۱۳۹۷ مهر ۲۰, جمعه

تاسیانی - گیل آوایی

تی چومانو می خیاله رقص
جه تو نازه یو جه من راز
پیاله دانه یو بی توو ایسانه ناجه یان
شبه مانستنو ایتا پرنده
کی دارانه مئن
راه آویرا کود!

فارسی
چشمان تو  و رقصِ خیال من
پیاله می داند و حسرتهای بی تو بودن
چونان شب و پرنده ای
که میان درختان راه گم کرده است!
.

گیلچاردانه: تی یاده واستی یه دریا باهانه - گیل آوایی

0
تی یاده واستی یه دریا باهانه
تی دوری نِه می چومه سر نشانه
هاتو راشونو هیلو خاندنو داد
گوسن دوخانه چوم ارسو فیشانه

فارسی
بخاطرِ توست، دریا بهانه است
دروی ات روی چشم نشانه می گذارد
همینطور راه رفتن و خواندنِ هیلو وُ داد
با گوسن دوخان چشم اشک افشان است

هیلو: آواز کوهستانی گیلان است که زنده پورضا آن را اجرا کرده است.
گوسن دوخان= گوسفند صدا زدن، گوشه ای از موسیقی گیلکی ست که هیلو هم در همین گوشه است

1
جه تو گم من ناویره گب نارم من
ایتا واهیله دیله تسک دارم من
مره گم، ایشتاوم، یادا زنم بال
نانی غوربت تی ره ارسو وارم من

فارسی
از تو می گویم وگرنه من گپ ندارم
من یک دلِ سرگشته و تنها دارم
با خودم می گویم، می شنوم، یاد را همراهی می کنم
نمی دانی غربت من برایت اشک می بارم


2
شبانه بی کسی، بردن تی نامه
نیویشتن های تره، با ارسو نامه
تره واهیلا بوستن، بون هاچین داد
بیدین دوری میان، آخه چی دابه!؟

فارسی
شبهای بی کسی بردن ِ نام توست
با اشک برایت نامه نوشتن است
برای تو سرگشته شدن و فریاد بودن
ببین در دور بودن، چه رسم می شود

3
بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش
تی یاری با تی غمخواری تی پیشکش
نوا هرشب آمون با نــــــاز می خواب
کی آخوابو او بیــــــداری تی پیشکش

برگردان فارسی
به یار بگو که یاری ات پیشکش ات
یاری تو و غمخواری تو پیشکش ات
با ناز هر شب نیا به خواب من
که این خواب و آن بیداری پشکش ات
تکراری!

۱۳۹۷ مهر ۱۲, پنجشنبه

پیله ماره ملاقات زندان اوین (رفتنِ مادرِ بزرگ به زندان اوین برای ملاقات) داستان گیلکی با ترجمه فارسی - گیل آوایی

 پیله ماره ملاقات زندان اوین
(رفتنِ مادرِ بزرگ به زندان اوین برای ملاقات) داستان گیلکی با ترجمه فارسی
گیل آوایی
چهارشنبه۲۰ بهمن 1389 / هلند


