یکی از وسوسه های تاسیانی در غربت همین است که زمزمه ای ناخودآگاه و بی
اختیار بر لبانت جا خوش می کند و وقتی بخود می آیی می بینی که ساعتها داری زمزمه
اش می کنی!! و همین وقت است که بخود نهیب می زنی: چی خانداندرم آخه( چه دارم می
خوانم)!!!؟؟؟ و این بلا می سر هم یکی از همین زمزمه های نابگاه است بی
آنکه بخواهم بقول ما گیلکها " من مرا قوربانانه!" هنرنمایی کنم. هر چه
هست با شما قسمت می کنم با مهر گیل آوایی
من عاشقه تی چشمه سیایم بلا می سر بی تو هاچینه خاکه هوایم بلا می سر
تی واستی کرا سرخوشمه سبزه بهاری هیستم جه تی شورم تی فدایم بلا می سر
شب وختی آیی جنگله گیسو بدایی باد من مسته تی او شور و صفایم بلا می سر
زیبایو لوندی تره بولبول خوانه آواز بیخود نی یه تی دس هاچینه موشته پلایم بلا می سر
می جانو جهانی تره می دیل کونه پرواز من سرخوشه تی جولو نیگایم بلا می سر
دریا تویی جنگل تویی می زندگی آتش عشقی بوخودا من تی فدایم بلا می سر
دونیا می شینه وختی بایی می کشه باناز آتش کرا بم سورخه طلایم بلامی سر
پاک ول ولا بوم بسکی تره خوانمه آواز دونیایا دوارست تره من ولوله کایم بلا می سر
فان در گیل آوایی چوتو مسته تی غزلزار دیوانه منم تی سپره هرتا بلایم بلا می سر
ترجمه فارسی
من عاشق ِ چشم سیاه تو ام عزیزم بی تو خاک ِ هوا هستم عزیزم
بخاطر تو سرخوش و سبز بهاریم از شبنم تو خیسم فدای تو ام عزیزم
وقتی شب جنگل گیسویت را باد می دهی من مست آن شور و صفای تو ام عزیزم
زیبا و لوندی، برای تو بلبل آواز می خواند بخاطر تو سبزم مثل بهارم عزیزم
جان و جهان منی برای تو دل پرواز می کند من سرخوش گونه و نگاه تو ام عزیزم
دریا تویی جنگل تویی آتش زندگی منی عشقی بخدا، من فدای تو ام عزیزم
دنیا از آن ِ من است وقتی در آغوشم بیایی با ناز آتش می شوم سرخ طلایم عزیزم
دیگر بازیگوشی شده ام که برایت آواز می خوانم تمام دنیا پیچیده که من برای تو اینگونه بازیگوشم عزیزم
نگاه کن چگونه گیل آوایی مست غزلزار تُست دیوانه منم سپر هر بلای تو ام عزیزم
.
گیل آوایی تورابو، جه ان همه آویران!
جاککو[1] بوبو
روزیگار، هاچینه سرچینایم!
فارسی:
دلم گرفته امروز، سکوت کرده بی صدا هستم
نمی دانم کجا هستم، جایم را گم کرده ام
از خانه راه می افتم، بیهوده می روم خیابان
نمی دانم برای چه می گردم، گم شدۀ هر جا هستم
چشمم کاملاً باز است، نگاه می کنم نمی بینم
چشم بسته ام چشمانِ باز، نگاه چشم بسته هستم
دلم آتش گرفته، شعلۀ آه هستم
اشک چشم چه شده که باز داغِ داغم
نه با یک نفر هستم نه یک نفر با من است
گم شدۀ غریبِ خاک خودم هستم، گم شدۀ آشنا هستم
رهوارِ ایستاده ام، ایستاده در گذرم
همۀ راهها را می دانم، راه گم کرده ام
دلم گرفت، چشمم خیس است
نمی دانم برای خودم آه می کشم یا آهِ مردم هستم
" دلم گرفته ای دوست" درست اشک وُ آه هستم
با خودم می گویم می شنوم همپای دلِ گرفته ام
[1]جاککو، وسیلۀ برنجکوبی بود(
شاید هنوز هم باشد) با این وسیله روی خوشه های خشکِ برنجِ می کوبیدند و از ضربه
های آن شلتوک برنج از ساقۀ برنج جدا می شد و بخشی از ساقۀ برنج زیر ضرباتِ همین
وسیله بصورتی نرم و له شده رها می شد.
این بخش از ساقۀ برنج را در زبان گیلکی سرچینا
می گویند!
