گیلداستان" بینویسم کی بخانی" با برگردان فارسی و ویدئو - گیل آوایی

 بینویسم کی بخانی

 گیلداستان 

گیل آوایی

ایوار دینی ایجور به کی نه رایه پس داری نه رای پیش. آچمزا بوسته ایتا ولگا مانی کی هاتو دکفته باده دس شوندری نه تانی به سی نه تانی نه سی. نه تانی بیشی نه تانی نیشی. روزیگار به هاچین ایتا کوه مانستن، کی تی کوله سر خارابه به. ایجور دونیا فوگوردسه به کی تا بخایی جوم بوخوری دینی ایتا جه اونه فوگوردسه گیلگوده یی کی خودت خودتام نشناسی. خودته مرایام سیوابوبوسته آینه مئن ترا فاندری تی چوما دوجی اونی کی آینه مئن قاقا بوسته ترا فاندره. وختی واخوبا بی کی تی شانا بوجور بری یو خیلی یام تی خاطرا بخایی گی: هانه ده! هرچی بو هان بو!

هانه. هاتویه. تره تره ایجور دیمیری کی ترام هالی نیبه اکه دمرده داری.  شوندری یو را نیشی، را شی یو نوشوندری. ایسایی یو نه سایی. ایساندری یو نه ساندری. پاک سره سام بیگیفته هاتو کولکه باورده همه چی مئن چکوپر زنی بازین ایتا پیله خرابه تی کلله مئن هاتو کولکه باورده وریسه مانستنه کی اونه جان دری بیدینی اونه سر کویه نا اونه ته کویه! ایجور رُو باورده آ کشی یو گی زندگی چی!؟ هانه!؟

آتو کی بوبو. هیزارتا ناجه مرا هیزارتا جان کندان دوبوم ایجور دیگه ببه. ایجور دیگه خاستیم هونه ره یام هرچی داشتیم باوردم دکفتم میدان. دکفته حریف بومو بوشوم ایجور کی خیاله پاله وانانه مرا دوره کودان درمو اویی کشئن درم همه چی یا پاستیم جغیر از اینکی پاسته بوستان درم یالانچی پاله وانی که پاله وان پنبه بوبوسته خودشام نانستی. خاب! ایدفا باموم واخبردارا بوستم کی هرچی بو سه تا دیفاره یو ایتا دَوَسته در کی اونه درجکا چارچشمی پاستیم اکه وازا به.

تازه مرا سرا دابید. ایجور دمرده دنمرده آدما مانستیم کی جانکش بوکوده جه آب خورا فاکشه بیرون پا بنا خوشکی سر! بازین را نتاسنتی بشه! ایجور کی خیاله زمینام هو زمین نوبو. مره همه چی ایجور چیتین بو. هیچی مرا وامرزانه یی. هی جا مره هو جا نوبو. همه چی رو بامو بو. هرکه ده یی پاک هاچین تورا بوسته، را آویرا کوده سرسام بیگیفتانا مانستی. هاتو اینفر بوگفتی بی موللا ماست، اونا دخشاردی.

همه تان واکف داشتیدی. تیرا آویرا کوده آغوزه دونبال گردستان دیبید. اینفر زمینا فوش دایی، اینفر زمانا فوش دایی اینفر تاوه دایی خودا گردن، اینفر تاوه دایی بختو ایقباله گردن! هاتو هرکی ره همه کسو همه چی تقصیر کار بو جغیر از خودش! هر کی خودش بی گونا بو یو جغیر از خودش، همه گوناکار. هاممه یام هر کی خودشه کلا کاشتان دوبو. هی کس هی کسه ره ایتا پیچه حق نشناختی هرکی هر چی ناهابو خوره خاستی. مرز اوساده بوبوسته بو هی کس هیکسه مرزا نشناختی فقط خودشه مرز بویو ده هیچی! هیچی یی کی هر جور به هر قیمت! پاک ده جنگله قانونام دوارسته!