پیله ماره چکره هاچین پرکسی. دیمپرا شه بزه بو. دسمالا های خوسر جابجا کودی. مو انه شین رو بامو های جه روسری زه یی بیرون. مردوم جیما بوسته بید. هر کی ایجور واهیلا بوسته ایچی رافا ایسابو. مینی بوس پورا بوسته بو مولاقاته نا ببرده بو. هوا گرما بوسته بو. خو خوشکه لبا ایپچه زبانه مرا هیستا کوده. ایچکه آبه ناجا داشتی.
شب تا صوب راه بو. اوتوبوسه مرا بامو بو. اینقدام موسافر ایسابو کی هیتا گاراژ خالی جا ناشتی. لوان تور، گیلان تور، عدل همه تا پورا بوسته بیچاره کاس آقا هرچی پارتی بازی بوکوده ایتا جا گیر ناورده. نیصفه شب باموبو فرهنگ هرتا اوتوبوس جه را آمویی دس تکان دایی داد زه یی: تهراااااااااااااااااان شاید جا بداره ولی شاگرده دانه شیشا بیجیر ناوردی لااقل بگه پوره
تا اینکی ایتا اردبیل رو فارسه یو اولی نفرا کی سوارا کوده هان بو. اوتوبوسه مئنام کی ده تا تی دیل بخایه ناهابو جه مورغو خوروس بیگیر تا بوز و گوسفند هرکه ده یی خو کسه کاره ره ایچی جه دیهات بردان دوبو خیاله کی تهرانه مئن قاطی ساله.
شاگرد دسه مرا اونا بوگوفته بو کی بشه اوتوبوسه آخر ایتا جا بیافه بینیشینه. اونام هاتو بکف ویریز انا بزن اونا بزن بوشو اوتبوسه آخر هویا کی ماتوره صدا پاک آدما سر بردی، ایتا تخته سر کی درازه صندله مانستی بینیشته.
صوب هالا آفتاب باقایده بیرون ناموبو کی فاره سه بو ترمینال. ملخه مانستین هرکی ایطرف شویی. مردوما خیاله کی رو باورده بید. بازیانام پاک قاطی سالانه مانستن زالاش باورده ایچی خو دس بیگیفته لاب آلوغ بیگیفته چیلیک زئن دوبو. اینفر ایتا تیکه بربری، اینفر نانه قندی، اینفر سنگکی نانا موشته بوگوده ایجور چارجولی خوردان دوبو کی آدما خوشکا زه یی بیچاره جه کو ولایت بامو داره کی اتو نیده بیده بو نانا فوتورکسه داره
خو روسری یا ایتا پیه فاکشه تا پیشانی جولو، چادرا جابجا بوکوده جه مردمه مئن دوسکل بزن خورا فاره سانه خیابانه مئن هاتو تسو لرزه مرا جه خیابان بوگذشته بوشو او طرف. هویا کی پیکانو مینی بوسو تاکسی موسافره قاب زئنه ره موسابقه دان دیبید.
ایتا رانندا کی داد زئن دوبو تجریش، واورسه زای جان من واستی برم اوین کویتا ماشین را واستی سوار بشم. راننده دانه ایتا پیچه اونا فاندرست بازین درا وازا کوده بوگفته:
برو بالا همین صندلی بغل دست راننده بشین مادر
اونه زیر بغلا بیگیفته تا مینی بوسا بشه بوجور. وختی بیده کی صندلی سر بینیشته بازام داد بزه
تجریش تجریش... تا اینکی مینی بوس پورا بوسته پورا نوبوسته بامو بوجور فرمانه پوشت بینیشته رو
بوکوده ایتا موسافرا کی دره کنار نیشته بو بوگفته او درا دود.
رادکفت. شهرآرا خیابانا بیگیفته دیپیچسته ونکه پیله رایو ده بوشو . خو چادرا چیما کوده خو زانو ایپجه بمالسته. هاتو پریشانا بو رایا فاندرستی. راننده واورسه:
- مادر اوین واسه چی میری؟
- میرم مولاقات
- ملاقاته کی مادر
- مولاقاته بچه هایم
- مگه چندتا بچه ات اونجان
- پسرم با عروسم
- هر دوتا اوین هستند
- بله آقا
- از کجا میای
- پیربازار
- پیربازار!؟
- بله
- پیربازا کجاست
- پیربازار را نمی دانی کجاست؟
- نه مادر تا حالا نشنیدم
- رشتا کی می دانی
- بله رشتو که میدونم
- خاب پیربازار هم رشته اوشن تر هست دیگه
- آها.... پس نزدیکای رشته. از اونجای میای
- بله
- هالا میدونم مادر. چرا اوین هستند مادر؟
ده منتظره جیواب نه سا خودش بوگفته :
- همه جا دیگه اوینه مادر فرق نمی کنه کی از کجا
تا اینکی فارسه ده سه رایی نمایشگاه. مینی بوس به سا. راننده بیده کی تکان نوخوره. بفامسته کی نانه فاره سه داره. رو بکوده به پیله مار و بوگفته:
- مادر جون اینجا واس پیاده بشی بری خیابون سمت راستت که سربالایی یه. یه کم بری جلو دست چپ یه جایی هست که همه اونجا هستند از اونجا بهت می گن چه جوری میری اوین. چیزی نمیخوای مادر؟
- نه زای جان. پئرشیبی هیچی نمی خوام جغیر از بچه هایم
چادر پادرا جیماکوده فچم فچم جه صندلی جولو بامو دره کنار و بازین جه مینی بوس پیادا بوسته. مینی بوس تا انکی زناکه بشه خیابانه کناری به سا. بازین را دکفت
