۱۳۹۳ آبان ۲, جمعه

هاتویی بو هاچین هاچینه - با برگردان فارسی- گیل آوایی

هاتویی بو هاچین هاچینه
۰۲ آبان ۱۳۹۳

اسا کی هاتو جه همدیگه سیوا سیوا قاقا بو، فاندرسته، فان درسته، دواریمی، دن واریمی، شیمی، نیشیمی، آییمی، ناییمی، سره سام بیگیفته، چی توفیر داره کی بدانی، کی بدانم، چی می دیل دره....چی تی دیل دره....روزیگار هاتو ایتا دورسفته کوه مانستن جه آمی کول فو وسته،  پاختا بوسته، آمه را بردان دره، خوردان دره...دمردان دره...ایوار ایوارام کی ایتا...هاوار زنه...ایتا...هارای زنه...ایتا...آ کشه...ایتا...ونگ زنه...ایتا گورخانه ایجگیره امی چوما واکونه...واخوبابیمی دینیمی همه چه مانیمی جغیرز خودمان...جغیرز آدم.
هاچین هاچین پاله وان پنبه بوبوسته...یانی هاچین هاچین پرکسنه مرا امه را خیال واداشته کی...اماییمو آ دونیا...آماییمو همه چی.......
وختی هاتو دینیمی کی چارچرخ آمی شین هاوا بوستان دره، تازه آمی چوم واوه...خودمانا دینیم، فامیم کی هیچی ییم هی چی!
بی ناموسی هامما دوارسته داره...غیرت پیرت هاچین پشم!
غورور...گولاز...آدم بون.......هاچین داستانه.
شلی بغمزه ولا کودنه مرا...هرچی کی خوش بینیشت...آمه را چارچنگالی چنگ تاوه دیم.
هی وخت آدم آتو خاک بسر نوبو کی آماییم!
آما، همه چه...همه کسا...دینیمی جغیرز خودمانا.
بی فرهنگه دوارسته، خودایه فرهنگیم!...دوروغ جه امی کول بوجور شوندره....آمی راستی دم زئن دونیا گوشا کرا کودان دره.
زمین جه آما شرم داره.
آسمان جه آما خون واره.
دونیا حال جه آما بهم خوره.

هاتو قاقا بو فاندرستان دوبوم. بمانسته بوم چی بگم. تام بزه. اونه رافا به سام بازام خو دیلا خاله کونه. هرچی به سام بیدم هی چی نی گه. بس بس بس تا هاتو کی باموم ایچی بگم، بوگفته:
کو دوره بو...کو زمات بو...کو وخت بو...کی آ خاکه مئن آدم ایسابو...آدم!؟
آدم قاطیه....آدم بوبو داره هاچین خاب....هاچین خیال....هاچین حرف....ده آدمه واستی کیتابانه مئن بخانیم!
هی کس ده فرهنگا دُور بزه ناره.....اخلاق آویرا بو داره.
خیاله کی هرچی تاریخه دور دوره شر  بمرده دمرده یه جه زمینه جیر بیرون بامو داره....دوو واره شاخو شانه کشه....مورده،
زنده یه!....
زنده، بمرده!.....دمرده قاقیم آ روزیگارا چوم فوچه.........واکوده کورانه مانستن هاچین چوم بنا داریم.

بمانستم چی بگم. هاتو خو کلا کاشتان دوبو. هر چی باموم ایچی بگم بیدم چی تانم بگم! خوره خو حرفانا خاستی بزنه. می حرفه دوما ناشتی.
گاگلف گفتن بانه یه
نه ایشتاوستن

می سرا بوجورا گیفتم. اسمانه ابرانا فان درستم. ایتا آه بکشم. بوگفتم:
- من بشم

هیچی نوگفت

بوگفتم:
- من شون درم

هیچی نگفت

بوگفتم:
- خودا حافظ

خو سرا تکان بدا. ویریشتم را دکفم بشم، بوگفته:
- بینیش نوشو، ایتا پیچه ده بئس.

بئسام. ایستکانا پورا کوده. بوشوییم بوجور. های دوکوده. های بوشوییم بوجور. آخر پسه نانم کوی تا،  کویتا مرا گب زئن دیبیم!
خاندان دیبیم؟ گفتان دیبیم؟ داد زئن دیبیم؟....کی چی گفتان دوبو!، کی چی خان دان دوبو!
من کی نوبوم!

توو چی!؟


هان.



برگردان فارسی:

همینطور، بیهوده، بی دلیل

اینک که همینطور از یکدیگر جدا جدا حیران شده، نگاه می کنیم نگاه نمی کنیم، از هم رد می شویم، رد نمی شویم، نمی رویم می آییم نمی آییم، راه و روال زندگی مان را گم کرده، چه فرق می کند که بدانی که بدانم چه در دل من است چه در دل توست.. روزگار همینطور دارد از هم می درد مانند کوه از شانۀ ما، از گُردۀ ما فرو ریخته، له شده ما را دارد می برد، دارد می خورد گاه گاه هم که یکی هوار می زند یکی فرا می خواند یکی آه می کشد، یک می گرید یکی مانند رعد و برق ضجه می زند چشممان را باز می کند، خودآگاه می شویم می بینیم به هر چیزی مانندیم مگر خودمان. مگر آدم.

