حسن شیر، گیلکی داستان- گیل آوایی

حسن شیر

گیل آوایی

آلوچه دارانا تی تی بزه بو. لوختا بوسته باغ، خو بهاری لیباسا دوگوده، خوشکا بو نارنج دارا لوچان زئن دوبو. خوج دار، خو شاخه بالا واگوده، پاک خیاله کی آسمانا خواستی کشا گیره. ورفان ابا بوسته بو. شوخم بزه باغ سبزا بوسته بو. باغه هیسته جانا، ککجو توربو سیره ولگ، نو نوارا گوده بو.

کشکرت تبریزی داره لچه لانه چاگوده بو. چی چینِن توته دارانا پاستان دیبید. آغوز داره ولگ، آفتابه مئن برق زئن دیبید. گالی پوش خانه، کی نوروزی خوان هالا ناموبو،گیله الابه بوبوسته بو، هسایام فو ووسته دیفارا سوسو دایی یو بازام خو رنگه سو مرا چومانا قاقا گودی .

آیوان سر جلاسته گره کان، گوش واره مانستن والای خوردیدی. ایتا مئن، خانه مارکویی لاب شاخ شانه کشن دوبو. تلار زمستانه تسکه روزانا نخواستی یاد باوره. لهاف دوشوک، تا بوبوسته تلاره کش مهمانانه خوابا دئن دوبو. شلخت چاچه دیمه اوردکانا ترسانن دوبو. همساده خانه کتله صدا کیشکایانا ترسانه یی. همساده سراخور زای هاتو خو گولی چیلیکا ترانن دوبو. کشکرت خانه لوجانه که سر خیاله همه تانا هارای زئن دوبو.

صارا خاک کیشخاله ترسه جان دیواره کش، شور بوگودیدبید خیاله کی کولوشکنه رافا ایسابید تا اورشین بیبید. هرماله تکان نوخوردیدی. باد ده او زمستانه زورا ناشتی. ایاز سبزی باغا پاک سیفیدا گوده بو.

خوروس کلای ایتا کونده سر خو بالا وگوده، ایجور اویی گودی کی اونه اویی صدا تا او سره بازارا دوارستی. مانده هواخوشی یا خو وازه ولنگه مرا جشن گیفتان دوبو. تیلیمباره مئن اونه دیل ترکسان دوبو.

گاب کی خو لیشا والیشتان دوبو، اونه داهانه جا آلو زه یی، لاب شورمه مانستن اونه سره جور، شویی هوا. گاب تازه تیلیمباره جا بیرون باموبو گیله مرده رافا ایسابو تا ایموشته کولوش اونه ره باوره. کیشکایان کولشکنه دوما بیگیفته باغه مئن، بوشوبید تظاهرات. صابخانه سرا دور بیده بید.

پرچینه کش ایتا لانتی خو لانه جا بیرون بامو فکرا دوبو، شایدام گوسکا فه وه رستانا خیالا دبو. لیسکه ره آغوز داره لچه همساده کوره که رافا ایستابو تا بایه اونه ره ره شیب بزنه.

سبزابو پلت داره خاله جا، هلاچین والای خوردی، لیسکه ری، هلاچینا وا بدابو تا همساده کوره که، دوما بیگیره! نانستی کی هاچین خورا پرکانه.

گاب تا گیله مرداکا بیده ایتا " ما " بوگوده. گیله مردای هاتو کی گفتان بو :

آمون درم حیوان! آمون درم!

کرده خالا اوساده چاه جان آب واقوشته. ودره آبا بنا گابه دمه چک. گاب کی خیاله زالاش باورده بو خو سرا تاوه دا ودره مئن چلاب چلاب آب اودوشته. لیشه یام امان ندایی، های خو سرا خواستی تاوه دا ودره مئن.

گیله مردای دازا خو کمر فوزه، گروازا بنا خو کول، شلواره لنگا ور بکشه راه دکفته بشه روخانه کنی. ایمرو همه تانی ایله جار بردان دیبید.

همه تا بهار روخانانا واستی ایلجاره مرا بکنده بید. ایتا روز همه تانی راه دکفتیدی. ایتا داز، ایتا گرواز، ایتا تٌور گیفتی خو دس شویی پیله روخان، بالا ماللا دوارسته را.