خیابانه سربالایه بیگیفته بامو تا بیده اونه دسته چپ شولوغه. بوشو هوشونه مئن. بیده ای داده بیداد خیاله کی تومامه ماران جیما بوسته داریدی هویا. هرکی ایتا دیگه دادفارس. آی تا اویتا آب فاده اویتا آی تا یا نان فاده ایتا اویتایا دیلداری ده ایتا آسمانو زیمین فوش ده. ایتا را به را اعتراض کونه چره می زاکانا بیگیفتیدی ایتا هاتو وارشه مانستن ارسو فوکونه یو هاما نیفرین کونه هاتو بیک روند دادو فریاد و ایجگیره یو چوم برایی همه تانا آتش بیگیفته ول کشئن دیبید
مینی بوس های پورا کودی شویی واگردسی دو واره پورا کودی شویی تا گول گوله زباله ها کار درازه داشتی. هامه بوشوبید هیشکی ده نمانسته بو جغیراز ها پیله مار. پیله ماره چوم بیرون باموبو اینقد که رایا فاندرسته بو مینی بوسا بیشمارده بو تا اکه خودشه نوبه به.
هاتو واهیلا بوسته ایتا جیوانا کی سربازی لیباس دوکوده بو فاندرستی. ایدفایی هو جیوانه دانه بامو جولو واورسه:
- چیکاری داری؟
- یانی چی چیکار داری
- واسه چی اینجایی
- ا...اینهمه از صوبه سر تا هسا اینجا چوم برای ماندم حالا واورسی چیکار دارم. اونا که اینجا بودن چیکار داشتند خاب منام همون کار را دارم
- اونا مولاقاتی بودند تو چی!؟
- خاب منام برای مولاقات اینجا هستم
- مولاقات کی؟
- مولاقاته بچه هایم!
- اسمت که توی ملاقاتها نبود.
- اسمه مرا از کجا می دانی که می گی نبود؟
- اگه بود مثه بقیه تا حالا رفته بودی ملاقات
- یانی چی نیست!
- خوب نیست دیگه!
- ا از همینجا به من خبر دادند که بچه های من اینجا هستند!
- کی خبر داد؟
- من چی می دانم مگه سگ خو صاب را میشناسه اینجا هرکی یک چیزی میگه کسیام نیاره چیزی بگه!؟
- حالا اسمت چیه؟
- پیله مار! همه مرا میشناسند. همه ی اهله محل. از هرکی بپرسی به تو میگند کی هستم. می آزار به پوتارام تا حالا نرسیده می زاکانام هاتو. هاچین هاچین دکفته دارید مردوم جان می زاکانا بیخود گرفتید آوردید اینجا شیش مایه که هاچین قرار ندارم همه جا رفتم سراخر به من گفتید که اینجا هستم هسایام آمدم همینجا بچه هایم را ببینم.
هالا جیوانکه دانه هیچی نوگفته ایدفایی ایتا کلاچملاچی شلوار دوکوده با سیفیده پیران کی هاچین شالیکه مانستی جه اوطرفه مینی بوس بامویو سگه مانستن خیاله واکف بداره بوگفته:
- چیه بازام که با ملاقاتیا داری حرف میزنی بهت نگفتم با اینا حرف نزن فقط اسماشون بپرس سوارشون کن.
بازین پیله مارا بوگفته:
-چی میخوای؟
- ا..شوما چره هاتو به نوبت واورسید چی میخوای اینجا چی میتانم بخام؟ مالومه دیگه من بچه هایم را می خوام!
- مگه شهره هرته! همینطور بچه هاتو بخای!
- شهره هرت اگه نبود که بچه هایم را نمی گرفتید هرکی هرکی هست دیگه هالا که دُور دُوره شوماست خاب من....
وناشته پیله مار خو حرفا بزنه بوگفته:
- اسمت چی یه؟
پیله مار ده هاچین ول بیگفته بو هاتو کی غیضه مرا اونا فاندرستی جیواب دا:
- گیلبانو پیربازاری معروف به پیله مار.
بازین ایجور آه بکشه کی جیوانکه دانه واگردسه آسمانا نیگا بوکود. کلاچ ملاچی شلوار دوکوده خو ریشا دس بکشه یو بوگفته :
- همچین اسمی ندارم بیخود اینجا وای نسا یاالله برو برو اینجا نیس.
- اینجا نیست چه هست من اینهمه راه را هاچین نیامدم! کوجا برم من بی بچه هایم تکان نمی خورم خیال کردی به این راحتی هست ادرازی راه را بیام بازین هیچی! دسه خالی کوجا برم من بچه هایم را می خاهم
یارو ایتا پیچه اپا اوپا بوکوده بوشو تلفنه طرف ایتا چادره مئن کی ایتا میزو تلفن اونه مئن نهابو زنگ بزه. چن دقه نوبوسته کی بامو. ایجور کی اونا جوتیکی واکفته بی پیله مارا بوگفت:
- اسمش نیست. تو اینجا نباید می اومدی. باید می رفتی...
پیله ماره چکره شورو بوکوده به پرکسن. رنگه رو انه شین هاچین بوبوسته دیفاره گیل. خو چادره پره مرا خو پیشانه پاکوده خوشکا زه یارویا فاندرسته. هاتو کی بیشتاوسته وا بیشی پزشکی قانونی پیله مار غش بوکود دراز دراز بکفته سنگانه سر ده نفامسته چی بوبو.

