۱۳۹۹ آذر ۱۰, دوشنبه

گیلداستان: ارسو - گیل آوایی

گیلداستان: ارسو/ آدینه ۱ فروردین ۱۳۹۳ - ۲۱ مارس ۲۰۱۴


کویتا کرانه جا دوارستی

کی هی تا تی نشانا ناشتی تا هاسا

چی هاچین

تی رافا

چومه ارسو بیشماردمه

سالانه سال

قاق!

تازه فرهنگا دیپیچستان  دوبوم کی می چوم دکفته ایتا ناز بایه مره یا بیدم کی ماشینه شیشه جا مرا فاندرستان دوبو، هالا فرهنگه نرده یانا دن وارسته بوم کی او ماشینه جا ایتا پیله مردای هاچین من مرا قوربان بامو بیجر مره دس تکان بدا. ایتا پیچه آ طرف او طرفا فاندرستم بیدم هیشکی جغیرز من نه سا، هاتو ایجور کی منام واورسم می مرایی، اونه دس علامه بدام، مره لبخند بزه یو خو سرا تکان بدا:

- بله بله باشمام

- با من؟

- بله

- بفرمایین

- اهلِ اینجایین

- بله. اینجا شهر منه

- شهر شماس

- بله شهر منه. اینجا بدنیا اومدم

- به به چه خوب. پس این شهر رو خوب بلدید

- بله فرمایشی داشتین

- ها..... شما باغ سمیعی میدونین کجاست

- بله. همیشه اونجا درس می خونم

- مگه مدرسه اس؟

- آه....نه....  اینجا بیشتر بچه ها توو باغا میرن درس می خونن.

- اینجا که همه اش بارونه

- اصلن اینطور نیست. چهارفصل کامل رو داریم. اگه بارون هم باشه بارونش هم مثله شهرمونه. مثه مردمه مونه. خونه هامون هم دامنه هاش جوری هست که هم آفتاب هم بارون میتونید زیرش پناه بگرید حالا چه درس خوندن باشه چه تماشا واستادن نه باران خیس می کنه نه آفتاب می سوزونه!

ایتا ده لبخند بزه یو واورسه:

-  اینجا مدرسه ها چطورن؟

- عالی

- یعنی چی عالی؟

- خوب ما بهترین دبیرا رو داریم همه شون.....

وناشته می حرف تومانا به، واورسه:

- بهترین دبیرستان اینجا کجاست؟

ایتا پیچه بفکرا شوم کویتایا بگم! مرا می دبیرستان یاد بامو. می دبیران آذرهوشنگ، صیانتی، مانی، اقتصادی، .....می ناظم خورده ای کی رشته مئن دو-ومی ناشتی. هاتو کی فکرا دوبوم بوگفتم:

- واسه من بهترین دبیرستان امیرکبیره ولی خوب دبیرستان شاهپور هست ممد رضا شاه هست و...

ماشینه جا دختره ایچی بوگفت نفامستمه  چی بوگفته. نانم چره می دیل خاستی آ مرداکه جا، هون باموبی می مرا بوگو بیشتاو بوکودی بی. ولی  مرداکه دانه واورسه:

- پسرونه ان یا دخترونه؟

- اینایی که گفتم پسرونه ان!

- پس دخترونه کدوماشون خوبن؟

ایتا پیچه  آ طرف اوطرفا فاندرستم کی یانی فکر کودان درم! بازین بوگفتم:

- دخترونه رو راستش نمی دونم ولی فکر می کنم فروغ، شاهدخت.............. بهتریناشون باشن.

مرداکه تا بایه ایچی بگه، دختره بولند داد بزه:

- چقدر لهجه ات قشنگه همه رشتی ها اینجوری فارسی حرف می زنن؟

ایجور لیسکه  خنده بوکوده کی مرا جه اونه خنده خیلی خوش بامو. بوگفتم:

- ما گیلکها مثه مردمِ هرجای دیگه ای لهجه خودمونو داریم. ولی سعی می کنیم با غریبه ها طوری برخورد کنیم که اینجا احساسه غریبی نکنن! البته تا وقتی که پاشونو از گلیمشون بیرون نذارن! هیچ جا واسه من گیلان نمیشه! پامو از رشت بیرون بذارم، احساس غریبی می کنیم. هرکی از هرجا اومد، فرهنگِ گیلان رو گرفت گیلک شد.

زناکه کی خیلی چوسان فیسان بوکوده عاینک دودی بزه بو من مرا قوربانانه مانستن گاگلف امی طرفا فاندرستی. تا می حرفا بیشتاوسته، بوگفته:

- وا........ چه حرفا!!

مرداکه دانه بفامسته کی مرا خوش نامو داره حرفا عوضا کوده واورسه:

- خوب حالا چطور می تونم برم باغ سمیعی؟

بوگفتم:

- همین میدون رو دور می زنید. اون خیابونو راست میرید جلو می رسید به یه میدون که اسمش پل عراقه سرِ میدون بپیچید دست راست از پل که رد شدید اولین کوچه دست راست میره باغ سمیعی. یه طرف کوچه دبیرستان ممد رضا شاس یه طرفش هم کنسولگری شوروی یه. خیلی راحته.

مرداکه تشکر بوکوده یو می مرا دس فادا بوشو، ماشینه جا دختره ایجور لبخنده مرا خو سرا تکان بدا یو لبه مرا ایجور کی بگه بای بای! هاچین می دیلا پاک بکنده ببرده خو مرا!

مرا دینی!؟ هاتو خوشکه چوبه مانستن به سام اونا خوش خوشانی فاندرستم. ماشین میدانا دور بزه یو شاپوره فان رسه بو کی جه می نیگا بیرون بوشو.

مره واهیلا بو آدمانه مانستن را دکفتم بشم خیابان کی می ریفقه مرا قرار داشتیم تا غروب خیابان قدم بزنیمو بازین بیشیم رادیو سیتی سینما. آل پاچینو فیلما داشتی کی موسیو بازام آمی ره بیلیط کنار بنابو.