ایتا ایتا جه راه فاره سه ییدی. روخانه آبه مانستن وختی فاره سه ییدی به همدیگه ایتا بوبوسته بید، پاک تانستیدی ایتا کویا جابجا بوکونید. جه پیله وردخان بیگیر تا پایین محله بیجار کلان روخانا چاگودیدی هاچین گیله آلابه بوبو. هر کی بیجار جه روخانه کول دوراستی یا اونه آبه رایا دوستی، ایتا نوب نایی یو ابا ایجور خو بیجارا فاره سانه یی. ایمرویام روخانه کنی بو یو ایلجار بردان دبید. یاور دانه وختانه مانستن.

گیله مردای خانه جا بزه بیرون. واشانا، شه بزه بو. هالا خیلی بمانسته بو کی آفتاب واتابسته بی یو صوبه ایازا خوشکا گودی بی.

واشانه سر پا کی بنا بی پاک خیاله کی تی پایا بوشوستی بی. هاتو کی پابرانده واشانه سر را شویی، تی پا بوستی هاچین سیفیده ورف. گیله مردای روخان کنارانا بیگیفته بو تا فارسه پیله روخان. مرداکا شه بزه بو. جه دور بیده همه تان اویا جیما بوسته دارید.

 

مدرسه شو زاکان کیتاب بدس اویا دورا بوسته بید. پاک هاتو یه کی خیاله تازیه یه یا ماره که بیگیفتده. همه دورا بوسته بید.

گیله مردای خوره گفتی حوکمن ایتا ماشین دکفته داره روخانه مئن. شایدام اینفر دمرده داره. هاتو خوره حرف زئن دوبو.

زمستان بوشوبو. گدا بهار باموبو. گیله مرد هرچی پستایی بوگوده بو، زمستان تماما بوسته بو. همه تان هاتو بید. ویشتره گیله مردان واستی نوزول بوگودیبید. اوشونی کی نتانستیدی قرض بوگودیبید یا اینکی ده یید نوزولخوران، اربابان بوخوصوص، ایجور شرطو شروط ناییدی کی بیچاران ده یید خوده شانه تومان پیرانام وا گیروب بنید. تا چی برسه اون همه جان کندنو بیجار کاری یو ویشتایی.

خیلی یان خودشانه تخمه جوبا بوفروخته بید یا اینکی بوخورده بید. بلا زمستان بو. ها روزان واستی توم بیجارا انگاره بیگفتیبید. هرچی ده- را بوستی بی، هرماله نتانستی دی بیجار کاره به وخت فاره سه بید. ها وختان بو کی گیله کان همدیگه یا یاور داییدی ولی تخمه جوبا هرکی خو اندازه داشتی. اونی کی نه پول داشتی نه پستایی یو نه تخمه جوب، چاره ناشتی جوز نوزول گودن. نوزولخورانام کی ده نوگو! بیچارانه خونا اودوشتی دی.

گیله مردای خوره هاتو بفکرا شوبو ایتا چوم دوستی او مردوما کی دوره شر جیما بوسته بید ایتا چومام واگوده ولی اونه حواس ننابو. خوره خو حیساب کیتابا چورتیکا آمون دوبو.

سره صدا ویشترا بوبو. گیله مرداکه گوش تا بامو حسن شیر! خو دیله مئن بوگفت آی دیله غافیل حوکمن حسن شیر اینفره چارچرخا هوا بوگوده داره! یا دوز بیگیفته یا کی اربابه موباشیرا دخشارده داره! هاتو های جیلیز والیزا دوبو تا کی فاره سه مردوما کی اویا جیما بوسته بید.

آیتا بوگوفت مشتی سلام. اویتا بوگوفت مشتی سلام. خوب بوبو فاره سه یی. مردوم را واگودیدی مشتی یا بداشتی دی کی بشه جولو.

گیله مرداکه چوم تا دکفه روخانه کول دو تا دسی زنه خوسره تان! تا فچمه خو ریفقه سرا بنه خو پا سر مردوم داد زنه ده:

- ژانداران آمون درید........ ژاندار ژاندار.........