هان.



ترجمه فارسی
رفتنِ مادرِ بزرگ به زندان اوین برای ملاقات فرزندش:

زانوهای مادر می لرزید. عرق سردی بر گونه هایش نشسته بود. روسریش را روی سر جابجا کرد. موهایش پریشان شده از روسری بیرون زد. مردم جمع شده بودند. هرکسی یک جور حیرت زده منتظر چیزی ایستاده بود. مینی بوس پر شده بود و ملاقاتی ها را برده بود. هوا گرم شده بود. لبهای خوشکش را کمی با زبانش خیس کرده، حسرت یک چکه آب را داشت.
شب تا صبح در راه بود. با اتوبوس آمده بود. ایقدر هم مسافر بود که هیچ گاراژی جای خالی نداشت. لوان تور، گیلان تور، عدل؛ همه پر شده بودند. کاس آقای بیچاره هر چه پارتی بازی کرده بود، جایی برای او گیر نیاورده بود. نیمه شب به فرهنگ[1] آمد و هر اتوبوسی که از راه می رسید، دست تکان می داد و داد می زد:
تهرااااااااااااان. تا شاید جا می داشت اما شاگرد اتوبوس حتی شیشۀ درِ اتوبوس را پایین نمی کشید حداقل بگوید پُر است.
تا اینکه یک اتوبوسِ اردبیل به تهران، از راه رسید و اولین نفری را که سوار کرد، همان بود. میان اتوبوس هم تا دلت می خواست همه چیز بود از مرغ و خروس بگیر تا بز و گوسفند. هر که را می دیدی داشت برای کس و کارش چیزی از دهات می برد انگار که در تهران قحطی شده بود.
شاگرد با اشارۀ دست به او گفته بود که برود آخر اتوبوس جایی پیدا کند و بنشیند. او هم همینطور افتان و خیزان به این تنه بزن، به آن تنه بزن، رفت آخر اتوبوس همانجا که صدای موتور اتوبوس سرِ آدم را می برد روی تخته ای چوبی که به صندلی می ماند، نشست.
صبح هنوز خورشید به اندازه کافی بالا نیامده بود که به ترمینال رسید. مانند ملخ، هر کس به طرفی می رفت. مردم انگار بهم ریخته شده بودند. بعد هم مانند سالهای قحطی زدۀ گرسنگی، هر کس چیزی دستش گرفته آن را چنان به دهن می برد که برای بلعیدنش صغ می زد. یک نفر تکه نان بربری، یک نفر نان قندی، یک نفر نان سنگک لقمه کرده بود یک جور  با دهان پر می جوید که آدم خشکش می زد که بیچاره از کدام ولایت آمده بود که اینطور ندید بدید به نان یورش برده بود.
روسری را کمی تا جلوی پیشانی کشید. چادرش را جابجا کرد. تا این که از میان مردم خودش را به خیابان رساند. همینطور با ترس و لرز از خیابان گذشت و به آن طرف خیابان رفت. همانجا که پیکان و مینی بوس و تاکسی برای قاپیدن مسافران داشتند مسابقه می دادند.
از راننده ای که داشت داد می زد تجریش پرسید بچه جان، من باید به اوین بروم. کدام ماشین را باید سوار شوم. راننده هم کمی به او نگاه کرد سپس در را باز کرد گفت:
-         برو بالا همین صندلی بغل دست راننده بنشین مادر