نفامستمه چوتو بوگذشته چوتو شب بوبوسته چو تو می رختخابه مئن هیزارتا خیالا پرا دابوم. هاتو کی می کوچی دفتره مئن می هو روزه بوگذشتانا نیویشتان دوبوم می دیل کی کی ناشتی روزا بوستی بی بوشوبیم باغ سمیعی. جومایام کی ده نه درس داشتیم نه مدرسه.

ایوانه سر می مار هاتو وله زاااااااااااالین تومانا بوسته نوبوسته می لاهافا فاکشه. من دو واره لاهافا می رو فاکشم، اون لاهافا جه می سر فاکشه یی گفتی:

- ویری زای ویری ترا دئرا به....

من لاهافا دو واره می سر فاکشه ییم می مارا محل نناییم. اون فاکش من فاکش خولاصه جه رو بوشوم. ویریشتم رختخابه مئن بینشیتم بوگفتم:

- آخه مار! جومایان مرده یانام آزادد بازین مره جوما چی دئرا به!!!

- آو زای! مگه نخای بیشی تی پئرا کومک بوکونی!؟

- چی کومک مار؟

تا می مار ایچی بگه بوگفتم:

- من ایمرو ایتا عالمه درس دارم. شنبه ایمتحان دارمه مار!

- ایمتحان!؟  الان چی وخته ایمتحانه! ویری ویری خر خودتی!

- بوخودا ایمتحان دارمه مار! اگه نومره بد فاگیرم تی گردنا!!!! بازین نیگی چمچینو پرچین!

- آخه چی ایمتحان زای!

- هاتو خالی ایمتحان داریم تا راستی راستی ایمتحانه ره آمادا بیم!

آی زای جان! ترا پیللا کودم بازین ترا نشناسم!؟ همیشک راستا بوگو! هرکه گول بزنی تی مارا نتانی گول بزنی! ایتا شکم درد داری کی ایمتحانا بانه بوکودی.

خاستیم می مارا کشا گیرم ایجور اونه دیلا بدست بارم کی مرا وا بده! بیدم خو خندا جیگیفته ایجور کی بزور خورا بداره مرا فاندرست. هیچی نوگفته. هاتو کی نماز پمازه تشکیلاتا اوچه بو چایی مایی ناهاندوبو ویرشتم بوشوم می دیمپرا بوشوستم.

خورشید ایجور آلوچه داره شاخانه مئن دتاوستی کی ایاز بوخوده داره ولگان هاچین موشته موشته آتشه مانستن آدمه چوم برق زه یی. خروس کلای را به را اویی کودی. دوزه پیچا دیفاره کش آفتاب بتابه مئن خورا موشته بوکوده هفتا پادشایا خیاله خاب دئن دوبو. هاتو کی چیچینی آمویی اونه دمه چک، خو چوما نیمیزگیره وازا کودی یو دَوَستی. پاچه مرغی کی هاتو دانه اوچینه وخت اونه دمه چک بوشوبی پاک کفتی زمینه سر خوسخوس بو. ماره دسه جا همیشک دانه اوچه یی.

همساده خانه لیشه صدا یک روند آمویی ایجور کی خیاله ویشتایی زالاش باوردیبی. همساده شیراودوشی وخت

بوگذشته بو.  اونه رادیو جا صوبه آهنگ آمویی:  دالام دالام دام، دالام دالام دام، داله داله دام دام، دالام دالام دام دام، داله لام دالام دالام لام لام داله لام، دالام دالام دام دام......[1]

می چومه جولو هاتو نازبایه مره چوم آمویی. اونه جا خلاصی ناشتیم. ایجور کی هر کاری کودیم بازام اونا ده ییم کی جه ماشینه مئن مرا فاندرستی یو می مرا بای بای کودی. کی کی ناشتیم بشم سمیعی باغ.

می مارام همیشک ایتا عالمه خانه کار داشتی هر تایام کی اونه قد فان رسه یی مرا دوخادی. تازه اگه فقط خانه کار بوبوستی بی خوب بو! اونه پینیک پاره کارانه وخت همیشک واستی اونه سوزنا نخ جوکودیبیم! از وختی یام کی عاینک بزه بو من ایتا پیچه جه سوزن نخ جوکودن جیویشته بوم ناویره ایمروزام واستی می ماره دمه چک به سابیم.

لیباس دوکوده جه ایوان باموم بیجیر بودو بودو بوشوم موستراح. هالا در دوسته دنوسته بیدم می مار درا واکوده اخمه مرا بوگفته:

- آخه ترکمه! سرپا دیمیزی نانی تی کار جور نایه!

مره مره غور بزه مه: سرزده وارد نشوید، کی موستراح آدم هست، به وخته داخل شدن، آهام آهام لازیم است!!!

خولاصه باموم بیرون بوگفتم:

- کاری کی دیمیشتنه مرا جور نایه چی بختر که جور نایه! تونام  هاچین هاجور چیزانه مرا خایی مرا

گوز بجیبا کونی مار! وا بدن! ده پیللا بوستمه نتانی اجور گوزه گبانه مرا، مرا بترسانی.

دانستیم کی هاسایه بگه پارساله چیچینی ایمساله چیچینه گه جینجیریجیس! هاتو تا بایه بگه پیشدستی بوکودم بوگفتم:

آها پارساله چیچینی ایمساله چیچینه گه جینجیریجیس!

خنده بوکود،هیچی نوگفت. هاتو فاندرستی کی  بازام من کونامجان کونامجان کودان درم کی جه خانه بوگروزم. بوشوم می کیتابانه مئن ایتا چاپاقه پیله دانه کیتابا اوسادم. ایجور می دس بیگیفتم کی می مار بتانه بیدینه.

کتاب بدس دمپایی دوکوده ده فرار جه خانه بزم بیرون. می مار هرچی دوخاده نیشتاوسته بنام. را دکفتم بشم سمیعی باغ.