گیله مرداکه شست خبردارا به! کار کاره نوزولخورانه! ارباب کی اونه زور فان رسه یی حسن شیره دس جیویزه! اونا شبانه بوکوشته.

حسن شیر همه کسه داد فارس بو. همه تا سال کوشتی گیفتی، اونه اویی صدا، اونه برم بری، اونه مردوم داری یو اونه مهره بانی همه کسه ویرجا اونه جایا وازا گوده بو.

کی یارستی زور بگه!

گیله مردای حسن شیره سرا بنابو خو زانو سر. هاتو جه حسن شیر گفتی و اشک فوگودی. مدرسه شو زاکان هر کودام خواستیدی ایتا حسن شیر بیبید!

میانده جا خورسه اویی صدا آمویی. دارانه شاخه جلاسته بو تا روخانه آبه چک. روخانه کوله سر واشان سبزا بوسته بید. درخته شاخه جا گاگلف ایاز چکه ستی روخانه مئن. مردوم ایتا ایتا فاره سن دیبید.

ایتا کله ورزا بیجار کوله سر گابا سرا شوبو. توسه داره لچه ایتا کشکرت نیشته بو ایچی توک زئن ده بو. داره گوسکا دیمیشته بو ایتا چیچره سر. ایتا کولی روخانه آبه مئن دوم بزه.

گیله مردای خوره هاتو نالا دوبو. ژان داران فاره سه بید. خیاله قاتل خودش ژاندار اوسه گوده بو!

 

هان 

یکشنبه ۱۵ آذر ۱۳۸۸

http://tasianeha.blogspot.com/2009/12/blog-post_06.html

به مناسبت 21 فوریه، روزجهانی زبان مادری - گیل آوایی

گیلکی زبانِ مادری و فارسی زبانِ ملیِ من است.

 

داستانها و سروده های گیلکی که تا این تاریخ یعنی 1397/2019 منتشر کرده ام و به مناسبت روزجهانی زبان مادری یعنی 21 فوریه، نشانیهای مربوطه را برای دریافت/دانلودِ آنها در اینجا با  شما قسمت می کنم:

1

تسکه شبانه دسکلا، مجموعه ای از داستانهای گیلکی با ترجمه فارسی

http://www.mediafire.com/file/lxt5ko7b8iis0bw/the-applaud-of-silent-nights-iranianfolksstories_gilavaei.pdf/file

2
لوچان، مجموعه ای از غزلهای گیلکی با ترجمه فارسی

http://www.mediafire.com/file/oq2i17752fjc3yy/luchan-gilghazal-folks-sonnet-gilavaei.pdf

3

جوکول، شعرهای کوتاه گیلکی با ترجمه فارسی

http://www.mediafire.com/file/ni4mtddyl102022/gilaki_short_poems-jukul_gilavaei.pdf

4

کتکتاز، چاردانه های گیلکی با ترجمه فارسی

http://www.mediafire.com/file/a45tf5ay5sp4raa/IranianFolks-quatrain-katkataz-gilchardaneyan-gilavaei.pdf

5

ارسو ( مجموع داستانهای گیلکی با برگردان فارسی)

http://www.mediafire.com/view/05361reud3e6o3e/ده_داستان-ارسو-گیلکی_بابرگردان_فارسی-گیل_آوایی.pdf

6

دبکه ( چهاردانه گیلکی با برگردان فارسی)

http://www.mediafire.com/view/2dq8k2cqqu1zaqh/gilavaei-دبکه-مجموعه_ای_از_چاردانه_های_گیلکی-گیل_آوایی.pdf

7

گومار(مجموعه داستان با برگردان فارسی)

http://www.mediafire.com/view/2448d53zqd9ln2d/goomar-gilaki-dastanha-gilavaeiگومار-مجموعه_داستان_گیلکی_با_برگردان_فارسی-گیل_آوایی.pdf

8

واهیلی ( مجموعه شعرهای کوتاه با برگردان فارسی(

http://www.mediafire.com/view/9duhmroh9kkbdbh/واهیلی-مجموعه_شعرهای_گیلکی_با_برگردان_فارسی-گیل_آوایی.pdf