راننده، زیربغل او را گرفت تا از مینی بوس بالا برود. وقتی دید که روی صندلی نشست، دوباره داد زد تجریش تجریش.... تا اینکه مینی بوس پر شده پر نشده، آمد بالا پشت فرمان نشست و  رو کرد به یک مسافر که کنار در نشسته بود، گفت در را ببندد.
راه افتاد. خیابانِ شهرآرا را گرفت پیچید بزرگراه ونک  و رفت. مادرِ بزرگ، چادرش را جمع کرد و زانویش را کمی مالید. همینطور پریشان بود و به راه نگاه می کرد. راننده پرسید:
- مادر اوین واسه چی میری؟
- میرم مولاقات
- ملاقاته کی مادر؟
- مولاقاته بچه هایم
- مگه چندتا بچه ات اونجان
- پسرم با عروسم
- هر دوتا اوین هستند
- بله آقا
- از کجا میای
- پیربازار
- پیربازار!؟
- بله
- پیربازار کجاست؟
- پیربازار را نمی دانی کجاست؟
- نه مادر تا حالا نشنیدم
- رشت را که می دانی؟
- بله رشتُ که میدونم
- خوب پیربازار هم آن طرفترِ رشت هست دیگه
- آها.... پس نزدیکای رشته. از اونجا میای؟
- بله
- حالا میدونم مادر. چرا اوین هستند مادر؟

دیگر منتظرِ جواب نماند و خودش گفته :
- همه جا دیگه اوینه مادر فرق نمی کنه کی از کجا

تا اینکه به سه راهی نمایشگاه رسیدند. مینی بوس ایستاد. راننده دید که او از جایش تکان نمی خورد. فهمید که نمی داند رسیده است. رو کرد به " مادرِ بزرگ" و گفت:
-     مادر جون اینجا واس پیاده بشی بری خیابون سمت راستت که سربالایی یه. یه کم بری جلو دست چپ یه جایی هست که همه اونجا هستند از اونجا بهت می گن چه جوری میری اوین. چیزی نمیخوای مادر؟
-         نه بچه جان. پیر شوی[2] هیچ چیز نمی خواهم جز بچه هایم.

چادرش را جمع کرد و خمیدخمیده از صندلی جلو در بغلدست راننده،  کنارِدر  آمد. بعد از مینی بوس پیاده شد. مینی بوس تا اینکه او کنار خیابان برسد ایستاد، سپس راه افتاد.
سربالایی خیابان را گرفت رفت رسید به جایی که دید سمت چپ او شلوغ است. رفت میان همان ها. دید ای داد و بیداد انگار  تمام مادر ها همانجا جمع شده اند.  هرکدام فریادرسِ یکی دیگر است. این یکی به آن یکی آب می داد، آن یکی به این یکی نان می داد، این یکی به آن یکی دلداری می داد، یکی به زمین و آسمان ناسزا می گفت. یکی راه به راه اعتراض می کرد چرا بچه هایش را گرفته اند. یکی همینطور مانند باران اشک می ریخت و همه را نفرین می کرد.  همینطور یک روند، داد و فریاد و ضجه و چشم به راهی،  همه را به آتش کشیده و شعله می کشیدند.
مینی بوس، هی پر می شد می رفت بر می گشت، دو باره پر می شد می رفت تا گرماگرم نیمروز این کار ادامه داشت. همه رفته بودند. هیچکس نمانده بود بجز " مادرِ بزرگ".  چشم های مادر از چشم به راه حیران مانده بود اینقدر که به راه چشم دوخته بود و مینی بوس را شمرده بود تا نوبت خودش برسد.
همینطور سرگشته و حیران به جوانکی که لباس سربازی به تن داشت  خیره شده بود. ناگهان همان جوانک آمد جلو پرسید:
- چیکار داری؟
- یعنی چی چیکار داری!
- واسه چی اینجایی
- ا...اینهمه از سرِ صبح سر تا همین حالا اینجا چشم به راه ماندم حالا می پرسی چیکار دارم. اونا که اینجا بودن چیکار داشتند خوب من هم همون کار را دارم
- اونا مولاقاتی بودند تو چی!؟
- خوب من هم برای ملاقات اینجا هستم
- ملاقات کی؟
- ملاقاتِ بچه هایم!
- اسمت که توی ملاقاتها نبود.
- اسمِ مرا از کجا می دانی که میگی نبود؟
- اگه بود مثه بقیه تا حالا رفته بودی ملاقات
- یعنی چی نیست!
- خوب نیست دیگه!
- اِه از همینجا به من خبر دادند که بچه های من اینجا هستند!
- کی خبر داد؟
- من چی می دانم مگه سگ صاحبش را میشناسه اینجا!  هرکی یک چیزی میگه کسی هم جرات نمی کنه چیزی بگه!؟
- حالا اسمت چیه؟
- مادرِ بزرگ! همه مرا میشناسند. همه ی اهلِ محل. از هرکی بپرسی به تو میگند کی هستم. آزارم به مورچه هم تا حالا نرسیده بچه هایم هم همینطور. بیهوده بی دلیل افتاده اید به جان مردم بچه های مرا بیخود گرفتید آوردید اینجا شش ماهه که اصلاً  قرار ندارم همه جا رفتم سراخر به من گفتید که اینجا هستند حالا هم آمدم همینجا بچه هایم را ببینم.

