گیلداستان: " ماره بوگوبیشتاو=گفت و شنود مادر" - گیل آوایی
۱۳۹۳ فروردین ۱۲, سه‌شنبه
ماره بوگو بیشتاو
تازه درس داهانه جا واگردسته بوم. ویشتایی جا هاچین زالاش باورده بینیشته ایوانه هیره سر، هالا می کفشا بیرون باورده ناورده بوم کی می مار چاه چه دیمه جا مرا فاندرست بوگفته:
- چیسه زای! تی کشتی دمرده داره مگه!؟
می صدا ایجور که چا جا بیرون بایه بوگفتم:
- هیچی
- چره پس تی دیمپر اتو کالا بوسته داره
- مرا ویشتایه
- آ وووووووو زای می دیله زالا ببردی تو من بوگفتمه چی ترا فوتورسکه داره
- ترا ویشتا به کی ده رببو روب ترا هالی نیبه بازین مرا گی
- بوشو ایتا پیچه نان اوسان پینیره مرا بوخور
- نان!!! آخه نانه مرایام مگه آدم سرا به مار!
- وای تو چقد ازازیل بوبو داری خاب بوشو بیدین سرده پلا بمانسته ناها، اشپله مرا بوخور
- خالی اشپل سرده پلا
- کاله باقلا ده ننا تی خواخور بوخورده
- آغوز چی آغوز ناها
- آوووو زای تو پاک بیسه یک سوالی واورسن دری بوشو ایچی مرا تی شکما سرا کون ده! هیزارتا کار می سر فوجه
- خاب مرا ویشتایه ده!
- خاب بوشوبو خور
- چی بوخورم!؟
- بی یه مرا بوخور! بلا شکم داری تو! هاسا شام خوریمی.
- شام چی داریم
- زهره مار!
ایدفایی همساده زناکه صدا بامو:
- چیسه خانم سادات
- اووو هیچی آ ترکمه زاکا بوگوفتم زهره مار نوگفمه زارا مار!
- اها!!!
مرا ایجور خنده بیگیفته کی ده چانه مانه نتانستیم بزنم. دیم پرا آب بزم بوشوم سرده پلا اشپله مرا ویشتایی چانا دوستم.
ویرشتم بشم ایتا پیچه مارا سربسر بنم بیدینم تانم ایچی فاگیرم بیدم هالا فان رسه مرا گه:
- بوشو بوشو هاچین نامو می طرف کی پول مول خبری نی یه!
تا بایم ایچی بگم بوگفته:
- انهمه درس دی پس چی واسی کی! تی جیبه پولام اگه نبه خاب ده چره درس دی
قاقا بوستم چی بگم. ایجور گه درس دی خیاله ایتا پیله مالمم. ایوانه هیره سر بینیشتم. پلت داره لچچا فاندرستم. کشکرت نه سابو. کشکرته قوپپه، داره شاخه بالانه مئن والای خوردی، خیاله کی باده مرا رقصا دوبو. تبریزی داره جیر کیشکایان خاکا اورشین کودان دیبید ایجور جیک جیکه صدا اشانه شین باغا دیپیچستی که خیاله میتینگ دان دیبید. چارپنشتا چیچی نی یام کیشکایانه صدقه سری گاگلف دوزپیچا مانستن اورشین بوبوخاکه جا دانه اوچه یید. سبزی باغه مترس ایجور شمری دسانا واکوده پینیک پاره لیباسا والای بدا حصیری کولاپرا جیربارده باغاپاستان دوبو کی چیچیننه دیلا تاوه دایی اوشونه ناف. ایجور مره قاقا بوسته فاندرستان دوبوم کی بازام ماره صدا بیرون بامو:
- خاب آدم کار کونه کی خو موشکیلا ایشکیل بوکونه ده. انهمه آ خانه اوخانه شی درس دی بازین می دسا نواستی فاندری که ترا پول فادم
- من کی هیچی نوگفتم مار!
- من ترا شناسمه! سگی جه ناتوانی مهربانه! ناویره سگ کوجایو مهربانی!
- شاعرام بوبوستی مار
می مار خو خندا جیگیفته پسی بوگفته:
- آی زای جان!!! پیچا در رایه خودا موش نیگیره! تو هاچین هاچین می دورو ور نایی اتو مرا خراکونی! ایتا شکم درد داری کی ایی می دورو ور!