9

شواله ( مجموعه غزلهای گیلکی و فارسی)

http://www.mediafire.com/view/pqqadykaac9ncki/شواله-غزلهاي_فارسي_و_گيلکي-_گیل_آوایی.pdf
10

تلار (مجموعه داستانهای گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/782b7ppk8ztkbbm/GilAvaei-gilaki_-گیل_آوایی_-_مجموع_داستانهای_گیلکی_-_تلار-.pdf
11

گیلمنظومه شندره

http://www.mediafire.com/view/i396ciatzo6uq99/گیلیکی_منظومه-شندره-گیل_آوایی.pdf

12

گیلمنظومه فینگی

http://www.mediafire.com/view/lnziqnp0laqpwbr/GilAvaei.gilikimanzumeh.Fingi.pdf

13

ایرانه سبزه نیگین ( منظومه های گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/i396ciatzo6uq99/گیلیکی_منظومه-شندره-گیل_آوایی.pdf

14

هفتا بیجار ( چاردانه های گیلیکی)

http://www.mediafire.com/view/2bwidg0lx59pdax/GilAvaei.7tabijar.220ta4dane.pdf

15

کوتام (مجموعه مجموعه داستانهای گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/1282kjcqo7v3p7m/مجموعه-داستان-گیلکی-کوتام-گیل_آواییpdf

16

داره پا (چاردانه های گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/n3z16r3zxjsrvsk/GilAvaeiچاردانه_های_گیلکی-داره_پا-گیل_آوایی

17

تسکه دیل (غزلهای گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/rvkcwwsio4f26dn/تسکه_دیل-مجموعه_ای_از_غزلهای_گیلکی-گیل_آوایی

18

کولاکت ( مجموعه داستانهای گیلکی)

http://www.mediafire.com/view/n1112o380v7jh5w/مجموعه_داستان_گیلکی-_کولاکت_-_گیل_آوایی

.
بیشتر داستانها و سروده ها بصورت ویدئو بازخوانی و در یوتیوب منتشر شده اند. برای دیدن ویدئوها در یوتیوب همینجا کلیک کنید

و
و نیز برای برخی دیگر از ویدئوها در یوتیوب اینجا هم می توانید کلیک کنید

گیلچاردانان/فارسی واگرانه مرا! - گیل آوایی

بزه شه بج، بیجار، سمفونی یه کار

گولازه سبزا بوستن گیله ایلجار

روخانه، پور کنی، پیشکاولو گاب

بهاره فصله کاره، فصله دیلدار

فارسی

برنج را شبنم زده، سمفونی کار است

افتخارِ سبز شدن، راه افتادن همیاریِ  گیلکهاست

لایرویِ رودخانه، آماده کردن شالیزار وُ شخم زدن، صاف کردن شالیزار وُ گاو

بهار است فصل کار است فصل دلدار است

 2

بزه شورم، آویر موردابه کومه

گاجامه کرجی یو دس پارو دومه

دپرکسه کرا شهری جه خو خاب

نوخوفوت مالا هاچین هیست مثله تومه

فارسی

مِه گرفته، کلبه در مرداب گم است

اتاقکِ در قایق وُ دستۀ پارو در دست

شهری از خواب خودش بیدار شده

ماهیگیر نخوابیده خیس شده مثلِ نشاء برنج می ماند

 3

دپرکسته زمین، دارا زنه چو

زمستانا گه وسته! بوشو بوشو

چیچینی، گوسکا، لانتی آب لاکو، راب

کرا سرده هاوایا دده سوسو

 فارسی

زمین بیدار شده درخت را تحریک می کند

به زمستان می گوید بس است! برو برو

گنجشک، بچه غورباغه، مار، لاکپشت، حلزون

به هوای سرد حسرت می دهند

4

تی دوسکول زئنو می کفتن، ویریشتن

تی فو زئنو می گورشا بونو، بیشتن

هاتو کفتن، ویریشتن، قاقا بون، قاق

جه تی کاران چوتو واستی جیویشتن!

 فارسی

هول دادن تو وُ افتادن بلند شدنِ من

فوت کردن تو و داغ شدن و سرخ شدن

همینطور افتادن بلند شدن حیران شدن مات

از ادا و اطوارهای تو چطور باید رها شد!