جه خانه بزم بیرون. روبارکنارا بیگیفتم بوشوم. روباره کوله سر آبه اوطرف دارانه جیر بارام درس خاندان دوبو. مرا بیده دس تکان بدا کی بشم اونه ویرجا. نوشوم ولی ایجور دس تکان بدام که وا بشم کار دارم.  بارامام ایتا کوره که مرا اویا پیچا لاس زه یی. گاگلف فیزیک ریاضی اینگلیسی یا می مرا یاد گیفتی. هرچی یام اونه ره گفتیم بازام " نرود میخ اهنین برسنگ" داستان بو. توربا مانستی ولی تا تی دیل بخاستی بی دختربازی کودی. بیچاره اونه پئرو مار! اونا اوسه کودیبید رشت درس بخانه ده نانستیدی که هاچین ژیگول بازه دره. ایروز منو بارام باغه مئن همدیگه مرا درس خاندان دیبیم. او روز من نامو پسی خوره ماتم بیگیفته بو سوته آدامه مانستن قورصه داشتی. اونه دایی بمرده بو. اونام هاچین ایتا دونیا قورصه مرا داره جیری نیشته بو ونگ زه یی. بازین هو دختره کی بارام اونه مرا پیچا لاس زه یی بامو بو اونه ویرجا بیده بو کی بارام گریا دره. هاتو نه بنا نه اوساده اونا دیلداری دایی کی هالا تی درسا بخان من هی کس مرا جغیرز تو عروسی نوکونمه. گریه نوکون دانم مرا دوس داری. هاتو اونه مرا ایشکم ونگ بزه  تا کی دختره مار جه اوشونه خانه کی تا روبار کنار زیاد دور نوبو داد بزه دخترا دوخاده. دختره بوشو پسی من فاره سه بوم بارام هم گریه کودی هم خنده. من بمانسته بوم کی چه بوبوسته داره مگه به آدم هم گریه بوکونه هم خنده. تا اینکی مره بوگوفته چی بوبوسته! خودش خو دایی ره گریه کودی دختره فکر کودی کی بارام اونا دوس داره هانه واستی اونه ره گریا دره! دختره بوشوپسی بارام هاتو گریه خندا دوبو تا کی من فاره سه بوم!

دوروغ چره! می حاواس اصلن بارامه ویرجا ننابو. هرچی می کله مئن دوبو ان بو کی سیمعی باغ فارسم. باراما وا بدا روبارکنارا بیگیفته بوشوم. اکه فاره سه بوم سیمعی باغ مرا حالی نوبوسته. وختی جه فیکرو خیال بیرون باموبوم کی کنسولگری شوروی دیفاره ور واشانه سر شون دوبوم. دور دوره شر ایتا پلت دار ناهابو کی همیشک هونه جیر درس خاندیم. هالا پلتدارا فان رسه، ایتا خانه ناهابو کی اونه دورتادور، دارو درخت دوبو هر ایتا جه خانه لوجانه دوارسته گرده کله بوبوسته سایه کودی. خانه تلار رو به هو پلت دار بو کی درس خاندیمی.

هاتو می کیتاب می دس، دمپایی مرا واشانه سر شون دوبوم کی هیسته واش جه ایاز می پایو دمپایی یا هیستا کوده بو. دمپایی، های می پا جا لیسکا خوردی نتانستیم را بشم. دمپایا بکندمه پابرانده بوشوم تا فاره سم پلت داره جیر.

می کیتابا واکودم ایتا پیچه ورق بزم که جه کویه شورو بوکونم به خاندن ولی مگه تانستیم می حاواسا جیما کونم!؟ هرتا کلمه یا خاندیم ایتا چوم تاوه داییم خانه تلاره جورا بیدینم که ناز بایه مره اویا ایسا یا نه ! بامو داره یا نه! هاتو مره مره چوم اینتظاری مرا خیال پرا داییم اصلن نتانستیم درس بخانم.

ایدفایی بیدم تلاره سر هو زنای کی چوسان فیسان بوکوده بو بامو تلاره سوتونا بیگیفته دارانا فاندرست. هاتو دوزه پیچایی فاندرستان دوبوم بیدینم نازبایه مره یام آیه یا نه بیدم نه ! اونه سرعلامه پیدا نی یه.

مره هاتو پلت داره جیر بینیشتم می کیتابا وازا کوده بنام می پا سر مره بزم به درس خاندن. دوزه پیچایی فاندرستیم ولی بیدم که هو زناکام ده تلاره سر نه سا.

دارانه سر چیچینن هاتو آمویید نیشتید شویید. کشکرت گاگلف داره لچه سر ایتا پیچه نیشتی دوم تکان دایی یو پر زه یی شویی. دارانه خال ایتا تکان نوخوردی. هوایا باد دینبو. ایجور گرما بوسته بو کی هاتو نیشته بُو یو هیچی نوکودنه مرایام بازام آدم چفه عرق بوستی. می شلواره پرا تا می زانو باوردم بوجور. پیرانا بکندم ریکابی مرا بینیشتم. کیتابا ورق بزم. می دفتره می یان شورو بوکودم به نیویشتن. نانستیم چی نیویشتیمی. ولی هاتو می سرا گرما کودم ایدفایی بیدم گومار مئن ایتا ایجگره می گوش بامو. ویریشتم ایجگره دوما بیگیفتم. هو خانه دور ایتا گوماره جا صدا آمویی. هاتو دمپایی دوکوده دونکوده ده بودو بوشم تا گوماره ور. ایدفایی بیدم ناز بایه مره ایتا تره پایه بیگیفت خودس های زنه واشانه مئن ایجگره داد زنه. اونا فارسم بوگفتم:

- چی شده؟

- مار مار ببین چی گنده اس!