هنوز جوانک چیزی نگفته بود که ناگهان یکی با شوار لکلکی و پیراهن سفید که درست مانند دست پاک کن می ماند از آن طرف مینی بوس آمد مثل سگ انگار بخواهد گیر بدهد پرسید:
- چیه بازام که با ملاقاتیا داری حرف میزنی بهت نگفتم با اینا حرف نزن فقط اسماشون بپرس سوارشون کن.

بعد به مادرِ بزرگ گفت:
-         چی میخوای؟
-         اه!!! چرا همینطور به نوبت می پرسید چی میخوای. اینجا چه می تانم بخوام؟ معلوم است دیگر من بچه هایم را می خوام!
-         مگه شهره هرته! همینطور بچه هاتو بخای!
-         شهره هرت اگه نبود که بچه هایم را نمی گرفتید! هرکی هرکی هست دیگه هالا که دُور دُورِ شماست خوب من....

نگذاشت مادر بزرگ حرفش را بزند گفت:
-         اسمت چیه؟

مادر بزرگ انگار که آتش گرفته باشد همینطور خشمگین به او چشم دوخته گفت:
-         گیلبانو پیربازاری معروف به مادرِ بزرگ.

بعد یک جور آه کشید که جوانک رو کرد به آسمان نگاه کرد. آن که لباس لکلکی پوشیده بود به ریشش دست زد و گفت:
- همچین اسمی ندارم بیخود اینجا وای نسا،  یاالله برو برو اینجا نیس.
- اینجا نیست چه هست من اینهمه راه را بیخود نیامدم! کجا برم! من بی بچه هایم تکان نمی خورم خیال کردی به این راحتی هست راه به این درازی را بیام بعد هیچی! دستِ خالی کجا برم من بچه هایم را می خواهم!

یارو کمی این پا آن پا کرد. یک چادر بود که در آن میز و تلفن قرار داشت. به طرف تلفن رفت زنگ زد. چند دقیقه نشده، آمد. یک جور که به لکنت افتاده باشد به مادرِ بزرگ گفت:
-         اسمش نیست. تو اینجا نباید می اومدی. باید می رفتی...

مادرِ بزرگ، زانوهایش به لرزه افتاد. رنگ چهره اش مانندگچ دیوار شده بود. با لبۀ چادر پیشانی اش را پاک کرد خشکش زده به یارو خیره شد. همینطور شنیده نشنید که باید به پزشکی قانونی برود، مادر بزرگ از هوش رفت و غش کرد دراز دراز روی سنگها افتاد دیگر نفهمید چه شد.

همین!




[1] فرهنگ نام میدانی در رشت است که مسیر رشت به تهران از آن میدان می گذرد. بسیاری در این میدان برای سوار شدنِ اتوبوسهای در گذر از آنجا، می ایستند.
[2] پیر شوی یک جور سپاسگزاریست که به جوانها گفته می شود و به معنی اینکه جوانمرگ نشوی و به پیری برسی.

۱۳۹۷ شهریور ۲۴, شنبه

چندتا می قدیمی گیلچاردانه یان – ترجمه فارسی مرا – گیل آوایی

0
نیده بو، کس کسا، راشــــــــه دواریم
خیاله کس کسِه زرخه پوتــــــــــاریم
هاچین بیگانابوستیم حایف صد حایف
آمی مئن دوشمنه آ که فــــــــوداریم
یک اکتبر 2010
.
بوبوسته رشته ره می دیل هاوایی
هولندی گه مرا اینجا چرایی
منام قاقا بومه جه آ طلبکار
گمه آخوند نیده، تو چی میخایی

فارسی
دلم برای رشت هوایی شده
هلندی به من می گوید اینجا چرا هستی
من هم حیران شده ام از این طلبکار
می گویم آخوند ندیده، تو چه می خواهی!

