۱۳۸۹ بهمن ۱۸, دوشنبه

ویدئو داستان " تی رافا " - گیل آوایی


تی رافا /گیلداستان
گیل آوایی


دروازا بیخود فاندرم. ده کی بمانسته کی اونه رافا به سم. هیکس. هر کی بو پیللا بوسته، داغا می دیل بنا، پر بزه بوشو. من بمانسته دارم می ایتا کوله باره خاطره. هاچین مرا رو آوردان درم. راشی یا واش دره تا چکره، انقد کی ایتا رادواره ناجا بداشته داره. می چومانه مانستن کی ده اینقد ارسو فوکوده پاک دیلمانه سیا ابرانا جه رو ببرد.
-         هاچین را پایمه کی چی ببه!؟ هیچی! سالانه سال جه  آ  راشی آدم نیشه، نایه. منم با می بوکوده گوناه.

داره جور کشکرت هاتو رادوار باموبو بینیشته بو بوشوبو. پیره زناکه دانه هاچین خو دیلا خوشا کوده بو. ده هو هاچین دیلخوشی مرا دیل پرا دایی کی جه راه اینفر فارسه بایه اونه تسکوتنا خانه مئن.
خوره هاتو کیشخالا بدس بیگیفته صارا مئن سرپا ایسایو خو مرا گب زئن دره. صاراخاک کی ابپاشی بوبوسته پسی تومامه خانا خو عطره مرا دوارسته بوکیشخال بوخورده خیاله شا لیسکا خوردن جه اسره حایات تا او سر!  حایاته  پرچینه کش، کیشکایان الوغه دس خودشانا چاکوده بید ایتا موشته، کولوشکنه پره جیر قایما بوسته بید. خروس کلاکه دانه بینیشته بو داره کونده سر، هاتوکی خاستی خو بالا وازا کونه اویی سراده، الوغه ترسه جا، خو اویه جیگیفته یو واز بوکوده کونده جا بیجر، ده بودو، بوشو پیره زناکه دور و ور جا بوخورده.
پیره زناکه دانه تا کیشکایانا فاندرست کی کولوشکنه جیر جوخوفته بید، اسمانا فاندرست. بیده آلوغ چرخ زئن دره، هاسایه کی طیاره مانستن سرسام بیگیفته فوتورک بزنه کیشکایانه. خوکیشخاله ببرده خو سره جور، ایجور الوغا داده مرا فوراده کی کولوشکن پاک خاستی خو دومه مرا آغوز بشکنه.
خوروس کلای سه شوماره مرا بوشو دو واره داره کونده سر، مورغانه بی خوروس میدانه مئن پالوان بوبوسته. انجیر داره سر چیچی نن هاچین میتینگ دان دیبید. دوزه پیچا انجیر داره جیر ناجه مرا چیچی ننا فاندرستی.
پیره زنای کتلا پیله کان جیر فاکش فاکش باورده خو ور بینیشته اونه سر. هاتو کی کیشخالا ناهاندوبو خو پا جیر ،خوره خوره بوگفت:
- اگه ایسابید الان پیله مار بوبو بوم!

ایتا آه بکشه یو خو پیران پره مرا خو هیسته دیمه پاکوده. خو تازه حنا بوکوده مویانا ایتا دس بکشه یو شانه سر والای بدا، خیاله کی هاسایه مویانا فادا داره باده دس، غمزه مرا پیله آقا ره دیلبری کودان دره.
تبریزی دارا فاندرست. ها دیروز بو کی کشکرت جه را بامو بو اونه سر بینیشته بو. ایمرویام هوتو. کشکرت خیاله کی ایچی انا جوم جوم تاوه دابو کی بایه تبریزی داره لچه بینیشینه.
زناکه نازه رافا، کشکرت ایتا پیچه خو درازه دوما والای بدا یو بالا خوشینا وازا کوده بازین پر کشنه وخت ایجور بخانده کی خیاله چورتیکایا جه داره جور تاوه دد بیجیر!
پیله نارنج دارا فاندرست، ایتا آه بکشه. خو پسرا یاد باورده کی ده ساله بوبوسته بو اونه مرا نارنج دارا بکاشته بو. هونه مرا بکنده چالکایا خاکه جا پورا کوده بو. هر روز اینقد اب دایی که همیشک وا بوگفتی بی:
-         آخه زای زیاد آب بدی بیچاره دیمیره یا!!! نفس نتانه بکشه واسی اونا امان بدی

دو تا نارنج دار باغه مئن قد بکشه هامه تانا هارای زه یی. هر دوتایا نام بنابو ایتا ایازه دار، ایتایام آییل دار.
ایاز، اولی زای بو کی همیشک گفتی خو پئرا بوشو داره. هی ذره اونا نمانستی ولی پیله آقا گفتی که چومانا به خو مار بوشو داره. اما پیره زناکه دانه همیشک پیله آقا ره خنده کودی که ایازه چوم کویه خودشه چوم کویه! اگه اوجور قشنگه چوم بداشتی بی بشکن زه یی.
دویومی زای دختر بو کی آییل نام بنابو ولی اونا دوخادیدی نازموژک. هاچین پئره نفس بو. هاتو کی پئر آمویی بلتا وانکوده پابرانده دو وستی پئره پیشواز. ایدافایام نوبوستی کی پئر دسخالی باموبی. هیچی یام اگه نیهه بی نازموژکه واستی ایچی باورده بی.
پیره زناکه دانه ایتا دیل نا صد دیل زاکانا دیل دوَسته بو. خو پسرا تا وختی کی آییل بدونیا بایه ایجور چاکوده بو کی پیله آقا همیشک گفتی آخرش تو می پسره چاکونی خانم اقا!
ایدفایام نوبوسته بو کی پیله آقا انا بگه، اونام خو شکمه نیگیره خنده جا هاچین غش نوکونه!

نارنج دارانا چوم دوجه یو ایتا آه کشه کی خیاله تومامه دونیایا خایه واسوجانه. پیره زناکه بوسوج واسوج پاک آدمه دیلا گورشا کودی. خوره هاتو غریبی خاندی یو و نارنج دارانا مرا گب زه یی. هالا همساده جه اوشونه پرچین بوکوده باغه طرف نوشوبید شهر، کی هر وخت پرچینه درزه جا همساده زنای اونا فاندرستی که نوکونه پیره زنای خولا بو داره. پیله اقایا گا گلف گفتی که واستی خیلی اونه هوایا بداره هاچین شواله کشه وختی هیشکی خانه نه سا.
بیچاره پیله اقایام ده پاک بوبوسته بو ایتا موشته. مثاله ایتا کوه، فوگوردسه بو. چوتو تانستی اون هاما تاب باوره. ولی خو زناکه خاطره واسی هیچی نوگفتی. کاسه گول، حمامه دلاک، وختی اونا روخانه لب بیده بو کی فنار فنار، ونگ زئن دوبو، بفامسته بو کی پیله اقا چی کشئن دره. هی کس ده نانستی اونه دیله مئن چی گوذره.
ایازا کی بیگیفتی بید، آییل خو نامزده خانه ایسابو. سه ما نوبوسته بو کی نامزد بوکوده بید. ایازه بیگیفته پسی، آییل دونبالام باموبید. ایازا هوشونه محله مئن دار بزه بید. گفتیدی قصاص هانه. بوکوش وا کوشته ببه. مگه به هاتو حاج آقایا فوتورکه اونا، منبر بیجیر نامو، مردومه قاقابو چومانه جولو بوکوشه بازین هیچی!؟
حاج اقایی یا گفتی کی اوشونه محله مئن فته رات بوکوده بو. خودا سرا کولا بنابو. بازین اینقلاب بوبوسته پسی، بوبوسته بو قاضی یه شرع. اینقد جیوانانا بوکوشته بو یا دربدر بوکوده بو کی ایاز خو ریفقانه مرا برنامه دیچه حاج آقا چانا دوستده ولی سپیدرو دوارسته سله کول اونا گیر تاوه داده. آییلا کی باموبید بیگیرید، بوگروخته بو. خو نامزده مرا بزه بو جنگل. ده اونه جا هی کس خبر ناشتی اینفر گفتی بوگرخته بوش خارج، اینفر گفتی بوشو عراق، اینفر گفتی کردستان اونا بیگیفتیدی.
هاتو هیشکی خبر ناشتی که آییل چی بوبوست بو.
همیشکام گفتی کاشکی ورنا به سابی اگه به سابی آییله جا تانستی اونا بو بکشه. بازین آه کشه یی خوره خوره گفتی:
-         آییل آییل چی داغی بو بنایی می دیله سر!

ورنا ره اونه دیل ویشتر سوختی. گفتی کی او زاکام آییله مرا همه چه بنابو، بوگروخته بو.
خو پا مرا کیشخالا، های آ رو او رو کودی بازین ایتا لقد زه یی تاوه دایی اوشن تر. خاکه سر هاتو خو پایا فاکشه یی. ایتا خط کشه یی، سرا راستا کودی تبریزی دارا فاندیرستی ولی ده کشکرت بوشوبو.
هالا تا غوروب بمانسته بو. راشی یا پاستی. چی ره!؟ خودشام نانستی! هاتو ده عادت بوکوده بو راشه، های فاندره. پیله آقا کی خانه ایسایی، همیشک اونه بیتابی جا قاقا بوستی.
کتله سر خورا جابجا کونه. پیران پره مرا خورا باد زنه. های خو سرا گردانه یی راشی طرف تا دروازا فاندرستی یو دو واره هاتو گیجه مرغانه مانستن ایچی دونبال گردسی.
مردای بازاره جا کی ککجو و توربووکولی بیهه بو واپخته بو ایتا پیله دسماله مئن، فارسه حیاطه مئن زناکا دینه کی چوم اینتظاری جا بازام واهیلا بو داره. هاتو ایجور کی اونه صدا جه چا مئن بیرون بایه واورسه:
- آخه زن! ده کی رافا ایسایی!؟

پیره زناکه دانه ایجور نیگا کونه کی خیاله تومامه دونیا ایطرف، پیله اقا ایطرف!.
جیوانی وختانه مانتسن خو حنا بنا مویانا، دسه مرا جه خو چومانه جولو کنار زنه یو نازه مره گه:
-تی رافا بلا می سر تی رافا!

هان.