واشانه مئن بیدم ایتا کره روف بیچاره خوره آرام ارام فاکش فاکش شون دره. بوگفتم:

- ا............این یه کره روف هست. کره روف! این که ترس نداره اصلن نیش نمی زنه. تازه بعضی وقتها هم می خونه!

نازبایه مره ایتا پیچه مرا فاندرست بوگفت:

- چی گفتی کره..... چی چی !؟

- کره روف! کره مار هم بهش می گیم. این حیوان تووی گیلان هست. بیشتر تووی باغها پیداش میشه.

- اسم فارسیش چیه؟

- نمی دونم. ما بهش میگیم کره روف.

- من می ترسم.

- خوب چیکارش داری!؟ اگه می ترسی برو یه جای دیگه این حیوان بیچاره مثه همۀ ما حق داره اینجا بمونه!

- من که کاریش ندارم فقط می ترسم...

- خوب بترس ولی چرا چوب گرفتی دستت اگه کاری نداری!

- همینطوری از ترس گرفتم دستم.

- یه کم کنار بمون تا من اونو دور کونم که نترسی!

- تو نمی ترسی!؟

- نه که نمی ترسم این حیوان بی آزاره!

آرام آرامه کره روفا فورادم بشه گوماره مئن آویرا به. بازین اونه دسا بیگیفتم اونا فاکشم کنار. مرا ایپچه فاندرست. اونه چومان برق زه یی. ایجور اونه دیمپر سورخا بوسته بو کی مرا قاقا کوده. ایدفایی او زناکه چوسان فیسانی جه تلار داد بزه:

- اینقدر ورجه وورجه نکن دختر! بدو بیا با بابا میخوایم بریم بیرون. زودباش معطل نکن.

نازبایه مره مرا ایپچه فاندیرست. ایتا لبخند بزه یو ده بودو بوشو. من هاتو به سام اونا فاندرستم تا کی خانه مئن ده آویرا بوسته.

واگردستم. باموم داره جیر. دو واره می کیتابا بیگیفتم بخانم. هالا ایتا ورق نزه بیدم اوشونه ماشین را دکفته. بفاستم کی نازبایه مره بوشو داره گردش. اوشونه بوشو پسی منام می کیتاب پیتابا جیما کودم بوشوم بخانه. درس بی درس. کی تانستی درس بخانه.

او شب تا صوب مرا خاب نبرده هاتو هیزارتا نقشه بکشم فرداره. آجور وختانام آدمه خیال به هاچین ایتا کارتنی دونیا. همه چی شا، همه چی یام به. همه چی شا کودن. شب نقشه کشئن نا ولی شب کی تومانا به روز آیه، داستان فرق کونه. اونهمه بیداری یو نقشه کشه نو خیال پرا دان به هاچین خالی آب.

صوب زود بوشوم مدرسه. دیفاره کش تا مدرسه وازا به می درسا دوره بوکودم. هاتو ایتا خاندیم ایتا خیال کودیم. تا مدرسه واوسته یو راه دکفتم بشم مدرسه دورون کی هاتو فارسه فانرسه می ناظم خورده  ای مرا دوخاده:

- ا.....ولوَله! پنجشنبه بعد از ظهر چرا غایب بودی؟

- من!؟

- نه خیر بابای تو!

- مگه شوما نگفتید آقای آذرهوشنگ نمیاد! برید خونه! خاب من هم رفتم دیگه!

- آقای آذر هوشنگ صبح کلاسش بود ولی بعد از ظهر که شیمی داشتید!

- من که گفتم شوما اصلن ایجازه نمی دید آدم حرفشو بزنه! تا خواستم بگم بعدازظهر شوما... گفتید برو زیاد چانه نزن ترکمه!  بعد هم که آقای نقشپور صداتون کرد رفتید! خاب من چیکار می کردم!؟ منام رفتم دیگه!

 

خورده ای  یام کی همیشک ایتا خطکش خودس داشتی هاجور وختانه ره. دس درازا کود تا خطکشه مرا ایتا بزنه، من ده بودو بوشوم کلاس.

کلاسه آخری نیمکت نیشته بوم کی می ریفق ایتا ایشاره بوکوده:

- بیشیم!؟

می سرا تکان بدام بیشیم. می ریفق ایدفایی بیگیفته خو شکما خو قیافه ایجور بوکوده کی هسایا کی اونه چارچرخ هاوا ببه. مالم بیچاره بترسه هاسه بیمیره. اونه رنگ بوبوسته دیفاره گچ. دیلنیگرانی مرا واورسه:

- چی شده پسر!؟

- شکمم آقا!  شکمم درد می کنه!

- چرا!؟

- از دیشب شکم روش دارم بوخودا نمی دونم چی شده!

- چی خوردی؟

- شام!

- میدونم شام ولی چی غذایی خوردی؟

- خاب مثله همیشه غذا خوردم.....

- بازین شوروع بوکوده داد زئن آی بمردم وای بمردم....

می دسا راستا کودم واورسم:

- آقا ایجازه بدید من ببرمش خانه شاید اونو ببرند دوکتور.

مالم ایتا پیچه فاندرست بیده چاره ناره بوگفت:

- پاشو ببرش ولی از ناظم هم ایجازه بیگیر

هاتو ناظمه ایسم بامو می ریفقه داد بوشو آسمان:

- وای بمردم وای بمردم می شکم می شکم.....

مالم بیچاره ایتا پیچه قاقا بوسته. کلاس لاف دکفته. بوشوم می ریفقه ویرجا ولی مرا فاندیرست. مرا ایجور خنده بیگیفته بو کی کم ده بمانسته بو کوکو واگرده شیشیندازا به. مالم داد بزه:

- ره پاشو دیگه! چرا نشستی!؟

منام دوبالا بجسته ویریشتم کیتاب پیتابا جیما کودم بوشوم می ریفقه دسه بیگیفتم جه کلاس باموییم بیرون.

دانستیم کی ناظم هاسا یه کی جه دفتر بایه بیرون. هانه واستی بوشوییم آموسا ویرجا بوگفتیم واستی بیشیم دوکتور صارا دروازا وازا کونه.