بیهوده بی دلیل پهلوان دروغین شده یعنی با بیهوده بی دلیل جنبش داشتن، ما را خیال برداشته که ما ییم و این دنیا، ما ییم و همه چیز.
وقتی همین که می بینیم مرگ سراغ ما آمده ( چهار چرخ ما هوا می شود) تازه چشممان باز می شود خودمان را می بینیم می فهمیم که هیچ هستیم هیچ!
بی ناموسی همه گیر شده، از سر و کول همه بالا رفته. غیرت فقط پشم!
غرور افتخار آدم بودن فقط داستان است.
با زیر سیبیلی رد کرد هر چیز که بر ما خوش نشست، به یکدیگر چنگ می اندازیم.
هیچ وقت آدم اینطور خاک بر سر نبود که ما هستیم
ما همه چیز همه کس را می بینیم غیر از خودمان
بی فرهنگی همه گیر شده خدای فرهنگیم. دروغ از سر و کول ما بالا می رود دم زدنمان که راستگویی گوش دنیا را دارد کر می کند
زمین از ما شرم دارد
آسمان از ما خون می بارد
حال دنیا از ما بهم می خورد.

همینطور حیران شده داشتم نگاهش می کردم. مانده بودم چه بگویم. لب فرو بسته منتظرش ماندم باز دلش را خالی کند.
هرچه ماندم دیدم هیچ چیز نمی گوید. بمان بمان بمان تا همچین که آمدم چیزی بگویم گفت:
کدام دوره بود کدام زمان بود کدام وقت بود چه وقت در این خاک آدم وجود داشت آدم!؟
آدم قحطی ست. آدم شده فقط خواب فقط خیال فقط حرف دیگر آدمیت را باید در میان کتابها بخوانیم!
هیچ کس دیگر فرهنگ را دور نزده است( اصطلاحی عامه در رشت است به نشانۀ بی فرهنگی ) اخلاق گم شده است.
انگار که هر چیز تاریخی از دور دورها مرده خفه شده هست اززیر زمین بیرون آمده است دوباهر شاخ و شانه می کشد.... مرده
زنده است
زنده
مرده است!
زنده مرده است! خفه شده حیرانیم ، چشم بر این روزگار بسته ایم. کورِ چشم باز هستیم بیهوده چشم گذاشته ایم.
ماندم چه بگویم. همینطور حرف خودش را داشت می زد. هرچه ماندم چیزی بگویم ددیدم چه می توانم بگویم! برای خودش حرفهایش را می خواست بزند. دنبال حرف زدنِ من نبود.
گاه گاه گفتن بهانه است
نه شنیدن
سرم را بلند کردم. به ابرهای آسمان چشم دوختم. آهی کشیدم.
گفتم
- من بروم

هیچ نگفت

گفتم
من دارم می روم

هیچ نگفت

گفتم
خدا نگهدار

سرش را تکان داد. بلند شدم راه بیافتم بروم گفت:
بنشین نرو. یک کم دیگر بمان
ماندم. استکان را پر کرد. بالا رفتیم. هی ریخت هی بالا رفتیم سرانجام نمی دانم کدام با کدام داشتیم حرف می زدیم.
داشتیم می خواندیم!؟ داشتیم می گفتیم!؟ داشتیم داد می زدیم!؟ چه کسی چه داشت می گفت! چه کسی چه داشت می خواند!
من که نبودم!

تو چه!؟



همین.





۱۳۹۳ مهر ۲۹, سه‌شنبه

ایتا گیلیکی چاردانه - گیل آوایی

غریبه خاکه مئن، کاخام چیتینه!
ترا هرماله وامرازه تی شینه!
هاچین سایا مانی، شی، آیی، بی قاق!
تی دیم چومانه ارسو در کمینه
فارسی
در خاک غرب کاخ هم به آدم نمی آید( به دل آدم نمی چسبد)
به دلت نمی چسبد که از آنِ تو است.
درست مانند سایه می مانی، می روی، می آیی، حیران می شوی!
روی گونه ات اشکِ چشمان در کمین است!