برگردان فارسی: منتظرِ تو، داستان گیلکی 
بیهوده به دروازه نگاه می کنم!. دیگر چه کسی مانده که منتظرش بمانم!؟. هیچکس!. هرکسی بود، بزرگ شده، داغ به دلم گذاشته، پر کشیده، رفته است!.
من مانده ام با کوله بارِ خاطره ام. بیهوده در خود بهم می ریزم. راه را تا زانو علفهای هرز گرفته چنانکه حسرت یک رهگذر را داشته باشد. مانند چشمهای من که دیگر اینقدر اشک ریخته که ابرهای سیاه دیلمان را هم از رو برده است.
بیهوده چشمم به راه است که چه شود!؟ هیچ چیز! سالهای سال است که آدم از این راه نمی رود، نمی آید!. من هستم و گناهِ کردۀ خودم!.
بالای درخت، زاغی همینطور گذرا آمده بود، نشسته بود و رفته بود. بیچاره پیرزن بیخود دلش را خوش کرده بود[1]. دیگر با  همان دلخوشیِ بیهوده، دل پر می داد که از راه یک نفر برسد به تنهایی خانه اش بیاید.
همینطور تنها، جارو به دست گرفته، میان حیاط سرپا ایستاده و با خودش دارد گپ می زند. خاک حیاط که پس از آب پاشی شدن، چنان شده بود که عطر آن تمام خانه را پر کرده بود و طوری جارو شده  بود که انگار می شد روی آن از این سر تا آن سر، سُرید.
پای پرچین، جوجه ها از ترس شاهین( باز) خودشان را به شکل یک مُشت جمع شده در آورده بودند و زیر بال مرغ پنهان شده بودند. خروس هم روی کُندۀ درخت به محض اینکه می خواست آوازش را سر دهد، از ترس شاهین، قوقولی قوقویش را دریغ کرد و زیرِ کنده پرید. رفت دُور وُ برِ پیرزن ماند.
پیرزن هم تا جوجه ها را دید که زیر بال مرغ پنهان شده اند به آسمان نگاه کرد دید شاهین چرخ می زند و همین الان است که مانند هواپیمای غافلگیر کننده،  به جوجه ها یورش بیاورد. جارو را بالای سرش برد. شاهین را از آنجا دور کرد، طوری که جوجه ها می خواستند با دُمشان گردو  بشکنند.
خروس با سه شماره، دوباره رفت روی همان کُنده، در میدانِ بی خروسِ مرغان، پهلوان شد.
گنجشکها روی درخت انجیر، انگار که میتینگ بدهند، جمع شده بودند. گربه دزده، زیر درخت انجیر با حسرت به گنجشکها نگاه می کرد.
پیرزن چارپایۀ چوبی را از زیر پلکان، کشان کشان نزدیک خودش آورد و روی آن نشست. همینطور که جاور را زیر پایش می گذاشت با خودش گفت:
-         اگر بودند الان من مادر بزرگ شده بودم!

آهی کشید و با لبۀ پیراهنش گونۀ خیسش را خشک کرد. دستی به موهای تازه حنا شده اش کشید و بر شانه اش تاب داد. انگار که همین الان است که موهایش را به دست باد داده و غمزه کنان برای آقابزرگ دلبری می کند.
به درخت صنوبر نگاه کرد. همین دیروز بود که زاغی از راه رسیده و روی آن نشسته بود. امروز هم همانطور. زاغی انگار که چیزی او  را به تب و تاب انداخته بود که بیاید بالای درخت صنوبر بنشیند.
زاغی دُمش را برای اینکه زن نازش بدهد، تکان داد و بالهایش را باز کرد و سپس هنگام پرکشیدن و رفتن، طوری خواند که پنداری چورتکه ای را از بالای درخت پایین انداخته باشند.
به درخت بزرگ نارنج نگاهی کرد و آهی کشید. پسرش را بیاد آورد که ده سالش بود با او نارنج را کاشته بود. با او چاله کنده شده را از خاک پر کرده بود. پسرش هر روز اینقدر آب می داد که همیشه پیرزن باید به او می گفت:
-         آخر بچه جان آب که زیاد بدهی بیچاره خفه می شود! نمی تواند نفس بکشد. باید به آن امان بدهی.

دو تا درخت نارنج در باغ قد کشیده بودند که به همه هوار می زدند.  به هر دوتا هم اسم داده بود. یکی درختِ ایاز[2]، دیگری هم درختِ آییل[3].
ایاز اولین فرزندش بود که همیشه می گفت به پدرش رفته است.  اصلاً به او نمی ماند. اما آقابزرگ می گفت که چشمانش را به مادرش رفته است. ولی پیرزن همیشه به حرف آقا بزرگ می خندید اینکه چشمِ ایاز کجا و چشم خودش کجا. اگر آنطور چشم قشنگ داشت از شادی بشکن می زد.
دومین فرزندش دختر بود که اسمش را آییل گذاشته بود. اما او را نازمُژَک صدا می کردند. نفسِ پدر بود. همچین که پدرش دروازۀ نرده ای خانه را باز نکرده، پابرهنه به پیشواز پدر می رفت. یک بار هم نشده بود که پدرش دستِ خالی به خانه می آمد. هیچ چیز هم اگر نخریده بود برای نازمژک چیری می آورد.
بیچاره پیرزن یک دل نه صد دل به بچه ها دل بسته بود. پسرش را تا وقتی که آییل به دنیا بیاید یک جور  درست کرده بود که آقابزرگ همیشه می گفت:
-         آخرش تو پسرم را می کنی خانمآقا!

یک  بار هم نشده بود که آقابزرگ این را می گفت، او هم از خنده شکمش را نمی گرفت و از خنده ریسه نمی رفت!

به درختان نارنج چشم می دوزد و یک آهی می کشد که انگار تمام دنیا را می خواهد بسوزاند/ بخشکاند. سوز وُ سازِ پیرزن، دل آدم را به آتش می کشید. برای خودش همینطور آوازِ دلتنگانه می خواند و با درختان نارنج حرف می زد. هنوز همسایه شان از آن طرفِ باغِ پرچین شده شان، به شهر کوچ نکرده بودند که هر وقت زنِ همسایه از لای پرچین، پیرزن  را می پایید که نکند پیرزن دیوانه شده باشد. آقابزرگ گاهگاه می گفت که باید خیلی مواظب پیرزن باشد و هوایش را داشته باشد چون هنگامی که هیچ کس در خانه نبود، پیرزن براستی داشت شعله می کشید و می سوخت.
بیچاره آقابزرگ هم دیگر خمیده و فرسوده شده بود. مانند کوهی در خود فرو ریخته، می نمود. چطور می توانست آن همه را تاب بیاورد. ولی بخاطر زنش هیچ نمی گفت. کاسگُل[4]، دلاکِ حمام، وقتی او را کنار رودخانه دیده بود که زار زار می گریست، فهمیده بود که آقابزرگ چه می کشید. دیگر هیچکس نمی دانست در دل آقابزرگ چه می گذشت.
ایاز را که گرفته بودند، آییل با نامزدش در خانه بود. سه ماه  نشده بود که نامزد کرده بودند. پس از دستگیری ایاز، دنبال آییل هم آمده بودند. ایاز را در محلۀ خودشان دار زده بودند. می گفتند که قصاص همین است. کشنده باید کشته شود. مگر می شود همینطور به حاج آقا حمله کرد و او را از منبر پایین کشید و در برابر چشمان حیرت زدۀ مردم کشت بعد هیچی!؟
حاج آقایی را می گفتند که در محلۀ آنها بیداد کرده بود و سرِ خدا هم کلاه گذاشته بود. پس از انقلاب هم شده بود قاضیِ شرع. اینقدر جوانان را کشته بود یا در به در کرده بود که ایاز با رفیقانش برنامه چید و ترتیب حاج آقا را داده بود اما از سپیدرود رد شده و از بلندای آبگیر نگذشته بود که او را گیر انداخته بودند. دنبال آییل هم که آمده بودند بگیرند، او در رفته بود. با نامزدش به جنگل زده بود. دیگر از او هیچ خبری نداشتند. یک نفر می گفت فرار کرده به خارج رفته بود، یکی می گفت رفته عراق، یکی می گفت رفته کردستان او را گرفته بودند. همینطور هیچکس خبر نداشت آییل چه شده بود. همیشه هم می گفت کاشکی ورنا[5] مانده بود اگر مانده بود می توانست بجای آییل، او را بو بکشد. بعد آه می کشید و با خودش می گفت:
-         آییل...آییل... چه داغی بود که بر دل من گذاشتی!

برای ورنا دلش بیشتر می سوخت. می گفت که آن بچه هم با آییل همه چیز را گذاشته بود و در رفته بود.
با پای خودش، جارو را هی این طرف آن طرف می کرد، بعد یک لگد می زد و آن را دور تر می انداخت. روی خاک همینطور با پایش خط می کشید. سرش را بلند می کرد  به درخت صنوبر نگاهی می کرد. اما دیگر زاغی رفته بود.
هنوز تا غروب وقت مانده بود. چشمش به راهگذر خانه بود. برای چه!؟ خودش هم نمی دانست! همینطور عادت کرده بود هی به راهگذرِ خانه نگاه کند.
آقابزرگ وقتی که خانه هست، همیشه از بیتابیِ او حیرت می کند.
خودش را روی چارپایۀ چوبی جابجا می کند. با لبۀ دامنش بخود باد می زند. هی سرش را به طرف راهگذرِ خانه  می گرداند و دوباره همینطور مانند مرغی سراسیمه شده، دنبال چیزی می گشت.
بیچاره مرد از بازار، شاهی و ترب و بچه ماهی، خریده بود و در یک دستمال بزرگ چیده به وسط حیاط رسیده بود که بیچاره زن را چشم انتظار می بیند سرگشته شده است. یک جور که صدایش از ته چاه بیاید می پرسد:
-         آخر زن! دیگر منتظر که هستی!؟

پیرزن یک جور نگاه می کند که انگار تمام دنیا یک طرف، آقابزرگ یک طرف. مانند وقتهای جوانی موی حناشده اش را با دست از جلوی چشمش کنار می زند و با ناز می گوید:
-         منتظرِ تو عزیز دلم ( بلامی سر=بلایت به سرِ من). منتظرِ تو!


همین!