سالانه سال مره زندانه مئن هوتو کی داب بو، منام کنار بامو بوم. کسکسا یاور داییمی. کسکسا فاره سه ییمی. کسکسه مرا هر چی داشتیمی ناشتیمی قسمت کودیم. اینفره سر بلا باموبی، همه تانی اونه داد فاره سه ییمی. همه همدیگه مرا بیمی یو خودمانه مرایام. همیشک حق، اینفره دیگه مرا  بو جغیر از "من". "من" اویا اینفر دیگه پسی، آمویی. منام ده هوتو باموخته بوبو بوم. مره هوتو جا دکفته بو.

اسا کی مرا سرادابید، خیاله کی مرا بیگیفتیدی ببردیدی زندان. مره ایجور دیگه اسیری سراگیفته بوبو بو.

زاکان همه بوشوبید. می شهر ده هو شهر نوبو. مردومان هامه ایجور دیگه بوبوسته بید. مره می شهره مئن آویر بوم. غریب بوم. تنها بوم. اوشونه کرده کارانا ده ییم هیزارسال خیاله واگردسته ده. ایجور کی زور حق باوره ایجور کی هرکی لیسک تر بازی ویشتر. آدمی ره آدمی لازم نوبو!

می مارام پیرا بوسته بو. اونه چوم ده خوب نیده یی. ایتا آینک بزه بو کی اونه شیشه کولوفتی دو تا ایستکانه کونه بو. پئر بمرده بو. براران خاخوران هرکی ایجا بوشوبید. خانه یام ده هو خانه نوبو. صارا واش دوبو لشکو لور. نه کیشخاله جا خبری بو نه ده او جاروبوکوده صارا کی آدمه دیل تازا بوستی اونه خاکه عطره مرا.

وختی باموبوم خانه می مار آیوانه سر نیشته بو. ایتا چوبی شانه ایتا چل تاسه آب اونه ویرجا، نیشته بو یو ایتا کوچی آینا فاندرستی. نانم خو مویانا شانه بوکوده بو یا نه. مویام کی ده مو نو بو. ده او جیوانی مو ناشتی. هاچین ایموشته کولوشه مانستین ایموشته کنف ایموشته سیفید سیا مو کی گاگلف اوشونه مئن شاستی حنا رنگا دئن. وختی دوخادم:

مار!

خو سرا واگردانه بو می صدا سمت ولی ایجور کی باور نوکودیبی یا ایجور کی می صدایا خو خی یاله مئن وامختان دیبی، فاندرست. بازین کی دو واره دوخادم:

مار! چی جیوانا بوستی مار! مویانا آبو شانه کودان دری بازام دیل ببری!

بیدم هاتو ارسو اونه چومانه جا واره. هاتو زای زای زای گفتنه مرا نیشته بو خو دسا می سمت بیگیفته خاستی مرا کشا گیره. بوشوم اونه ور. مرا کشا گیفته. خورا بچسبانه می سینه هاتو ارسو فوکودنه مرا، مرا بو کشه یی. می مارا کشا گیفتم کشا گیفتم بو بکشم آه بکشم اونه سرا می سینه سر نازا دم ایوار واخبردارا بوسته بوم کی می دیمپرا آب بردان دوبو.

زای زای تویی خودتی!

خنده کودیم هیچی نوگفتیم.

مرا بوگفتد ترا بوکشتد. بوشو پزشکی قانونی بوشو تازه آباد بوشو کومیته بوشو پورسینا بوشو حیشمت بوشو.......... وای ده من هاچین اشانه دس اسیر و ابیرا بوسته بوم زای!

هاتو کی گفتان دوبو ایدفایی ایجور خنده بوکود کی هاچین قاقا بوستم جه اونه خنده.

بازین بوگفت

من تره سه یومو چللومام بیگفتم! هیزاردفا بمردم تیره زندا بوستم زای

وختی بوگفته بوم خاب بیشیم تازه آباد می خاکه سر!!! ایجور مرا کشا گیفته خنده مرا بو بکشه یو شادی مرا مرا خوشا دا کی خیال دونیایا دو واره تازا کودد اونه ره.

بیچاره خیاله می رافا ایسابو. ایچی پاک اونا بداشته ایچی کی وناشتی پر بکشه بشه. ایچی کی اونا را بردی اونا باور فادایی که واستی به سه! هالا جان نیگیفته بوم که مرا بنا بوشو. هاتو می رافا به سابو تا بایم بازین بشه.

