هاتویی/همینطوری! - گیل آوایی

0

بامو نوروزو هانده من آویرم

می هفسینا وا هانده کشا گیرم!

ببم جه تاسیانی پاک آویر، قاق!

هاچین واهیل می مسته سراگیرم!

فارسی

نوروز آمده باز گم شده ام

هفت سینم را باید باز در آغوش بگیرم!

از دلتنگی گم شده شوم، حیران

سرگشته شده، مستی ام را آغاز کنم!

1

فادا نامه مره از رشت می مار

بیگیفت انگاره چوم گریه بوگود زار.

فو وُسته نامه سر ارسو جه چومان،

هاچین ناما فوشوستم با می آ کار!

( هاچین ناما فوشوستم با می اشکان!)

پیرار سالان!

فارسی

مادرم از رشت نامه فرستاد

چشمم گریستن  تدارک دید، گریست زار

روی نامه اشک از چشمها ریخت

انگار ناما را با این کارم شستم!

2

خیالا چو زنم شب، چوم نیشه خاب!

تیتِه-نا فاندِرَم، می دیل بِه بی تاب!

هاتو کورم کلاچم ونگ زنم داد،

خیاله شب گیره می ارسویا قاب!

فارسی

شب خیالم را تحریک می کنم چشمم خواب نمی رود

ستاره ها را می نگرم دلم بیتاب می شود

هیمنطور چشم بسته مثل تیر در تاریکی داد می زنم

انگار که شب اشکهای مرا قاب می گیرد!

3

چره غورصه!؟، ویریز!، دوشمن نیهه شه!

چوما فونچین!، بیدین ارسو فی وه شه!

جوخوفتن، آیو ناله، خانه بی صاب!

نایی میدان، تی دوشمن کی نیشه، شه!؟ 

فارسی

غصه چرا!؟ برخیز، دشمن می گذارد و می رود

بازکن چشمانت را، ببین اشک می ریزد و می رود

پنهان شدن، آه و ناله، خانۀ بی صاحب!

میدان نیایی!، دشمنت نمی رود!، می رود!؟

بیست و پنج فوریه 2013.

دوکتور پامودور با پینیک دوج /گیلداستان- گیل آوایی

 

 دوکتور پامودور با پینیک دوج

گیل آوایی

9 آوریل 2009

- پاک خربستگایا مانه. هاچین سگ خو صابا نشناسه. هر که دینی خو کلا کاره. هاتویام پوتاره مانستن شونو امونا درید. هیشکی نانه چی واستی آتو سرسام بیگفته دو وستاندره.

ایتا پیچه چادره پره مرا خو هیستابو پیشانه خوشکا کوده، پیله کانه سر بینشته. خو مچ چا پاکوده پسی بوگفت:

- می چکره ده قو وت ناره. پاک دمردان درم. چقد یکشی واسی هیزارتا را بشم. چره آ - خودا آدمه جانا فانگیره آخه.

آفتاب خیاله هاچین ول گیفتان دوبو. سایه دیمه ایچکه فوفوسته یخ دربهشته سر، گرزکان مهمانبازه دیبید. راه دوار هیشکی نیارستی اوشونه دمه چک بشه.

ایتاپیچه خو دور برا فاندرسته. بیده مش تقی خو چارچرخه سر ایتا برزنت واشاده داره، اونه کنار چارپایه سر هف پادشایا خواب دئن دره.

خو چادر پره امرا خورا باد بزه. لل پر نزه یی. زلزله تبریزی داره سر یکبند خندان دوبو. چی چی نی بامو بینیشته داره لچه، زلزله خورا جیگیفته.

کاس آقا پالان دوج، دوکانه درا بیجیر باورده، بوشوبو ناهار. کبلعلی پینیک دوج سایه دیمه، ایتا واچرده شلوارا سربسر نهان دوبو. اونه گردنه سر کولکه باورده قیطانی نخ، والای خوردی. هاتو کی خو سرا واگردانه مش تقی چارچرخا فان دره، ایتا گرزک بینشته اونه چانه پس. ایدفایی پینیک دوجه داد در بامو. خو راسته دسا مرا بزه خو چانه پس! ایجور کی اونه فاله ریکابی جه اونه شانه تا اونه بازو بامو بیجیر.

پیره زنای فیللی مرا خو لبانا هیستا کوده. ایتا پیچه اپا اوپا بوکوده خو چادورا والای بدا. پینیک دوج هاتو کونامجان گودیو های خوره خوره فوش دایی. مش تقی خوابه جا دپرکسه تا بایه ایچی بگه قاقا بوسته بیده کبلعلی شتراخ بزه خو چانه پسا! هاتو خو واکوده وانکوده چومانه مرا کبلعلی یا فاندرست.

پیره زنای پینیک دوجه داده مرا ویریشته بایه بیدینه چی بوبو. هالا هیچی نوگفته بو کی بیده پینیک دوج گرزکا فورانن دره. بفامسته کی گرزک پینیک دوجا بگشته داره.

