۱۳۹۵ مرداد ۶, چهارشنبه

تاسیانی - گیل آوایی

می خیالا گردم
تنایه وامجم
شب می ارسُو ایشماره
درجه  که مثالو شورمه رابه
جه چوم
تا
مچه
هاچین رو باوردمه خیالا
توره ابرو سرسام بیگیفته باد
تنایه فوقوسم دسدسی هاچین
هان!

فارسی:
خیالم را می گردم
میان تنهایی جستجو می کنم
شب اشکم را می شمارد
ماجرای پنجره می ماند وُ سرازیر شدن شبنم
از چشم
تا
چانه
بیهوده خیال را بهم ریخته ام
ابرِ دیوانه  وُ بادِ سراسیمه شده
تنهایی را یورش می برم خودخواسته بیهوده

همین!
.

۱۳۹۵ تیر ۲۵, جمعه

گیلچاردانه یان - گیل آوایی

دَوَسته دسو پا بی تو آویرم
تورنگه جنگله بی تو اسیرم
دکفته غورصه دامه بی پروبال
نایی ارسو فوکونم پاک دیمیرم!
فارسی
دست و پا بسته، بی تو گم شده ام
قرقاولِ جنگلِ بی تو اسیر هستم
بی پر و بالِ افتاده در دام غصه ام
نیایی، اشک می ریزم واقعاً می میرم!

2
هاچین باله خیاله سر نیشینم
می آیا ایشمارم غورصه اوچینم
تو نه سای بیخودی بمه مره لات
تی عکسا کش بزه چوما فوچینم!
فارسی
بیهوده روی بالِ خیال می نشینم
آه خود را می شمارم غصه می چینم
تو نیستی بیهوده تنها لات می شوم
عکس  ترا در آغوش می گیرم چشمم را می بندم.

3
هاتو دابه کی دیل بوستن یانی گورش
مثاله ساحیله دریا شله فورش
جه ارسو دیم ببه هیسته چوره ناک*
تورابه دیل ببم من گورشه بی هوش!
فارسی
اینطور رسم است که دلشدن یعنی داغ
مانند ماسه های خیسِ ساحل
از اشک گونه خیس شود بغض
دل دیوانه شود من بشوم داغِ از هوش رفته!

* ناک در زبان گیلکی حالتی ست که کودک پس از گریه کردن زیاد دچار می شود( حالتی شبیه سکسکه).
.

۱۳۹۵ تیر ۱۹, شنبه

تاسیان-هاساگیلچامه - گیل آوایی

دارانه تام زئن
جنگله اوخانه
می سینا فکلاشئنو واهیلی.
.
تاسیانی اوچینه چوم
فوچه
یادانا رقصا دانو
ولگانه مانستن
بادا دیل بدا
.
چوم فیشانه
دیمه سر مانه اروسُونه پا مته!

هان!

فارسی
دم فروستنِ درختان
هوارِ جنگل است
سینه چنگ انداختن وُ سرگشتگی.
.
دلتنگی بر می چیند چشم
بسته
یادها را رقص دادن وُ
دل دادن به باد
مانند برگها
.
چشم می ریزد
بر گونه جای پای اشکها می ماند!

همین!

ایتا گیلچاردانه می رشته ره - گیل آوایی

می رشتا فان درم ارسو واره چوم
هاچین واهیلا به ارسو  داره چوم!
هاتو قاقا بو شه می رشته کوچان
تورا به دیل دیما ارسو کاره چوم!!!
فارسی:
رشتم را نگاه می کنم اشک می بارد چشمم
همینطور سرگشته می شود اشک دارد چشمم
همینطور حیران شده می رود کوچه های رشتم
دل دیوانه می شود روی گونه ارسو می کارد چشمم


۱۳۹۵ تیر ۱۸, جمعه

هاسا گیلچامه، جه ایتا هولنده مئن خیالاشُونو گیلانه ره واهیلا بون!!! - گیل آوایی

آ سال تا اوو سال، سالاسال
توله آبه ساز
گوسکا آواز
لانتی فوتورکستن!
توم، جوکول، فوروز بامو بج
دیل زنه کشاشُو، مست
جه آ چوم دکف تا اوو چوم دکف!
شندره مترسکه رخشان کشئنو واشانه رقص، سوروفانه* سوسو!