اسا ده هونه جا سرنیشتن تاسیانی جا، می روزانو شبانه کار بوبوسته. مارپرا گیفتنه پسی ده ایسان نه سان توفیر نوکودی. هاچین ایتا گیل گودا مانستیمی که اونا ایتا نخ دوسته بید تا هو وخت چرخانه ییدی منام اونه دور دایره مانستن چرخ زه ییم ولی ماره پرا گیفتنه مرا خیاله او نخه سرا کی داشتید، سرادابید من ایجور پرتاب بوبوسته بوم کی فوروزآمونه جایا نا فامستیم نا دانستیم نا حس کودیم.

نه ایجا کار مرا فادایید نه اینفر تانستی می  دورو ور بایه. خیابانه دیفاره کش می چوم دکفته بو ایتا اورشین بامو پیره مرداکا. می هم سلامال بو. می مانستن فوروز بامو دونیا خو کول فاکشه نه جا. هون بوبوسته بو می دس برار. همدیگه یا شناختیمو نشناختیم. دانستیم جه همدیگه یو نانستیم. نه اون واورسه یی کی بوم چی بوم چی ایسم چی نی یم  نه من اونا واورسم چیبو چیسه کی بو کیسه. توفیرام نوکودی مره. اونه ره یام توفیر نوکودی. هاتو ایوار واخبردارا بوستیم کی پاک بوبوسته بیم دس برار.

ایروز کومیته پومیته فو وستد خیابان هامما بیگیفتد. جه گدا بیگیر تا خیابان خوس. امه رام بیگیفتد ببردد. هاتو ایتا تاریکه گوره خوله اوتاقه مئن موشته بوبوسته می پایانا جیما کوده سرا بنا زانوسر فکرا دوبوم کی مرا دوخادید. مرا ببردید هاتو نه بنا نه اوساده چکو لقد بیگیفیتید کی خاستیم خیابانخوسانو بیکارانا جیما کونمو شر چاکونم.

هیچی مرا تورشه آشا کوده واگردانه یید ایجور کی خیاله ده سرادانکس نی یم. هاچین تومامه می جان ایشکستان دوبو. نانستیم جه هوش شون دوبوم یا اینکی مردان دوبوم هاتو سرا بنابوم زمینه سر کی جه او سره اوتاق بیدم اینفر ویریشته بامو می ور.  مرا کشا گیفته می سرا بنا خو  پا سر مرا بمالسته. آرامه بوگوفت:

بازام باوردد ترا!؟

اونه صدا مره آشنا بو. ایتا پیچه هو بی هوشی با هوشی مئن یاد بامو مرا. هون کی مرا زه یی و لشکو لور کودی یو بازجویی کودی می مرا اوتاقه مئن زندانی بو! مرا گی!!! اول باور نوکودم ولی بازین کی اونقد مهربانی کودی باور بوکودم کی نه راستی راستی زندانی یه.

- تو ایا چی کونی

- مرام بیگیفتید

- چره

- کوکو واگردسه شیشیندازا بوسته

- یانی اونهمه

- هیچی! سگه ره هاچین وفا کودن بمانسته داره! تا صاب کی ببه

ده جه هوش شون دوبوم هاچین می چوم سیایی شویی مردان دوبوم  جانکنشه مرا نفس کشه ییم. ایجور مرا کشا گیفته می سرو دیما پاکا کودی یو می قوربان صدقه شویی کی مرا ترسا گیفته جه اون.

چی بوبوسته داره. چی جه می جان خایه. چره اتو مهربانا بوسته داره.

هاتو فکرو خیالا دوبوم کی بیدم زار زار ونگا دره! مرا خوشکا زه بو. بمانسته بوم. بیدم گه:

- تو نواستی بیمیری. تو واستی به سی. اونهمه تره بدی بوکودمه بدا ایجور...................

تازه می دوزاری دکفته. خودشه واستی مرا خاستی. مرا خاستی خو بوکوده کارانا. مرا خاستی کی خودشا پاکا کونه خودشا جه اونهمه گنده کثافت در باوره.