بیگفتم غوربتا تا صوب فوقوفتم
بزم چک تا تانستیم شب نوخوفتم
بیدم غوربت بازام لیسکابو بیصاب
بامو می کش بینیشته، جونوخوفتم

فارسی
گرفتم غربت را تا صبح در هم کوبیدم
تا می توانستم سیلی زدم شب نختفم
دیدم غربت باز هم لوس شده بی صاحب

آمد کنار من نشست، پنهان نشدم

فی وه ارسو جه می چوم، تاسیانه
جه غوربت دیل ایسا رشته میانه
ازازیل زاکا بو دیل لاتا بو قاق
بیدین غوربت چوتو دیلا دُو وانه
!
فارسی
اشک از چشمم می ریزد، تاسیان است
از غربت دل در میان رشت است
دل کودکِ بازیگوش شده، لات، حیران
ببین غربت چطور دل را می دواند!

بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش
تی یاری با تی غمخواری تی پیشکش
نوا هرشب آمون با نــــــاز می خواب
کی آخوابو او بیــــــداری تی پیشکش

دانی کی تو ادونیــــــــا می نفس بی
فوقوفته ناکســـــانه مئن، تو کس بی
سیا به روزیــــگار هامما فوتورکست
بنا دوری ناویره دس فــــــارَس بی
فارسی
می دانی که در این دنیا نفسِ من بودی
میان یورش آوردن ناکسها تو کس بودی
سیاه شود این روزگار به همه یورشآورده است
دوری گذاشته است وگرنه دسترس بودی
نوا اورشین گودن می تاسیــــــانه
گیلک غوربت نانی آخه چی مانه!؟
ایسه پاک جلده کوتر، بشکسه بال
کرا دوره جا از چوم خون فیشــانه
 فارسی
بهم نزن تاسیانی( دلتنگی) مرا
آخر گیلک در غربت نمی دانی به چه می ماند؟
درست مانند کبوترِ جلد است، بال شکسته
از دوری، از چشم خون می افشاند

می دیل تنگه می رشتِه می روباره!
ساغرسازان، ککج، سیره، کواره!
روخانه جانشورا یو اشغالی واز!
روباره گوسکا، لانتی، کره مار
!
فارسی
دلم تنگ است برای رشتِ من، رودخانۀ شهرم( "روبار" رودخانه ای در شهر رشت است)
ساغریسان( محله ای در رشت)، ککج=شاهی، سیره=برای سیر، کواره= برای تره
برای شنا کردن در رودخانه و پریدن ناشیانه و چاردست و پا در آب!
برای غورباغه، مار، کره مارِ روبار، کره مار یا کره روف= اسم فارسی اش را نمی دانم ولی یک جور مارِ بی آزار و غیر سمی در گیلان است.(چه جانی کندم برای این ترجمه!؟)

8
می چوما گم نزن می دیلا های چو!
چقد می دیمه سر واری تو ارسو!
بیگیفتم ول نی یه ده داد فارَس مار،
نزن آن قد شواله گیفتنِه فو!

فارسی
به چشمم می گویم دلم را اینقدر تحریک نکن
چقدر روی گونه ام اشک می باری
آتش گرفته ام دیگر مادر دادرس نیست
در این هنگام سوختن و آتش گرفتن، فوت نزن
.

۱۳۹۷ شهریور ۱۹, دوشنبه

چندتا تاسیانه، فارسی ترجمه مرا - گیل آوایی

چندتا تاسیانه، ترجمه فارسی مرا
Tuesday, April 07, 2009

1
می موشتا وانکون
دونیا فوگورده!
جنگلانا واورس
تسکه دیلانه شب فوقوسانا

فارسی:
مشتم را نگشا
که دنیا به هم می ریزد
از جنگل بپرس
کابوسِ شبِ دل تنگها را

2
دریا شو یو طوفان
ایتا دونیا اوخان
پوشت در پوشت
دمرده شبو دیل واترکان
ایتا کونه سو زنه که
آ پا اوو پا  گودن!

فارسی:
دریا رُو وُ طوفان
دنیایی از واخوان
انباشته انبوه
شبِ غرق شده وُ دل ترکیدن
این پا کردن شب تاب است
برای سوسو زدن!


3
هاتو کی غورصا خایم دوارم
روزیگار خورا لیسکا کونه

فارسی:
تا که می خواهم غصه سر آرم
روزگار بازی اش می گیرد

4
ایتا دریا دیل پستایی بوگودم
می هارای
طوفان وارگانه

فارسی:
یک دریا دل پس انداز کردم
از هوارِ من
طوفان می زاید!


5
دریا آوه جا نده
تام توم بزه پوشته
بی چوم پیله
تره خیالا شومه

فارسی:
از دریا پاسخی نیست
تپه خاموش است / ساکت شده است

بی هیچ چشم بر هم زدنی
به تو می اندیشم


6
خیالوشبوآسمانه جیگیفته تی تی
شه بزه جنگلا 
جه می اوخان
انهمه تاسیانه 
کی وا اوچینه!