۱۳۹۳ مهر ۱۶, چهارشنبه

گیلغزل: هاچین نی یه کرا ارسو می دیمپرا فوشوره - گیل آوایی

هاچین نی یه کرا ارسو می دیمپرا فوشوره
آویره قاقه مانستن غمانا پاک فه وه ره

دوَسته بالا به آدم  آ روزیگارا آویر
آویری بوک هاچینه ایجگرانا پاک دواره

ده پاک دمردده هر کِه دینی خوره قاقه
ایموشته غورصه کرا دیمپرانا سورخی داره

بوبوسته آدمی سر پاک سگه سر آ دوران
دباخته تیرا، آغوزه دوما بیگیفته داره

کلاچه سر ناها قوپه خبر نارَد هی تان
هاتو اسیرو آبیر دیل هاچین خو کلا کاره

بینیشته شاخه سرو کونا زئن بوبوسته داب
خبر ناره کی بکفته هاچین خورا فوداره

ده  پاک آویرا بو آدم هاچین بیگیفت سره سام
خراب ببه آ زمانه جه دیل چی خونی واره!؟

بی یا کی یاوری وخته، ناره ایدس ده صدا
"من" و "تو " امرا آما بیم ناویره خون دواره
برگردان فارسی
بیهوده نیست که اشک گونه ها را می شورد
مانند حیرانِ گم شده، غمها را می بلعد
آدمی در این روزگار گم شده، بال بسته
بغضِ گم شدگی انگار از ضجه هم گذشته است
دیگر هر کسی را می بینی حیران شده غرق است
یک  مشت غصه به گونه ها سرخی می دهد
ارزش آدمی در این دوره با ارزش سگ برابر شده است
اصل را گم کرده دنبالۀ فرع را گرفته است
همه سرشان کلاه رفته خبر ندارند
همینطور اسیر و دربه در، دل حرف خودش را می زند
بر شاخه نشستن و ته بریدن رسم شده است
خبر ندارد که افتاده دارد خودش را می گریزاند
دیگر آدمی گم شده، دست و پایش را گم کرده است
خراب شود این زمانه، از دل چه خونی می بارد!؟
بیا که وقت کمک به یکدیگر است، یک دست صدا ندارد
با " من " و " تو"، ما می شویم وگرنه خون از حد می گذرد
.

۱۳۹۳ مهر ۱۰, پنجشنبه

هاچین تورم تورابو روزیگارا پاک واکفم - گیل آوایی


هاچین تورم تورابو روزیگارا پاک واکفم
واکف واکف کی ایسه کِه-خدایا پاک واکفم

آسا کی میدانا شون واستی داب ببه، پایم!،
منام دکفته به میدان هاوایا پاک واکفم

آگه فتاشتده!، جنگل بوبُو بی جنگلخوس
هارای زنم هامه تانا گومارا پاک واکفم

هاچین مره نامو تینتیر یالانچی بو پاله وان
دکفته میدانمه پهله وانا پاک واکفم

برم بری بوگوذشته، واکف داره ماسکا
چوما فوچه کرا ماسکانه لیسکا پاک واکفم

اسا کی دولته دوزو، دوزانه دوزی داب
دکفته دوزانه جان لاب دوزانا پاک واکفم

می خاکه ده آبرار، خاک مره داره معنا
هانه ده ایرثه آما، دوشمنانا پاک واکفم

هیزارهیزار تو بوگو های خدایو رهبر شاه!،
ناره مره کرا توفیر،خودایا پاک واکفم

گیلک جه خوبی نبه، سر ناره فوروز بی حیساب
واکف واکف کی ببه همه تانا پاک واکفم!

گیل آوایی تورا بوسته جه انهمه بیداد
زمینو آسمانو هرتا گابا پاک واکفم!
.

واکف واکف-کوچی شعر- گیل آوایی

می کلا کاشتن تی کلا کاشتن نی یه
انهمه کولکاپیسانه واکفتنه یو روزیگاره واکف واکف
تی مهربانی نیگایا جینیگیر
روزیگار دواره یو
سیایی مانه ذوغالی ره

من
تو
بازام آماییم
آمی خاک
آمی بوکوده گونا!

فارسی
کله شقیِ تو برای حرف خودت ومن برای خودم نیست
گیردادنِ این همه بی سر وُ پاست و روزگارِ به هم گیر دادن!

نگاه مهربانت را دریغ نکن
روزگار می گذرد و
سیاهی برای ذغالی می ماند

من
تو
باز ما  هستیم( می مانیم)
خاک ما
گناهان خودمان!



واهیلی = سرگشتگی، کوچی شعر - گیل آوایی

تورا بُونه دابه
خیالا اورشین کودن!
اسا تو بباف، من بباف
تو
تی زمستانه سرما ره
من
آمی سرا دا آرزویانِه!

ولی چی هاچین
می دیل نا چاستنِه
واهیلابو
تی ببافته زمستانو
آمی وانگردسته بشو آرزویان!

فارسی:
رسمِ دیوانه شدن است،
خیال را چنگ زدن!

حالا تو بباف، من بباف
تو
برای سرمای زمستانت
ومن
برای آرزوهای رهاکرده مان!
اما
دلم فقط به چاییدن است
سرگشته
زمستانِ بافتۀ تو وُ
آرزوهای رفتۀ باز نگشتۀ ما!