- خاب هرچی داشتیم بوشوم موژده ویرجا کیتاب بی هم
- انهمه کیتاب داری بازام کیتاب بی هه یی! بلا کیتابه مگه!
- آ کیتابا ناشتیم
- چقدر فادایی
- 9 تومون
- نُـــــــــــــــــــــــــــــــــه!!!! توووووووووووووووووموووووووووووون!؟
- تازه 13 تومون بو مرا فادا 9 تومون
- چی کیتاب بو کی 13 تومون اونه پول بو
- وبستر دیکشنری
- چی چی نری!؟
- وبستر دیکشنری!
- چی کیتابانی خانی زای! تی سرا به باد ندی!
ایتا پیچه خو سره دسمالا وازا کوده خو حنا بزه مویانا بادا دایو دیمپرا دس بکشه پسی بوگوفته:
- خاب چره نیشی کیتاب خانه زای! شهرداری جیر کیتابخانه ملی! ایتا عالمه کیتاب ناها!
- مدرسه بشم! می درسا بخانم! درس بدم! بازین نیصفه شبام بشم کیتابخانه!!!
- خیابان تانی بیشی میتر بوکونی بازین کیتابخانه نتانی بیشی!؟
هاتوباموم ایچی بگم کی ایدفایی می ریفق کوچه سر ایتا بوق بزه. تا می مار بوقه صدایا بیشتاوسته سرا راستا کوده مرا فاندرست ایجور دوزیکی خنده مرا بوگفت:
- بوشو تی ریفق بامو بیشید پوزه عالی جیبه خالی مردومه دخترا گول بزنید! او بیچارانه عقلام اوشونه چومه مئن دره! نانه ده کی شیمی جیبه مئن سبج شلنگ زئن دره!
- خاب دخترانام هاتویده مار! اوشانام پوزه عالی جیبه خالی ید!
- مردای وا پول بداره زای جان! فکر نان بوکون کی خربوزه آبه!
- زنای نواستی پول بداره!؟
- مردای اگه زناکا پول فانده، زنای جه کویه باوره!؟
- اسا نیبه زنای پول فاده مرداکا!
- آو! زنای جه کویه باوره!؟ خانه کار بوکونه، زای بداره! خانه مئن هیزارتا جان بکنه بازین پول جه کویه باوره!
- نیبه مردای خانه کار بوکونه! زای بداره! هیزارتا جان بکنه بازین زنای مرداکا پول فاده!؟
ایتا خانده بوکوده کی پاک خیاله اونه دیله حرفا بزه بیم. هوتو کی خندا دوبویو مرا فاندرستان دوبو، فکرا شوبو! بوگفت:
- مرد واستی کی در کشاکشه دهر، سنگه زیرین اسیا ببه زای[1]!
- نیبه اسا سنگه جورینه اسیاب ببه!؟
خو سره دسمالا ایپیچه چاکوده یو کمره چادورا وازاکوده دو واره دوستان دوبو فکرا دوبو کی چی بگه. بامو ایچی بگه خو حرفا جیگیفت. چاچه دیمه دو واره بینیشت کاسماسه شوستنا سرا گیفته کی بوگفته:
- نانم زای جان! شایدام هاتو ببه! واگردانه سره آ روزیگار! ایروز دینی هاتویام به! مردای خانه کار بوکونه زنای نان باوره خانه!
کفشه می شینا دوکوده بوم هاتو ویریشته وینرشته کی را دکفم می ریفقه ماشینه بوقه صدا دو واره امی خانا دیپیچسته. تا می مار ایچی بگه، هوتو کی شون دوبوم می مارا واورسم:
- راستا بوگو مار، تو می پئرا گول بزه بی!؟ یا می پئر ترا!؟ کویتا پوزه عالی جیبه خالی بید!
می ماره صدا بامو کی:
- هی تا زای جان! امی دوره زمانه عشقو عاشقی گونا بو! امی پئرو ماران همدیگه مرا پوزه عالی جیبه خالی بازه دیبید! امانام او می یانی پلاپچ! اسا ده شوما نواستی پلا پچ بیبید! خودتان شیمی زندگی پاله وان بیبید نه یالانچی پاله وان!