هانده بیجار مانه تسک
اشکلانام اونه رونما!

فارسی:
این سال تا آن سال، سالهای سال
سازِ آبِ گل آلود است
آواز غورباغه
یورشِ مار!
نشای برنج، برنج نوبرانه، برنجِ رسیده
ناز می دهد در آغوش رفته، مست
از این چشم انداز تا آن چشم انداز
شکلک در آوردن مترسکِ ژنده است وُ رقصِ علفهای هرز، پُز دادنِ شبه برنج!

باز شالیزار می ماند در سکوت و تنهایی
رونمای شالیزار می شود ساقه های مانده از دروی برنج!



سوروف گیاهی شبیه برنج است که در شالیزار میان برنجها می روید. اسم فارسی اش را نمی دانم.

۱۳۹۵ تیر ۱۷, پنجشنبه

هاساچامه - گیل آوایی

چوم دکف سبز
شه دپاچه واش
هیسته پامته تته رج
مرزانا دوارسته
گوشاگوش بج

شلانقوزه وُرسفته ویریس
دساسین آی تا بوجور اوی تا بیجیر
رخشان کشه کپچاکوده مترس
هاچین!
وازو ولنگا دره جینجیریجیس
بی ترس
جه مترس!

هان!

فارسی
سبز تا چشم کار می کند
شبنم می پاش علف
جای پای خیس ردیف شده
مرز میان شالیزار سرشار
گوش تا گوش برنج

کمر بسته پاره طنابِ حصیری
آستین یکی بالا یکی پایین
شکلک در می آورد مترسکِ لب و لوچه کج کرده مترس
بیهوده!
کنجشکِ کوچک شلنگ اندازان است
بی ترس
از مترسک.

( نانم دوروست فارسی واگردانمه یا نا!!!!؟؟؟)

تابستانه هاسا چامه! - گیل آوایی

قوپپه بنا کشکرت
داره لچچه دبکه فانرس!
ولگانه جوخوسبازی یو آفتاب دتاب


چی هاچین لیسکه کارا دره
پیسه کلاچ!


تام بزه زلزله آ پا اوپا دره
خاندنه ره!
زباله یه زباله!
فارسی
لانه گذاشته است زاغی
بر بالای چوب نرسُ* درخت
قایم باشک بازیِ برگهاست وُ تابیدنِ افتاب


چه بیهوده دلقکانه ادا در می آورد
کلاغ خاکستری!


دم فروبسته زنجره این پا آن پا می کند
برای خواندن!
نیمروزِ داغ است نیمروز داغ!
.
* دبکه را که به فارسی چوب نوشته ام، تکه چوبی ست که با آن برای انداختن میوه یا ضربه زدن به چیزی استفاده می کنند. همسانِ دیگری اگر یادم آمد، خواهم نوشت!


۱۳۹۵ تیر ۱۶, چهارشنبه

چوم برایی - هاسا چامه - گیل آوایی

دَوَسته پا
شکل* بزه
آویره نیگایه فاندرستن
لل پر نزنه
راشی واشه یو باده وامج پامج

راشی بی رادوار
چوم پیله نزنه
چوم برا چوم جه رافایی!

فارسی:
پای بسته
پابند زده
نگریستنِ نگاهِ گم است
سوت و کور
علفهای راه است و جستجوی باد

راه بی رهوار
پلک نمی زند
چشمِ چشم به راه از انتظار!

*شَکَل طنابی ست که با آن دستِ گاو را به گردنِ او می بندند.