۱۳۸۹ بهمن ۱۶, شنبه

تی یادا کش زنمه تاسیانی یا دوارم - گیل آوایی

تی یادا کش زنمه تاسیانی یا دوارم
خیال بالا گیرم گریه زاری یا دوارم

هاتو تی یاده مرا رادکفته شم مورداب
ایتا کومه نیشینم بی پنایی یا دوارم

مرا کی گریه گیره به می چوم هاچین دریا
تی امرا لوتکا بینیشته سیوایی یا دوارم

ده تنهایه ولانم های مره بنه ایتا دام
مثاله دیل بزه دریا بی جایی یا دوارم

هاما هارای زنمه گورشا بونا نم بکنار
تی شانه سر نمه سر گورشه کایی یا دوارم

هاچین بمه ایتا پر پر گیرم شمه گیلان
می خاکه مِن دمه جان بی جیگایی یا دوارم

دیلا تی امرا پرا دم هاچین بمه ایتا زای
دو واره مدرسه شو بم پیرایی یا دوارم

جیوانا بم هاچینه بم دو واره عاشقه زار
کشم ایتا دیلو تیر یادیگاری یا دوارم

کیتابه مئن نیویسم خیلی دوست دارم ترا کر
تی ماچی مالا کشم تی جودایی یا دوارم

هاتو تی یادا زنم کش غریبه جا بمه لات
ها آیو ناله مرا سر برایی یا دوارم


گیل آوایی هالا انگاره داره تره غوربت
هاچین نوگو هاتویی اشکو زاری یا دوارم
برگردان فارسی:
يادت را در آغوش ميکشم و دلتنگی را به سر ميآورم
دست خيال را ميگيرم و گريه زاری را به سر ميآورم

همچنان با يادت راه ميفتم و به مرداب ( انزلی ) ميروم
در يک کومه ( اتاقک پوشالی ) مينشينم و بی پناهی را سر ميآورم

وقتي که گريه ام ميگيرد و چشمهايم دريا ميشود
با تو ( خيالت ) سوار لوتکا ( قايق محلی ) ميشوم و جداييت را سر ميآورم

ديگر نميگذارم تنهايی برايم دام بگذارد
دل به دریا می زنم و بی جا و مکانی را پشت سر میگذارم

فرياد شادی ميکشم و سوختن ( از غم و غصه ) را کنار ميگذارم
سرم را روی شانه ات ميگذارم و ديگر از سوز و گداز نميگويم

به سبکی پر ميشوم و به گيلان پر ميکشم
بر خاکم جان ميدهم، بی جا و مکانی را سر ميآورم

دلم را با تو پر ميدهم، کودکی ميشوم
دوباره مدرسه رو ميشوم و پيرانه سری را سر ميآورم ( فراموش ميکنم )ا

جوان ميشوم، دوباره به مانند جوانيها عاشق زار ميشوم
دوباره به رسم يادگاری دل تير خورده ميکشم

مثل جوانيها، در کتابم مينويسم: خيلی تو را دوست دارم کور ( دختر به گيلکی )ا
جای بوسه ات را ميکشم، جدايی ات را سر ميآورم ( تحمل ميکنم )ا

دائماً يادت را در آغوش ميکشم و در غربت به وجد ميآيم، سر شوق ميآيم
با آه و ناله اين شرايط را که فقط يادت را در آغوش بکشم پشت سر ميگذارم

گيل آوا یی هنوز غربت برايت برنامه ها دارد

بيخود نگو که اينچنين گريه و زاری را سر ميآورم
.
ترجمه فارسی را از سایت هنر و ادبیات پرس لیت برگرفته ام. این ترجمه توسط خانم مژگان ق. انجام شده است.

۱۳۸۹ بهمن ۱۵, جمعه

کاله گب، گیلیکی کوچی داستان- گیل آوایی

برای شنیدن صدا بدون تصویر همینجا کلیک کنید

کاله گب
گیل آوایی

- ترام کئ واسوخستن نشا! هاتو ایچئ گم! خوایئ تئ تومان پیرانا بکنئ
زنائ کیشخالا ایتا تکان ده، مرداکا فاندره.
مرادئ داده مرا گه:
- آخه گوزه گبام اندازه داره ده زن! نئ به کئ فوروز نامو تئ چیلیکا وازا کونئ تا صوبه سر مئ موخا بوخورئ! بیرون کمه! هسا تونام خانه من خوایئ جمه جئ مرا!
زناکه داهان هاچین بوسوخت. همیشک ایتا کوچئ حرفه مرا وا مرداکه دادا بیشتاوه. کیشحالا تاوه ده بیجر. چادَرا کئ خو کمر دوسته بو، وازا کونه، نیهه هیره سر. کرده خالا اوسانه ودره مرا آب واقوزه. مردائ هر روز کئ آمویئ خو دیم پره شوستنه ره ایسایئ تا زنائ ودره آبا باوره چاچه دم.
مردائ کئ خیلئ خستا بو بو، خیاله کئ پاختا بوستا دره، هیره جیر چارزانو نیشینه، زناکا فاندره. قاقا بو داره. تا بایه ایچئ بگه، زنائ ودره آبا گیره مرداکه دمه چک، بازین گه:
- تئ دیم پرا ایتا آب بزن، تئ خستگئ بشه! هاتو چفه عرق نینیش. تئ ریکابه بکن بوشوم پاک شالیکه مانه.
مردائ لاب هاتویه کئ خوایه کو جابجا بوکونه، دس بره خو ریکابه بکنه، دینه عرقه جان ایجور هیستا بو داره کئ اونه جانا سیریشه مانستن بچسبسه داره. هاتو کئ ایتا زور زنه ریکابه در باوره، ریکابئ ایتا تیکه نانه مانستن واچرده به. پاک خیاله کئ ایتا سنگکئ نانا واچردیبئ! جه او بجور واترکه تا بیجیر! مردائ تورابه، گیره ریکابه ویشتر واچره دورسینه نیهه چاچه دم، خو کلماجین گازانه ایجور سر بسر نیهه کئ خو غیضا فه وره، زناکا گه :
- بیا انام تئ شالیکئ! راحتا بوستئ! مئ ریکابه بکندم تره شالیکئ چاکودم
زانکه خنده مرا گه:
- چره تئ غیضا فوکودئ ریکابئ سر!؟ ها دیشب اونا پینیک بزه بوم. آخه ایتا روز وناشتئ ساق بمانه
هوتو غیضه مرا گه:
- تو چئ گئ اخه زن! من خاره هرچئ بدبختا! آخه دس هرچئ یا زنم، خرابا به! روزان سگه مانستن دو ومه بازین هانده مئ هفت گیروبه نویه
ایتا پیچا زناکا فان دره، بازین گه:
- قصابئ بوشوم، بوگفتم: آقا ده تومون مرا گوشت فادن. مرا ایجور نیگا بوکوده کئ خیاله اونه مارو خواخورا فوش بدامه! بازینام هرچئ آشغال پاشغال داشتئ، واپخته روزنامه مئن فادا مئ دس! بوگفتم: آقا مگه مئ پول سکه ناره!؟ خاب فاندئ، بوگو فاندم! بوگو ده تومون گوشت نیبه! داوا ناریمئ کئ!؟ داریمئ!؟
ولئ مرا نیگه ده تومون گوشت نیبه! اما خو آشغال پاشغالانا دوده مئ تک! بازین طلبکارام ایسه! ده تومونا ایجور چنگ زنه جه مئ دس، فوزینه خو دخله مئن کئ خیال کونئ اونه پءره مالا بوخورده دارمه
زناکه چوم دکفه ایتا موشتا بوسته روزناما کئ مردائ بنا بو چاچه دیمه. فامه کئ مردائ هونه گبا زئن دره
آرامه گه:
- خاب تئ خونا کثیفا نوکون. هانه ده! او بیچاره یام وا نان بوخوره. اگه هرتا تئ مانستن موشترئ اونه گیر دکفه! دو روز نوبو وا خو دوکان پوکانا دوده کئ
بیچارا دیل نامو تره بگه ده تومون گوشت نیبه. ایجور خواستئ چانه مانا دوده، موشترئ یا راه تاوده نه سِخ بوسوجه نه کباب خودایام خوش بایه

مرداکه گوش تا بامو کئ خودایام خوش بایه! داده بزه بوگفته:
- خایم هیزار سالام راضئ نبه زن! تونام خوایئ فته بوکونی! من سگه مانستن دو ومه ایتا تیکه گوشتام نتانم بوخورم ولئ بوشو بیدین چوتو او بوجور بوجوران چی شکم پیلا کوده ده، پاک چف بوگوده داره ده پور خورئ جا! هرچئ ناها، اوشونه ره ناها! اما واستئ هاتو آشغال پاشغالانا بوخوریم بازینام بیگیم خودایا ترا شوکر! مگه خودا نیدینه اما هاتو داهان واکوده آسمانا فاندریمئ سالو ما ایتا......
زنائ گه:
- خوبه! خوبه! هاچین گوزه گب نزن! خودایا تو چئ کاردارئ! کم ده بمانسته اسا خودایا واکفتان درئ! تئ کارا بوکون! تئ سرو دیما بوشور کوفر نوگو
مردای ده هاچین واکفته بو جه خودا پودا کودنه جا ولی خو زناکه واسی خو دوما جیگا ده. ایتا موشته آب فوکونه دیمه رو، بازین گه:
- آخه! تی دس درد نوکونه هاچین گرما جا تورابون دوبوم
زنائ ودره یا نیهه مرداکه ویرجا، شه چاچه دیمه. تئ یانا اوسانه. ایتا موشته ایشکور دوکونه تئ یانه مئن کئ فوشوره. هاتو کئ ایشکوره برنجا شوستان دوبو، موشته کاغذا نیگا کونه، بفکرا شه چئ چاکونه
خایه مرداکا بگه:
- آخه مردائ! خالئ گوشتا چئ چاکونم!؟
بیده هیچئ نگه بختره! هر چئ ناها وا خودش جور باوره. مردائ ایشنو سیگارا نیهه موشتکه مئن. اونا روشنا کونه. ایتا پوک زنه. آه کشه گه:
- آخه چره برکت بوشو داره!؟ روخان شئ کولئ بیگیرئ، کولئ پاک واسوخته داره! لاکیتا ایتا توک نزنه! شئ بازاره سر ایچئ بیهینئ، دونیا پولام بدارئ! کم آیه
دیهاتانام کئ شئ لاب قاطئ سالانا مانه. دیهاتن خودشانام زالاش باوردانا مانیدئ! من نانم چوتو وا زندگئ کودن! آخه مردن کئ نشا! شا!؟
زنائ تا آیه ایچئ بگه، مردائ خو حرفه دوما گیره:
- هانه هونا نانمه! بدبخت بیچاره وا سر بنه بیمیره! ان ده زندگئ نئ یه! سگه زندگئ یه
زنائ هاتو کئ فشکله ابا فوگودان دوبو چاچه مئن، گه:
- خودا ها ایشکوره برنجا امئ جا فانگیره! بازام شوکر
مردائ گه:
- چئ بوگفتئ؟
زنائ جیواب ده:
- هیچئ. کرا گمه کئ خودا ها ایشکورام امئ جان فانگیره بازام شوکر
مردائ گه:
میسگره ره بمانسته کون جومبانئ! خواب خانه خراس! یانئ انهمه سگه جان کندن هاچینه!؟ خایه هانام فاگیره! خواب فاگیره! آ تی خودا ده کارو زندگی ناره!!! ها پیله کی دونیا مئن انهمه جاکش دکفته دارده امی جان بازین هامما نیهه دیمه امی ایشکوره برنجا هاچین دینه!؟ فاگیره! هانام فاگیره! تیرا بوخوره آغوزا نیهه کی! هاتو سولوک بوکوده داریمئ کئ انام امئ آخرعاقبته! دانئ! اشان همه گوزه گبه! خودا پودا گفتنه مرا کار پیش نیشه! ادم واسئ ....آدم واسئ....
زنای خاستی کی مرداکه حرفا درزا گیره گه:
- وا بدن تونام وقت بیافته دارئ یا
مردای کی ده واوه بو آدمانا مانستن تورابو بو گه:
- بابا جان لامصاب همه چئ توشکه بوخورده داره! آما هاچین امه را پرکانیمئ! مملکت مئن سگ خو صابا نشناسه! هاچین سگه سر آدمه سر! هر کئ آیه! خایه خو جیبا پورا کونه! امه را چاکونه کون برانده! تا امئ هفتا گوما کونیم! اوشانا وا بدیم! بازین خودشان چاردسو پا بتازانید! بچابید! مملکت نئ یه! جنگله مولایه! خرسه خوکام فته فراوان
زنائ گه:
- خودا اوشونه نسلا تاوه ده! بتنگ بامو داریمئ! امئ جان به امئ لب برسه
مردائ گه:
- یانئ به ایروز..... ایروز......................
زنائ گه:
- ویرئ کلا روشنا کون!کله آتشه کی غذا پچه
مردای هاتو کی کله آتشا فو زئن دوبو قاقا بوسته شوالا فاندرستی پاک ایجور کی خیاله خودش ول گیفتان دره.