جه زمین والیبال بوگذشتیم آبخوری دم، آ موسا آمه را بیده بامو بوگفته:

- چیسه! چی شمه را فوتورکسه!

- آموسا دروازا وازا کون زود زود هاسا دکفه  تی گردن بازین واستی جیواب بدی!

بیچاره دروازا وازا کوده امانام بوشوییم بیرون. آموسا هاتو دروازا دوسته دن وسته، امان ده بودو!!! ایجور کی فشنگ جه توفنگه لوله در بوشوبی! روباره پوردا کی ایجور سد بو، دوارستیم روباره کنارا بوشوییم

سورخه بنده یو بازین ده آمی موشتا گاب نوخوردی!

بوگفتم:

- خاب مدرسه جا جیویشتیم! من بوشوم سمیعی باغ!

- چی!؟

- سمیعی باغ!

- کوسخولا بویی مگه!؟

- چره کوسخول! خاب خایم بشم سمیعی باغ می نازبایه مره یا بیدینم

- اویا کی لل پر نزنی بازین تی نازبایه مره اویا چی کودان دره! بوخودا کوسخولا بویی!

- نه ری! واستی بشم! هاچین جه مدرسه تی مرا فرار نوکودم!

- وا بدن بشیم سینما.

- نه سینما پینما باز نی یم واستی بشم سمیعی باغ.

- خاب منام آیم.

- خاب بی یه. تونام بی یه ولی......

- دانم تی ناز بایه مره اگه بامو من وا بشم باد بایه! خوبه!؟

- هالا بیشیم بازین ایتا خاکا تی سر دوکونم.

- خودته سر دوکون!

- نه تی سر وا دوکودن چونکی من اویا کار دارم تو چیکار داری؟

خنده بوکودیم هاتو بوشوییم. فاره سه ییم امی خانه. می ریفق کوچه سر پلکانه سر بینیشته . من بوشوم خانه. می ماره چوم تا دکفته مرا واورسه:

- ا..........چره زود بامویی بازام مالم ناشتیدی!

- داشتیمی.

- پس چره بامویی بخانه؟

- مالمان جلسه داشتیدی.

- جلسه؟

- آها.

- چی جلسه!؟

- من چه دانم! امی کلاسا تاتیلا کودد.

- فقط شیمی کلاسا؟

- آها

- ها روزان واستی بایم مدرسه مگه به جلسا تاوه دد درسه وخت! خاب تانده کلاسان کی تاتیلا بود، جلسه بند! واستی بایم خورده ای یا بیدینم چره شیمی...............

- مار من کی زای نی یم! ان دبیرستانه! دبستان نی یه کی!!!!

- ده بدتر!

- بدتر ناره. امی دبیران خودشان برنامه نهده امی ره عقب دنکفیمی هاچین مدرسه امونا وا بدن مگه زاکمه!!! تو بایی مدرسه زاکان مرا مسخره کونه ده گده مامانه پسرم!!!

می مار ایتا پیچه بفکرا شو. هیچی نوگفت. ایتا کیتاب بزم می زیربغل. ایتا تیکه پیره بو اوسادم دو تا پامودور. راه دکفتم جه  خانه باموم بیرون.

وختی سمیعی باغ فاره سه ییم، داره سایه دیمه جه خودِ دار پیله تر بو. چیچینن شکم سیرابو میتینگ دان دیبید. چیچی لاسان  گاگلف جه آ واش به او واش پر کشه ییدی. خوشکه واشان ایچه که وارشه ناجا داشتیدی. گوماران ایازه رافا خمیازه کشه یید. آفتاب خو زورا دباخته شوندوبو کویانه پوشت پستایی بوکوده  شوالانه اوسانه دوواره بایه واتابه. غوروب خو پایا نایی آفتابه پاماله سر، جه دور یاواش یاواش آمون دوبو. داره جیر بینیشتم. کیتابانا بنام می کش. چیچیننا فاندرستان دوبوم که جه دور نازبایه مره نازه مرا آمون دوبو. می ریفقا فاندرستم بیدم  پاک آ دونیا نه سا. آرامه بوگفتم:

- اِ............بوشو بدا باد بایه! نازبایه مره آمون دره.....بوشو.......

- کو...کو....کوووو!؟

- بوشو بازین شاید ایروز تونام آشنا بیبی سه نفری بیشیم بگردیم. اسا بوشو بدا منام می کارابوکونم.

می ریفق ایتا کولاکت بیگیفته خودس را دکفت بوشو دور دوره شر گوماران پوشت ده اونه سرعلامه پیدا نوبو. نازبایه مره فان رسه ایتا نگاه بوکوده  کی خیاله دونیایا مرا فادادده. ویریشتم بوشوم اونه سمت. همدیگه مرا را بوشوییمو گب بزه ییم. گاگلف اونه مویانا باد رقصا دایی می دیمپره جولو آوردی اونه عطره مرا مستا بوییم. جه درس بیگیر تا مدرسه جه خانه بیگیر تا امی فرار کی باموییم سمیعی باغ.

ده اوروزه پسی می دونیا بوبو سمیعی باغ. شبو روز ناشتیمی. می دیل هاچین نازبایه مره ره پرپر زه یی.

می مار گاگلف مرا فاندرستی خو سرا تکان دایی دیلناگیرانی مرا خوره خوره ایچی گفتی کی نفامستیم چی گفتی ولی دانستیم کی ایچی حس بوکوده داره. تا اینکی می مارا بوگفتم کی دیل دباخته دارم. تا می ماره گوش بامو کی دیل دباخته دارم هاچین رُو بامو. فکرا شو. دیلناگیرانتر مرا فاندرست. بوگفته:

- آخه زای جان عشقو عاشقی خوبه ولی خالی عشق کی تی زندگه را نبره! تی درسا بخان عاشقی یام بوکون. چی خوبه آدم عاشق ببه ولی.......