دوکتور پامودور خو کوچی چمدانا دسه مئن ولای دانه مرا، کبعلی یا دوارست. هوتو کی خندادوبو کبلعلی مارا فوش بدا یو بازین خنده کونان جه اونه دوکانه ایتا کتل اوساده بوشو سایه دیمه کبلعلی دمه چک بینیشته. خو دسمالا جه کوته جیب بیرون باورده هاتو کی خو دیمپرا پاکودان دوبو، کبلعلی ایجور چاربداری فوش بدا کی دوکتور پامودور دو بالا بجسته.

کبلعلی یا گه:

- ا....خجالتام خوب چی یه پسر! هاتو ایتا شوخی تی امرا بوکودم تی پالانا تاوه دای شونده کله!؟ آخه تی...

کبلعلی بوگوفت:

- آخه جاکش انهمه جا صاف بنایی بامویی...

دوکتورپامودور کی حیسابی جوش باورده بو گه:

- ا.......بازام فوش دان دره خجالت نکش.....

کبلعلی حواس ننا بو کی دوکتورپاموره چی اونا بوگفته داره، خو حرفه دوما بیگیفته، بوگفت:

- آ دورسفته شلوارام کی ده هرجایا دس زنی دکفه ادمه گردن، ده پاک واکفتمه! بازین بیدین آخه انهمه آدما بنا بیگیفته می یخا... من خاره هر چی......

پیره زنای خو رو بیگفته. کبلعلی یا ده نیارستی فاندره. هاتو چادور پرا فاکشه بو تا خو مچه سر. بازین دوزه پیچا مانستن دوکتور پامودرا نیگا بوکوده بیدینه کی اکه خو دسا بیجیر آوره نیهه کبعلی گوشه کون.

خود دیله مئن بوگفته:

- آ گرزکام کون برانانه دوما داره! یا پابراندانا وا بگزه یا کی بیچاره پینیک دوجا!

دوکتور پامودور، کی اونا کارد بزه بی خون نامویی، ایدفایی ایجور چک بزه کبلعلی یا کی کبلعلی پاک چنگرا بوسته. پاره شلوارا جه خو زانو بنا بیجیر، بیگیفته خو جولا، خیال کونی کی ده پاک گورشا بوسته بو. تا بایه ایچه بگه، دوکتور پامودور ایتا ده دخشارده. کبلعلی تا دس ببره کتلا اوسانه بزنه دوکتور پامودوره سر، مش تقی کی ویریشته بو، ده بودو بامو کبلعلی ویرجا اونه دسا بیگیفته. واورسه:

- آ زباله مئن! تورا بوستیدی! چیسه شمه را!؟ پاک ترکمه زاکانه مانستن دکفتیدی همدیگه جان! ا..... زاکیدی مگه!

کبلعلی هیچی نوگفته، دوکتور پامور بداد بامو:

- خجالت نکشه! هاتو هرچی انه داهان دره فوکونه بیرون! آخه..

مش تقی بوگفته:

- شوما کی همیشک فانرسه، فوش دانه ره، همدیگه مرا پاک موسابقه دارید! اسا چی بوبو ایمروز غیرت شیمی شین گول بوکوده داره!؟

کبلعلی ولناشته دوکتور پامودور ایچی بگه، مش تقی حرفه من دکفته بوگفت:

- ا...برا...............ایجور مرا بگشته خار.....خیال کونی تمامه می جانا گورشا کوده! بازین چوتو....

دوکتور پامودور مش تقی یا ولناشته حرف بزنه. هاتو داده مرا بوگفته:

- بیدین آخه بازام فوش داندره جاکش! آخه چره آنقد فوش دی!؟

مش تقی تا بایه کبلعلی یا بگه کی تی داهانه بدار ده چره انقد فوش دی آخه، کبلعلی گه:

- فوش دم کی دمه ده برا... مگه آ جاکش پاسبانه!؟ فوش دانه ره مالیات وا فادام!؟

دوکتور پامودور داده مرا بوگفت:

- تی خاخورا.............. ایدفا ده فوش بدی تی مارا....

کبلعلی دکفته دوکتور پامودوره حرفه مئن بوگفت:

- آخه جاکش.... بتو چی!!! گرزکام نشا ده فوش دان! تو گرزکه وکیلی!؟ بتو چی!؟ من خایم تا می دیل خایه گرزکانا فوش بدم. اصلن خایم از ایمرو مگسو پشه یو سگو پیچایام فوش بدم! بتو چی! من خاره هرچی دوکتور پوکتور پامودورا.....

دوکتور پامودور ایجور خنده بوکود کی مش تقی قاقا بوست. پیره زنای تازه فارسه بو سرپایینی. واگردسه بیدینه چی بوبو کی دوکتور پامودور آتو خندا کودا بو.

مش تقی ده هاتو خوشکا بو دوکتورپامودرا فان درست. کبلعلی چارپایا بنا بیجیر، بوگفت:

- تی مارا....چکا بزه یی تره خنده یام کودان دری! مره ولا کون مش تقی تا آ خار.....

مش تقی بوگفت:

- وا بدن تونام. خجالت بکش! ده وسته!

دوکتور پامودور، جولو آیه کبلعلی یا کشا گیره، هاتو چلسک چلوسک اونه رویا خوشا ده.

مش تقی خو دیله مئن بوگفته:

- آمی دوکتورپامودورام کوسخولا بو داره! بیچارا چکا گیفته پسی اسا اونا خوشا داندره!