اسا کی ایه فاره سم نانم کی انا خایه خاندن هرکی بی هرکی ایسی بدان کی رُو بامو روزیگاره مئن آما، خودمانا دباختیم! قومار نوکوده دباختم. کوشتی نیگیفته زمین بوخوردیم. میدان نوشو میدان دیبیم دکفته حریف! نه رایه پس بمانسته بو نه رایه پیش! جغیرز هایا کی تره بینویسم تو بخانی!

تمانا نوبوسته

برگردان فارسی

بنویسم که بخوانی

یک بار می بینی که یک جور می شود که نه راه پس داری نه راه پیش. آچمز شده مانند یک برگ را می مانی که همینطور در دست باد افتاده داری می روی نه می توانی بایستی نه می توانی نایستی نه می توانی بروی نه می توانی نروی. روزگار می شود درست مثل یک کوه که روی شانه ات خراب می شود. دنیا یک جوری فرو می ریزد که تا بخواهی بجنبی می بینی یکی از آن گولۀ گِلی که خودت هم خودت را نمی شناسی. از خودت دور شده در آینه به آنی که چشم به تو دوخته مات شده می نگری. وقتی بخودت می آیی که شانه ات را بالا می اندازی. خیلی هم اگر خاطرت را بخواهی می گویی: همین دیگر! هرچه بود همین بود!

همین است. همینطور است. با خودت غرق می شوی طوری که خودت هم حالی ات نمی شود چه وقت غرق شده ای. می روی و راه نمی روی. راه می روی و در خال راه رفتن نیستی. ایستاده ای نایستاده ای. داری می ایستی داری نمی ایستی. درست بهم ریخته از هر طرفش وا رفته می مانی. گولۀ در هم برهمی که در همه چیز دست و پا می زنی بعد ی ویرانۀ بزرگ در کله ات همینطور مانند ریسمان  سرنخ گم کرده که بجانش افتاده ای ببینی سرش کجاست و تهش کجا! یک جور بهم ریخته آه می کشی و می گویی پس زندگی چه!؟ همین است!؟

اینطور که نبود. با هزار آرزو داشتم هزار جان می کندم که یک جور دیگر بشود. یک جور دیگر می خواستم بشود. برای همان هم هرچه داشتم آوردم به میدان افتادم. حریفِ به میدان افتاده بودم و رفتم میدان طوری که انگار با پهلوان دورِ میدان شلنگ اندازان پیروزی ام را هورا می کشم. مواظب همه چیز بودم بجز اینکه خودم داشتم پاییده می شدم. شبه پهلوانی که پهلوان توخالی ای شده بودم و خودش هم نمی دانست.  وقتی بخود آمدم که هرچه بود سه تا دیوار بود و یک درِ بسته  که چهارچشمی پنجره اش را می پاییدم چه وقت باز می شود.

تازه ازادام کرده بودند. جوری مانند آدمهای غرق شدۀ غرق نشده را می ماندم که با جان کندن خودش را از آب یرون کشیده بود و پا روی خشکی گذاشته بود. بعد نمی توانست راه برود. جوری که انگار زمین هم همان زمین نبود. برایم همه چیز یک جور به دلم نمی نشست. هیچ چیز، دل به خواهیِ مرا برنمی انگیخت. هیچ جایی برای من همان جا نبود. همه چیز بهم ریخته بود. هرکسی را می دیدی انگار دیوانه شده بود. راه گم کرده گیج شده ها را می ماند. همینطور به یک نفر می گفتی بالای چشمت ابروست تووی صورتت می خواباند. همه شان حالتی داشتند که گیر بدهند. تیله را گم کرده دنبال گوله می گشتند. یک نفر به زمین فحش می داد یک نفر به اسمان ناسزا می گفت یک نفر به گردن بخت و اقبال می انداختً  همینطور برای هر کسی همه کس و همه چیز مقصر بود بجز خودش. هرکسی، خودش بی گناه بود و جز خودش همه گناهکار بودند. همه هم هرکسی حرف خودش را می زد. هیچ کس برای هیچ کسی جز خودش حقی قائل نبود. هرکسی هرچه که بود برای خودش می خواست. مرز برداشته شده بود. هیچ کس برای هیچ کس مرزی نمی شناخت فقط مرز خودش بود و دیگر هیچ. هیچی که هرجور به هر قیمت! دیگر از قانون جنگل هم فراتر شده بود.