۱۳۹۵ تیر ۶, یکشنبه

ستا گیلچاردانه - گیل آوایی

می ره گم ایشتاوم ساکیتا به دیل
جه چوم ارسو اوچه واهیلا به دیل
هاتو کورم کلاچم خانم آواز
بازین لاب ایجگره  اوخانا به دیل
فارسی
با خودم می گویم می شنوم ساکت می شود دل
از چشمم اشک می چیند سرگشته می شود دل
همینطور بی توجه، حواس پرت می خوانم آواز
سپس مانند ضجه-هوار(اوخان=واخوان/پژواک) می شود دل

می یادا چو زنم می دیل تورا به
فورانه ارسونا، دریا پورا به
دیمه ساحیل به فورشانه بوشو آب
دمرده دیلا پاک دریا جورا به!
فارسی
یادم را تحریک می کنم دلم دیوانه می شود
اشکها می راند، دریا پر می شود
ساحلِ گونه(چهره) می شود ماسه های رفته به آب
با دلِ غرق شده، دریا جور می شود!

3
بازام واهیلا بو، نم دیله سر پا
دمخته دیلا سینه مئن دمه جا
بازین کی چنگ زنه دیل سینا به لات
گمه وسته ده مرا ارسو نوا
فارسی
باز هم سرگشته شده روی دل پا می گذارم
دلِ زیرپاگذاشته را در سینه جا می دهم
هنگام که دل سینه را چنگ می زند لات می شود
می گویم بس است دیگر دلم اشک نمی خواهد
.

۱۳۹۵ خرداد ۳۱, دوشنبه

بخون بینیشتده مردوم چی عاشقانه بگم - گیل آوایی

بخون بینیشتده مردوم چی عاشقانه بگم
آذرماه1390/دسامبر2011

بخون بینیشتده مردوم چی عاشقانه بگم
چومانه ارسو مرا شعرو یا ترانه بگم

هاچین دمرده یمه بسکی چومه ارسو دکفت
ده ارسوجا نتانم شعره دیلبرانه بگم

می مردوما کی دینم خالی سفره گریاند
چوتو بایم دیله که حرفه شاعرانه بگم

خایم می ایجگره جا پاک فوگورده آ دونیا
میانه بی خانه مان دیل دیلی دیلانه بگم!؟

خایم کی ویشتایانا تا تانم دپرکانم
خایم جه حاکیمه دوزو اونه بهانه بگم

بایید ده وخته هارای ز ئن، دکفته میدانیم
می امرا پا بوبو از جنگه جنگلانه بگم

هیزار هیزار کرا میرزا داریم چره بیبی زار
جه میرزا ایرثه اما،حورمته تی لانه بگم

وطن فوروش بوبو حاکیم وطن بوشو به حراج
چوتو چوما فوچینم گریه خندی یانه بگم!؟

ده دیل میشین هاچینه ول بیگفت جه آ بیداد
خایم جه ویشتا، آویر، مردومه می خانه بگم

گیل آوایی تی جیوانان ده مرده میداند
سی یا روزان دواره وا ستی دیلبرانه بگم


برگردان فارسی
مردم بخون نشسته اند، چه عاشقانه بگویم
با اشک چشمانم شعر و یا ترانه بگویم
براستی غرق شده ام بس که اشک چشمانم را گرفته است
دیگر نمی توانم با اشک چشم، شعرو یا ترانه بگویم
مردمم را که با سفره تهی می بینم
چطور بیایم برای دلکم حرف شاعرانه بگویم
می خواهم از ضجه های من این دنیا فرو ریزد
میان بی خانمان دل ای دل دلانه بگویم!؟
می خواهم که گرسنه ها را تا می توانم از خواب بیدار کنم
می خواهم از حاکم دزد و بهانه اش بگویم
بیایید دیگر وقت همه رافراخواندن است، که همه درگیر کارزاریم
با من همراه باش تا جنگ جنگلی ها را بگویم
هزار هزار میرزا کوچک جنگلی داریم، چرا زار باشی
از ارث مانده برایمان، از حرمت لانه بگویم
وطن فروش حاکم شده، وطن به حراج رفته است
چطور چشم را ببندم و گریۀ خندانه بگویم
دلم دیگر به آتش نشسته است از این بیداد
می خواهم از گرسنه، گم شده، از مردم خانه(وطن) ام بگویم
گیل آوایی، جوانان تو دیگر مرد میدان هستند
روزهای سیاه که بگذرد، باید دلبرانه بگویم