تمام

۱۳۸۹ بهمن ۵, سه‌شنبه

بئ تو مار - گیل آوایی



جانه مار دیل گریه داره زاره زارم بئ تومار
کس نانه هرماله آتش بم گوما بم بئ تومار
پاک بمه کوهه فوگوردسته کرا بئ دار و خال
چئ بگم آتش بیگیفتم گورشا بوستم بی تو مار
یاد آرم بئ تو ایسان غوربت چوتو بم بی پناه
تو بوشویئ بئ منومن خستا بوستم بئ تومار
ده واسئ دیمه بنم زاکه ببم مستو خراب
تاب نارم آ روزیگارا سر باورم بئ تو مار
من نارم باور کئ بئ تو زنده یم آئ داد داد
سر کرا کوبم به دیفار ایجگرا بم بئ تو مار
بئ تو پاک سردم بچاسته ده آویرم من آویر
دیل میشین واهیله واهیل زرده ولگم بئ تو مار
لاب ایسم واشکسته شاخه خوشکه دار بی داره پا
جنگلم آتش بیگیفته پاک ذوغالم بئ تو مار
گیل آوایئ دیل تیشین بیخود نئ یه واشکسته خال
سینه یا دورسین جه ناله وا بوسوجم بئ تو مار

۱۳۸۹ دی ۳۰, پنجشنبه

بلا می سر 6 - گیل آوایی

بلا می سر 6
گیل آوایی
26 دسامبر2007

فاندر چوتو من واهیلا بوسته تی فدایم بلا می سر
مثله تقی دیوانه تره لاب ده گدایم بلا می سر

پاک بون درمه لیسکا بو زای کی زنه شیون
تی راشه فو وُو ارسویمه، تی خاکه پایم بلا می سر

هرماله نوبو چوم فوچینم فیکرا نوشو، بی تو بشم خواب
شب تا صوبه سر تی چومه که فکرو خیالم بلا می سر

کاشکی بوبُوبی سینه یا واشکافته ترا من بدابیم جا
دونیایا دوارست تره من موشته پلایم بلا می سر

هر وازه ولنگی بدارم، از تی وفایه، چی بگم من
جنگل خوسه سرپور بدوشم، من تی فدایم بلا می سر

رشتا دی پی چسته ده همه کوچه یو بازار
پاک رادوارانام دانه ده تی خاکه پایم بلا می سر

فاندر گیل آوایه کرا دوری فچالسته بوکوده خاک
وختی واتابی هانده تره سر به هوایم بلا می سر

هانده دواری رادوران غمزه فراوان بلا می سر!؟- گیلغزل بلا می سر4 - گیل آوایی

هانده دواری رادوران غمزه فراوان بلا می سر!؟
یا نازه مرا زیرکوچه با چین چینه دامان بلا می سر؟

خورشیدا دیهه سوسو تی چوم!؟ جنگله مویانا دیهی باد!؟
رقصی کرا ولگانه مانستن سره داران بلا می سر

لوففت کشه یی نرگسه گول از تی چومه ناز
تی نازا بشم کی بویی تو نازه خودایان بلا می سر

چادَر نوا نان رو نوا گیفتن کی خودایی
از تو گیره انگاره همه عشقه بهاران بلا می سر

گیلانه بهاری تره گیلان داره صد ناز
از تو همه سبزه آمی باغانو بیجاران بلا می سر

ناجه داره می دیل هاتو دوری جا درم داد
آی داد جه دوری جه می رشته گیله کوران بلا می سر

هرماله ننه چوم چوم سر واهیلا بوسته گیل آوایی
پاک مدرسه شو زاکیو تی ترکمه کاران بلا می سر
فارسی
باز هم رد می شوی قدم زنان/رهگذرانه، غمزه فراوان بلا می سر
یا با ناز از زیرکوچه می گذری با دامان چین چین دار بلا می سر
چشم تو خود را به رخ خورشید می کشید؟ آیا جنگل موهایت را باد می دهی؟
مانند برگها روی درختان آیا می رقصی بلا می سر؟
گلِ نرگس منت می کشید از ناز چشمان تو
نازت را بروم که نازِِ خدایان بودی بلا می سر
چادر سر خودت نگذار، رویت را نگیر که خدایی
از تو برنامه ها در سر دارد/مهمانی راه می اندازد، همۀ عشقِ بهاران بلا می سر
بهارِ گیلان هستی، گیلان صد راز برایت دارد
باغ و شالیزاران ما از تو سبز است بلا می سر
حسرت دارد دل من همینطور از دوری داد می زنم
ای داد از دوری از گیلدخترانِ رشتِ من بلا می سر
سرگشته شده گیل آوایی به نُدرت چشم روی چشم می گذارد

درست مانند بچۀ مدرسه رو بودن و کارهای بازیگوشانۀ تو بلا می سر

۱۳۸۹ دی ۲۹, چهارشنبه

بلا می سر - گیل آوایی

صدای بدون تصویر از سروده ی بلا می سر
بلا می سر 3


گیلان آیمه تا بیدینم رشته خیابان بلا می سر
تی دوما گیرم از گوذره ساغریسازان بلا می سر

وختی خاریماما دواری میسگرانه راسته شی بازار
سایه بمه تی امرا آیم هرتا خیابان بلا می سر

باغ محتشمو، لاکانو رازی ، کرف اباید
تا اوستا سرا خطه ماشین زیرکوچه رایان بلا می سر

رشتا هاتو گردم تی مرا هامما آرم یاد
زاکا بمه پاک، بازی کونم با تی براران بلا می سر

هانده بمه عاشق تورا بم تی خانه سامان
چوما فوچینم از تی لوچان، بیخودی کاران بلا می سر

تی واستی ایسم چاربراران هانده تی رافا
لیسکا بمه ناز دم ترا چی فته فراروان بلا می سر

هانده کرا دیم کوچانه مئن دوز دوزیکی ماچی
غوغا کونه غوغا کرا تی چین چینه دامان بلا می سر

تا واخوبا بد راه دوران کوفتا به می کار
مثل دو تا کوتر فوقوسیم پوشته گوماران بلا می سر

یاد بار گیل آوایی کی بوبو غوربته مئن زار
گورشا بو کرا یاد آورم رشتا فراوان بلا می سر

گیله کُر - گیل آوایی

مرا آخه چاگودی نازکشه دونیا گیله کور 
تی دباخته دیلا بوم واهیله شیدا گیله کور

پور بوگفتد نیبه بازار شو کرا ترکمه یار
چی دانستیم کی تویی ترکمه زیبا گیله کور

های بگفتد کی ترا وامرازه می حاله خراب
ساده دیل من کی بوبوم عاشقه روسفا گیله کور

من نانستیم تی واسی واستی ببم پاک پیله لات 
دبازم دارو ندارا تره بی پا گیله کور

خیلی وخته کی تی واستی آویرم غوربته جا
تاسیانی ده بوبوم ارسو جا دریا گیله کور

تورا بوم تور تی واسی تا آکه های فیکروخیال
بوگودی ناز بوبومه نازکشه دونیا گیله کور

گیل آوایی تره انگاره داره با ایله جار 
های گولازه مرا گه از تی سراپا گیله کور

۱۳۸۹ دی ۲۸, سه‌شنبه

کوتام، مجموع 9 داستان کوتاه گیلکی - گیل آوایی

مجموعه 9 داستان گیلکی که در بایگانی به هنگام چاپ و انتشار کتاب داستان " تلار" جا مانده بود و در اینجا صورت پی دی اف در اختیار دوستداران و علاقمندان ادبیات داستانی گیلکی قرار می گیرد. برای دریافت آن همینجا کلیک نماید

۱۳۸۹ دی ۲۷, دوشنبه

یادگاران دبیرستان شاهپور - رشت

یادگاران دبیرستان شاهپور - رشت
اگه ایران ایتا انگوشترینه
آمی گیلان اونه سبزه نیگینه
آمی جنگل، آمی دریایو مورداب
آمی ایرانه تاجه سر نیشینه

هرتا قرماق بدسا انزلی مالا نیگیدی - گیل آوایی

ژانویه 2011
هر تا بینویشته گبا شعره شرفشا نیگیدی
دوتا پِنشتا نیویسا کسمایی[1] غوغا نیگیدی

شیونه دیل بزه دریا کرا به گیله گولاز
نه منو تُو کی دمرده گوله زیبا نیگیدی

هاچینه وِر کرا زئن هرتا روخانه توله آب
آب دره تا چکره روخانا دریا نیگیدی

پور بامود وازو ولنگه مرا میدان، خالی آب
میدانه پوشته جوخوفتا یله والا نیگیدی

هرتا تام توم زئنی درویشی نی یه جانه برار
خانه قا خاش والیسا کی گوله مولا نیگیدی

کرا لوطی واسوخسته ، دوکودن پاشنه بخاب
کرتاکرت شونو آمونا کی گول آقا نیگیدی

جنگلانا کی فتاشتد جه همه دارو درخت
ویلانی گردسه نه جنگلا، میرزا نیگیدی

هرتا شانته نیبه هرماله یالانچی پهلوان
هرتا قرماق بدسا انزلی مالا نیگیدی

هاچینه لیسکا بویی زولفه والیشتا دیهی باد
هرتا ووشمه سرا کی زولفه چلیپا نیگیدی

کویتا شالترسا بیدیْ داوا ببه میدان دار
خالی آبا کی هاچین مستی ی ودکا نیگیدی!