۱۳۹۳ مهر ۸, سه‌شنبه

گیلیکی منظومه " شندره " - گیل آوایی

پیشیکئ گب شندره منظومه
تا هسا کم ناشتیم جه آمئ گیلکان کئ گیلیکئ داستان یا منظومه بوگفته داریدئ جه کسمایئ یو افراشته بیگیر تا آمئ پیله شاعر شیون فومنئ کئ شاید رایا وازا گودید تا بتانیمو بخواییم ایجور امئ گیلیکئ زبانا هم بشناسیمو هم بشناسانیم.
شندره ویشتر مره ایجور نومود داره کئ بخوایم جه آمئ یادا شو آدمان بگم جه آمئ خاطرا شو، به آ دلیل کئ نه دولت اوشونه مرا کار داره نه مردوم کئ ایتا یاور دیدئ!
جه اوشونئ کئ اگه کار بوکونید نان داریدئ اگه مریض بیبید یا پیرا بید هیشکئ نئ یه کئ اوشونه داد فارسه!
اوشونئ که نه بیمه داریدئ نه بازنشستگئ نه ایجیگا ناها کئ اوشونه حق- اگه حقئ یام اوشنه ره بشناسید- دفاع بوکونید!
همیشک میدانه سر کئ شوییم یا رشت ساسانه جولو رددا بوییم آ ادمانا ده ییم کئ باله کا یا ایتا چارچرخ بدس بار بردان درید زمستانو تابستان برف و سرما یا گرمایو زباله ناشتئ  کار گودیدئ یو مانستیم من وختئ کئ ده ییم هی جا ننا کئ جه آشان خبر بیگیره یا آشانه داد فارسه.
هسا کئ سیا روزیگار بوبو داره یو پئر به پسر رحم نئ یه هشانه وضع چوتو یه خودا دانه! ان بو کئ مئ ها فکر و خیال باعث بوبو بینویسم و بینویشتم!
اولئ کلمه کئ مئ زبان بامو " شندره " بو! و ها منظومه یام به ها نام بینویشتم کئ تقدیم کونم به تومامه بازار مجان- چانچو کشان-  ارابه چیان  و جه خاطر بوشویانئ کئ مئ شندره مانستن هانده شندره یه ییدئ!
ببه او روز کئ هئ تا آدم شندره نبه یو جه خاطر نشه! ایتا دولت بداریم کئ خو میلته خدمت بوکونه نه حوکومت! نه اینکئ بچاپه! بودوجه وادوجه و بنه بشه!
ایتا دولت کئ مردوم اونا اینتخاب بوکونه و مردومام اونا کنار بنه! مردومه رایه مرا بوجور بشه و مردومه رایه مرا بیجیر بایه! نه اینکئ بوجور بشه و بیجیر آمونه ره هیشکسه خطام نخوانه!

گیل آوایی
نوامبر 2002

هلند

این منظومه را سال 2002 نوشتم و حدود 500 بیت باید باشد. حتی چندی پیش خواسته بودم آن را بصورت داستان بنویسم ولی از حسی که در آن است حیفم آمد تغییری در آن بدهم حتی ویرایشش هم نکردم! هر چه هست بی تعارف بگویم یکی از کارهایی ست که خیلی خوش می دارمش. قهرمان من در این منظومه " شندره"، است! شندرۀ من در این منظومه حرفهای زیادی با خواننده دارد. به هرحال در این نشانی می توانید دانلودش کنید:

۱۳۹۳ مهر ۶, یکشنبه

گیلداستان: گومار، با برگردان فارسی - گیل آوایی

گومار
گیلداستان فارسی واگردانه مرا
یکشنبه ۶ مهر ۱۳۹۳ - ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴
سالانه سالا دوارسته، مو سیایه دباخته یو خیالا وامخته، دیلا سرادابوم کوچیکانی سالان. کوچیکانی سالانام کویا تانی بیشی حغیرز هو یا کی پیللا بوستی!؟ هویا کی عالما آب ببردیبی ترا خاب بردی!. هویا کی پاک دونیا تی نازا کشه یی یو تی فرمان بو. تو بی ییو تی ماره پادشایی تی پناه. کی یارستی ترا بگه موللا ماست! مار تیشین دونیایا فوگوردانه یی!
هاتو خیاله وامختنه مرا دیل فاره سه بو ماره خانه.  دروازا، وازا نوکوده تا چکره واش دوبو. لابدان تومام درا بیگیفته، پرچین دورسفته، خاک اورشین بامو پاک ایتا کیشخاله ره زالاش باورده آدمه چوما دوارستی. تا تی چوم کار کودی واش بویو دورسفته پرچینو گومار. گومارام نوگو هاچین ایتا جنگل.
همه چی جه در بیگیر تا پرچین جه پرچین بیگیر تا صارا جه صارا بیگیر تا خانه آیوانو تلار و حتتی خانه لوجانه!، هاچین ایتا ارکستا مانستی خو سازو دمو دسگا مرا کی ایتایا ناجه کشه یی کی بایه ایتا صدا جه اونه سازان در باوره. ولی هی کس کی نامویی هیچی! بلکی اون همه تامتوم زئن پورا بوسته بو پیله جیگیفته ایجگره جا!>>>

۱۳۹۳ مهر ۱, سه‌شنبه

سه تا گیلیکی چاردانه - گیل آوایی


1
می نسلا پاک خیاله سگ دیمیشته!
کی جه زندانو داغو دار بیبیشته
جه چاله در نامو با سر دکفت چا
هیزار هیزار بکفت  هانده ویریشته.