۱۳۹۵ خرداد ۲۷, پنجشنبه

یادِ مادر - گیل آوایی

باز هم مستم می کند
عطر دامن تو وُ کودکانه هایم
زانوانِ تو وُ لالاییِ غریبانه ات
زیباترین سمفونیِ این سالهای من است
آه
هنوز با تو می گویم
تو نیستی
و ایوان خانه مان کز کرده است
بی اعتراض تو " دراسانه سر نینیش زای جان[1]"
حصیرها تا شده گوشه دیوار
پله های غمگین تا تلار[2] گویی
یک دنیا ردیف شده است دلگیر
گرَکهای[3] بافته ات آویز
کاغذِ چهل کچل بر ستون[4]
باران بند نیامده
چشمان من سیا ابران[5] را هم رو برده است
می بینی!؟
خانۀ بی تو
آمدن ندارد مادر
دیدن هم!
خاک را چه کنم!؟
تو در آغوش خاک
من در حسرت آغوش تو
دامانِ هر خاطره را سر نهاده ام دلتنگ ترازاندوهان نگاه تو
که لحظه ای بی من نیست!
.
یک توضیح:
در حال و هوای دیار بودم و سالهای دور... دور... خیلی دور! با این حال و هوا نوشتم و هم دلم خیلی گرفت و هم خیلی خندیدم! شاید تعجب کنید از اینکه با چنین نوشتنی چطور خندیدم! راستش تصور لحظه ای که هوای بارانی ماجرایی داشت وقتی روزهای متوالی می بارید، اسم چهل کچل را روی کاغذی می نوشتیم و بر ستون ایوان خانه می بستیم و با یک ترکه آنقدر می زدیم تا باران بند بیاید اما نوشتن اسم چهل کچل کارِ ساده ای نبود! بویژه اینکه اسم کچلهایی که می شناختیم می نوشتیم و معمولا از تعداد انگشتان یک دست بیشتر نمی شد و باید مانند آن بازی یک مرغ دارم دوتا تخم می کند چرا دو تا!!! می شد و گفتن اسم این یا آن و بحث اینکه اون که کچل نیست ........ ساعتها شاید مشغول می شدیم. این مشغول شدنمان هم در روز بارانی که اجازه نداشتیم برویم و بازی کنیم خودش داستانی بود!!! به هر حال هر چه هست همین است که گفتم.  به همین سادگی !




[1] روی پاگرد در ننشین بچه جان
[2] بخشی بالانشین داخل خانه بالاتر از ایوان تا زیر سقف
[3] گرَک به سبدِ بافته از ساقۀ برنج گفته می شود  که برای آویزان کردن هندوانه، کدو، خربزه، دیگهای گلی بر سقف یا رفِ ایوان در شمال ایران بویژه گیلان است
[4] یکی از باورهای عامیانه در گیلان بود که برای بند آمدن باران اسم چهل کچل را می نوشتند و بر ستون خانه یا تنۀ درخت در حیاط خانه می بستند و باچوب رویش می زدند تا باران بند بیاید!
[5] سیاابران=ابرهای سیاه، ابرهای بارانزای بویژه کوهستان است