- او وختان کی می پئره مرا خوشخوشانی شمره شوییدی جه آدمو عالم سیوابوسته دیلبری کودیدی، درسه فکرام دیبید! اصلن شمه ره اجور چیزان هالی بو!؟

می مار ایتا آه بکشه یو بوگفته:

- نه زای جان! هالی نوبو! هیکسه خطام نخاندیمی ولی دردبکشه طبیبه! هانه واستی ترا گم کی .....

- خاب منام هوتو ده مار! خیلی انا دوس دارم! نانی چقدر خوشکیله هاچین ایتا دونیا.....

- خوبه خوبه دانم چی گی! شیش ما دیگه بی یه می مرا حرف بزن بازین بیدینم چی گی! هر کاری کونی تی درسا بخان........

- می درسام خانم مار! درس کاری ناره کی!

می مار خنده  مرا بوشو خو کاره دوما بیگیفت. مرا دوز دوزیکی فاندرستی و خو سرا تکان دایی. جه آ روز پسی همیشک می مار مرا پاستی کی چوتویم! جه می لیباس دوکودن بیگیر تا موشانه کودن! خو نیگا مرا ایجور نازدایی یو ایجور دیلناگیران بو.

شبان می کار بوبو بو بینیشینمو خیالا پرا دم. بینویسم پاکا کونم. شبانه نقشه کشئن بو یو روزان دس جه پا کوتاتر هی تا نقشه دوما نیگیفتن!

ایروز سمیعی باغ هو داره جیری نیشته بوم کی نازبایه مره بامو می ور بینشیت. خو سرا بنا می شانه سر. اوروزو هیتا روزه مانستن نوبو. ایجور آویرا بوستانا مانستی. هرچی یام واورسه ییم چی بوبوسته هیچی نوگفتی یو آ کشه یی. نازبایه مره مویانا ناز داییمو گاگلف خوشا داییم. می دونیا بوبوسته نازبایه مره مرا روزانا دوارستنو شبان نقشه کشئنو خیال پرا دان. تا وختی کی نازبایه مره بوگفته کی خانه بیهه داره ده جه تهران آیه ده رشت زندگی بوکوند. ده هاچین پرا گیفتان دوبوم. همیشک غورصه داشتیم کی ایروز نازبایه مره بشه تهران من چی وا بوکونم!

ایدفایی هوتو کی اونه سر می شانه سر نهابویو اونه مویانه مرا بازه دوبوم واورسه:

- پسر دوس داری یا دختر؟

- منظورت بچه خودمونه!؟

- آره!

می دیله مئن هاچین قند ابا بوسته! ایجور قاقا بوستم. تامبزه بفکرا شوم. ایدفایی بوگفت:

- چرا هیچی نمی گی؟

- دارم فکر می کنم.

- تا  حالا فکرشو نکرده بودی؟

- نه. غافلگیرم کردی!

- خوب حالا بگو پسر دوس داری یا دختر؟

- چه فرق می کنه بچه بچه اس!

-کدومشو بیشتر دلت می خاد؟

- دختر!

- چرا دختر؟

به سام چی بگم! هاتو کته رایی بوگفته بوم دختر! ایدفایی می زبان بامو:

- خوب چشو ابروی ترو داره! وقتی پیرشدم دوباره می تونم جوانیتو ببینم.

ایتا لبخند بزه یو بوگفته:

- چی اسمایی خوشت میاد!

ده را دکفته بوم. ها فکرا کودان دوبوم کی واورسم چی ایسم دوس داره ولی اون مرا واورسه.

بوگفتم:

- اگه دختر باشه اسمشو دلم می خواد ارسو بذاریم.

- اگه پسر باشه چی؟

- ورنا

- ورنا؟

- آره

خو مرا تکرار بوکوده:

- ارسو...... ورنا

بازین بوگفته:

- همینطوریش قشنگه ولی چی معنی میده؟

بوگفتم:

- ارسو یعنی اشک،

- ورنا؟

- ورنا یعنی جوان فکر می کنم همون برنای فارسی باشه که گیلکی میگیم ورنا.

خو سرا ویشتر می شانه سر فشار بدا. می دسا بیگیفته. تومامه می جان ول گیفتان دوبو. دونیا امی شین بو. هاچین پرا گیفتان دوبوم.

خانه بیهه بید. جا دکفته بید. اوشونه خانه باغ محتشم بویو منام جه خودا بخاسته همیشک باغ محتشم می جا بوبوسته بو. اوشونه خانه جولو، باغه محتشمه می یان دوتا درخته مئن شوییم واگردسیم. کیتاب می دس ایتا چوم اوطرفه خیابان به اونه خانه بویو ایتا چومام بمی کیتاب. روزان گاگلف می ویرجا آمویی شوییم باغه مئن قدم زه ییم. جه کولا فرنگی روبار کنارا گیفتیمی یو تا منبع آب بازین اون شویی خانه یو من تا اونه اوتاقه چراغ خاموشه به اونا چوم دوجه ییم.

باغه محتشمه جاغه لان کم کم مرا واکفتیدی. هر تا روزام فکر کودیم کی آکه ببه دکفید می جان. می ریفقام بفامسته بو کی خایید مرا بزنید. خودا می مرا بو کی می ریفقه پئر باغه محتشمه پوشت زمین طیاره نرسه فامیل داشتی. خولاصه پارتی بازی بوکوده یو کله حسنا می سفارشا بدابو. کی ده مرا باغه محتشمه جاغلان کار ناشتیدی ولی گاگلف آموییدی می دورو ور هاچین شاخ شانه کشه ییدی ولی هیچی نوکودید شویید.