فارسی
نسلِ مرا انگار سگ شاشیده است
( یک مثلِ گیلکی و کنایه از بد شانسی و بد بیاری ست)
که از زندان و داغ و دار سوخته سرخ شده است
از چاله در نیامده با سر به چاه افتاد
هزار هزار افتاد باز بلند شده است

2
خو رشته ره بوبوهانده هاوایی
تورابوسته خیاله گیل آوایی
( تورابو، کوسخولا بو گیل آوایی!)
هولنده مئن هاچین بی شات خوره تاب
چومان ارسو واره جه آ سیوایی

فارسی
برای رشتِ خود باز هوایی شده است
گیل آوایی انگار دیوانه شده است
در هلند بیهوده پیچ و تاب می خورد
( اشاره به یک اسباب بازی کودکانه است که چیزی مثل شلاق به آن زده می شود و آن هم دورِ خودش دایره وار می چرخد-اسم آن بزبان گیلکی " گردالو" است!)
ازاین جدایی از چشم اشک می بارد.


3

خو رشته ره تورا بو گیل آوایی
بازام واهیل بوبو رشته هاوایی
هولنده مئن هاچین خانه خوروسخان
تورابو دیلا گه زردک می خایی!؟

فارسی
گیل آوایی برای رشتِ خود دیوانه شده است
باز هم برای رشت سرگشته و بی قرار شده است
در هلند بیهوده خروسخوان می خواند
( خروسخوان نام ترانه ای ست که زنده یاد عاشورپور خوانده است)
دیوانه شده به دل می گوید هویج می خواهی!؟
( یک مثل گیلکی ست که چیزی بی جایی در وقت نابجایی به کسی برای دلداری پیشنهاد شود)

۱۳۹۳ شهریور ۲۷, پنجشنبه

ارسو پیله گیلداستان -1 - گیل آوایی

ارسو
( نازبایه مره-2)

خیاله دارا واچکستن
ول گیفتنو شواله کشئن
روزیگاره چک نایو
دیم سورخی

هان!

بوبوسته تا هاسا کی ایچی تی دیل دکفه. ایچی کی هیچی مانستن ببه یو همه چی ببه!؟
بوبوسته تا هاسا تی دیل دکفه کی ایچی خایه ببه. ایچی تفاق دکفتان دره! ایچی کی نانی چیسه! ایچی کی هاتو آتشه مانستن تی جانه مئن ول بکشه یو ترا پاک توره دیوانا کونه هاچین تی امانا واوینه! ؟
بوبوسته کی تا هاسا ایجا نتانسته بی قرار بیگیری. بینیشینی، کونامجان کونامجان های ول بیگیری بیشی نیشی ویریزی وینریزی، را بیشی به سی! داد بخایی بزنی تی داهانا وانکوده تی دادا جیگیریو پشیمانا بی جه داد زئن، آ بکشی یو ایتا جایا قاقا بو فاندری! ؟
بوبوسته کی هیچی رافا نه سی بازین چوم برا بیبی!؟ هیچی آویرا نوکوده ایچی ره بگردی!؟ چره درازه بدم! پاک سره سام بیگیری. سره سام!
باغ محتشمه جا هالا بیرون ناموبو. خورشید ایتا کله آتشه مانستن کی شبه مرا دس به یخه بوبوستنه ره، جه دور دوره شر همه جایا روشنا کوده، آسه مانه سینا هالا جلاسته بو یو باقایده بوجور نامو بو که شب بنه پا به گوروز. گاگف دارانه ولگانه مئن نیمیزگیره سوسو زه یی، شویی یو آمویی.
صوب فاره سه بو. شه بزه دارانه ولگ، خوشکا بو، شاخانا جلاسته، جوم نوخوریدی. روز خو پرو پالا واکوده جه خاب دوارسته آفتابه مرا دس به دسا بو، تومام جایا هاچین ایجور بوکوده بو زالاش باورده.
واسوخته زمین زالاش باورده واشانه خو سرا جیر آوردی. آسه مانا ایتا تیکه ابر دیننه بو. آبی یه آبی تا تی چوم دکف. هاتو آ بکشه نکشه خیاله کی هاوا اونا فوو بزنه، ایتا پیسخاله باد دیپچیسته یو اونه جانا واج باورده.
خو سرا تاوه دا بیجیر. آرام ارامه پیاده رو جا خو رایا بیگیفته. چوم بگردانه " نازبایه مره" خانه بوجور اونه دمرده اوتاقا فاندرست ایتا آه بکشه. چیچینن داره لچه بوشو روزا چورتیکا آمون دیبید. دارانه سایه افتابخوسا فارسن دوبو. شلمانانه چراغ روشنا بونه ره آپا اوپا کودیدی. خیابانانه ایسفالت زباله سوجانا دوارسته، شبه شورمه ره آه کشه یی. چانکش، خالی باله کایانه ایطرف جلاسته کوله سر موشتکا ایجور خو دسه مئن چاپلا بزه که سیکار کونه جه پیاده رو بکفت خیابانه ایسفالته سر. موشتکه مئن ایت فو بزه خیاله کی خودومامه زوره مرا گفتان دوبو فووووووو! چانکش ده چانچو نکشن دوبو خورا فاکش فاکش بردان دوبو  خانه. مردوم پوتاره مانستن شون دیبید آمون دیبید. ماشینانام سرسام بیگیفته پاک ایتا رو بامو باغه مانستن اورشین بوبو خیابانا دوارسته دی. ایتا ماشین بوق بزه. خو سرا واگردانه نشناخته کی بو. خوره خوره بوگفته:
-         شایدام می مرا نوبو