دو صفا چاپ کودنه امرا نشا بون گیله وا
[2]ا
ایتا چاردانه گو یا می جانه بُشرا
[3] نیگیدی

گیل آوایی نوگو ده هیچی بده تی دوما جا
بوپوخسته خوجا هرماله داره پا نیگیدی


[1] کسمایی شاعر
[2] مجله گیله وا
[3] محمد بشرا شاعر گرانقدر گیلان و یکی از پیشکسوتان ادبیات گیلکی است



۱۳۸۹ دی ۲۵, شنبه

چاردانه - گیل آوایی

می چوم هانده سی یا ابرا دوارست
ببرده آب مرا بسکی بوارست
بوبوسته ایجگره میدادو فریاد
جه می ناله می چوم خوشکی نیارست
....
بوگفتی جانه یار می رادوار بی
چپربوبوسته باغ سیرو کوار بی
دمرده بخت آویرا بوم به غوربت
خیاله مئن مره گم جانه یار بی
....
بوشو دریا ببر می آیو نالا
سیفید آبا دن می دیله خالا
سیاکل داد بزن ماسوله فریاد
بوگو آخه نیگیفتیدی می بالا

۱۳۸۹ دی ۲۳, پنجشنبه

من کی غوربت وُرسینم لافندا ده خالی پلایم تو نانی!؟- گیل آوایی


من کی غوربت وُرسینم لافندا ده خالی پلایم تو نانی!؟
دیل دمرده چوم برا دور از می جایم تو نانی!؟

تو نانی غوربت فوخوفته پاک بوبوستم پیله لات
بادا دام دارو ندارا خوشکه وایم تو نانی!؟

دیل زالاش بارده ایتا موشته کولوش کوتام بیجار
ده دباخته سالاسال بی دسکلایم تو نانی!؟

بی نوخون جوش زئن نتانم ده منم با می خیال
می وطن کی اورشینا بو ده چی پایم!؟ تو نانی!؟

گاگلف فیکرو خیالا شم نیبه غوربت می جا!
هانده من بیگانه با قورآن صدایم تو نانی!؟

خاکه غوربت کی نیبه هرماله می گیلانه خاک
گیله مردم هانده خاکه گیله پایم تو نانی!؟

پاک دوارسته هاما خالی دوستن نانو آب
من هاچین قاقه آخوندی پادشایم(1) تو نانی!؟

وستا کون، شانته نوبو،های مرگ بادا مرگ باد
پور بوشو کم ده بمانست گیل آوایم، تو نانی!؟


1آخوندی پادشا = سلطنت آخوند، شاهی کردن ِ آخوند

۱۳۸۹ دی ۲۱, سه‌شنبه

هرکی کل بو شهره مئن ایسما بنا بو زولفعلی – گیل آوایی



هرکی کل بو شهره مئن  ایسما بنا بو زولفعلی
اونکی شیرینا فوروختی دائمن فرهاد بو

بی وفا سینه درانی حرفه حرف بو با وفا
لاله توربه نام همیشک پاک اولمپیاد بو

آه  کی ناشتی ناله جا سودا بوکونه سالا سال
هم رحیمو هم کریم، میرزا قاشمشمشاد بو

نام آویره ایسم همیشک  رابلد بو شاغولام
رسمه بی نانو نوایی گنجه قارون زاد بو

رهبرِه خو تک دوسته قاتیله هر بی گونا
آیه رحمانو رحیم صدقه مرا جلاد بو
ایسم بنا عادل خو سر جاکش هاچین جلاد بو

هر کی خائن بر وطن بو رهبر و سردار، پشم
آیتوالله نام بنا مردومه کُل سر بار بو
موفت بوخورده حوزه جا مولللا بوبوست دوزه پیچا
هرکی خائن بر وطن بو آیته شیاد بو

از سیاست رهبرانه پاک ناها کونجونبانی
تاجو یا عمامه داشتی یا کی حیزبه باد باو

عدلو اینصافا دمخته تک دوَسته ذوالفقار
مردومانه گوزبجیب قسمت هاچین بیداد بو

هم ها دونیایا دمخته هم اودونیا خالی آب
مردومه خونا اودوشتن داب هاجور بونیاد بو

دوز و غارتگره نام بو پاک امینانه امین
اون کی دوز و اجنبی بو حاکیمه همزاد بو

هر کی آدوران واکفته گیل آوایه، خالی آب
مملکت اورشین بوبو رسمه زمانه باد بو

۱۳۸۹ دی ۱۹, یکشنبه

گیلکی چاردانه -گیل آوایی

می دیل تنگه می گیلانه هوا ره
می خانه کوچه سر کتله صدا ره
روزانه زاکی یو پابرانده شون باغ
کونوسو کامپوره ولش گوماره
........
دمرده روزیگار، یاری چی کم به
دیمیری، بی وطن تی هم وطن به
بازین سوجی ساجی واهیلا بی قاق
هیزارتا خاوران تی جانه تن به
.........
دمرده روزیگار، یاری چی کم به
دیمیری، بی وطن تی هم وطن به
تره سوجی ساجی واهیلا بی قاق
کی تی خاکه وطن تی جا ره کم به

۱۳۸۹ دی ۱۷, جمعه

منو دریا - گیل آوایی


منو دریا
هفت ژانویه 2011

دمرده ساحیلو دریا اوخانه ایجگره
شورم بیگیفته آسمانا
پاک آویرا بو
منو دریایو تا می دس فارَس ساحیل
مگه ساحیل دیمیره!؟
می خیالا کی واورسم، قاقابو
دریا فوگوردسته
ایجور هیستا کوده
نوگروخته تا چکره دریا بوم
هاتو بو کی منو دریایو ساحیل
کش به کش
کویتا آویر
کویتا بوییم پیدا!؟
نانستم من!

دمرده ساحیلا دریا دوارسته
خیالا من دوارستم
نانم
من بومو دریایو دمرده ساحیلو دریا اوخانه ایجگره
تا هرچی بادا باد

۱۳۸۹ دی ۱۰, جمعه

هایا بو-گیلداستان-گیل آوایی


هایا بو
گیل آوایی
سیو یکه دسامبر2010

هایابو. ها ایوانو ها گیله الابه بوکوده دیفار که اونه رف ایجور بوجور بوجور بینیشته بو کی هرماله نتانسته بو بی کتل خود دسا فارسانه اونه جور. هو کتل کی وختی نایی خو پاجیر خیاله کی هاسایه پاختا به ایوانه سر.
ها حصیرواشاده ایوان کی دراز دراز تا اونه زور فارس کی کوچی بالشا تاوه دایی خو کوچی خاخوره ره وختی زمستان روزانا خواستی دواره، جه اسر تا اوسر آدما رخشان کشه یی.
مار کرا دراسانه سر نیشته بو خو خیالا ایشماردان دوبو. هیره جیر شلخت هیسته پلاسوختا فوتورکسه بو اوردکانا وناشتی اونه دمه چک باید.
خانه مار کویی گرکه جا کی پاک خیاله اونه سنگینی جا دورسفتان دوبو، جلاسته ناهابو. نارنج داره ولگان باده مرا رقصا دیبید. تبریزی داره لچه کشکرت، جه راه فاره سه، بینیشته بو. مار هوتو کی دراسانه سر نیشته بو کشکرتا فاندرستی. ایجور نیگا کودی که ده هی کسه جا خبره رافا نه سابو. یانی توفیر نوکودی کی کشکرت چی خبر باوره.
- یانی بازام بمانسته داره مره اینفر کی جه اون خبر بایه
خوره خوره گفتی.
کوچی خاخوره نامه پاک اونا جه اوسره دونیا آوردی بخانه یو نیشانی یه ها ایوانه سر ها گیله الابه بوکوده دیفاره کش کی اونه دراسانه دیمه نیشتی. هاتو خاندی، مار باموبو بینشته بو هو جا سر، خو دسا کی خو چانه جیر بنابو، ایتا تکان بدا. خیاله جا بیرون بامو نامو، خو مویانا والای بدایو چل تاسه آبه می یان، چوبی شانا هیستا کوده، خو واکوده گیسویا کی تازه حنابنا بو، جه خو کول، ابره مانستن واشاده سینه اسمانه مئن کی پیرانه جا چومانا ناز دایی. هو سینه کی همه تانا کش بزه شیر بدابویو دیل بزه یو هیزار ناجه تته رج خیاله مرا سرا دابو. ایتا دس چوبی شانه ایتا دس مویانا خیاله کی بیجارا ویجین دو واره وخت فوروز بامو تووما واشانه دس فورادی، دسته دسته شانه زه یی.
اکه بو جه انهمه دورا بوسته بو یو کوچیکانه دوارسته بو کی هیچی نمانسته بوتا ایتا دونیا تاسیانه اورشین نوکودی بی اسالان کی واهیلا بوسته همیشک ایچی آویراکوده که هم ناهابو هم ننابو.
چوم پیله بزه پس خو فیلله اودوشته ایتا آه بکشه. خومرا ایجور که خیالا سراده یو خودشام اونه باله سر بینیشته، ایوانا فاندرست.
هایا بو. ها ایوانه سر. ها گیله الابه بوکوده دیفار کی خو تومان پیرانا گیله خرابه بوکوده دوماغ وینیزکا ایجور دیمه سر رابه بدا کی اونه مار هو گیله دسانه مرا خو چادرپرا بیگیفته اونه دیمپرا پاکا کوده پسی اونا ناز بدابو.
کوچی خاخوره دانه چاچه دیمه نرمه گیلا کی جیما کوده بو، ایچی چاکودانبو کی هیچه نمانستی بازین خو مویانا چومانه جولو کنار ببرده ماره ره نازه مرا خنده بوکوده بو. هو کوچی خاخور کی همیشک ماره چادرا اوسادی بازین انا عروس چاکودیو عروس داماد بازی کودیدی. مار هاچین ایتا دیل نه صد دیل انا ناز دایی یوکوچی خاخورا گفتی آخه زای! پسر کی عروس نیبه ! تو واستی عروس بیبی نه تی برار
کوچی خاخور نازه مرا گفتی آخه من کی نتانم مرا عروس چاکونم! مار ده امان ندایی خنده یو ناز داهانه مرا گفتی تی مار تره بیمیره! من ترا عروس کونمه زای جان من کی نمردم!
هایا بو. ها گیله الابه بوکوده دیفاره کش که دراسانا فانرسه کتله سر نیشتی یو کاموا کلافا کی اونه مار فادابو تا خو دس بیگیره اونه ره بداره کی بتانه گوده بوکونه زمستانی کولا ببافه. اونه مار هوتو خوره اوازخواندی یو کاموایا گوده کودی. همه تا زمتسانام ایتا تازه کولا بافتی اونه ره ایتا جه ایتا قشنگتر.
خو چوما فوچه یی یو خو کوچی خاخوره نامه یانا یاد آوردی که اینقد بخوانده بو پاک هامما حفضا کوده بو. آخری ناما کی بینویشته بو:
خانه هو خانه یه. مار هیچی عوضا نوکوده. تسکه روزانا کی تره تاسیانی کونه ایه نیشینه هویا کی ترا کتله سر نیشانه یی یو خو کارا کودی.
هایا بو. ها ایوانا گفتی. ها ایوانه سر نیشتی. کوچی خاخور ها ایوانه جا گفتی. ها گیله الابه بوکوده ایوان، ها دراسان. ها سوتونو گرکو رف. ها درازه ایوان کی خاخوره مرا جه اسر تا اوسر دو وستی یو ماره اشانه دونباله جارو کونه اونه دس.
هاتو چوما فوچه خیالا شوبو کی صابخانه سینه خودس، فاره سه یو اونا دوخاده
اقا بفرمایید چایی
خو چوما واکوده صابخانا فاندرست. زنای قاقابوسته بو جه اونه نیگا. ارامه خو سر تاوه دا بیجیرو بوگفته
خانا بیهه پسی مرا دیل نامو ایچی یا عوضا کونم خیلی قشنگ بو هانه واستی هوتو بداشتم. می اولی زای کی بدونیا بایه شاید او سره ایوان ایتا جا چاکونم اونه ره کی بتانه بازی بوکونه اخه ترسم بکفه صارا مئن.
لبخند بزه بوگوفت
ها ایوان بو. هایا. ها گیله الابه بوکوده ایوان کی می مارام همیشک ترسه یی می کوچی خاخور بازه وخت نکفه صارامئن!
بازین ایدامه بدا
شیمی قوربان کی ایجازه بدایید بایم می کوچیکانه یاد باورم