می مارا آوه جا ندام. هوتو کی شون دوبوم می مارا فاندرستم. می مار چاچه دیمه نیشته بو یو خی یالا شو، باغا قاقابوسته فاندرستی.
هان
برگردان فارسی:گپ زدن با مادر
تازه از درس دادن برگشته بودم. از گشنگی داشتم می مردم. روی پاگرد پله ایوان نشستم. کفشم را در می آوردم. مادرم کنار حوضچه نزدیک چاه نگاهم کرد و گفت:
- چه شده بچه! کشتی ات غرق شده مگر!؟
صدایم طوری که از چاه بیرون بیاید، گفتم:
- هیچی
- پس چرا رنگت پریده؟
- گُشنه ام.
- اوووووو بچه دلم را بردی فکر کردم چه به سرت آمده
- تو که گشنه ات میشود رب و روب حالی ات نمیشود بعد به من می گی!
- برو کمی نان بردار با پنیر بخور!
- نان! آخر با نان هم آدم سیر می شود مگر مادر!
- وای تو چقدر پر رو شده ای خوب برو ببین پلوی سرد مانده با اشپل( تخم ماهی شور) بخور.
- فقط پلوی سرد با اشپل!؟
- باقلی خام دیگر نیست خواهرت خورده.
- مغز گردو چه! هست!؟
- اوووو بچه تو انگار داری بیست و یک سوالی می پرسی. برو با یک چیزی شکمت را سیر کن هزار کار سرم ریخته
- خوب گرسنه ام هست!
- خوب برو بخور!
- چه بخورم!؟
- بیا مرا بخور! شکمِ بلایی داری تو! زود شام می خوریم.
- شام چه داریم؟
- زهرِ مار
ناگهان صدای زنِ همسایه آمد:
- چه کاری داری خانم سادات؟
- اووو هیچی. به این بچۀ پر رو گفتم زهرِ مار! نگفتم مادرِ زهرا!
- آها!
طوری خنده ام گرفت که دیگر نتوانستم چانه بزنم. صورتم را آب زدم با پلوی سرد و اشپل، چانۀ گرسنگی را بستم.
بلند شدم بروم کمی سر به سر مادرم بگذارم ببینم می توانم چیزی از او بگیرم. هنوز نرسیده، به من گفت:
- برو برو بیخود طرف من نیا که پول مول خبری نیست.
تا بیایم چیزی بگویم، گفت:
- این همه درس می دهی پس برای چه! پولِ تو جیبی ات هم نشود خوب چرا درس می دهی!
خشکم زد چه بگویم. جوری گفت درس می دهی که انگار راستی راستی یک معلمم. روی پاگرد ایوان نشستم. به درخت چنار چشم دوختم. زاغی نبود. لانه زاغی روی شاخه درخت تاب می خورد. انگار داشت با باد می رقصید. زیر درخت صنوبر جوجه ها خاک را بهم می زدند طوری که صدای جیک جیکشان تمام باغ را پر کرده بود چهار پنج تا گنجشک از صدقۀ سرِ جوجه ها میان خاک بهم ریخته شده دانه بر می چیدند.
مترسکِ باغِ سبزی طوری مانند شمر دستانش را باز کرده لباس پاره اش را تاب می داد و لبه کلاه حصیری را پایین آورده باغ را می پایید که دل گنجشکها را خالی می کرد. طوری خیره شده به باغ نگاه می کردم که باز صدای مادر در آمد:
- خوب آدم کار می کند که مشکلش را حل کند. با این همه این خانه آن خانه رفتن و درس دادن، بعد دست مرا نگاه می کنی که به تو پول بدهم.
- من که چیزی نگفتم مادر
- من ترا می شناسم. سگِه از ناتوانی مهربانه وگر نه سگ کجا وُ مهربانی!
- شاعر هم شدی مادر
مادرم خنده اش را پنهان کرد، گفت:
- ای بچه جان! گربه در راه خدا موش نمی گیرد! تو همینطور بیخود دور و بر من نمی آیی این جور خرم کنی! یک درد شکمی داری که دور و برم می آیی.
- خوب هرچه داشتم رفتم از مژده (کتاب فروشی) کتاب خریدم.
