیل آوایی پژمرد از این روزهای سیاه

باید کمک رسان بی پناه بشویم گیله مرد

این غزل در مجموعه ای بنام " شواله " با فورمات پی دی اف منتشر شده است. برای دریافت/دانلودِ آن همینجا کلیک کنید

چارتا گیلچاردانه - گیل آوایی

0

هاچین رُو باردمه جه تاسیانی

کرا خاندان درمه دیلمانی

هاتو قاقا بومه جه دیله پرواز

آویری دیلا گم غوربت چی مانی!؟

فارسی

کاملاً بهم ریخته ام ا ز دلتنگی وُ دوری

دارم دیلمانی می خوانم( آواز دشتی گوشۀ دیلمان)

از کارِ دل همینطور شگفت زده ام،

از دلِ گمشده می پرسم غربت به چه می مانی!؟

 

1

چومه ارسو دره پا در میانی
هاتو وارش بیگیفت گه وا بخانی
منام قاقا بومه جه می چومه کار
بازام واستی بخانم دیلمانی
فارسی:
اشک چشم پادرمیانی می کند
همینطور باران گرفته می گوید باید بخوانی
من هم حیران شده ام از کار چشمم
باز هم باید دیلمانی بخوانم

2

بیگیفته دیلا گم ده شب بوخوسه
خیالا ده نشه تنها جوخوسه
اگه هانده دکفه تی چومه یاد
نوخوسه ارسویا تا صبح فوقوسه
فارسی
به دلِ گرفته می گویم دیگر شب باید بخوابد
دیگر خیال نرود تنهایی پنهان شود
اگر باز هم بیاد چشم تو بیفتد
نخوابد اما تا صبح بجان اشک بیفتد

3

جه قورصه شون درم دریا تی واستی
شله فورشانه سر تنها تی واستی
جه تی دوری بگم دریا ببه قاق
کی واهیل من هاچین روسفا تی واستی
فارسی
بخاطر تو از غصه دریا می روم
روی ماسه های نرم تنها بخاطر تو
از دوری ات بگویم دریا حیران شود
که سرگشته من رسوا بخاطر تو

14شهریور 1390 

گیلچاردانه: چومه ارسو موجی تی آبو شانه! - گیل آوایی

خیالا شُو، وامختم دانه دانه

فوچه چوما بنامه سر تی شانه

تی مو افشانا بو جه باده می آ،

چومه ارسو موجی تی آبو شانه! 

فارسی

به خیال رفته، (خیال را) دانه دانه گشتم

چشم را بسته، سر بر شانه ات گذاشتم

موی تو  از بادِ آهِ من، افشان شد،

اشکِ چشم،  مژۀ چشم، آب وُ شانه ات شد!

2

دیلا گم وسته ده! ارسویه دریا!

فوشوسته می دیما جه ونگ، جه آ!

بیدم گه چوم فوچین، دوری جه تی خاک،

نایه هی کس! هاچین ایسای کی رافا!؟

فارسی

به دل می گویم بس است دیگر، اشک دریاست

شسته است گونه ام را از گریه، از آه!

دیدم می گوید چشم روی هم بگذار، دوری از خاک خودت،

هیچ کس نمی آید، بیهوده چشم به راه که هستی!؟

3دسامبر2014