تمام

۱۳۸۹ دی ۸, چهارشنبه

منمو چوم برایی - گیل آوایی

منمو چوم برایی
گیل آوایی
.
.
منمو چوم برایی
تو چره آخه نایی
تو بوبوسی کرا می سایه می امرا ایسایی
هم نه سایی

تو هاتو
خیاله باله سر پرا گیفته
تی رایا گیری شی

منمه
هانده می آوازه می یان
پاک ایتا آویره نُت
کی آویرم تی واسی

کویتا داده مرا تی ناما دوخوانم، کی خیال
مرا گورشا کونه تی یاده مرا
یادا نیشی

هاتو چوم وارشا به
تا کی تی ناما دوخوانم
بی
مثاله می شبه تسکه اوخان
گورخانه
اسمانه بی ایتا الله تی تی
چوتو واستی دوارم وختی نارم تی کشه جا
هاچینه خیالا شم باله خیالا گیری شی
منمو چوم برایی
ایسایی
تو
نه سایی

۱۳۸۹ دی ۳, جمعه

قاقابو= مات زده - گیلداستان - گیل آوایی

قاقابو
گیل آوایی
23جولای 2000

هوا ابری بو. پنجره کنار سیکارکونه می دس بیرونا قاقا بو فاندرستیم. دیواره کنار گوله یاس لاب گوماره مانستن تومامه جایا بیگفته بو. مدرسه وخت گوله یاسه عطر تومامه امی محلا پورا گودی، خیاله کی ها دیروز بو مدرسه شونه وخت می مالمه ره همیشک ایتا دسته گوله یاس بردیمی.
می ماره داد مرا یاد بامو کی بیچاره صد دفا مرا بوگفته:
- زای جان ترا بوخودا دازا اوسان ایپچه ا دیفار کنار صافا کون. ترسمه لانتی پانتی ایا قوپه بنه.
هوا وختی اتو ابری به خیاله کی می شانانه سر سنگینی کونه. همیشک می دیل خاستی یا هوا وارش ببه یا آفتاب. اتو ابری هوایا هیچ وخت دوس ناشتیم. هاچین خایم خفا بم! مره هاتویه کی اگه دس درازا کونم تانم ابرانا بیگیرم. هوا کی ابری به دونیا به هاجین ایتا دودی اوتاق کی اگه اونه مئن پا به سم می سر خایه بوخوره اونه جورا. هو دودی اوتاق کی اونه می یان ایتا کله ناهایو دود اوتاقا پوراکونه بازین واستی تی سرا بیجیر باری تا دوده جا امان بداری.
ایمرو می دیل نخاستی بشم بیرون. یانی کاری ناشتیم کی بشم بیرون. اخه چقد تانم بشم خیابانانا میتر بوکونم. ده خستا بو دارم. بیرون کی شمه مرا مراغا گیره. مردوما دینم کی هاتو تورو دیوانانا مانستن را شون دریدی مرا مرگ زنه.
دیروز خیابانا قدم زئن دوبوم ایتا مرداکا بیده بوم کی اونه گردنه رگ بجسته بو. زوره بازو اونه شین ورزا گردنا چمانه یی. لاب ایتا ازاد داره مانستن بو توسه دارانه مئن! ولی اونه رختو لیباس، اونه راشون نشان دایی کی خیلی پریشانه! داغانه!
کرا قاقا بو بیرونا فاندیرستیم. می چوم دکفته ایتا جیوانه زناکا کی خوره خوره خنده کودی یو خو دسانا تکان دایی. بازین خو دور و برا نیگا کودی ایتا پیچه خودشا جیما کودی. خیاله کی بترسه داره کی مردوم اونا بیدینید بیگید:
- ها پیله کی زنای کوسخولا بو داره!
اروزان ادم ادونیا نه سا، ادونیا می یان زندگی نوکونه، خیاله کی ایا همه چی واگردانه سره! خیاله کی ادم واخابا شو دراه خبا دره یو ایتا فوخوسا یا گیرفتاره! ادما باور نایه کی زندگی امیشین خاب نی یه! زندگی هانه کی گوذره! ها دورسفته روزیگار راستی راستی زندگی یه! امانام خاب نیدندریم!
اروزان ادم همیشک ایچی آویرا کوده داره. همیشک ایچی دونبال گرده. ایچی کی خودشام نانه چیسه! تیرا آویرا کوده آغوزه دونبال گرده!
بازار شی تی کولا جه تی سر کفه! همه چی اونه می یان ناها! هیچی یام خیاله کی ننا! یانی وختی دوزار ره ماتلی! توفیر نوکونه کی ناها یا ننا! ادم همیشک آویزانه! خو هفتایا آویرا کوده داره! هرچی یام داد زنی خیاله کی همه کس کرا بو داره! بوجور بوجورانام کی قوربان بشم! خودا دوشمنده پئرا بیامرضه! خودمانی جا جوم بوخوری ایجور ترا فوقوسیدی کی ترا تورشه اشا کونیدی!
هاتو کی نیگا کونی آدم خودشام شک کونه نوکونه کی خودشه سر کولا بنه! تا آیی دو دوتا چارتا کونی، تره تره
گی:
- کلاچه سر قوپه ناها کلاچ خبردار نی یه!
سیکارکونا تاوه دام حیاطه دورون. پنجره کناره جا ایم اوتاقه مئن. می پیرانه پولوکا دودم کاپیشنا اوسانم شمه بیرون. کویه!؟ نانم! هاتو را دکفم!بیکاری جا زل له بامو دارم. خانه ایسام قرار نارم. بیرونام کی شم هاچین کولوشکنه بی کیشکایا مانم می خالا اورشین کونم!
دره وازا نوکوده مسچده بولندگو جا ایتا قور قوری صدا ایه کی قوران خانداندره تومامه زندگی بوبو داره لاب عزا! تا تی دیل بخایه مسچد ناها! نانم انهمه بی خانمانا کی وا سرپنا فاده! مردومه دیل خوشه کی خودا خانه داره! مردومه بیچاره ایتا چراغ لوله ره سگ زندره ده! بازین مسچدانا چل چراغ پورا کوده داره! دورسفته دیفاره کنار، دامنه جیز پیره مرداکا دینم پاره پوره لاحافا خوره واپخته داره سرما جا اونه دس چوپور نایه بازین مسچدانه مئن قالی واشاده ناها سربسر! تازه شولوغ پولوغی می یان دینی یارو کونه تومان پاره یه ولی ایتا کله خوکه گبه جا زار زار نیشینه گریه کونه یو اونه بازارا داغا کونه!
هاتو کی ارامه قدم زئن دوبوم بیدم مره مره گب زنمه! ایتا خنده بوکودم می رایا بوشوم! ادمی کی بیکاره اونه خیلا به هاچین ایتا پیله لات! خوره شه ولگردی! هیزارجیگا شه! روزو شب خابو بیداری یام ناره! هالا روز بجهندم! شب مگه واهله ادم بوخوسه! هاتو هر چی چرتو پرته ایه ادمه کله! ایوار دینی صوب بوبو ایتا چوم ننایی چومه سر!
اخه وختی ادم دانه زندگی چیسه بازین چی گوداندره! ادمه جانا ول گیره! ادم هیچی یام کی نانه یا هیجایی یام نوشوبی خاب انهمه اسبا پاسبابانا کی دینه دوکانانه دره لشکو له ور! ادمه چوم برق زنه اوشونه مرا! خیلی چیزانا اصلن شاید نتانه ایستفاده بوکونه ولی فامه کی اوجور زندگی یام ناها!
ادم خفا به جه انهمه فیکرو خیال! هرچی یام کی فیکر نوکونی ادمه کار بدتره بختر نی یه!
نانم چوتو می راه دکفته سیما محل! خیلی زماته کی ده مرا قول بدابوم نایم سیما خانه ور! اخه من می پوله سیکارا ره بمانسته بوم تا چی برسه به عشقو عاشقی! اخه ادمه دیل کی قرار ناره! ادمه دیلا کی دارم نارم حالی نیبه! لاکیتاب هاتو خو کلا کاره! بیکاریو بی پیولیو سرگردانی ایطرف! ادم خو تمامه احساسا خفا کونه ایطرف!
پاک ده خولا بو دارم نانم چی بوکونم! یاده می همساده گب دکفتم کی گفتی هادی اعدامه کونه وخت گونی بافی جولو ایتا بولبول پیاده رو درخته سر بیخال از همه چی خاندان دوبو!
می مارا وختی نیگا کونم لاب تورا بم! بیچاره زنای هاپیله کی پسر پیللا کوده بازام اونه قورصا داره! گاگلف نیشینه مره گب زنه. خودشام دانه زمانه واگردسه داره. انهمه می ریفقان بیکاریدی منام اوشونه مانستن!
او وختان می دیل خوش بو کی ایتا کاری کوداندرم ولی هسا چی!؟ نه سیاستی! نه کاری نه فعالیتی! نه انگیزه یی! چقد ادم احساس کونه بوپوخسه داره! ادمه دیل ایتا دونیا اعتراضه ولی خودشه مرا کنار ایه! ادم هاچین خالی خوما مانه حیاطه مئن کی هرکی از دور بیدینه خیال کونه جه شوره مایی و کولمه پوره! فقط صابخانه دانه خالی خوم حیاطه می یان ناها!
هاتو بفکرا شو بوم کی سیما دینمه خو خالا دختره مرا کوچه جا بیرون بامو داره خیاله کی خو پئره دوکان شوندره! هاتو قاقا بو اونا فاندرستم! پاک خاستیم داد بزنم اونا بگم کی چقد اونا خایمه ولی نانم چره وختی اونا دینمه هاتو می تومامه جانه مرا نیگا بمه اونا فان درم! اروزان می دیل خوشی هانه کی بایم سیمایا بیدینم می خیاله مئن اونه مهربانی یا واچشم!
بی اختیار جه خطه ماشین ایم جیرکوچه یو بازین شهربانی جولو ایسم خیابانه شیکا نیگا کونم. هاتو خیاله کی پوتاره مانستن ادمان شیدی آییدی! همه می مانستن قاقابو مالوم نی یه چی دونبال گردیدی! دس فوروشان خودشانه چیلیکا پارا کوداندریدی ولی کیسه کی ایچی بیهینه! یانی کو پول! آرامه زنم بزازانه راسته هو شولوغ پولوغی می یان ایم بخانه. می مار تشتا بنابو رخت بوشوره مرا دینه خو اخمانا واکونه گه:
- خوب بوبو زود بامویی زای. وختی نه سایی اخانه پاک خیاله کی گاز بیرون باورده خایه مرا بوخوره!
می مار نانه کی من مرا خوردان درم. بیکاری جا ده دیوانا بومه! شایدام دانه می رو ناوره! من کی ده واوه دارم! کی کی نارمه ایتا سیل را دکفه هاتو همه چی یا فوشورم!