سالهای سال برای خودم در زندان به چیزی که در آنجا رسم بود عادت کرده بودم. من هم کنار آمده بودم. به یکدیگر کمک می رساندیم. به داد یکدیگر می رسیدیم. هرچه داشتیم و نداشتیم با هم قسمت می کردیم. سر یک نفر بلایی می آمد همه به داد او می رسیدیم. همه با یکدیگر بودیم و با خودمان هم. همیشه حق با دیگری بود بجز من. " من " در آنجا پس از دیگری می آمد. من هم دیگر همانطور یاد گرفته بودم. برایم همانطور جا افتاده بود.

بچه ها همه رفته بودند. شهرم دیگر همان شهر نبود. مردم همه جور دیگری شده بودند. در شهر خودم گم بودم. غریب بودم. تنها بودم. رفتار و کارهایشان را می دیدم انگار هزار سال برگشته اند. یک جور که زور حق بیاورد یک جور که هرکه لوس تر باشد بازی اش بیشتر. آدمی را آدمیت لازم نبود.

مادرم پیر شده بود . چشمانش دیگر خوب نمی دید. عینکی داشت که کلفتی شیشه اش از اندازه ته استکان هم بیشتر بود. پدر مرده بود. برادران و خواهران هر کس یک جایی رفته بودند. خانه هم دیگر همان خانه نبود. صحرا پر از علف هرز شده بود. نه از جارو  زدن خبری بود نه  آن صحرای جارو شده ای که از عطر خاکش دل آدم تازه می شد.

وقتی به خانه آمده بودم مادرم روی ایوان نشسته بود. یک شانه چوبی با یک چهل تاس آب کنارش نشسته بود و در یک آینه کوچک نگاه می کرد. نمی دانم موهایش را شانه کرده بود یا نه مو هم که دیگر مو نبود دیگر آن  موی جوانی را نداشت. درست مانند یک مشت کاه یک مشت کنف یک مشت مو سفید و سیاه که گاه گاه در میانشان می توانستی رنگ حنا را ببینی. وقتی صدا زدم:

مادر

سرش را بطرف صدایم برگردانده بود ولی طوری که باور نکرده باشد یا جوری که صدای مرا در خیالش شنیده باشد داشت می گشت. نگاه کرد. بعد که دوباره صدا زدم

مادر. چه جوان شدی مادر. موهایت را اب و شان داری می کنی باز دلبری کنی

دیدم همینطور اشک از چشمانش می بارد. همینطور با بچه بچه بچه گفتن نشسته بود و دستش را بسوی من گرفته می خواست در آغوشم بگیرد. کنارش رفتم. بغلم کرد. خودش را به سینه ام چسباند و اشک ریزان مرا بو می کشید مادرم را بغل کردم  بغل کردم بو کشیدم آه کشیدم سرش را روی سینه ام ناز دادم یک بار بخود آمدم که از تمام گونه ام آب جاری بود.

بچه بچه تو هستی خودتی

خنده می کردم و هیچ نمی گفتم.

به من گفتند ترا کشته اند. برو پزشکی قانونی برو تازه آباد( گورستان معروف رشت) برو کمیته برو پورسینا حشمت ( بیمارستانهای رشت)...... وای دیگر من از دستشان اسیر و گم شده بودم بچه.

همینطور که داشت می گفت ناگهان یک جور خندید که از خنده اش ماتم برد.

بعد گفت

من برای تو سوم و چهلم هم گرفتم. هزار بار مردم زنده شدم بچه

وقتی گفتم خوب برویم سر خاک خودم طوری بغلم کرد و با خنده بو کشید مرا و با شادی می بوسیدم که انگار دنیارا دوباره برایش تازه کرده بودند.

بیچاره انگار منتظر من ایستاده بود. چیزی انگار او را نگه داشته بود چیزی که نمی گذاشت پر بکشد. چیزی که او را پیش می برد چیزی که باورش می داد که باید بایستد. هنوز جان نگرفته بودم که مرا گذاشت رفت. همینطور منتظرم ایستاده بود که بیایم بعد برود.