خو رایا بیگیفته بوشو. خیابان لاکانه تازه دیپیچسته بو. هاتو خو خیالا وامختان دوبویو ایتا ایتا یا ایجور کی ایتا زندگی یا، ایتا چومپیله مرا دواره، دُوره بوکود. هاتو قاقه خو فیکرو  خیال بو کی حس بوکوده ایچی اونا فاندرستان دره. ایجور کی آدم بی فاندرستن ایچی یا اینفرا دینه کی اونا فاندره یو اونا چوم بودوخته داره. خو سرا گردان دینه خیابانه اوسو، آبمیوه گیری کش دوتا پیله زنای اونا فاندرستان درد ایتا دسه مرا اونا نشان دان دوبو کی تا بیده ان سربگردانه اوشونه فاندیره خو دسا جیگیفت بازین پوشتا کوده میوه فوروشی مئن خوشانه کاره دوما بیگیفتده.
هاتو جه او دور کی بیده بو، ایچی اونه جانه ول بیگیفته بو. ایجور کی خیاله ایچی بوبوسته بو ایتا آویرابویا بیافته بو ایتا کی نانستی چیسه شایدام دانستی یو باور ناشتی یا نخاستی باور بوکونه. هاتو خو حسو فکرو خیالا اورشین کودان دوبو یو هام خاستی هون ببه کی فکر کودی هم خاستی نبه. سره سام بیگیفتانه مانستن خو مرا دس به یخه بوبوسته ایجور خاستی جیویره.

لیباسا دوکوده بامو هیره جور آیوانه سر بینیشته ایتا پیپ چاکوده یو اونا بیگیرانه. هاتو پوک زئن دوبو یو آفتاب ویریزا فاندرستان دوبو. خورشید هاچین آدمه دیلا بردی. خو مویانا افشانا کوده پسی ولگانه مرا رقصا دوبو. خو پایا درازا کونه یو کفشا پا انگوشته مره فاکشه آوره خو پا فارس. هاتو دوکودن دون کودن فکرا دوبو کی چوتو شراکتی کار تانه بوکونه. آخه پور زمات بو کی خو ریفقه مرا قرار بنابو دو نفری ایتا جایا واکوند ایتا کاسبی را تاوه دد. همیشک ترسه یی که هرچی پستایی بوکوده بو تومانا به بازین بمانه سیپیلو  سرگردان. کی دسا تانستی نیگا بوکونه اونام ایجور بو کی خودا را گردن کج نوکودی. هاتو آ پا اوپا کودنه مرا کفشا دوکونه یو را دکفه. همساده زناکه صدا بامو بو کی خو زاکانا ببره مدرسه. داره لچه ایتا کشکرت بینیشته دوم تکان بدایو ایتا چورتیکا صدا بدا یو پرا گیفته بوشو.
کوچا دوارسته فاره سه بو خیابان کی کبلایی فیاته پوشت اونه ره ایتا بوق بزه یو دسه مرا بوگفتی خیابان آمون دری!؟
اونام خو سرا تکان بدایو ده بودو بوشو تاکسه بینیشته. کبلایی دانستی کی جولو بینیشنه ده نواستی ایتا موسافر اونه کش سوارا کونه. همیشک هاتو بو. دو نفره کرایا فادایی یو جولو تنایی نیشتی. کبلایی جه خدا بخاسته همیشک اونا ویشتر تاویل گیفتی یو اونه ره "ده شی شینا پاکت دوکودی!"
دادگستری فانرسه کبلایه بوگفته ها بسه خایم پیاده بشم. کبلایی بوگفته هالا بمانسته اونام بوگفت خایم ایتا پیچه پیاده بشم. تی قوربان. تاکسی به سایو اونام پیادا بوسته را دکفته دنکفته پیپا بیرون باورده یو اونا روشنا کود. ایجور پوک بزه کی خیاله سالاسال پیپ نکشه بو. دیفاره کش ایتا پیره مردای شندره مندره دوکوده نیشته بویو مردومه دسا فاندرستی. هاتو کی اونه چوم دکفته گدایا، گدایا خورا ایتا پیچه جیما کوده یو اونا خنده مرا فاندرست ایجور کی خیاله دانستی آیتا اونا ایچی خایه فاده.
گدایه فارسه یو پولا موشته بوکوده فادا اونه دس. گدا رافا نه سا کی دوعا پوعا بوکونه. جه اون دوارسته یو بوشو هالا دادگستری دیفارا فانرسه بو کی ایتا زناکا بیده هاچین اونه دیمپرا شه بزه خیاله ول گیفتان دوبو. نامه نیویسه دسا فاندرستی کی ایتا پیره مرداکه ره عرضه حال نیویشتان دوبو. کی کی ناشتی تومانا کونه تازه دو نفره ده اونه جولوتر ایسابو اونام هاچین ول گیفتان دوبو. ایدفایی ایجور کی داوا ببه نامه نیویسه مرا چکو چانه زنه. نامه نیویس های گفتی مار من چارتا دس نارمه کی می حاواسا بدا بنم ایا چی نیویشتان درم
زناکام امان ندایی . تا اینکی فاره سه اوشونه دیمه. زناکه بیچاره قرار ناشتی هاتو جوشو خوروشا دوبو. رو کونه زناکا گه:
-         مار ترا چیسه چی رافا ایسایی؟
-         آو...... برار امرداکام خیاله کوو کندان دره ایتا عرضه حال خایم بینویسم زود ببرم فادم دادگایا ناویره همه چی دکفه می گردن
-         چی خایی بینویسی مار
-         من کی نتانم بینویسم
-         من تره نیویسم مره بوگو چی خایی بینویسی
-         آو برار تونام کی های واورسی چی خایی بینویسی من کی ترا گمه عرضه حال خایم بینویسم
-         خاب دانم چی ره موشکیل چیسه چه خایی عرضه حال مئن بینویشته ببه
-         اها....
-         بی یه بیشم ایتا کاغذ فاگیریم، تو بگو منام تره بینویسم
-         تو تانی عرضه حال بینویسی
-         کاری ناره کی مار! ایتا عرضه حال تره نیویسمه کی دادگاه پئرام نتانستی بی نه بگه!