۱۳۹۵ خرداد ۲۵, سه‌شنبه

تنایی یانی هان = تنهایی یعنی همین! - گیل آوایی

تنایی یانی هان! کی بینیشینی تی خیالا وامَجی جه آیتا بوشو اویتا، جه اویتا بییه آیتا، ول بیگیری شواله!
هاچین چیچیلاسه مانستن واشانه مئن بگردی... پرا گیری ....بیشی.... بایی.... بینیشینی..... ویریزی............ بازین کی ترا خایی بیافی دینی آویرا بوسته فاره سه داری هویا کی قاقا بوسته آویری سرا گیفتی بی سالانه سال!
فارسی:
تنهایی یعنی همین! که بنشینی خیالت را وا بکاوی، از این یکی بروی آن یکی، از آن یکی بیایی به این یکی، شعله بگیری، شعله کشان! درست مانند سنجاک میان علفها، بگردی.... پر بگیری.... بروی.... بیایی... بنشینی.... بلند شوی...آنگاه که ترا می خواهی بیابی می بینی گم شده رسیده ای همان جایی که حیران شده گمشدگی را آغاز کرده بودی سالهای سال!

۱۳۹۵ خرداد ۱۲, چهارشنبه

منظومه های گیلکی - گیل آوایی

یک اشاره:

این منظومه ها پیشتر توسط گروه انتشارات آزاد ایران ( نشر دریا) در سال 1387 منتشر شده اند. در پی انتشار ویدئوهای این منظومه ها در فیسبوک، فرصتی پیش آمد تا نگاهی دوباره به آنها بیاندازم و دستی بر آنها بکشم.
بر آن بودم که ترجمۀ فارسی را نیز همراه کنم اما این کار از طرفی بسیار وقت گیر بود و از طرف دیگر فاصلۀ طولانی بین کارهای دیگری که نیمه تمام رها کرده و به این منظومه ها پرداختم، ایجاد می کرد. از این رو فقط به متن گیلکی بسنده کرده ام. امیدوارم برای دوستداران ادبیات بومی میهنم بویژه گیلکی قابل استفاده باشد.

با مهر و احترام

گیل آوایی
11خرداد 1395 / 31 ماه مه 2016
هلند 
.
ضمناً شانزده ویدئو از چهار منظومه ساخته و در صفحۀ آثار گیل آوایی در فیسبوک منتشر کرده ام. در صورت تمایل برای دیدن/شنیدن ویدئوها لطفاً به صفحۀ آثار گیل آوایی در فیسبوک مراجعه کنید. نشانی اش چنین است>> https://www.facebook.com/gilavaeiliterary/
.
پیشاشو گب
ژانویه 2003
خیلی یان گیدی کی گیلیکی خواندن سخته. ایشتاوستن بهتره و خوبه کی شاعر یا نویسنده خودش  خو شعران یا نیویشتانا بخانه.
واستی بگم کی هرتا بینویشته هرتا زبانه مرا هاتویه یو اونا خاندن سخته مگه اینکی تمرین بوکونیم. هانه واستی  آمی گیلکانه جا خایم کی  خودشانه زبانا ویشتر تمرین بوکوند و بخاند، بازین دینه ده کی گیلیکی خاندن آسانه  و گیلیکی نیویثشتنام  آدمه دیل نیشینه.
گیلیکی نیویشتنه ره خیلی یان تا هسا بوگفته و بینویشته داریدی و آگه بخاییم تانیم گیلیکی نیویشتنو خاندنا باموجیم.
گیلیکی تا هسا خیلی بینویشته بوبو داره یو داریم پیله گیله مردانی کی خیلی زحمت بکشه ییدی.   شرفشا جا تا کسمایی، کسمایی جا تا افراشته یو سرتیپ پور و آمی پیله شاعر شیون فومنی یادمانانه زیادی داریم کی تانیم اوشونه  خاندنه مرا آمی گیلیکی خاندنا دواریم.
می اومید آنه کی بتانسته بیم می گیلیکی زبانا باموخته بیم و می کارانه مین جختراشو گیلیکی گبانا دو واره گولازه مرا آمی گیلکانه ره هارای بزه بیم.
تا هسا همیشک خاستیم کی  گیلیکی نیوشتنا   یارسته بیمو شعر بوگفتیبیم. دانم کی می کاران ایشکال زیاد داره ولی دیل دریا بزم آ غوربته مئن مثاله ایتا دمرده لوتکا  کولاکه جا  والای خورم. مرا یاور بدید تا شیمی جا باموجم.
اومید دارم کی آ گیلمنظومه یان شمه را خوش بایدو شمه را واداره گیلیکی زبان فکر بوکونیدو گیلیکی یا گولازه مرا بینویسید، بیگیدو بخانید.