حالا دیگر سر جای او از دلتنگی نشستن کارم شده است. پس از پر کشیدن مادر بودن نبودن فرق نمی کرد. درست مثل گولۀ گِلی شده می ماندم که آن را به یک سرنخ بسته باشند تا آن وقت می چرخاندند من هم دور آن دایره وار چرخ می زدم ولی با پرکشیدن مادر انگار آن سر نخ را رها کرده بودند من یک جور پرتاب شده بودم که جای فرود آمدن را نه می فهمیدم نه می دانستم نه حس می کردم.

نه جایی به من کار می داند نه یک نفر جرات می کرد دور و بر من بیاید. کنار دیوار در خیابان چشمم افتاده بود به یک پیر مرد وا رفته. هم سن و سال من بود. مانند من جمع شده دنیا را روی شانه اش می کشید. هم او یار غار من شده بود. همدیگر را می شناختیم نمی شناختیم. از همیدیگر می دانستیم و نمی دانستیم. نه او می پرسید که هستیم چه هستیم چه نیستم نه من از او می پرسیدم چه بود چه هست که بود که هست برایم فرق هم نمی کرد. برای او هم فرق نمی کرد. همینطور کنار دیوار یک بار بخود آمده بودیم که یار غار هم شده بودیم.

یک روز کمیته ها به خیابان ریختند و همه را گرفتند. از گدا بگیر تا خیابان خواب. ما را هم گرفتند بردند. همینطور در یک اتاق تاریک کز کرده پاهایم را جمع کرده سر بر زانو گذاشته فکر می کردم که صدایم کردند. مرا بردند همینطور نه گرفته نه برداشته زیر چک و لگد گرفتند اینکه می خواسته ام خیابانخوابها وبیکاران را جمع کنم شر درست کنم.

همین دیگر مرا داغان کردند طوری که دیگر آزاد شدنی نیستم. تمام جانم داشت می شکست. نمی دانستم بهوش بودم یا اینکه داشتم می مردم همینطور سرم را زمین گذاشه بودم که از آن سر اتاق دیدم یک نفر بلند شد و کنار من آمد. مرا بغل کرد سرم را روی پایش گذاشت مالید. ارام ارام گفت

باز هم ترا آورده اند!؟

صدایش برایم اشنا بود. در میان همان بیهوشی با هوشی یادم آمد. همان که مرا می زد و درب و داغانم می کرد و باز جویی ام می کرد با من در زندان بود. من را می گویی! اول باورم نشد ولی بعد که آنقدر مهربانی کرد باورم شد که نه راستی راستی زندانی ست.

تو اینجا چه می کنی

مرا هم گرفته اند

چرا

همه چیز برگشته است

یعنی آن همه....

هیچ. برای سگ فقط وفا کردن مانده است تا صاحبش که باشد

دیگر از هوش داشتم می رفتم چشم سیاهی می رفت داشتم می مردم. با جان کندن نفس می کشیدم. یک جور که بغلم کرده باشد سر و صورتم را پاک می کرد قربان صدقه ام می رفت طوری که ترس برم داشت. چه شده است چه از جان من می خواهد. چرا اینطور مهربان شده است.

همینطور فکر و خیال می کردم که دیدم گریه می کند. خشکم زد. مانده بودم. دیدم می گوید:

تو نباید بمیری. تو باید بمانی. آن همه به تو بدی کردم بگذار یک جور..................

تازه دو زاری ام افتاده بود. برای خودش مرا می خواست. مرا بخاطر کارهایی که کرده بود می خواست. مرا می خواست که خودش را پاک کند. خودش را از آن همه گند و کثافتی که بود بیرون بکشد.

حالا که به اینجا رسیده ام نمی دانم چه کسی این را خواهد خواند هرکسی باشی هرکسی هستی بدان که در روزگار بهم ریخته ما خودمان را باختیم. قمار نکرده باختیم. کشتی نگرفته زمین خوردیم. میدان نرفته حریف داخل میدان بودیم. نه راه پس مانده بود نه راه پیش بجز همینجا که برایت بنویسم تو بخوانی.!

تمام نشده