کاغذا فاگیفته دیفاره کشه بینیشته زناکام اون ور، های بوگفته یو اونام بینویشته. جه کوچیکانی مرده بوستن بیگیر تا کولوشکنه مانستن کیشکا داشتن. جه مستاجری تا صابخانه بوستن بازین مرداکه بمرده پسی و زاکانا هیزارتا جانکنش  پیل لا کوده پسی، ایجور هاممه تان کوره پیچا بوبوسته دکفتیدی بیچارزناکه جان کی هرتا زای ایتا تیکه ایرثو میراث خاستنی ره او اسیر ابیر بوکوده بید.
هامما بینویشته پسی فادان دوبو زناکه کی اونه جیر ایتا انگوشت بزنه، عرصه حال نیویسه دانه داد بوکوده:
آقا چی کودان دری! آما یا سالانه ساله امی کاره عرضه حال بینویسمه امی زنوزاکا پلا بدیم آ روزان کی ده ایتا روز بوزور دو تا عرضه حال نیویسه بازین تو بامویی امی نانا جیگیفتان دری!
بوگفته:
-         من هاتو هاچین نیویشتان درم نه پول فاگیفتان درم نه عرضه حال نیویسی دوما بیگیفته دارم
-         عرضه حال نیویس داد بزه
-         ده بدتر!!!! هاچین هاچین نیویشتن کی ببه ده هی کس نایه پول فاده عرضه حال بینویسه! خاب......

ارامه مهربانی مرا بوگفته:
-         ها ایتایه مشتی! هاچین تی تومان پیرانا نکن دادوبیداد نوکون! بیچاره زناکه پا ده چکه ره پرکستان دوبو انقد ایا تی رافا سرپا به سا.

عرضه حال نیویس ایجور کی بخایه جینیگیرمینگیری شر چاکونه، خاستی واکفه کی بوگفته:
-         هاچین دور اونسان ایتا زنم تی خوجخورا تی..............

ایجور اونا فاندرسته کی یانی:
-         ترا احترام نهمه می ترسه واسی جه توو نی یه! می آدم بونه واسی یه!

مرداکه دانه ایدفایی خو دوما جا بدایو تام بزه. هاتو کی فاندرستان دوبو خوره خوره بوگفته:
-         سگه چی بزنی چی بترسانی!
ولی اونه  دیل مرداکه ره بوسوخته. بیچاره خو ایتا لقمه پلا در آوردنه ره چانه زه یی. هاتو داب بوو کی دس زیاد نبه تا بازار اونه ره کسادا نبه.
واخوبا بوسته  بیده زناکه دانه خو انگوشتا بیگیفته، اونام خودکاره مرازناکه انگوشتا سیاه بوکوده تا زناکه بتانه
کاغذه جیر انگوشت بزنه.
کاغذا تا بوکوده بنا پاکته مئن کی اونه پوشت دادگاه نشانی پشانی یا بینویشته بو انکی نامه کویه کی دس وا فاره سه. بازین زناکه خاستی پول فاده کی ایتا خنده بوکوده بوگفته
-         مار پول نخامه. بوشو تی شکایته دوما بیگیر کی هامه چی آ روزگاره مئن واگردانه سره!
 