کبلعلی هلا هیچی نوگفته بو کی دوکتور پامودور بوگفت:

- من فکر بوکودم مرا فوش دان دری!

مش تقی واورسه:

- پس کبعلی که فوش دان دوبو کی!؟

کبلعلی بوگفته:

- بتو چی!؟ تونام خایی مگه....

دوکتور پامورد اونه حرفه مئن دکفته، مش تقی یا بوگفت:

- گرزکا فوش دان دوبو! نه مرا!!!

کبلعلی کی خو جولا دس زن دوبو، داد بزه:

- آ گرزکا دینی چوتو مرا گورشا کوده بی صاب!

مش تقی هاچین خنده جا خو شکما بیگفت . دوکتور پامودوره چوم جه ارسو پورا به انقد کی خنده بوکود.

کبلعلی بوگفت:

- گرزک مرا بگشته، تونام مرا دخشاردی! هاچین هیچی ره! بازین بوگو نگم خاره آ دارا دوتا آغوز باوره هردوتا .....

سه تایی خنده کونان مش حوسینا دوخادید سه تا قندپالو باوره .

پیره زنای ده بمانسته بو کی چه بوبوسته داره. هاتو بفیکراشوبو کی ایتا نیسان تا دوکانانه نو دانه لب بار داشتی ، بوق بزه. پیره زنای خورا فاکشه دیفاره کش. نیسان والای خوران، جه اونه نیگا دورا بو. پیره زنای دو واره را دکفته. هاتو خو چادره مرا خورا باد زئن دوبو یو آبلاکو مانستن شون دوبو.

هان!

9 آوریل 2009

 

پنشتا گیلچاردانه - گیل آوایی

1

تی راشه پایمه دیل واهیـــــــــلا بو / نانه هیکس چی واستی دیل پورابو
هاتو را فــــــــان دِرَم با داد و بیدا / نی یافم آشـــــنا چوم پاک کورا بو

فارسی

چشم به راهِ تو هستم دل سرگشته شده/ هیچکس نمی داند برای چه دل پر شده است

همینطور چشمم به راه هست  با داد وبیداد/ چشم نمی بینید، آشنایی نمی یابم.

2

بشم گیلان ده وسته تاســــــــیانی/ ده وسته دوریو غوربت، جودایی
بشم جنگل، بشم دریـایو مورداب/ کی وسته وسته وسته تاســــیانی

فارسی

گیلان بروم دلتنگی دیگر بس است/دیگر بس است دوری و غربت، جدایی

جنگل بروم، بروم دریا و مرداب/ که بس است بس است دلتنگی

3

هاچین بــــــانه نیگیر مرا نخوایی / امی مئن ده ننه انقد ســـــــــیوایی
منم من کی ایسم هانده تی قوربان / آیم تی خــانه دورو ور غوروبان

فارسی

بیهوده بهانه نگیر مرا نمی خواهی/ میان ما دیگر این همه جدایی نگذار

من هستم که باز قربان تو می روم/ غروبها می آیم دور و برِ خانه ات

4

ایسم شلمان پوشت هانده تی رافا / تی لیسکه همســـــاده به می بپپا
تره تا شیب زنم یافی می جــایه/ می دیل قاقه تی او کتله صــدایه

 فارسی

پشت تیر برق باز چشم به راه تو می مانم/همسایۀ پُر روی تو حواسش به من است

برای تو سوت می زنم جایم را می یابی/دلم حیران می شود با صدای دمپایی چوبیت.

 

5

نانم تی مار ه یا کی تی صـــــدایه/ کی می دیل زئندره لاب بی حیایه
گیره انـــگاره پاک آ ترکمه زای / هاتو کی ایشــــتاوه تی پا صـدایه

فارسی

نمی دانم صدای توست یا صدای مادرت/ که دلم تند می زند بی حیاست!

درست برنامه می چیند این بچۀ حرف گوش نکن!/ به محضِ این که صدای پای ترا می شنود!

.

29 مارس 2009

گیلغزل: انهمه جنگل فتاشتد، بی شومارد سربداران - گیل آوایی

 

انهمه جنگل فتاشتد، بی شومارد سربداران

دیل فاداد یاران به ایران رادوارد بی قراران

یادیگاره سورخه دسمال چوم براید هرخوروسخان[1]

هانده دریا ول بیگیفته آسه مانه تیتی واران

قولقازه دوشمند نوخوفته شب جه دسته آ فوخوسان

رادوارد بی قراران شادوخندان جانه یاران

قدره می خاکا نداشته هر کی می  خاکا فوقوفته

حورمته خاکا بداشتد می ریفقان می براران

چی داری دیل ناگیرانی!؟، سورخه گول فته فراوان!

پور بامود حاکیم بوبوستد، باز دمردد شرمساران!