کاشکی او روز ناموبی. کاشکی اوروزو نوشوبیم. کاشکی اصلن اوروز خانه به سابیم. همه چی هو روز بو. هو روز فرهنگه جولو کی به سابوم. هو روز که ماشینه جا می مرا بای بای بوکوده بو می دیلا ببرده بو. هوروز که جه اوروز پسی هاچین آویرابو آدمانه مانستن بوبوسته بوم هیچ جا نه سابوم جغیرز سمیعی باغ بازینام باغ محتشم.

سه تا دفتر پورا کوده بوم. هر روزا نیویشتیم. هرتا صفا مئن اونه چوما نقاشی بکشه بوم. اونه ره بوگفته بوم درده دیل بوکوده بوم. ایتا عالمه بینویشته بوم. وختی واخوبا بوستم کی تومام کیتابانو دفترانو روزنیوشتانه مئن بیدم ایتا عالمه شعر بوگفته دارم. اونه نامه یانا لا به لا می دفترو کیتابانه مئن داشتیمی. تا اینکی ایروز جه مدرسه بوگروخته باموبوم باغه محتشم، هو دو تا داره ور مرا بزم به درس خانی. دانستیم که نه سا ولی باموبوم. هالا واستی مدرسه به سابی. جه اوشونه خانه هاتو آمویید شویید ایتا عالمه نومره تهرانه ماشین پارک بوبوسته بو. می دیل بد گوایی دایی. ایچی بوستان دوبو. ایچی کی خوب نوبو ایچی کی هاچین مرا ول تاوه دایی شواله کشانه یی.

وختی باموبو اونه رافا نه سابوم. جه اوطرفه خیابان بامو نرده ور مرا بوگفته:

- میدونی دارن منو شوهر میدن!؟

- چی!؟

- شوهر میدن!

- کی؟

- مادرم

- پدرت چی؟

- خوب اونام موافقت کرده!

- یانی چی؟

ده نتانسته خورا بداره. هاتو کی اونه چومه ارسویانا اونه دیمه سر بیدم کیتابا تاوه دام زمینه سر بوگفتم:

- دنیا را بهم می زنم مگه همینطوری میزارم هرکاری خاستن بکنن!

- دیگه گذشته

- چیچی رو گذشته؟

- قرار مدارا گذاشته شده. از خیلی وقت پیش حرفش بود. تمام برنامه شونو چیدن.

- تو چی؟

- من چی میتونم بگم!

- خوب قبول نکن!

- نمی تونم.

- چرا نمی تونی؟

- تمام فامیل به جونم می افتن. تردم می کنن. رسمه فامیله. هر کاری بزرگترا بکنند بچه ها نمی تونن نه بگند. خودشون همه کارا رو می کنن.

- خوب بکنند. ما با هم از اینجا میریم! نشونشون میدیم که ما هم آدمیم. حق داریم انتخاب کنیم واسه زندگیمون تصمیم بگیرم نه اینکه واسه ما تصمیم بگیرن. از اینجا میریم. زندگی ماست نه اونا!

- کجا؟

- هرجا شد یه جایی که دست هیشکی به ما نرسه.

- با چی؟

- چی نمیخواد!

- پیاده میریم؟

- نه. اتوبوس میگیریم میریم.

- میریم تو خیابونا می خوابیم؟

- من کار می کنم خونه میگیریم یه جوری سرو سامون میدیم بخودمون

- بچه نشو

- بچه شدن نداره. فقط تو اگه بخای همه چی درست میشه

- نمی تونم

- پس تو هم.....

ایجور گریه بوکود که نتانستم می حرفه دوما بیگیرم. بوگفتم:

- ببین هر کاری بخای می کنم. هر کاری. فقط بگو! بیا بریم. از اینجا فرار کنیم. وقتی نباشی هیچکاری نمی تونن بکنند. بیا بریم.

هیچی نوگفت هوتو ایجور گریه مرا کی اونه شانان جه گریه پرکسی جه من دورا بوسته. بوشو. هرچی به سام نامو. شب بوبوسته. اونه اوتاق چراغ  روشنا نوبوسته. ده یازده دوازده یکه شب..........هاتو داره جیر اونه رافا به سام هیچ خبری نوبوسته. می دیل بیرون آمون دوبو. هیزارتا نقشه می سر بامو. ایدفایی بوگفتم بشم اوشانه خانه اونه پئرو ماره مرا گب بزنم. بگم کی..............

مره مره بوگفتم:

- چی بگم؟ وختی اون نخایه من چی تانم بوکونم. تازه بخایه یام چی بوکونیم!؟

ده لل پر نزه یی. باغه محتشم هیشکی نه شویی نه آمویی. همه جایا شه بزه بو. خیابانه چراغان زرده زرد روشن بو. اوشونه خانه جولو ماشینان تته رج پارک بوبوسته ایتا نومره رشت نوبو همه تان نومره تهران. می سر بزه بو بشم تومامه ماشینان آتش بزنم. چراغ پراغانا شیشه پیشانا بشکنم. تورا بوسته بوم. ولی ها کارام بوکودیبیم. خاب کی چی!؟

دس جه پا کوتا تر ایتا دونیا  غورصه مرا باموم بخانه. می مار دره سر می رافا رایا فاندرستی هاچین توره دیوانا بوسته بو. تا مرا بیده پابرانده بودوسته می سمت مرا کشا گیفته :

- زای جان ترا چی بوبوسته؟ چره ایتا خبر ندی آخه من تورا بوستمه می فیکرا نوکونی!

می چوما ارسو پورا بوسته. می سرا ایجور داشتیم کی می مار می ارسویانا نیدینه. زور زوریکی خنده بوکودم بوگفتم:

- چندتا  می ریفقانه مرا درسانا یاد گیفتان دوبوم. فیزیکا دوره بوکودیم. ایتا جه زاکان مثلثاتا هیچی نفامستی اینقد جان بکندم تا اونه کلله فورو بوشو!

می مار سماوره کنار پلاتیانا واپخته بو گرم بمانه. می دیمپرا بوشوسته بوشوم ایوانه سر بینیشتم. می مار مره پلا دوکوده. ایتا پیچه بوخوردم کی می ماره خیال راحتا به. بوگفتم:

- خسته یم مار خایم بوخوسم.