زناکا خودا بداشت بوگفته یو  را دکفت جه زنای دورا بوسته.  هاتو خو خیالا وامختان دوبو یو  شون دوبو.
اوو روزانه یاد باورده کی نه کار داشتی نه بار. روزانی کی درس پرس تومانا بوسته بویو همه تا روزه مانستن دوکانه جولو صندلی بنا نیشته بو اونه مرا گب زئن دوبو یانی گب نزئن دوبو هاتو کوچه مئن آدمانا کی شون دیبید آمون دیبید فاندرستی. یانی فاندرستی یو فان درستی ایجور که هامما ده یی هیشکه نیده یی. هویا ایسابو یو نه سابو. بیافته آویر بو. شاروخ خیلی زمات بو کی اونه مرا ندار نداری داشتی یو جه برار نزدیک تر بو. شاروخ گفتان دوبو کی:
-     هاچین تورابوستمه. نه خاب دارم نه بیداری نه روز دارم نه شب هاتو اونه ره می دیل پر کشئن دره. چوم فوچینمه نانم من خاب دئن درم یا خاب مرا. پاک تورا بو مره مره گب زنمه مره بافمه مره اوچینمه مره فوکونم مره دیچینم مره واوینم مره دوجمه مره اورسینم مره توشکه زنم

هاتو دمرده صدا مانستن بوگفته:
-         آتو اگه ببه حیسابی کوسخولا بی. خاکا تی سر خاب بووشو اونا بوگو چوتو ول گیفتان دری. شاید هاچین ترا پرکانی
-     چی هاچین مرا پرکانم. تو نانی کی وختی دینه اونه ره قاقمه چوتو نازه مرا جه دور ایجور کی پاک می مرا گب زئن دیبی مرا فاندره یو جه من دواره. خو چومانه مرا می مرا گب زنه. هاچین......
-         خاب ایتا قراری مراری بنه همدیگه یا بیدینید آتو کی....
-         ترسمه
-         جه چی ترسی
-         ترسمه بگه نه
-         چی بگه نه
-         خاب بگه نه می مرا نخایه دوست ببه
-         پس اشانا کی گی چیسه
-         چی
-         هان کی نازه مرا جه دور ایه چوسان فیسان بوکوده خو چومانه مرا تی مرا گب زنه یو.....
-         خاب....
-         خاب چی!؟
-         خاب..... خاب...... نانم چوتو بگم..... آخه....
-         آخه چی!
-         آخه دانی باضی چیزانا تانی حس بوکونی نتانی بیگی
-     اگه نشا گفتن چی واسی می موخا خوردان دری! خاب  فقط حس بوکون! حرف نزن! اگه ترسی ایچی کی ترا رو باوره! وا بدن. ها حسسا بدار! بازام جه هیچی بختره.

ایجور کی باباقولی بیرون باوردیبی اونا فاندرست! بیده راستی راستی گفتان دره!


دونباله داره

تومانا بوسته پسی، فارسی واگردانمه. آسا، آویرا نوبوسته هانا بدارید!

۱۳۹۳ شهریور ۲۳, یکشنبه

دوتا چاردانه گیلکی - گیل آوایی


شبانا چی آیی های چو زنی شی!؟
دیلا اورشین کونی خابا بری شی!؟
بوبوستی غوربته غورصه مرا پا
هاتو آتش زنی، گورشا کونی شی!
فارسی
شبها چه می آیی، هی تحریک می کنی می روی!؟
دل را چنگ می زنی خواب را می بری می روی!؟
با غصۀ غربت پا شده ای ( جفت شده ای، دست به یکی شده ای!)
همینطور آتش می زنی، داغ می کنی می روی!

2
واکف داری هاچین می غورصا مانی!،
می چومه ارسو جا می دیلا خانی!،
سی یا ابرا مانی دیله نیهی دام،
تی دس وا های بخانم دیلمانی!
فارسی
مردم آزاری(گیر می دهی) درست مثل غصه ام می مانی
از اشک چشمانم، دل مرا می خوانی
مانند ابرهای سیاه هستی برای دل دام می نهی( سیا ابران=ابرهای سیاه، اشاره به ابرهای سیاه در یک نماد اندوه با ترانه/سرودی به همین آغاز است: سیاه ابرانای بادوو بورانای......)

از دست تو باید همیشه دیلمانی بخوانم ( دیلمان گوشه ای از دستگاه شور و آواز حتی آهنگ آن بسیار دلنشین است)