شومی یا واستی فوقوفتن، تی شوالا ول بیگیران

وسته کفتن یا جوخوفتن جنگله جا در گوماران

آی بنازم جانه جانان هیممته گیله جیوانان

کی داند دابه بهاران بج به هانده توم بیجاران

یاوری وختان واسی دئن، رج به رج می گیله مردان

بال به بال جنگل دواره، می گیلانه ایله جاران

گیل آوایی سینه فکلاشتن چی واستی تی جیوانان

مرده میدان ده بوبوستد، سروه داران پاک هیزاران

فارسی

این همه جنگل را تراشیدند، سربداران بی شمارند

یاران به ایران دل داده اند رهوارند بی قرارند

یادگارِ دستمال سرخ چشم براهند هر بامداد( خروسخوان)

باز دریا شعله گرفته، آسمان ستاره باران است

دشمن بخود پیچیده، از دستِ کابوسها شب نخفته

رهوارند بی قراران شاد و خندان جانِ یاران( یاران جان=یاران گرامی)

 هرکه به خاک من یورش آوردقدرِ خاکِ مرا ندانست

حرمتِ خاک را نگه داشتند رفیقانم، برادرانم

دل نگرانی چه داری!؟ گل سرخ بسیار است

زیاد آمدند حاکم شدند، باز فرو مردند شرمسار ها

باید به شومی یورش برد، آتش ات را بگیران

بس است افتادن یا پنهان شدن در بیشه بجای جنگل

ای بنازم جانِ جانان همتِ جوانان گیل را

که می دانند رسم بهاران راکه نشاء، برنج می شود

هنگام یاری دادن باید دید، صف به صف گیلمردانِ مرا

دست دردست بیشتر از جنگل می شود، انبوه یاری دهندگانِ گیلانِ من

گیل آوایی سینه چنگ زدن برای چه!، جوانانِ تو

دیگر مردِ میدان شده اند، درختان سرو، هزاران

(دوشنبه 5 بهمن 1394)

.

---

[1] اشاره به دو سرود زیبای "خروسخوان و دریا توفان داره" با صدای ماندگارِ زنده یاد عاشورپور

گیلکم جنـــــــــــــگله داده می اوخان- گیل آوایی

 گیلکم جنـــــــــــــگله داده می اوخان

می گولازه می بـــــــــــــهاره باباخان

جنگلی زاکمه ســــــر پور بمی دوش

دوشــــــــــمنه مردوما دایم به فوران

ناورم دونیــــــــــــــایا می سر بفوروز

ویشتایام سیره جه می سوفره تکان

سبزمه زنده مثاله چـــــــــــــــایی باغ

نه سمه، جـــــــاری یمه مثله روخان

سربوجور آســــــــــــمانا سوسو دمه

آموجم از گاله شانه دیلــــــــــــــــمان

گیل آوایی به خو گیلان کونه نــــــــاز

کرا دوری جــــــــا بوبو میثله توران

 

برگردان فارسی

گیلکم، هوار من، فریاد جنگل است

رنگین کمان بهارم افتخار من است

بچه جنگلم، تفنگ بر دوش من

دشمنِ مردم دایم فراری می دهم

دنیا را نیز سر فرود نمی آورم

گرسنه هم از تکاندن سفره ام سیر است

سبزم، زنده مانند باغِ چای

نمی ایستم، جاری ام مثل رودخانه

سرافرازم، آسمان را به رشک می کشانم

فرا می گیرم از کوه نشینان دیلمان

گیل آوایی به گیلان خود می نازد

فقط از دوری مثل پریشانها شده است!

.....

یک یادآوری فیسبوک، هفت سال پیش در این روز ششم فوریه 2013

بدا فارسی بگم هیست تر جه من نیست! - گیل آوایی

آخه بی تو مره دونیا چی واستی ست!؟

مرا هرکی دینه گه کی طرف کیست!

جه ارسو پاک ایسم وارش هاچین هیست

بدا فارسی بگم هیست تر جه من نیست! 

فارسی

آخر بی تو برایم دنیا برای چیست!؟

هرکس مرا می بیند می گوید طرف کیست!

از اشک درست شدم باران، خیسه خیس

بگذار فارسی بگویم خیس تر از من نیست!

3 فوریه 2013 

2

تی به هی شو دونی مو خو ندونم!؟

هاچین هرتا تی تِه، تی ناما خونم!

گونم، خونم، می جونا شه زنه پاک،

نونم ایتو چوتو بی خو بمونم!

 

فارسی

برای تو هیچ شب می دانی خواب ندارم

همینطور برای هر ستاره نام ترا می خوانم

می گویم، می خوانم، شب نم بر جانم می نشیند

نمی دانم اینطور چطور بی خواب بمانم!

 

3

ته لج گینه مو رشتی لاهیجونم

هیتو کورم کلاچم شعر نوتونم

مو جه آ تاسیانی تورا بورم،

هاچین غوربت کرا واهیلا بونم

 

فارسی

لجت می گیرد من رشتی لاهیجانم

همینطور شانسکی! شعر گفتن نمی توانم

من از دلتنگی دارم دیوانه می شوم،

در غربت واقعاً دارم سرگشته می شوم!!!