دو ترانۀ قدیمی گیلکی با صدای استاد ناصر مسعودی را از برنامه های یک شاخه
گل شماره 122 و نیز گلهای صحرایی انتخاب کرده و با این ویدئو به دوستداران موسیقی
گیلکی پیشکش می کنم
عکسها تزیینی اند و در ارتباطِ موضوعیِ ترانه ها نیستند
خیلی دلم می خواست نام شاعر یا شاعران و آهنگساز( آهنگسازان) و نوازندگان
هنرمند را در این ویدئو می آوردم اما نتوانستم بیابم و شوربختانه در این ویدئو
نتوانستم بنویسم
از کسانی که نام شاعر، آهنگساز و نوازندگان را می دانند، خواهش می کنم در
بخش نظراتِ این ویدئو برای آگاهی همگان بنویسند
پیشاپیش سپاسگزارم
متن ترانه ها را تایپ کرده و همراه ویدئو در وبلاگ گیلکی خود برای
دوستداران آن منتشر می کنم
با مهر و پوزش از نارساییها
گیل آوایی
بیست و هفتم جون 2015- هلند
1
دیل واپسی نارم تا وخته بهاره
تا وقتِ بهار است دلواپسی ندارم
تی رختا دوکون باز بیشیم موقع کاره
لباست را بپوش موقع کار است باز
تو می تازه نیگاری می گوله بهاری
تو نگارِ تازه ام هستی، گلِ بهارم هستی تا کی تو می کناری می دیلو می قراری تا که تو کنارم هستی، قرارِ دلم هستی
[1]کاوَل وسیله ای تخته ای دراز
بطور یکی و نیم یا دو متر است که پس از شخم زدن شالیزار، روی شالیزار کشیده می
شود تا شالیزار برای نشاء کردن برنج صاف
شود.
[2]یاور به همسایه های شالیکار
گفته می شود که به کمک همسایه، بویژه زمانیکه کار شالیکاری عقب افتاده باشد، می
آید. این رسم در گیلان بویژه از دورهای تاریخ بوده و شاید باشد هنوز. به این کار
" یاور دیهی=کمک دادن " می گویند
2
نم نمه باران بوارسته دیشب دانه دانه
دیشب باران نم نم بارید دانه دانه
می گولناری واده بدا بو بایه امی خانه
گلنارِ من وعده داده بود خانه ما بیاید
های رایا فاندرستم ،چووما بدر دبستم
هی راه را نگاه کردم چشم به در دوختم
اینتیظاری بَکِشِم،آخَه گولنارا نیدم
انتظاری کشیدم، آخر گلنار را ندیدم
می چووم سیفیدا بوسته ، وارش می سر فو وسته تکه تکه دانه
واهیلی!
. من مرا فان دِرَم درجکه مئن می من، مرا شبا کشاشو خیالا اورشین کونیم تام بزه دیل بوشو ماری خاک آخ............. سله گوسکایانو شبه سمفونی!
تی تیانه چوم پیله زئن!
هان!
فارسی: سرگشتگی
. من دارم منِ من را می نگرم میان پنجره منِ من، مرا می نگرد شب را در آغوش گرفته خیال را در هم می ریزیم بی حرف دل رفته است به خاک مادری آه...... غورباغه های آبگیر سمفونی شب! چشمک زدنِ ستاره ها!
-منام تی مانستنم ده پئر! مورغه سینه کی هیچی اونه
کوتام مرا گیر نایه!
-بوشو جانه تی مار مرا وا بدن! تونام جه من بدتر!
همه جه همه بدتر! ده هی کس هیکسه رام نوکونه! رام بمرده داره! پاک هاتویا مانه کی
ایتا پیله غول باموبی هرچی آدمه دیلرامی یو صاف سادگه فه ورسته بی...... آخه ان ده
چی.............
خو
سرا تکان ده یو دیفاره راستا گیره شه کی ایتا کش فوروز بایه.بیچاره چکره هاچین
پرکسی.
مرداکه
دانه هاتو فاکش فاکش آبچینه خو تک بیگیفت خوره اروش کونان آ بکشه یو تامبزه دیفاره
کش نیشتان دوبو کی دوکاندار بیرون بامو داد بزه:
-اه....برا.........بوشو ایتا جا دیگه. ایا کی
نیشتنه جا نیه!
-تی پئره ایرثیه مگه!
-ترا گم بوشو ایتا جا دیگه بینیش! آدمه زبان ترا
حالی نیبه مگه! انهمه جا! لاب واستی هایا بینیشینی!
-آدمه زبان مرا خوبام حالی به. تی زبانه کی مرا
حالی نیبه! هرتا جا بینیشنم خاب هانا گیدی. کویا بینیشینم!؟ می شهره مئنام نتانم
بینیشینم! نیشتنه ره یام واستی ایجازه فاگیرم! می شهره می دیل خایه می شهره مئن
هرجا کی خایم بینیشینم. به توو چی!