5

فتاشته داره جا جنگل بوگود داد

بوارست آسه مان روخانه فریاد

جه تُورو دازه دومه، دار بوبو قاق

چره همنجس کونه همجنسه بیداد 

فارسی

از تراشیده شدن درخت، جنگل فریاد کرد

آسمان بارید، رودخانه فریاد کرد

از دستۀ داس و تبر، درخت حیرت زده شد

چرا همجنس به همجنس بیداد می کند

21فوریه 2013

.....................

زیاده!>اضافی!

ای دل صبور باش که گیلانِ پایدار

گر دل رود، نرود از دلت برون!

البته بجای گیلان، ایران هم می شود!دو چیز مساوی با یک چیز با هم برابرند!

بیست  وُ یک فرویه 2015

تسکو تاسیانی - گیل آوایی

تسکو تاسیانی یانی هان!

یادانا چوو زِنو

تنایه دپرکانِن!

تره گی

تره ایشتاوی

تی دیل هارای زنه یو

چومه ارسو اوچینی

ایتا ایتا دیمه سر دیچه!

فارسی:

سکوت وُ دلتنگی یعنی همین!

یادها را کاویدن وُ

تنهایی را بیدار کردن!

با خودت می گویی

با خودت می شنوی

دلت هوار می زند وً اشک چشم بر می چینی

یکی یکی

چیده شده بر گونه ات!

گیل-هساچامه!- گیل آوایی

 

هاتو گورام گورام فکرا دوبوم
می پا صدا
تسکه راشه دپرکانه
گورخانه مانستن!

فارسی:
چنان پر سر و صدا می اندیشیدم
که صدای پایم
گذرِ در سکوت را بیدار کرد
مانند تُندَر!

سه-تا گیلچاردانه - گیل آوایی

می دیل تنگه می گیلانه هوا ره

می خانه کوچه سر کتله صدا ره

روزانه زاکی یو پابرانده شون باغ

کونوسو کامپوره ولش گوماره

فارسی

دلم برای هوای گیلانِ من  تنگ است

برای خانه ام، صدای دمپایی چوبی در کوچه

برای روزهای کودکی وُ پابرهنه به باغ رفتن

برای بیشه های " کامپوره! و تمشک

( کامپوره نمی دانم فارسی چه می شود!)

 2

دمرده روزیگار، یاری چی کم به

دیمیری، بی وطن تی هم وطن به

تره سوجی ساجی واهیلا بی قاق

چره خاکه وطن تی جا ره کم به

فارسی

در روزگارِ سخت، همسویی چه کم می شود

ساکت بمانی، بی وطن هموطنت می شود

بتنهایی می سوزی می سازی سرگشته می شوی حیران

چرا خاکِ وطن برای تو جایی ندارد

( جای تو در خاکِ وطن کم می شود!)

3

چی سالانی بوبوست یاران اسیرَد

ده دارانام جه یاران سر بیجیرد

هاچین رخشان کشه ضحاکه جللاد

آیه اوو روز کی خونه مئن دیمیرد

فارسی

چه سالهایی شده یاران اسیرند

دیگر دارها هم از یاران سربزیرند

بیهوده شکلک در می آورد ضحاک جلاد

آن روز می رسد که در خون غرق شوند 

 (17- ژانویه 2011) 

گیلچاردانان - گیل آوایی

0

هاچین تورم، اویرم، ونگو ناله

خایم دونیا فوگورده پاک بکاله

دمردم دوری جا دیل ایجگره جا

ده گورخانا بو لاب ده خاله خاله!

فارسی

دیگر دیوانه ام، گم شده ام، گریه و ناله ام

می خواهم دنیا خراب شود، اصلا فرو بریزد

از دوری غرق شده ام، دلم از ضجه،

انگار تکه تکه شده مانند رعد وبرق!

1

زمستانه بازام، بی ولگه داران

بوپوخسته هاچین اشکل، بیجاران

چوخا می کول جه سرما فاندرم قاق

اکه سبزا بده داران بهاران

فارسی

باز هم زمستان است، درختان بی برگ

ساقۀ مانده از برنج در شالیزار پوسیده

بالاپوش نمدی روی شانه ام، به سرما حیرتزده می نگرم

چه وقت بهاران می شود و درختان سبز

2

می چوم دریا بوبو، خالی پی یاله!