4

چوم فوچِه كور و كـــلاچم داد بزِم

هرچی داشتيم روزيــگاره سر بزِم

مسته مست لاب گورشابودريا كنار

تاتانستيم موشتا دريـــــــــا سر بزم

 

فارسی

چشم بسته بی توجه به همه چیز داد زدم

هر چه داشتم سرِ روزگار زدم

مستِ مست داغ شده کنار دریا

تا می توانستم مُشت بر سر دریا زدم

هاساگیلچامه (بمانسته)– گیل آوایی

 موشتو پیاله یو ایتا ایجگره قاقی

شبو تی تی یانو می تماشا

تی عکسه قاب

فارسی

مُشت وُ پیاله وُ یک ضجه حیرانی

شب وُ ستاره ها و تماشای من

قاب عکسِ تو

2

می تامبزه اوخانا

جه پیاله واورس

شبانه بی تو ایسان

فارسی

واخوانِ سکوت مرا

از پیاله بپرس

شبهای بی تو بودن

 

12ژانویه 2013

گیلچاردانه هانده! - گیل آوایی

1

هاچین چوو زئن نوا کی من آویرم

کرا غوربت آویری وا دیمیرم

خیاله باله سر نیشتن بوبو کار

پیالا کش بیگیفته ول بیگیرم! 

فارسی

بیهوده  سر به سرم نگذار که گم شده ام

از گم شدنِ در غربت باید خاموش شوم(غرق شوم!)

بر بالِ خیال نشستن شده کارم

پیاله در بغل  آتش بگیرم!

2

 مرا هانده فوقوفته تاسیانی

دیلا چو چو زنه گِه وا بخانی

گرا هیسته می چوم، واهیلمه قاق

چی شا  خاندن جعیرز دیلمانی!؟

فارسی

باز هم دلتنگی مرا در خود گرفته است

دل را وسوسه می کند می گوید باید بخوانی

چشمانم خیس است، گمشدۀ حیران

چی می شود خواند به غیر از دیلمانی!؟

( دیلمانی=آواز دیلمان)

3

جه گیلان دورمه، چوما فوچینم

خیالا سرا گیفت دوره اوچینم

شمه جنگل بمه دارانه بپپا

ناویره گورشمه غوربت هاچینم!

فارسی

دور از گیلان هستم چشمم را می بندم

خیال را آغاز می کنم دوری را بر می چینم

می روم جنگل می شوم نگهبان درختها

وگرنه می سوزم داغ می شوم غربت، بیهوده  ام

4

اگه گورشا بی غوربت کس نداری

تره گی ایشتاوی بیکسو کاری

آویره زاکابی ونگه تی شادی

شولوغه شهره مئن تنا بی ماری

فارسی

اگر داغ بشوی در غربت از بی کس وُ کار

با خودت می گویی می شنوی بی کس وُکار

کودک گم شده ای می مانی که گریه شادیت است،

در شهرِ شلوغ تنها می شوی بی مادر

 2020/1399

گیلچاردانه - گیل آوایی

0

می رشته ره بوبوم هانده هاوایی

ایتام نه سا بگه هولند چی خایی!

مره گم ایشتاوم، خانم، بمه لات

بازین دیل واهیلا به گه: کوجایی!؟

فارسی

برای رشتِ من باز شده ام هوایی

یکی هم نیست بگوید هلند چرایی

با خود می گویم می شنوم می خوانم، لات می شوم

سپس دل سرگشته شده می گوید: کجایی!؟

1

می چوم دریا بوبو خالی پی-یاله

مره تامتوم بزه، دیل پوره ناله

تی عکسه سر فی وه ارسو، منم قاق

ده گورشا بوم خایم دونیا بکاله

فارسی

چشمم دریا شده پیاله ام خالی

دم فروبسته ام، دل پُر از ناله

روی عکسِ تو اشکم می ریزد، من هم حیرانم

دیگر داغ شده ام می خواهم دنیا فرو بریزد

2

شبونی کی نوشونه چوم تیبه خُو

تی گیسُونه دانه موچی مرا تُو

تیبه خونه، گونه، بُونه یه ته زاک

هیتو کیشکا بُونه بی خو خونه تُو 

فارسی

شبهایی که چشم بخاطر تو خواب نمی رود

گیسوی ترا با بوسه تاب می دهد

برای تو می خواند، می گوید، مثل یک کودک می شود

همینطور جوجه ای می شود که بی خواب تاب می خورد

3

چوتو وا تاسیانی یا دوارم!؟

تورابو غوربته مئن وا بوارم!

کولوشکن می گیلان، منمه کیشکا

می دیمه سر واسی ارسو بکارم! 

فارسی

چطور باید از پسِ دلتنگی بر آیم!؟

دیوانه شده در غربت باید ببارم

گیلان همچون مرغ کرک است من هم جوجه اش

روی گونه ام باید اشک ببارم 

24دسامبر 2012

4

بوکودم درده دیل، دریا بدا گوش

اودوشتم می پیالا، اون بوگفت نوش

بازین جه تاسیانی بوبومه قاق!

میجا دریا بزه جوش بوشو جه هوش

فارسی

درددل کردم دریا گوش کرد

پیاله ام را نوشیدم دریا گفت نوش

سپس از دلتنگی مات زده شدم

بجای من دریا جوش زد از هوش رفت

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو - گیل آوایی

 

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو

بچاسته گیلا چو  زنه، گه تی بج چی بوبو

 

بیجار تام بزه، چوم به را  دیل بوبوست

زمستانا گه ورفوسرما جه را پور بامو

 

بورین پاک فیچالست اگه هرچی باغو بولاغ

دورین دیل میشین گرمه جان واج بامو

 

نیدین اشکلو واش بوپوخست، بوبوستم چیچال

نیدین یخ دوسته گیلم، دیلگیرم تسکا بو

 

باهاران آیه هانده سبزا به می توم بیجار

دو واره پور آوازه، افشان کونه بج خو مو

 

آیه سینه سورخی می سامان بازام با گولاز

بازین روسیایی تیشین به ترا گم چی بو!