تمام

ایتا گیلیکی چاردانه - گیل آوایی

وختی می مرا نی یی، چی یم من، هی چی
بی تو کی ببم چی وا ببم من، هی چی
خالی واشمه بی تو دمخته را دوار
سبزم تی مرا بی تو چی بم من، هی چی

۱۳۸۹ دی ۱, چهارشنبه

چاربدار یا چارپادار- گیلیکی کوچی داستان - گیل آوایی


چاربدار*

گیل آوایی

خاب بیدم خوفتمه خاب دئندرم. هوا پاک بوبو بو گوره خوله! کرا ایتا پیچه اوشنتره نتانستیم بیدینم. لاب چفه عرق بوبو تومان پرا ور بکشه دازا کمر فوزه هیمه بارا می کول بنا جنگله اوخانه مئن آمون دوبوم.
پلت داره لچه ولگان باده مرا رقصا دیبید. گوماره مئن لانتی هاتویا مانستی کی ایتا گوسکایا فوتورک بزه بو، گوسکا جانکنش کودی کی اونه دهانه جا جیویزه. کشکرت داره لچه خو لانه مئن نیشته بو باده مرا والای خوردی.
می پاجیری هیسته واش پاک می پایانا بوکوده بو سیفیده ورف. هرتا قدم اوسادیم می حاواسا وا جیما کودی بیم کی لیسکا نوخوردیبیم. مره گاگلف ایچی خاندیم. گایی یام می حیساب کیتاب چورتیکا اموییم. خیاله کی راه تومامی ناره یو من هاتو هیمه بار می دوش شون دوبوم.
دور دوره شر ایتا چاربدار قاطرا بار بوکوده کویا بوجورشون دوبو ایجور کی خیاله کویا واچکستاندره. ایتا پیله سنگه سر هیمه بارا بنام. می دسا بیگیفتم می دیمه ور، داد بزئم:
- ای برااااااااااااا ری...... هـــــــــــــــــــــــــــوی......
می صدا جنگله اوخانه مئن دیپیچسته ولی جه چاربدار هیچی نیشتاوستم. دو واره داد بزئم:
- ای برااااااااااااااااااااااااااری ..........هـــــــــــــــتتتتتتوی چاربدااااااااااااااااااااااری هـــــــــــــــوی
بازام بیدم هیچی اونه جا نامو می دیله مئن بوگفتم:
- مگه به!؟ یا کره گوشه یا اینکی......
دو واره داد بزم اما آی دفا هرچی تانستیم می صدایا ویشترا کودم ولی بازام می دادا جیواب ندا. مره مره بوگفتم:
- چوتو نیشتاوه!؟ تومامه جنگلا می داد دیپیچسته داره جنگله اوخان دپرکسته! بازین آ چاربدار می دادا نیشتاوسته!؟
بفکرا شوم. می دیلا بزه هیمه بارا وا بدم چاربداره دوما بیگیرم، بشم بیدینم آخه چره می دادا آوجا نده! هوتو کویا واچکسته شوندره بوجور!
ایجور کی خیاله ایتا آهو مانستن سنگه لاخانه مئن جستن مونم، کویانه مئن دو ومه! می دازا جه می شلانقوزه بیرون فاکشه هاتو گومار پومارانا فتاشمه یو راه وازا کونم. چاربدارا نشانه بیگیفته تاخت زنمه!
هرچی جولوتر شمه چاربدار دورترا به. هاتو داد زنم:
آی
براااااااااااااری....هــــــــــــــــــــــوی......چاربداااااااااااااری...هــــــــــــــــــــــــــــــــــــــوی...آ..................وووو .....تی کره گوشا یامان بیگیره!
بوبوسته بوم چفه عرق! می داهانه جا آلو زه یی بیرون خیاله کی ایتا کله ورزا چورابو بیجارا مئن گاجمه یا فاکشن دره یو اونه کخ بوکوده داهانه جا ابره مانستن آلو بیرون آیه!
بودو بودو کرا فاره سه بوم چشمه لب. کوچی روخانا باموم واز بوکونم می پا جلسکسه دراز دراز بکفتم واشانه سر پور ده نمانسته بو کی دازه دومه بشه می تک!
مره مره بوگفتم:
- من خاره تو چاربدارا! تی واستی پور ده نمانسته بو لام ببم!
بازین واخوبا بوم میره فکر بوکودم:
- آخه او بیچارا چره فوش دی!؟ اون کی خو رایا بیگیفته شون دره! بتو چی!؟ تو داد زنی بازین خایی ترا آوجا ده! مگه مرداکا طلب داری!؟
ایتا پیچه به سام فکر بوکودم مره مره بوگفتم:
- آخه نیبه کی!؟ هاپیله کی گوره خوله جنگله مئن آدمه دیل خایه بترکه بازین ایتایام کی یافی تی دیل خایه ایتا هایی! هویی! ایتا چه دانم فوشی پوشی بدی، بیشتاوی! اینقد داد بزم می گولی بترکست! بازین اچاربدار ایتا خوس نوکوده داره!
هوا ده کرا تاریکا بون دوبو. ایتا دارا واچکستم بوشوم بوجور بیدم چاربدار پور ده نمانسته جنگلا دواره، فاره سه کو بوجورا کی اویه ده دار ماره جا خبری نی یه! هاچین صافو دارو درخت دباخته یه!
داره جا بیجیر باموم. دو واره را دکفتم. می پا گرزنه جا هاچین جیجا بوبوسته بو. می مویانه مئن خیاله پوتار دکفته بی، هاتو ویل ویلی کودی. لابدان پاک می دیم پرا هاچین پشه بنده مانستن بیگیفته بو. چوم پیله کی زه ییم لابدان می چومه جولو کرا هلاچین خوردی!
هاتو بکف ویریز دو وستان دوبوم. هیچی مرا حالی نوبو. کرا خیاله کی می چوما خون بیگیفته چاربدارا نشانا کوده تمش پمشانه مئن وازو ولنگ کونان شون دوبوم.
گوماره پوشت ایچی خیاله جوخوفته بو. مرا ترسا گیفته. دازه دوما می دسانه مئن موشتا کوده بوم. چارچشمی گوماره مئنا فاندریستیم. ایدفا بیدم ایچی چاردسو پا گوماره جا بیرون بامو بوگروخته. کرا بوبوسته بوم هاچین ایتا شال ترس ممد. ده می پا قو وت ناشتی کرا کفتان دوبوم. می چکره پرکستی. ایتا دوسکوله مرا دراز دراز واشانه سر مالغ زه ییم.
چاربدار جنگلا دوارسته بو. منام پور ده نمانسته بو کی اونا فارسم. هاتو کرا داد زه ییم:
- آی برااااااااااااااااااری...................چاربدااااااااااااااااااری......!!!! من واترکستم تو چره می جیوابا ندی!؟ تو کیسی!؟ تو کویه شین ایسی!؟ خانه خراس ایپچه تی سرا واگردان آخه بیدین تی پوشته سر چی خبر ایسه! شاید ایچی ترا فوتورکه!
هاتو کرا اونه مرا حرف زئن دوبوم کویا واچکسته، شون دو بوم بوجور تا چاربدارا فارسم. ده کرا دورسفته بوم. می جان پاک جیجا بوبو بو. چفه عرق خیاله کی ایتا مورشفه آب می سره کول فو وسته بو. بوبو بوم هیسته چوره. ایدفا بیدم چاربدار پور ده نمانسته فارسه کو بوجورو دکفه سراجیری!
هرچی زور داشتیم می دسه پا مئن جیما کودمو بو دو وستم. جنگلا دوارستم. تومامه دارو خالو گومارانا بنام پوشته سر. می سره جور آسمان بو یو خورشید کرا ده شون دوبو بوخوسه. ایدفایی خیاله می چوم دکفته هیزار هیزار چاربدار کی صف بکشه تته رج ایسابید، هرچی فاندرستم نتانستیم هو چاربدارا کی بیده بوم، بیافم. همه تان ایجور بید. ایجور لیباس دوکوده. ایجور پشمی کت خودشانه کوله سر بنا. ایجور موشتک بدس کرا قاقابو مرا نیگا کودید.
هرچی باموم داد بزنم بیدم ده می گولی جا صدا بیرون نایه. می گولی خوشکابو بو. نه تانستیم داد بزنم نه تانستیم شیب بزنم نه تانستیم می دسو پایا تکان بدم. لاب بوبو بوم ایتا خوشکه چوب!
چاربداران صف بکشه بید. قطار قطار چاربدار. قطار قطار موشتک بدس تته رج قاطرانا بار بوکوده. خیاله هوشونام میره خندا دبیبید. ده کرا کوسخولا بو بوم.
مرا شه بزه. هاچین منترا بو اوشانا فاندرستیمی. ایدفایی خیاله همه تان مرا هوجوم باورده بید. نتانستیم بو دو وم. بوگروزم جه اون همه چاربدار جیویزم. هاتو ماسته مانستن قاقابو! تا اینکی ایچی بامو مرا از جا بکند!
خیاله کی بوبو بوم ایتا سیلاب کو جا سراجیرا بو. هاتو هرچی می راسر ناهابو شوستیمو واشوستیم اموییم بیجیر. اونقد می سر اسنگا اوسنگا بوخورده بو کی ده استانه گمجا دوارسته بوبوسته بو ایتا گورخانه!
چاربداران تا فاره سه یید مرا بیگیرید می دیلا ایجور جوم دکفت کی خابه جا دپرکستم!
ایجور دپرکسن هاتویا مانستی کی هفپادشایا هانده خاب دئن درم!