۱۳۹۵ خرداد ۸, شنبه

۱۳۹۵ خرداد ۶, پنجشنبه

مار= مادر- گیلغزل: اونکی هرماله تره خستگی ناره، ماره - گیل آوایی


اونکی هرماله تره خستگی ناره، ماره
اونکی تی عشقا خودیل بی بانه داره، ماره

اونکی تی رافا ایسه روزوشبان چومان قاق،
اونه چوم تا نایی پاک واهیلی واره، ماره!

اونکی ویشتا نیشینه سفره کنار تی رافا،
تا آیی گرمه پلا سفره سر آره، ماره!

اونکی  تا آه کشی پاک دیل اونه شین بیتاب
ترا های دیل زنه، های نازنازی داره، ماره!

اونکی دونیا ایطرف، توو ایطرف، دیل تی مرا
عشقه دونیا جه اونه چوم تره واره، ماره!

اونکی پیرانه سری تسکه تنا چوم به تی را
کرا  تی دئنه واسی وختا شوماره، ماره!

اسا کی پیللا بو گی منم منم بوز بوزه ها
اون کی بی چونو چرا عشقه تو داره، ماره!

گیل آوایی کی هاچین گورشه جه خو ماره نیگا
هاتو لاب ارسو اوچینه چومه زاره، ماره!

فارسی:
او که هرگز برای تو خستگی ندارد، مادر است
او که عشق ترا بی بهانه در دل دارد، مادر است
او که در انتظار تو روز و شب چشمان حیران
چشمش تا نیایی انگار سرگشتی می بارد، مادر است
او که گرسنه کنار سفر منتظر تو می ماند
تا بیایی پلوی گرم سرِ سفره می آورد، مادر است
او که تا آه می کشی دل او بیتاب می شود
ترا در آغوش می گیرد نازت می دهد مادر است
او که دنیا یک طرف، تو یک طرف، دل با توست
عشق دنیا از چشمان او برای تو می بارد، مادر است
او که در پیری تنهای تنها چشم به راه تو دارد
بخاطر دیدن تو وقت می شمارد، مادر است
حالا که بزرگ شدی می گویی منم منم بز بزه ها
او که بی چون و چرا عشق ترا دارد، مادر است
گیل آوایی که تماماً داغ شده از نگاه مادرش
همینطور اشک می چیند از زاریِ چشم، مادر است
 .