مره تامتوما زه، دیل پوره ناله!

تی عکسه سر فی وِه ارسو یو من قاق!،

هاچین گورشم خایم دونیا بکاله!

فارسی

چشمم دریا شده، پیاله خالی

تنها لب فرو بسته، دلم پر از ناله است

اشک روی عکسِ تو می ریزد وَ من حیرانم

آتش گرفته ام، می خواهم دنیا فرو ریزد!

3

بوکودم درده دیل، دریا بدا گوش

اودوشتم می پیالا، اون بوگفت نوش!،

بازین جه تاسیانی کی بوبوم قاق!،

میجا دریا بزه جوش بوشو جه هوش

فارسی

درددل کردم دریا گوش کرد

پیاله ام را نوشیدم دریا گفت نوش

سپس از دلتنگی مات زده شدم

بجای من دریا جوش زد از هوش رفت

(سیزدهم ژانویه 2013)

4

چوتو وا تاسیانی یا دوارم!؟

تورابو غوربته مئن وا بوارم!

کولوشکن می گیلان، منمه کیشکا

می دیمه سر واسی ارسو بکارم!

فارسی

چطور باید از پسِ دلتنگی بر آیم!؟

دیوانه شده در غربت باید ببارم

گیلان چون مرغ کرک است من هم جوجه اش

روی گونه ام باید اشک ببارم

بیست و چهارم دسامبر 2012

5

چی شا گفتن بجوز ارسو وارستن

مگه شا بی وفا یارا یارستن

واسی خلوت جیگا شون تسکو تنها

هو خلوت جا دمردن، دوارستن

فارسی

چه می شود گفت بجز اشک باریدن

مگر می شود از عهدۀ یار بی وفا بر آمد

باید جای خلوت رفت یکه و تنها

همان جای خلوت غرق شد از عهده اش برآمدن

6

مثاله ابرو باده دوری یو آه

پیله کی آسمان، اللاه تی تی، ماه

درَن دشته مانه غوربت هاچین، وای

خو خانه مئن گدایام به کرا شاه

فارسی

مثل ابر و باد را می ماند، دوری و آه

آسمان گسترده، ستاره و ماه

دشت وسیعی را می ماند غربت، وای

گدا در خانه خودش می شود شاه

7

نبه آ آیو ناله پاک دیمیرم

نگم هیچی هاچین غوربت آویرم

خوشه می دیل گیلک به می مرا پا

ناویره غوربتی بم وا بیمیرم!

فارسی

این آه و ناله نباشد هم غرق می شوم

هیچ چیز نگویم، در غربت گم می شوم

دلم خوش است که گیلک با من همپا می شود

وگرنه غربتی می شوم باید بمیرم 

8

سیا ابرانه جــــــا می دیل بیگیفته
چره می خــانه یا دوشمن بیگیفته
کویا واستی بیـــــــافم می ریفقان
کی ارسو چومانا از سو جیگیفته

فارسی:

دلم از ابرهای سیاه گرفته است

چرا خانه ام را دشمن گرفته است

کجا باید رفیقانم را بیابم

که چشمهایم را اشک از بینایی انداخته است.

9

دمرده آدمیمو کس کسا قــــــار
بیمی واشکسته داره ولگا دا باد
واسی جنگل بیبیم مثله ایله جار
کی یاور دانه وخته نه بیبیم قار

فارسی

آدمهای از سخن افتاده ایم وبا یکدیگر قهریم

مانند درختانِ در هم شکستۀ برگها را باد داده، می شویم

باید از بهم پیوستن و اتحاد مانند جنگل بشویم

که وقت یاور دادنِ یکدیگر است نه قهر بودن

10
ریفقـــــان آی ریفقــــان آی ریفقــان
الان وخته بیبیم جنگل کوچی خــان
تو بی من، بی تو من آی داد و بیداد

کرا دوشمن فوقوفته گورشا بو جان

فارسی

رفیقان ای رفیقان ای رفیقان

حالا وقتش است که کوچک خان جنگلی بشویم

تو بدون من، بدون تو من، ای داد و بیداد

دشمن به ما یورش آورده به ما، جانمان داغ شده است.