-تی شهر!؟
-بله! می شهر!
یارو
ایتا پیچه قاقابوسته اونا فاندرست بوگفت:
-زبانه خوشه مرا ترا گم بوشو ایتا جا دیگه!
مرداکه
دانه دس تاوه دا خو آبچینه مئن خرتوخشاکه می یان گردستان دوبو ایچی بیرون باوره
اودوشه یارو خیال اوساده کی اون کرا چاقو ماقو دونبال گردستان دره. هاتو نه بیگیفت
نه اوساد اونا دسا بیگفته اونا جه زمین راستا کودان دوبو کی مرداکه دانه داد بزه:
-تی دسا فاکش خجالت بکش! تی پئره سلامالم! ترا کی
کار نارم ایا ایتا پیچه نیشتان درم می نفس بوجور بایه.
-ویری ویری جه ایا بوشو ده اطرفان تی سرعلامه پیدا
نبه کی بازین هرچی بیده یی.....
مرداکه
داد زئن دوبو کی اونه گولی بیگیفت. هاتو خو دسا جه یارو موشت بیرون آوردان دوبو کی
ایتا مرداکه دیگه باله کا اونه دوش جه را فاره سه یو به سا اوشانا فاندرسته پسی
بوگفت:
-تو ده تی دوما جا بدن مشته خانم. بوشو بدا باد
بایه! تو ده چی گی! بوشو بوشو بیدینم....
مشته
خانمه دانه جولوتر بوشویو مرداکه دسا جه
اون چنگ بیرون باوره. مرداکه باله کایا بنا بیجیر. جیوانه ره که دانه هاتو جابا خو
کوله سر جابجا بوکوده اوشانا فاندرستان دوبو ایدفایی جه اوسره خیابان ایتا شندره
دوکوده مردای ده بودو بامو هاتو فارسه فان
رسه داد بزه:
-او بیچارا ولا کون اونه ازار پوتارام نرسه چره
اونا اوتو چنگ تاوه دا داری.....
یارو
چوم خیاله خون بیگیفته بی مرداکا کی خو
آبچینا چنگ بیگیفته تا جه خو دس جان تان وده، فچه مسته ناله کودی، فاکش فاکش هاتو
اونا ایجور کی دوسکول بزنه جه دیفاره کش دورا کودان دوبو. ایتا مرداکه دانه کی
چارچرخه مرا شون دوبو به سا. چارچرخا خیابانه دیمه بنا بامو اوشونه مئن تا بایه
ایچی بگه ایتا ماشین به سایو سه نفر پیادا بو. لیباسه شمری دوکوده دسه مرا اوشانی
کی جیمابوسته بید کنار زئنی مرا بوگفت:
-چه خبره اینجا برید کنار بینم یاللا برید
کنار.......
هالا
اونه حرف تومانا نوبوسته گورزالی جه راه
فاره سه اونه مرا علی پاپوز گیره، تقی واشک، حوسین خاش والیس، حسن پاپروس، غولام
چانکش مامد چاچولباز هاتو گورزالی مرا شوخی کودنو فوش دان فاره سده ایجور که
دیپیچه واورسه ییدی:
-چی بوبو...
-کی گه....
-نه هاچین واکفته بیچارا.....
-اون کی......
-انه داهانا............
-مرا وِلا کون......
شمری
لیباس دوکوده خو سرا راستا کوده بیده هر چی پیندروپارا خیاله جیما کودیدی. اونه
همکاره دانه اونا ایشاره بزه:
-ویشتایی جا مرداکه مردان دره هیکس جوم نوخوره اونه
داد فارسه، بازین هاتو کی جیمابوستیم ایتا لشکر فاره سه......
-اشان هاتو فاندرید اکه امی جان دکفید.
ایتا
صدا بامو کی:
-کی!!!!؟؟؟ اشانه.....................!
گورزالی
تا ایچی بگه، حوسین خاش والیس بوگفت:
-خوبیت ناره گورزالی تی خونا کثیفا نوکون......
سروصدا
هاتو ویشترو ویشترا بون دوبو.
هاتو
ان بوگو اون واورس ان داد بزن او فوش بدن آیتا بگو اویتا بوگو، دوکانداره دانه
بیچاره مرداکه دسا ولاکود. مامد چاچولباز مرداکه دسا بیگیفت کی جه دیفاره کش
ویریزه خو پا سر به سه.....
ره
که دانه جابه اونه کول، پاک مردومه مئن والای خوردی. مشته خانم مرداکا پاک کشاشو
کول به کول همه تانه وسط ایسابو. گورزالی آبه دونبال همه تانا یاقا گیفتی.
تا
تی چوم کار کودی مردوم جیمابوسته بید. خیاله کی سیل را دکفتان دیبی.