- این همه کتاب داری باز هم کتاب خریدی! بلا کتاب هست مگر!
- این کتاب را نداشتم.
- چقدر دادری؟
- 9 تومن.
- نُــــــــــــــــــــــه! توووووووووووووووووووووومن!؟
- تازه 13 تومن بود به من 9 تومان فروخت.
- چه کتابی بود که 13 تومن پولش بود!
- وبستر دیکشنری.
- چی چی نری!
- وبستر دیکشنری.
- چه کتابهایی می خوانی بچه! سرت را به باد ندهی!
کمی روسری اش را باز کرد و موی حناشده اش را باد داد و
روی گونه دستی کشید، گفت:
- خوب چرا نمیری کتابخانه بچه! زیر شهرداری کتابخانه ملی! یک دنیا کتاب هست!
- مدرسه بروم! درسم را بخوانم! درس بدهم! بعد نصف شب هم بروم کتابخانه!
- خیابان می توانی بروی خیابان متر کنی! بعد کتابخانه نمی توانی بروی!؟
خواستم چیزی بگویم که ناگهان رفیقم در کوچه بوق زد. تا مادرم صدای بوق را شنید سرش را بلند کرد به من نگاه کرد طوری که خنده زیرکانه اش را پنهان کند،گفت:
- برو رفیقت آمده، بروید پُزِ عالی جیب خالی دختران مردم را گول بزنید! آن بیچاره ها هم عقل شان به چشمشان است! نمی دانند که شپش هم دارد در جیب شما شلنگ می آندازد.
- خوب دخترها هم همینطورند مادر! آنها هم پزِ عالی جیب خالی هستند.
- مرد باید پول داشته باشد بچه جان! فکر نان کن که خربزه آب است!
- زن نباید پول داشته باشد!؟
- مرد اگر به زن پول ندهد، زن از کجا بیاورد!؟
- حالا نمی شود زن پول داشته باشد!؟
- وا! زن از کجا بیاورد!؟ کار خانه بکند، بچه نگه دارد! در خانه هزار جور جان بکند بعد پول از کجا بیاورد!
- نمی شود مرد کارِ خانه بکند! بچه نگه دارد، هزار جان در خانه بکند بعد زن به مرد پول بدهد!؟
یک خنده ای کرد که انگار حرف دلش را زده ام. همانطور که می خندید نگاهم کرد. بفکر فرو رفت. گفت:
- مرد باید که در کشاکش دهر، سنگ زیرین آسیا باشد!
- نمی شود حالا سنگِ بالای آسیا باشد!؟
روسری اش را کمی درست کرد. چادر کمرش را باز کرد و داشت دوباره می بست، فکر کرد چه بگوید. آمد چیزی بگوید حرفش را خورد. کنار چاه دو باره نشست، ظرف شستن را سرگرفت. گفت:
- نمی دانم بچه جان. شاید هم همینطور بشود. روزگار وارونه است. یک روز می بینی همینطور هم می شود. مرد کارِ خانه می کند زن نان آورِ خانه می شود.
کفشم را پوشیده بودم. همینطور بلند شده نشده که راه بیافتم، صدای بوق ماشین دوستم دوباره در خانه پیچید. تا مادرم چیزی بگوید همانطور که داشتم می رفتم از مادرم پرسیدم:
- راست را بگو مادر. تو پدرم را گول زده بودی!؟ یا پدرم ترا!؟ کدامتان پز عالی بودید جیب خالی!
صدای مادرم آمد که:
- هیچکدام بچه حان! دورۀ ما عشق و عاشقی گناه بود. پدرمادرهامان برای همدیگر پز عالی جیب خالی بازی می کردند. ما هم در آن میانه مستمع آزاد بودیم. حالا شما ها نباید مستمع آزاد باشید. خودتان پهلوان زندگی خودتان باشید. نه کسی که ادای پهلوان در می آورد!
به مادرم جواب ندادم. همانطور که داشتم می رفتم به مادرم نگاه کردم. مادرم کنار حوضچه نشسته، به خیال رفته بود و باغ را می نگریست.
همین
.
توجه:
این داستان پیشتر در این نشانی منتشر شده است>>>http://tasianeha.blogspot.com/2014/04/blog-post.html