 

تی رخشان کشئنام دواره، تونام شی تی گور

منم من بیجاره همش پا بزا، راه دوبو

 

فارسی

شالیزار را زمستان در خود گرفت، ساقه های ماندۀ برنج را سرکوفت زد

به گلِ یخ زده گیر می دهد می گوید برنجِ تو چه شد

 

شالیزار سکوت کرده چشم به راه دلشده

به زمستان می گوید برف و سرما از راه زیاد آمده

 

بیرون اگر هر چه باغ و دشت تماماً فشرده

دل من در درون گرم و زنده است

 

نبین ساقه مانده از  برنج پوسیده، بخ زده ام

نبین گِلِ یخ بسته ام دلگیر و تنها مانده ام

 

بهاران می آید باز سبز می شود نشای برنجم

دوباره برنجِ پر آواز افشان می کند مویش را

 

سینه سرخ باز با افتخار به سامانِ من می آید

باز روسیاهی از آنِ تو می شود به تو می گویم چه شد!

 

شکلک در آوردنِ تو هم می گذرد، تو هم به گورِ خودت می روی

من هستم من که همیشه پا به زاییدن و در راهم.

.

25 فوریه 2015

دوتا هاساگیچامه(1387) – گیل آوایی

 هاتو کی سی یا ابرانا فان دری

آسمانه تی تی وارانه جا

چی تاسیانه!

 فارسی

همچین که به ابرهای سیاه نگاه می کنی

چه خالیست جای آسمانِ پر ستاره!

2

بیجار زالاش باورده

آخ کی ایتا آیاز

بهارا دپرکانه

جه آ فوخوسان[1]

 فارسی

شالیزار چه بیتاب است!( دلش ضعف می ورد!)

آه که یک شبنم

بهار را از کابوس برهاند!

.

چهارشنبه، 4 دی ۱۳۸۷

---

[1] فوخوسان = کابوس

می هاساگیلچامه-2014/ داره پا - گیل آوایی

دار داد زنه

جه داره پا[1] کفتن باده دس!

باغه ره اوروشواری بمانست یو

بهاره چوم برایی!

 

فارسی:

درخت داد می زند

از  افتادنِ آخرین میوه بدست باد

برای باغ سوگزاری مانده وُ

چشم به راهیِ بهار!

---

[1] آخرین میوه درخت شاید گویا نباشد. "داره پا" یا نگهبان درخت به میوه ای گفته می شود که بنا به رسم گیلکها، به هنگام میوه چینی ، بر روی درخت باقی می ماند( باقی گذاشته می شود) تا نگهبان درخت باشد و در سال بعد میوه بیشتر بدهد. 

گیلداستان " اگه دنبازید شمه را فوقوسیم" - گیل آوایی

یا دبازید یا فوقوسیم شمه را / رشته زمین طیاره فوتبال

 ایتا ساک بیگیفتم  می دس داورا فاندرستم. ممد نقاش شیب زنه کا، خودس بیگیفته مرا بوگوفت:

-         ایتا ساکا بنه ایا

منام ایتا ساکا بنامو می دس آسینا فاکشم بوجور بوگفتم بیشمار. داورام شورو بوکوده قدم اوسادن. من اونه پایا نیگا کودیم کی کوچی قدم یا پیله قدم اونسانه. دوازده قدم بیشمارده مرا بوگفت:

-         ساکا بنه ایا ده دس نزن

منام ساکا بنام او یا باراما دوخوادم. ممد نقاش کی هم موربی، هم داور، هم سرپرست بو امی تیمه فوتبالا دوما داشتی یو امه را تمرین دایی. پاک فوتباله عاشق بو. امانام کی تازه امی دیما فله مو بزه بو، پیله بازیکنانه ادایا در آوردیمی.

امی زمین فوتبالام ایتا زمین طیاره بو. ایتا زمین طیاره کی اونه ایتا سر نهابو لاکان جاده ایتا دیگه رازی یا دوارستی. زمین طیاره ایطرف روبار نهابو ایطرف دیگه  تا چوم کار گودی باغ بویو  و پرچین مرچین. 

می تومانا فاکشم بوجور تر. می پیرانه آسینا فاکشم تا می بازو، باراما دوخوادم کی بایه شوت بزنه من بیگیرم.

هاتو کی بارام بامو شوت بزنه. من فچه مستم می کتانی بندا کی واوو بو دکشم. می کتانی بندا دکشن دوبوم کی توپ فارسه. می کتانی بندا دوسته، دن وسته، توپ بامو منام شیرجه بوشوم توپا بیگیفتم، وناشتم دروازا بشه بودورون کی گل بوخوردی بیم. 

آخه ممد نقاش همش گفتی کی اگه اولی توپا واهلی بشه دروازه مئن، ده تا اخر هاتو گل خوری! منام ایجور شیرجه بوشوم کی هاچین می دنده خاش ول بیگیفته بو.

می دروازه یام ایجا نهابو کی گا گلف واش دوبو. آنقدام سنگه و چوبو چکال می دور و بر فوجه بو کی نوگو! منام کی هاچیم کرچ! گوتورمایی شیرجه شوییم هر  چی بو.