۱۳۹۵ خرداد ۵, چهارشنبه

گیلغزل-ویدئو: سركشم سركش هاچين او وحشی اسپانا مانم - گیل آوایی

سركشم سركش هاچين او وحشی اسپانا مانم
گيله مردم، گيلكم، سبزم کوچی خانا مانم

داب نی يه می خاكه مِن گردن فوروز آردن بزور
عالما آدم نانم می خاكه گيلانا مانم

فان در آ گردن شكستانا بوبو بيگانا جور
جنگلی جنگل خوسم سرپور به دستانا مانم

ديل بزه دريا ايسم طوفانه امرا دس برار
پور بيدم سرما بچاستا سربه دارانا مانم

خوشكه وايم، گيله وايم، شورمم بی سر صدا
موشته خاكم می ريفه قانه فادا جانا مانم

گيلكانا وام رازه گردن ناهان بيگانا زور
زور ببه عالم فوگوردانم می جانانا مانم

وان سوخه نرمی مرا گر مهربان ياری نبه
ياوری حرفه ناويره سنگه خارانا مانم

هركی گيلانه پناه بارده بوبوستم سرپناه
هر هوجوم باردا فوتوركستم می یارانا مانم

سبزمه سبزم مثاله جنگلانه ديلمان
گيله مردم من جه نرمی می بيجارانا مانم

چو نزن بيخود گيل آوايه واكفته روزيگار
وانسوخه نرمی مرا می گيلو سنگانا مانم

فارسی:
سرکشم سرکش درست مثل اسبهایی وحشی می مانم
گیل مردم گیلکم سبزم کوچک خان می مانم
در خاک من رسم نیست به زور گردن خم کنم
عالم را بحساب نمی آورم مانند خاک گیلانم می مانم
نگاه نکن این گردن شکسته ها را با بیگانه جور شده اند
جنگلی جنگل افتاده، تفنگ در دست گرفته ها را می مانم
دل به دریا زده با طوفان همدستم
از سرما یخ زده را فراوان دیده سر بداران را می مانم
خشکوا، گیله وا، مه هستم بی سر و صدا[1]
یک مشت خاک را می مانم برای رفیقانم جان می دهم
به من نمی آید نرمخویی اگر یاری کردن مهربانانه نباشد
حرف از یاری کردن است وگرنه سنگ خارا را می مانم
هر کسی به گیلان پناه آورد برایش سرپناه شده ام
هر یورش آورنده به گیلان را یورش برده یارانم را می مانم
سبزم  سبز مانند جنگلهای دیلمان
گیل مردم من از نرمی مانند شالیزارانم را می مانم
دست بردار از گیل آوایی  که روزگاربه او گیر داده است!
نرمی به من نمی آید مانند گل و سنگهایم را می مانم
.

[1] خشکوا، گیله وا از بادهای دریای کاسپین هستند. 

۱۳۹۵ خرداد ۴, سه‌شنبه

ویدئوگیلغزل: آویرا بوسته نیگاره می دیل هاچین تنگه - گیل آوایی

آویرا بوسته نیگاره می دیل هاچین تنگه
می ماره موشته پـلاره می دیل هاچین تنگه

زالاش باورده کرا ناجه ناجه غوربته مئن
می ماره کتله صداره می دیل هاچین تنگه

می دیل خایه دکفم پابرانده باغه می یان
ایموشته سـیروکواره می دیل هاچین تنگه

خوروس، کولوشکنوکیشکا می ماره تیتی صدا،
دوخان دوخان هوو صداره می دیل هاچین تنگه

آغوزو انجیله کفتک، تیتی بزه خولی دار،
شوروم بیگیفته هوا ره می دیل هاچین تنگه

بایید میداد فاره سید تا نوبوستمه خالی آب
کی دازو واشو گوماره می دیل هاچین تنگه

ده لاب تورابو زنم می سرا به چوبو چکال
می مچه قورسه ناویره می دیل هاچین تنگه

شبانا ساحیـله کش پاک مثاله واشکسه لوتکا
جه دریا مالا صـدا ره می دیل هاچین تنگه

چره مرا واکفی تا دینی ایسَم مره قاق
می رشته پورده بوساره می دیل هاچین تنگه

گیل آوایه واسوخستن نشا بوبو پیله لات
می قرماقو می روباره می دیل هاچین تنگه!