فارسی:
خیال و شب و آسمان دریغ شده از ستاره
عرق سرد بر جنگل نشست از هوار من

اینهمه دلتنگی را
چه کسی بر می چیند
.
گیل آوایی

در سال 2009 این چند تاسیانه-  با عنوان: تاسیانه ها، (چندتا "هسا" شعر با برگردان فارسی) - در وبلاگ فارسی من منتشر شد که اینجا آورده ام 


۱۳۹۷ شهریور ۱۷, شنبه

آشتی کونان کوچه-گیلداستان-گیل آوایی


آشتی کونان کوچه
گیل آوایی
9 ژانویه 2009 –هولند


تازه را دکفتان دوبوم کی خانه جا بیرون نامو، می مار مرا دوخاده:
کویا شون دری؟
ایتا پیچه می مارا فاندرستم. بفکرا شوم چی بگم. بگم کی تورا بون درم! بگم کی هاچین واهیلا بون درم می یاره دس! بگم شون درم بازام می کاسه کورا بیدینم! بگم کی ....
می ماره صدا دو واره می گوش بامو:
زای جان نانم چی گودان دری ولی هرکاری کونی تی هوایا بدار!
می مارا هوتو کی فاندرستان دوبومو فکرا دوبوم، لبخند بزم. خانه جا باموم بیرون.
مشته حوسینه پینیک دوجه زن، بانکا نفتا خو دس بیگیفته، نفس نفس زئنه مرا جه او سره کوچه آمون دوبو. هرتا قدم اوسادی، بانکایا نایی بیجیر، خود چادوره پره مرا خو دیما پاکا گودی، ایتا آه کشه یی یو دو واره را دکفتی. می دیل بوسوخته. توندا توند بودو وستم. مشته حوسینه پینیک دوجه زنا هاتو فارسه فان رسه، هارای بزم:
آخه مار! ها پیله کی بانکایا تی دس بیگیفتی فاکش فاکش شون دری! اینفر نه سا کی ترا فارسه!؟
هاتو کی نفس نفس زه یی آوه جا دا:
آی زای! چی بگم!؟ خودا ترا فاره سانه داره! هیشکی می داد فان رسه! هر که دینی خو کلا کاشتان دره! ده وُرسفتم جه آ سگه زندگی!
هاتو کی مشته خانمه حرفانا ایشتاوستان دوبوم،ولی می حواس ننابو کی چی گفتان دوبو تا اینکه اونه بانکایا ببردم تا اونه خانه بلته کنار بنام بیجیر. مشته خانم نانم چی بوبوسته بو یا کی من آتو خیالاشوبوم. مره پاک اویرابوسته آدمانا مانستیم. ایدفا بیدم مشته خانم مرا گه:
پئر شیبی پسر! خودا ترا سیفیده بخت بوکونه
نانم ایچی بوگفتم یا نوگفتم، جه مشته خانمه دس جیویشتم. هاتو فکرا دوبوم. مرا یاده کی مشته خانما، ساغرسازان فانرسه، داوشسورابه کوچه ور، ایتا پسره مشته خانما خاستی بگه : سلام مشته خانم، گفتی: سلام مندگانم! هر دفا کی مرا یاد آیه هیزارتا قورصه بدارم، مرا خنده گیره! ایجور خنده کی هرکی بیدینه گه ایتا پیله کوسخولم!
هاتو کی خندا دوبوم، مره شون دوبوم، می ناظما بیدم کی جه دور آمون دره. مرا یاداشوبو کی می ناظما بوگفته بوم ناخوشمه نتانم بایم مدرسه. هاتو می دیمه رنگ بپرسته بو که می ناظم مرا فارسه وناشته می لبله بیجیر بایه. خیال کونی که بفامسته می دسه پایا آویرا گوده دارم، مرا پیشیکی بوگفته:
ا ترکمه! تو ناخوشی!؟ تو کی کله خوکه به دوبا دی بازین چوتو ناخوشی!
تا بایم ایچی بگم، بوگوفته:
فردا کلاس نوشو، بی یه دفتر ترا کار دارم
ایتا میچومانه سر بوگفتمو مرا بزم به موش موردگی کی یانی تی چاکرام ایسام ناظم جان ایمروزا تو درزا گیر تا فردا خودا بوزورگه
موستشاری کوچا دوارسته بوم. سِد احمده خانه ویرجا ایتا چوله وینیستون بیهه مو دوز دوزیکی آتش بزم. ایجور پوک بزم کی خیاله سالاسال مرا سیگاره جان جیگفیته بید.
حاجی آبادا فانرسه بیدم تقی پشمک خورا ژیگولا گوده ایتا سیاکوره بالا بیگیفته هاچین دیل فادان دره قولوه فاگیفتان دره. تا مرا بیده ایتا لوچان بزه، یانی : آغوزدار
منام بمی رو ناوردم، بیده نیده بنام اونا دوارستم. ایدفایی کورده حوجت جه دور داد بزه :
ا..................تی خاخورا بازام کی اوتوشویی لیباسه مرا ژیگولا گودی!
بیچاره تقی پشمکه رنگ بوبوسته بو دیفاره گیل. ایدفایی نانم چوتو بوبوسته کی تورکه حوجتا دست تکان بدام بوگفتم :
فاگیفتم کی فاگیفتم تو چره ناجه داری پسر! اگه تانی تونام فاگیر پوز بدن!
تقی پشمک خیاله کی جهنمه آتشه جان ایدفایی دکفته بو بهشت! پاک پرا گیفتان دوبو. مرا ایجور نیگا بوگوده کی یانی مرا جیویزانه یی! وای کی هاچین ذوقه مرا خو تومانا پاک دیمیشتان دوبو!
کورده حوجت قاقابوسته مرا فاندرست. ایجور کی اونا جوتیکی واکفتیبی بوگفته: من کی شیمی مرا نوبوم، من...
تا بخوایه خو حرفه دوما بیگیره، ایجور داد بزم کی کورده حوجته حرفان می داده مئن آویره بوسته. تا کی فاره سه ییم به همو آرامه بوگوفتم: تونام وختو بی وخت ترا حالی نیبه! هاتو کته رایی تره هرچی تی کله آیه گی! مگه نیدینی خو یاره مرایه
کورده حوجت ماسته مانستن به سا مرا فان درست. ایتا اونه شانه سرا بزمو می رایا بوشوم.
حاجی آباده وسط فان رسه، مرا جوم جوم دکفت. پاک ول گیفتان دوبوم. نانم چره نخواستیم می یاره خانه ور بشم. دانستیم کی الان کو رایا وا بایه بشه بخانه. می دیل ایجور زه یی که می پیشانه، شه بزه بو.
ایتا دوکانه شیشه مئن مرا فاندرستم. می بیجیر بوجورا های نیگا بوگودم. مره مره می دیله مئن گفتیم: بشم!؟ نشم!؟ نانم چقدر هوتو به سامو اکه را دکفته دارم. خیابان پهلوی یا بپیچستم. آذربانی یا فان رسه، می دیل دکفت واگردم. گاندی پیران دوجی ور ایتا پیچه سرپا به سام. های می خیالا اورشین بوگودم. بیدم نتانم نشم. واستی بشم بیدینم. واستی بشم ایتا گوشه شلمان پلمانه پوشت جوخوسم، می یارا بیدینم.
هاچین واهیلا بوستان دوبوم. هاتو می مرا چکو چانه زئندوبوم کی بیدم خیابانه وسط ایسام، شون درم خیابانه اوطرف. گاندی پیراندوجی می پوشت، آذربانی می جولو، حوسین میمونه پئرا بیدم خو فیاته مرا کی سالانه سال بو تاکسی کار گودی، آمون دره. هالا فان رسه ایجور بوق بزه کی خیاله یخ بردان دره. می پایا توندا گودم خیابانا دوارستم.
پور ده نمانسته بو کی سینما سعدی یا فارسم. واستی بوشوبیم آفخرا کوچه، حاجی حمامه ور بزه بیم آشتی کونان کوچه را بوشوبیم. ها طرفان بو کی می کاسه کور غمزه کونان آمویی یو می دیلا بردی.
می جیبه مئن، می پولا ایشماردان دوبوم. نانم دوزار یا سه قران بو. ایتا ده شی همش می چیبه مئن ته کیسه ناهابو. می حواس ننابو کی اکه ده شی یا آویرا گوده دارم. یا شایدام ناهابو دوزاری مرا فکر گودیم سه قران بو. دوچرخه فوروشی روبرو، ایتا پیره مردای دکه داشتی که اونه جان ایتا ده وینیستون بیهم.
نانم چره مرا ایجور ده نیگا گودی. منام کی پاک می هفتایا آویرا گوده بوم. پوله خوردا بنابوم اونه پیشخوانه سر، ایچوله وینیستونا اوساده بوم با ایتا چوله کیبریت می سیگارا آتش بزه بوم.
لیباس فوروشی برک، برق زه یی. یوسف باقلایی خو چارچرخه ور داد زئن دوبو: مگس بیاف بپرا دن جایزه فاگیر! هامیشک هانا گفتی مردوما بخنده تاوه دایی. حوسین پابوز گیره خو پئره نهارخوره والای دان دوبو، میدانه فانرسه شون دوبو. تیمور لب چاک، اسبه ارابا چارانال دو وانن دوبو. خاور میدانه کنار هیندوانا حراج بزه بو مردومام اونا دورا گوده بید.
ایتا پیچه مردوما فان درستمو می رایا بوشوم. حاجی حامام فان رسه ، بپیچسم آشتی کونان کوچه. می سیگارا پوک زه ییمو می خیالا اورشین گودیم. خیالام کی لاب پیله لاته مانستن، امان ندایی.
کوچه وسط فارسه بوم کی مرا خوشکا زه. پاک خواستیم آبا بم بشم زمینا فورو. نخواستیم بیدینم. می چکره پرکسی. می دیم پرا شه بزه بو. می دیل ایجور زه یی کی پاک خواستی می سینا دورسینه. سیگار می انگوشتانه مئن، ایجور می دسا بوسوجانه کی اونه واسوجان، پاک می جانا دوارسته بو. هاتو قاقا بو فاندرستان دوبوم.
می کاسه کور جه دور ساسانه مرا بال به بال آمون دوبو.
وای ساسان! می جانجانی ریفق می یاره مرا بال به بال!؟ نانستیم چی بوکونم. نه تانستیم به سم. نه تانستیم واگردم. نه تانستیم بشم. نه تانستیم..... خوشکا زه بو مرا.
می سیگارا پوک بزم، اونه دودا می خیاله مرا هوا بدام. پاک دونیا فوگوردستان دوبو. می سر دگه را شویی. من آویرا بوسته بوم.

هان.