تو نوگو جه دور، ایران مهره دروازه بان امه را فاندرستان دره. تازه دروازه وسط به سام کی دومی توپ بایه بیدم ایران مهره دروازه بان بامو می ور مرا بوگفت:

-     تی کتانی بند کی اتو توندا توند وا وه، تو نتانی تی حواسا جیما کونی توپا بیگیری. بازینام هاتو ترا تان ود  خوشکه گیله سر. ایجور توپه ره شیرجه بوشو ترا بچرخان کی تی جان زمینه سر پاختا نبه.

ایتا پیچه حرف گوش کون زاکانه مانستن اونا فاندرستم. بوگفتم:

-         بی کتانی چوتویه؟ من تانم بی کتانی بهتر شیرجه بشم توپه ره!

ده اونه رافا نه سام کی ایچی بگه. یانی می دیل نخواستی می کتانه گیر بده. اونام می کتانی! کی عزا یو عروسی واستی دوگودیبیم! اونه مرا مدرسه شوییم. فوتبال گودیم. تازه جشن پشنام شوییم. وختی یام کی اونه ایجا دورسفتی، نخ پخه مرا ایجور چاگودیم کی از تازه بی هه بختر بوستی!

تا فچمستم می کتانه بندا دو وراه  دکشم، بیدم ایران مهر دروازه بان ایتا کفشه فوتبال خودس بیگیفته مرا گه:

-         بیدین تی پا خوره

وای کی پاک خیاله کی  دونیایا مرا فادا بید. کفشه فوتباله چرمی! اونام تا هسا کفش فوتباله چرمی دون گوده بوم! 

بیدم تا پشیمان نوبو کفشا دوکونم. می پا ره خیلی پیلله بو. ایجور کی اونه توک پاک ده سانت خیاله درازتر ببه. تو نوگو کفشه فوتباله مرا واستی چنتا جوراب دوکونی یانی اتویی گفتیدی منام نانستیمی. 

هرچی بو کفشا دوگودم. ایرانمهره دروازه بان توپا اوساده بوگفته تا بازی شورو نوبوسته ایتا پیچه بی یا تمرین بوکونیم. 

مرا بوگفت:

-         بینش زمینه سر

تا هسا مرا یاد نوبو کی بخواستی بیم اتویی حرف گوش بوگودیبیم. اونام من کی هاچین کرچه کرچ! می پئرا تاوان نداییم! 

زمینه سر بینشتم. دو سه متر اوشانتر، ایرانمهر دروازه بان توپا دسه مرا تاوه دایی، منام گیفتیم. های اطرف، های او طرف. 

چن دقه نوبوسته مرا بوگوفته پا بس. پا بسام. شورو بوگود شوت زئنو مرا گفتی بیگیر. های زه یی منام گیفتیم. چفه عرق بوبوسته بوم. ایجور می جان واج باموبو کی ژیمناستیک بازان مانستن پوشتک وارو زه ییم. کی تانستی مرا گل بزنه!

ایدفا بیدم ممد نقاش شیب زئن دره، هامما گه بایید زمینه وسط. دو تا تیم جیما بوستیم. امی کاپیتان جولو امانام کولوشکنه مانستن اونه دوما بیگیفته. 

باغه محتشمه تیمه فوتبالام جیما بوسته با خوشونه کاپینان باموده داوره ویرجا. راستی راستی تیمانه مانستن دس بداییم. دو تا کاپیتان بوشوده. ممد نقاش ایتا دوزاره مرا شیر یا خط تاودا. ایدفا بیدم  امی کاپیتان، ناصر، بوگفته :

-         خط

ممد نقاش کی هاتو خطا بیشتاوسته هاچین انه رنگه رو بوبوسته بو صارا گیل. اخه همیشک گفتی کی هرکی خط بگه موسابقا دبازه.

اما دانستیم کی امی کاپیتان خوایه ممد نقشا کوفری بوکونه. امی خندیا جیگیفته بیم ولی همه تانی دوز دوزیکی خندا دیبیم. 

باغه محتشمه تیمه فوتباله کاپیتان کی  شیر بوگفته بو، تانستی اینتخاب بوکونه کی زمین یا توپ! خورشیدام ایجور بو کی هر طرف دروازه بوبوستی بی توفیر ناشتی. یانی امی دروازه یان شومالو جونوب نهابید. خورشیدام که جه باغو بولاغ دتاوستی یو روباره پوشت جوخوفتی. ولی غوروب دم، کی خورشید شوندوبو روباره پوشت دارو درختانه مئن جوخوسه، ایتا دروازه بانا چوما آفتاب دکفتی.

باغه محتشمه تیمه فوتبال زمینا اینتخاب بوگوده. ایتایام او تیمه مئن ایسابو کی هاچین شر بو. تا باییم هرکی بشه خو دروازه طرف، ایدفا بیدم بارام خاش والیس،  امی کاپیتان گوشه کون ایچی بوگفته. کاپیتان امی شین هاچین ماسته مانستن به سا اونا فاندرسته. 