پیشتر منتشر شده: شنبه 22، فروردین ۱۳۸۸

انهمه جنگل فتاشتد، بی شومارد سربداران - گیل آوایی

 انهمه جنگل فتاشتد، بی شومارد سربداران

دیل فاداد یاران به ایران رادوارد بی قراران

 یادیگاره سورخه دسمال چوم براید هرخوروسخان

هانده دریا ول بیگیفته آسه مانه تیتی واران

 قولقازه دوشمند نوخوفته شب جه دسته آ فوخوسان

رادوارَد بی قراران شادوخندان جانه یاران

قدره می خاکا نداشته هر کی می  خاکا فوقوفته

حورمته خاکا بداشتد می ریفقان می براران 

چی داری دیل ناگیرانی!؟، سورخه گول فته فراوان!

پور بامود حاکیم بوبوستد، باز دمردد شرمساران!

شومی یا واستی فوقوفتن، تی شوالا ول بیگیران

وسته کفتن یا جوخوفتن جنگله جا در گوماران

آی بنازم جانه جانان هیممته گیله جیوانان

کی داند دابه بهاران بج به هانده توم بیجاران 

یاوری وختان واسی دئن، رج به رج می گیله مردان

بال به بال جنگل دواره، می گیلانه ایله جاران 

گیل آوایی سینه فکلاشتن چی واستی تی جیوانان

مرده میدان ده بوبوستد، سروه داران پاک هیزاران 

فارسی

این همه جنگل را تراشیدند، سربداران بی شمارند

یاران به ایران دل داده اند رهوارند بی قرارند

یادگارِ دستمال سرخ چشم براهند هر بامداد( خروسخوان)

باز دریا شعله گرفته، آسمان ستاره باران است

دشمن بخود پیچیده، از دستِ کابوسها شب نخفته

رهوارند بی قراران شاد و خندان جانِ یاران( یاران جان=یاران گرامی)

هرکه به خاک من یورش آوردقدرِ خاکِ مرا ندانست

حرمتِ خاک را نگه داشتند رفیقانم، برادرانم

دل نگرانی چه داری!؟ گل سرخ بسیار است

زیاد آمدند حاکم شدند، باز فرو مردند شرمسار ها

باید به شومی یورش برد، آتش ات را بگیران

بس است افتادن یا پنهان شدن در بیشه بجای جنگل

ای بنازم جانِ جانان همتِ جوانان گیل را

که می دانند رسم بهاران راکه نشاء، برنج می شود

هنگام یاری دادن باید دید، صف به صف گیلمردانِ مرا

دست دردست بیشتر از جنگل می شود، انبوه یاری دهندگانِ گیلانِ من

گیل آوایی سینه چنگ زدن برای چه!، جوانانِ تو

دیگر مردِ میدان شده اند، درختان سرو، هزاران

(دوشنبه 5 بهمن 1394)

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو - گیل آوایی

بیجارا زمستان فوقوفت اشکلانا زنه سرفوکو

بچاسته گیلا چو  زنه، گه تی بج چی بوبو

بیجار تام بزه، چوم به را  دیل بوبوست

زمستانا گه ورفوسرما جه را پور بامو

بورین پاک فیچالست اگه هرچی باغو بولاغ

دورین دیل میشین گرمه جان واج بامو

نیدین اشکلو واش بوپوخست، بوبوستم چیچال

نیدین یخ دوسته گیلم، دیلگیرم تسکا بو

باهاران آیه هانده سبزا به می توم بیجار

دو واره پور آوازه، افشان کونه بج خو مو

آیه سینه سورخی می سامان بازام با گولاز

بازین روسیایی تیشین به ترا گم چی بو!