فارسی:
برای نگاهِ گم شده دلم تنگ است
برای لقمۀ مادرم دلم تنگ است
بجان آمده با حسرت  حسرت در غربت
برای صدای دمپایی چوبیِ مادرم دلم تنگ است
دلم می خواهد پابرهنه بیفتم میان حیاط خانه
برای یک مُشت سیر و تره دلم تنگ است
خروس، مرغِ با جوجه، صدای مادرم به فراخواندن جوجه ها
فراخواندن، برای همان صدا دلم تنگ است
گردو انجیرِ کال، درخت شکوفه زدۀ الوچه
برای آن هوای مه گرفته  دلم تنگ است
بیایید به دادم برسید تا از کار نیفتاده ام
که برای داس و  علف و بیشه دلم تنگ است
دیگر دیوانۀ سر به هوا شده سرم را به هرچیزی می کوبم
دهانم بسته است وگرنه دلم تنگ است
شبها کنارِ ساحل مانند کرجیِ شکسته
برای صدای شبانۀ ماهیگیر دریا دلم تنگ است
چرا به من گیر می دهی تا می بینی فریاد می کنم
برای رشتِ من، برای پُلِ بوسارِ من دلم تنگ است
به گیل آوایی دست نمی شود زد، لاتِ لات شده است
برای قلاب ماهیگیری، برای روبار( رودخانه) رشتِ من دلم تنگ است
.
توجه: پیشتر این گیلغزل خوانده و منتشر شده بود اما انتشار ویدئوی آن در یوتیوب امکانپذیر نبود. به همین دلیل بازخوانی و باز منتشر شده است.

۱۳۹۵ اردیبهشت ۲۸, سه‌شنبه

ستا هاسا گیلچامه - گیل آوایی( گفتن از من تفسیر با شما!)


توره بادو اسیره ولگان
دار واهیلا بو
ابرانه لوچانو
خورشیده جوخوسبازی جا!
.
فارسی:
بادِ دیوانه و برگهای اسیر
درخت سرگشته شده
از شکلک در آوردنِ ابرها وُ
قایم با شک بازیِ خورشید!
.
2
بیجاره سمفونی
بجانه رقص
شه بزه جوکول ایازه جا
تیجه داره یو
گیله مرده چوم برایی!
گاجمه تیلیمباره کش
رخشان کشه
شکل بزه گابه ره
فارسی:
سمفونی شالیزار
رقص برنج
عرق کرده برنجِ کال از شبنم
داسِ تیز و چشم انتظاریِ گیلمرد
خیش شکلک در می آورد
برای گاوِ پابسته به گردن!

3
چیچیننه میتینگو آبلاکونه هفتا پادشاه خاباشون
وازو ولنگا درد گوسکایان
واشانه مئن لانتی جوخوفته
تایه دئن دره
الان فونتورک
اکه فوتورک
فوه رستن!

فارسی:
میتینگِ( جلسه ) گنجشکها وُ عمیق خواب رفتنِ لاکپشتها
شلنگ می اندازند غورباغه ها
میان علفها مار پنهان شده، تدارک می بیند
الان یورش نبر، کی ببر
قورت دادن( بلعیدن)!
.



۱۳۹۵ اردیبهشت ۲۶, یکشنبه

شو شو شو - گیلسورود

شؤ شؤ شؤ
شؤˇ استبداد آخر گذرنه
خؤ خؤ خؤ
خؤˇ بیچارؤن یک روزی پرنه
یک شؤ بشؤم رۊخؤنه
ستاره مأ دخؤنه
بوتم: هیتؤ نمؤنه
جون جون جون
آرزۊ کؤنه دئه شؤˇ نینه
دیل دیل دیل
آرزۊ کؤنه آفتابˇ بینه
أی صبح بزن جوانه أی صبح بزن جوانه
هيزاران ملتˇ خون تی ریشه گیره بوره تی ریشه گیره بوره


فارسی:
شب شب شب
شبِ استبداد آخر سپری می شود
خواب خواب خواب
خوابِ بیچاره ها روزی می پرد
یک شب رفتم رودخانه
ستاره صدایم کرد
گفتم اینطور نمی ماند
جان جان جان
آرزو می کند دیگر این شب نبیند
دل دل دل
آرزو می کند آفتاب ببیند
ای صبح جوانه بزن ای صبح جوانه بزن
هزاران خونِ ملت ریشه ات را می گیرد ریشه ات را می برد
.
شاعر: محمد امینی لاهیجی ( م. راما )
.