اما نانستیم بارام خاش والیس چی بوگفته  داره تا اینکی امی کاپیتان بوگفته کی اما اگه دنبازیم،  داوا به. باغه محتشمه زاکان گیدی کی  موسابقا واستی ببرد، ناویره  امه را فوقوسه ده!

موسن، ممد، ناصر، مونوچر؛ حسن، علی، موصطفی، منو بارام بوگفتیم اما امی بازه کونیم ، بازین بیدینیم چی به. اگه واستی داوا بیگیریم امانام گیریم!

هاتو بو کی خیاله لشکرکشی گودان دیبیم. داور دوخواده همه تانا کی بازی بوکونیم. هر دو تا تیمه زاکان هرکی بوشو خو جا سر ، دفایو وسطو گوشه راست و چپ و منام دروازه بان.

باغه محتشمه تیمه مئن ایتا ایسابو کی کل بو. خاشه خاشام بو اما جه اما همه تان پیله تر بو. هون گوشه راست،  حمله بازی گودی. هاتو کی اولی حملا بوگودید بیدم کی پوشته هیژده فان رسه ایجور شوت بزه کی تومامه زکان هاتو وای بوگفتید کی می زاله بترکسه بو. توپا وختی بگیفتم. قیافه مرا بوگفتم:

-         شوما شیمی بازه بکونید! هاچین هاچینه مگه! دروازه ره شیمی خیال جم!

ایرانمهره دروازه بان دوره شر ایسابو مرا فاندرستی. بازی هرچی ویشتر جه اون گوذشتی، بزن بوکوبام ویشترا بوستی. باغه محشتمه زاکان هامه باموبید. تا اما حمله گودیم امه را فوش دایید! هاتو کی اوشونه تیم حمله گودی، شورو گودید دور اوسادن. 

اولی نیمه تومانا بوسته بو. هیتا تیم گل نزه بو. همه تانی دروازه پوشت بینیشته بیم. هر کی ایچی گفتی. ایتا گفتی می پا قاب درد کونه. اویتا گفتی می پا بوز جیویشتان دره. ایتا گفتی می پا پیله انگوشت باد بوگوده. 

تا اینکی داور شیب بزه. دومی نیمه شورو بوبوسته. 

هاتو دو دقه نوبوسته بو کی امی تیم ایتا گل بزه. وای باغه محتشمه زاکان پاک پوتاره مانستن فو ووسته بید امی طرف، هر کی ایچی گفتی. بازی کم کم شون دبوبو کی داوا ببه. همه تان واکف داشتیدی. لقد زئن فته فراوان بو. ایا اویا جه هر دوتا تیم چند نفر یا خو تکا بیگفته بو یا خو پا ساقا مالستی. ایتا شله  مانستن دو وستی.

ایتا ایسابو که هامما واکفتی. داوره  خطا ده نخواندی.

اوشون هر چی حمله بوگودید نتانستید گل بزنید. منام کی هاچین شیرا بو، خیاله جامه جهانی بازی گودان درم. کفشه چرمی دوگوده فنره مانستن واز گودیم .

ایدفا بیدم باغه محتشمه زاکان ایتا ایتا خوشونه انوگوشته مرا های فوش دیدی مرا. فوش دیهیدی اونام چی فوشی. منام دروازا پاستیمی کی گل نوخوریم. تا امی تیم حمله گویدید من تنها بوستیم. می دیل زه یی می پوشتا کی هسا یا مرا فوتورکد! ایجور بوبوسته بو کی هرکی گردستی تیجه سنگ بیافه باوره تاوه ده امی خطه هیژده مئن، دروازه جولو!

اوشون سنگ تاوه دایید، من سنگانا اوچه ییم. هاتو کی  اوشون حمله گودید، من ده نتانستیم سنگانا اوچینم. اوشانام تا تانستیدی سنگانا تاوه دایید می طرف. هاتو امی فاکش دکش تا بازه تمانا به،  درازه داشتی.

ایدفا داوره شیبه مرا خیال بوکون کی ایتا عالمه گرزکا ایجانایی سرادد! 

باغه محشتمه زاکان باموبید داوا بگیرید. جه او دور ایدفا بیده ییم اینفر هامما دوخوانه. باغه محتشمه زاکان هو یارو صدا مرا واگردستد. 

دوز دوزیکی گا گلف فوش دایید ولی اما فوشا خوردیم هیچی نوگفتیم. همه تانی را دکفتیم. ساکو لیباس امی دس بوشوییم روبارکنار.

همه تانی چفه عرق هاتو فاره سه فان رسه هرچی امی دس نهابو لیباس بکنده نکنده آشغالی واز بوگویدیم آبه می یان!

تقی بابوز گیره ایتا صابون نخله زیتون مرا خو  دیمپرا شورو بوگوده شوستن. هاتو کی کخ بیگیفته اونه چوما واز بوگودم اونه صابونا بیگیفیم بوشوم آبه وسط پاشنا گودنو سرا شوستن!

تا تقی پابوزگیره واخبردارا به، کی صابونا اوساده، کی اون ساده؛ همه تانی امی سرو جانا هو صابونه مرا بوشوستیبیم!

کولی مانستن روباره مئن دوم زئن دیبیم کی باغه محتشمه زاکانا بیده ییم آمون دربید.

امی ساک پاکا اوچه ییم، تا امه را فاره سد، بوگوروختیم!

هان!