تمام

*واستی بگم کی چاربداره جا خوب بو اگه چارپادار بینویشتی بیم ولی چاربدار ده جا دکفته داره. چارپادار دوروست تره. اکلمه یا " چاروادار" ام گیدی. چاروادار=چارپادار>گیلیکی>چاربدار

کاس آقا - گیل آوایی

کاس آقا
گیل آوایی

کالو بدوش باله کا بدس آموندره. کاس آقا جانا شورم فوشوسته داره پاک خیاله کی وارشه مئن جانشورا بوکوده لاب هیستو چوره یه.
خروسخوان نوبو بو کی کاس آقا رادکفته بوشو روخان کولی گیری. تا هسا دیل انه شین ده زالاش باورده ولی حوکمن خاستی خو باله کایا پوراکونه بشه جوما بازار. همیشکام گفتی کی بازار روزان خوب وخته کی ایپچه ویشتر بوفروشه تا خو موشکیلا ایشکیل بوکونه.
کاس آقا کار بازارمجی بو. دیهاتانا مئن گردسی مورغو خروسو مورغانه هه یی اوردی بازارروزان فوروختی. کاس آقا پلاخور ولناشتی کی کاس آقا شلختی مورغانانا بوفروشه. کاس آقا پئرام بازار مج بو. هانه واستی کاسا آقا شناسنامه فاگیری وخت نام فادابید کاس آقا بازارمجه جوبیجارکولی.
محله مئن همه کس اونا شناختی. اونه پلاخورام هوتو بو. خانم سادات خانم سادات هاچین ماست مایه نیگیفتی. هرکی نذری پذری داشتی یا خاستی خو موردانه ره قوران دوره بوکونه امویی خانم ساداته ویرجا.
خانم ساداتام زمستانان اونه کار قوران خانی بو. اخه زمستان کی ده کاری ناشتی، بیکاری وختان قوران دوره کودی یو هممه نفره ایسما دانستی. هیتتایام جه خاطر نبردی. بازی وختان زیادی خاندی هاتو هاچین هاچین تومامه امواته ره آیه پایه خیرات کودی! کاسه آقا همیشک گفتی:
- آخه نانم تو چی تی لبه جیر گی!؟ هاتو مردومام ترا قوبیل داریدی!
جانه سادات اگه می موردانا خودا بیامرضی دی، گیلیکی بوگو اوشانا هالی ببه! می پئره مار خودا بیامرض، ایکلمه فارسی گب نزه داشتیدی! تا چی برسه به عربی! هیذره نفامه ده اگه فارسی بیگی! ایجور بوگو کی اوشانا هالی ببه!
سادات بگب آمویی:
آخه نانم چره تو اتو گبر بوبو داری! می جده جا خجالت بکش!
کاس آقا بله تا، زنه کنار آیه حایاته مئن. مورغو خوروس لانه مئن هاچین فته راتا دیبید! کالو نه زیمین. مورغه لانا وازا کونه. اول خروس واز و ولنگه مرا ایه بیرون پر زنه شه نیشینه پیله کونده سر اویی یا سراده! ایجور اویی کونه کی اونه صدا هفتا محله اوشنترام دواره.
کاس آقا مورغانه ره دانه فوکونه. اوردیکانام هولی هولی مرا بره چاچه دیمه اوشونه ره هرچی سرده پلایو خوشکه نانا کی دیشب کنار بنابو فوکونه آبه می یان.
ایتا پیچه ایسه اوردیکانا فاندره کی چوتو خوشونه بالو پرا وازا کونیدی او توله ابه مئن جانشورا کونیدی. کاس اقا جیوانی یاد دکفه کی هرروز شویی روخانه مئن جانشورا. روخانه لب توسه دارا واچه کستی یو جه اونه لچه اشغالی واز کودی روخانه مئن. وختی حیسابی سینه آب کودی بازین امویی خانه هاچین هاچینه شانته بوبوسته خودومه مرا آغوز ایشکنه یی.
کالو بره تیلیمباره مئن جلانه. باله کایا چاچه دیمه نه تا بازین بیگیفته کولی یانا دوجین بوکونه. آیدفا کاس اقا ره بد نوبو. هرچی بیگیفته بو کاسه کولی و چاپاقه سیم بو. هاچین چندتا زرده پرام بیگفته بو کی همیشک زرده پرانا بردی بازاره سر فادایی مشته غولامه اشپزا تا سیاکولی عوض ناهاران موشتریانا بوفورشه!
کاس آقا خانه اونه پئره ایرثی بو. کاس اقا خانه دور، ایتا پیله صارایی سینه وازا کوده بو. پوشته خانه یام کاس اقا باغ بیگیفته بو اونه مئن هممه چی بکاشته بو. جه ککجو سیر و کوار بیگیر تا خیارو پامودورو خانه مار کویی. کاس اقا گاگلف هیندوازنه یو خربوزه یام کاشتی.
کاس اقا دوتا اوتاق داشتی. ایتا تلار چاکوده بو کی هاچین ادمه کولا جه ادمه سر کفتی انقد کی نومود کودی. خانه دورام ایوان بو کی اونه پوشت موسترا چاکوده بو زمستانان ده حیاطه مئن موسترا نوشویی.
خانه سرام گالی پوش بوکوده بو. پیشتران حیاطه جولو دور دوره شر کاس اقا پئر ایتا فاکون داشتی کی اونه مئن هممه کار کودی جه مایی یو دومسیا دود داهان تا برنج جاکو زئنو خولفا نان پختن.
ولی کاس اقا بیجار کار نوبوسته بو. یانی چاره ناشتی. اخه ارباب زیمینا اونه پئره جا فاگیفته بو بازین کی اصلاحاته عرضی بوبو بو، کاس پئر جه داغه او زمین دق بوکود بمرد!
کاس اقا زنخاخور همیشک خو خاخورا گفتی:
کاس اقا بیچاره چار کلاس ویشتر درس نخانده بو کی اونه پئر خو عومرا فادا تره. تو واسی او بیچارا غم بوخوری. اون هیتا روزه خوش نیده داره.
کاس اقا چاچه دیمه باله کایا خاله کوده. تا کرده خالا ویگیفته کی ایتا ودره اب واغوزه، توراب سوزن زنه پسر کی کاس اقا همساده بو داد بزه:
کاس اقا..... کاس اقا..... دوسه تا چاپاقه سیما مره دیمه بنه!
کاس اقا خو سره راستا کوده تورابا بیده. توراب کاس اقا مرا پیللا بوبو. اونه مار سوزن زن بو. هممه کس، تورابا دوخادیدی سوزن زنه پسر. تورابه مارا تومامه محل شناختیدی. بیچاره زنای ایتا کوچی ساک داشتی اونه مئن همچی ناهابو. سوزنو قورصو الکلو...خولاصه هرچی کی بیگی اونه می یان یافتی. شویی مردومه خانه، اول مریضه سر شوخی شوخی داد زه یی:
چیسه تره هاتو کولی بازی در باورده داری! همه کس مریضا به ده! تونام خوبا بی نترس! نیمیری! اگه دادو ناله بوکونی ایجور سوزن زنمه کی دکفی صارا عروسه گوله بیبی!
توراب ایروز کاس اقا ره تاریف بوکوده بو کی کبله غولام بامو بو اوشونه خانه نانم اونه چی بو کی خو تومانا بکنده بازین بیرون باورده بیگفته خو دس می مارا بوگوفته کی :
دوکتور دستور بدا همینجا را سوزن بزن!
بیچاره زنای گویا بترسه بو داده مرا دکفته بصارا کبله غولام جه خجالت دوپا داشتی دوتایام قرضا گیفت ده فرار!!! توراب، کاس اقایا همیشک سفارش دایی کی هیشکی ره نگه!
کاس اقا دوتا چاپاقه سیم نیهه تورابه ره کنار بازین اونه ایشاره زنه کی بایه ببره. تورابام ماتلا نوکونه هوتو پابرانده دو وه ایه کاس اقا حیاطه مئن دوتا چاپاقه سیما ویگیره. کاس اقایا گه:
کاس اقا بازین تی مرا حیساب کونمه
ده کاس اقا جیوابه رافا نه سه. خو کولی یا اوسانه شه.کاس اقا خو مرا گه:
اخه اولی موشتری نسیه ببه تا غوروب خودا وا میداد فارسه!
کاس اقا تازه کارانا توماما کوده بو کی سلامو صلواته خو زنا ایشتاوه. تا زناکه بایه ایچی بگه کاس اقا خو شلنقوزا دکشه یو چانچو بدوش را دکفه بشه بازار.
را می یانی دینه مشته قولی دواتگره دوکانه سکو سر ایتا دسته کاغد ناها اوشونا اوسانه کی مایی واپختنه ایستفاده بوکونه مشتریانه راه تاوه ده.
کاس اقا آیدفایام دوسه تا نیمچه یو جوجه یو چند تا مورغانه باورده کی بوفروشه، بازارا هاتو فانرسه بیده کلبه حاجی سگه چکن، تازه دوکانا واکوداندره تا اونه چوم دکفه کاس اقایا، گه:
ا........کاس اقا ایمرو چی باوردی بدرد بوخور ببه!
کاس اقا خو چانا جیویزانه یو اخمه مرا گه:
حاجی تو خاره هرچی توربا عروس بوکوده داری! اخه تا هسا بیده یی ایتا بازار مج تی مانستن بوپوخسه اسباب باوره بازار!؟ اگه چنس نی یی، چندتا چاپاقه سیمه اشپلان دارم جانه حاجی تا بازار شولوغا نوبو بیهین ببر!
کاس اقا دانستی کی حاجی سگه چکن، داشی واسی پوشتک زنه!
بازار تازه کم کم شولوغا به. کاس اقا ره یام هاچین اجور شولوغی چرچره. چوم فوچینی دینی همما بوفروخته.
کاس اقا سر اونقد شولوغ بو کی نفامسته اکه طهر بوبو اذانه صدایا کی بیشتاوسته انه یاد بامو کی ویشتایی جا زالاش باورده داره. تا بشه حسن کبابی ویرجا ایتا سیخ کباب فاگیره چارتا لیباس شخصی اونه بالا گیره تاراخ نیهیدی کاس اقا گوشه کون!
تا کاسه اقا بایه ایچی بگه ایتا جه او چارنفر کی خیلی دلم بو فوشه مرا گه:
خاب اسه تو مره ادم بوبویی اعلامیه پخش کونی!؟ بیشیم ایجور اعلامیه تره نشان بدم کی هیچوخت ترا یادا نشه!
کاس اقایا موشتو لقده مرا بره ده ایتا ساختمانه می یان اونه تاوه ده ایتا گوره خوله اوتاقه مئن. کاس اقا توره دیوانانه مانستن خوره خوره گه:
اخه اعلامیه چیسه ده! من تا هاسا ایتا اعلامیه نیده مه
چندنفر اییدی او اوتاقه مئن دکفیدی کاس اقا جان بیچارا هاچین چاکونیدی تورشه اش بازین اینفر دیگه ایه اوشنه بیرونا کونه یو کاس اقایا گه:
خاب مره تاریف بوکون ا اعلامیه یانا کی جا فاگیفتی؟
خولاصه جه اون اصرارو جه کاس اقا اینکار تا بیلاخره مرداکه دو زاری دکفه کی کاس اقا هاچین خورا پرکانه.
تا اینکی کاس اقا اسپابانا اوریدی اوتاقه مئن. کاس اقا چوم دکفه او دسته کاغذه نا کی مشته قولی دواتگره دوکانه جولو اوساده بو.
نشان به هو نشانی کی کاس اقایا شیش ما او تنگه اوتاقه مئن بداشتیدی یو بیچاره کاس اقا زن دربدر ا ایداره او ایداره کاس اقا دونبال گردسی تا اینکی کاس اقایا اوره بیرون.
کاس اقا ازادا بوسته بو ولی کاس اقا ده او کاس اقا نوبو. کاس اقا سیاسی بوبو بو!
همیشکام هر چی مردوما گفتی کی هاتو گوتورمایی اونا بیگیفتی بید مردوم باور نوکودیدی! مردوم خاستیدی کی کاس اقایا سیاسی بیدینید. خیاله کی مردوم بی قهرمانی جا زلاش باورده بید قهرمانه دونبال گردستیدی!


تمام
اکتبر 1999