تی رخشان کشئنام دواره، تونام شی تی گور

منم من بیجاره همش پا بزا، راه دوبو

فارسی

شالیزار را زمستان در خود گرفت، ساقه های ماندۀ برنج را سرکوفت زد

به گلِ یخ زده گیر می دهد می گوید برنجِ تو چه شد

 شالیزار سکوت کرده چشم به راه دلشده

به زمستان می گوید برف و سرما از راه زیاد آمده

 بیرون اگر هر چه باغ و دشت تماماً فشرده

دل من در درون گرم و زنده است

نبین ساقه مانده از  برنج پوسیده، بخ زده ام

نبین گِلِ یخ بسته ام دلگیر و تنها مانده ام

بهاران می آید باز سبز می شود نشای برنجم

دوباره برنجِ پر آواز افشان می کند مویش را

 سینه سرخ باز با افتخار به سامانِ من می آید

باز روسیاهی از آنِ تو می شود به تو می گویم چه شد!

 شکلک در آوردنِ تو هم می گذرد، تو هم به گورِ خودت می روی

من هستم من که همیشه پا به زاییدن و در راهم.

25 فوریه 2015

 

  

گیلچاردانه - گیل آوایی

چره غورصه!؟، ویریز!، دوشمن نیهه شِه

چوما فونچین!، بیدین ارسو فی­وِه شه!

جوخوفتن، آیو ناله، خانه بی صاب!

نایی میدان، تی دوشمن کی نیشه! شه!؟

فارسی

غصه چرا!؟ برخیز، دشمن می گذارد و می رود

چشمانت را نبند ، ببین اشک می ریزد و می رود

پنهان شدن، آه وُ ناله، خانۀ بی صاحب!

میدان نیایی!، دشمنت نمی رود!، می رود!؟ 

8- ژانویه-2013

رفته ام رشت دگرباره به ایرانم من! - گیل آوایی

 

رفته ام رشت دگرباره به ایرانم من!

آن چنان مست خیالم که گیلانم من!

راهی ام، منجیل وُ رودبار وُ زرستم آباد،

جاری ام همچو سپیدرود سراوانم من!

مانده ام رشت روم!؟ یا که بپیچم "لاکان"!

هر دو راهَم بخدا رشت وَ لاکانم من!

می ندانم که ز"فرهنگ" روم "پورده عراق"!؟

من "خمیرانم" وُ هم "چهار برارانم" من!

سعدی را "اوستاسرا" پیچم؟ یا "خطه ماشین"!؟

وای! "زرجوبم" وُ از پُل، سرِ "میدانم" من!

می روم، مستِ خیالم! چه شده است "شاقاجی"!

من که"سنگر" نشدم از چه "کوچیصفانم" من!

از چه در حومۀ رشتم شده است آبادان!؟

که چنین با اتوبوس رشت آبا دانم من!

مگر مهمان دارد رشت من از خوزستان!؟

من که رشتم! زچه در فارس وُ کرمانم من!؟

نه! خیال است مرا! رشت شدم زاین سامان!

از همان روست که در رشت خیابانم من!

کوچه هایش گذرم هست روان کودکی ام

آه عاشق شده ام "ساغریسازانم" من!

رفته ام "بیستون" وُ "رازی" وُ لاکانی باز

شده ام مدرسه رُو، وای چه درسخوانم من!

در گذر می گذرند، مدرسه ها باز هنوز

یار در پیش وُ چه عاشق شده حیرانم من

دیپلمم زیر بغل عصر، خیابان، بیکار!

"پُزِ عالی جیبِ خالی"، چه هراسانم من!

نه دگر رقصِ خیالِ من از اندازه گذشت

غربتم، غربت تلخی که به زندانم من!

گیل آوایی تو دگر چشم بپوشان زخیال
گرچه در غربتم اما همه ایرانم من!

.

منجیل، رودبار، رستم آباد، سراوان در مسیر تهران به رشتند. لاکان، خمیران، چهاربراران، سعدی، اوستاسرا، خطه ماشین، زرجوب و میدان( بازارچۀ زرجوب)، رازی از محله های شهر رشتند. لاکان اسم یک محل و  لاکانی اسم یک خیابان در رشت است. شاقاجی و سنگر از شهرکهای حومۀ رشتند. کوچیصفان یا کوچصفهان هم همینطور! شاید خودش یک شهر شده! نمی دانم! آبادان هم در این غزل! به تازگی از حومه های رشت شده است!