- بوخوس زای جان

نانم اکه مرا خاب ببرده ایوخت بیدم خروسه صدا هاتو یک روند آیه. همه جا آفتاب دتاوستی. ویریشتم لیباس دوکودم جه خانه بزم بیرون. بوشوم مدرسه. مرا هیچی هالی نوبو. می مالمه مرا داوا بیگیفتم مرا جه کلاس بیرونا کوده. خورده ای خو خط کشه مرا بامو می طرف مرا بیده اصلن توره آدمانه مانمه. آرامه بوگفته:

- ره.........! بازام دسته گل به آب دادی! به مادرت بگو فردا بیاد مدرسه!

می سرا تکان بدم جه مدرسه باموم بیرون. خانه نوشوم. هاتو پیاده فیکراشو بوشومه باغ محتشم. هو دارانه جیر کی درس خاندیم بینیشتم.  دو  دقه نوبوسته نازبایه مره  بامو باغه محشتم  نرده ور، ایتا فیچالسته کاغذ موشته بوکوده مره تاوه دا. بازین توندا توند واگردست بوشو خانه.

چارچنگالی موشته کاغذا وازا کودم. بیدم بینوشته کی ایمرو هوا تاریکا بوسته بایم باغه محتشم کولافرنگی.

هیزارتا فکر می کلله باموبو. چره کولا فرنگی!؟ چره هوا تاریکا بوسته!؟ نوکونه خایه فرار بوکونیم!؟ اگه بخایه فرار بوکونیم چی!؟ هاتو می دیل هیزار را شویی. تونداکیتی بوشوم خانه. مرا هالی نوبوسته بو اونهمه رایا چوتو باموبوم. می سرو دیما آب بزم. لیباس پیباسا تازاکودم. ایتا کوچی ساک دوستمو هرچی پستایی داشتیم اوسادم باموم باغه محتشم. هاتو هو دورو وران بگردسم. هرتا دور زه ییم بازام خودما ده ییم کی کولافرنگی ورجا ایسامه. آسمانه ایطرف هاچین سورخی زه یی خورشید بوشوبو جوخوسه. درختانه جا ایتا هاچین دمرده سایه ناهابو. ایا اویا ایتا دوتا آدم امویی شویی. هاچین تورا بوسته بوم. می دیل هاتو زه یی قرار ناشتیم. خاستی جه می سینه بایه بیرون. ایدفایی بیدم نازه بایه مره آمون دره. هیچی خو مرا ناشتی. هو لیباسا کی داشتی دوکوده بو. هیچی تازه نوبو یا ایجور کی فکر بوکودیم بیم کی فرار خاییم بوکونیم. مره مره بوگفتم:

- شاید هاتو جه خانه بزه بیرون کی اونه پیرو مار شک نوکوند.

هوا تاریکا بوسته  بو. چراغان روشنا بوستی بید. کولافرنگی پوشت تاریکی زه یی. اوشن تر روباره کنار لل پر نزه یی. هاتو نازبایه مره یا قاقا بو فاندرستم تا کی فارسه می کنار. هاتو بامو می بازو بیگیفته بچسبانه خودشا بوگفته:

- بریم

- کجا؟

- خوب بریم قدم بزنیم اینجا که نمی خوای واستیم!

- ها...آره درست میگی بریم.

راه دکفتیم. آرام ارامه بوشوییم روباره کوله سر بینیشتیم. می دسا بچسبانه بو خو سینا. اونه دیل ایجور زه یی که خیاله هاسایه جه اونه سینه بایه بیرون. خوسرا بنا می شانه سر. هیچی نوگفتی. اونا کشا زم. بچسبانم مرا. هاتو ایتا موشته بوبوسته می کشه مئن ارامه نفس کشه یی.

روباره کنار هی کس نه امویی نه شویی. اما دو نفر بیمو ایتا روبار و باغ محتشم. تاریکه گوره خوله بو. چراغ پراغ جه دور دوره شر روشن بو ولی تا روبارکنارا روشنا نوکودی. ایوخت واخوبا بوستیم کی واشانه سر نیشته بو همدیگه واپخته واپیچسته دیپیچسته بیم هاچین ایجور کی پاک ایتا بوبوستیبیم. نازبایه مره مویان ایتا جنگله مانستن می سر و سینه سر فو وسته بو. نفس نفس زه ییم. امی دیل خاستی بیرون بایه. هوتو مویانا افشان بوکوده دسانه می گردنه دور تاوه دا سربنا می شانه سر هیچی نوگفتی. می دسانه اونه دور بیگیفته خاستیم نازبایه مره یا می جانه مئن ببرم. می سینه مئن قایما کونم. چقد بوگذشته بو امه را هالی نوبوسته بو. ایوخت واخوبا بوستیم کی امی لیباسا چاکون واکون کودان دیبیم. نازه بایه مره خو مویانا جیما کوده. من واشانه سر درازا کشه آسمانا فاندرستان دوبوم. می ور درازا کشه. خو سرا بنا می سینه سر ایدفایی بوگفته:

- چی تند داره می زنه

ایتا لبخند بزمه هیچی نوگفتم. خو انگوشتانا می سینه مویانه مئن ایجور کی ایچی دونبال بگردسه بی، دو وانه یی. آرامه بوگفته:

- باید برم. خیلی دیر شده. همه میافتند دنبالم. بلند شو بریم.

هیچی نوگفتم. ویریشتم. همدیگه دسا بیگیفته راه دکفتیم. حالا منبع آبا فانرسه می دسا وِلا کوده خوره راه دکفته. دسه مرا ایتا ماچی مره تاوه دایو ایجور کی بگه بای بای، بوشو. لالا بوسته بوم. لاما بوسته بوم. قاقا بوسته بوم. هاچین تومامه دونیا خیاله می سر فو ووسته بو. نازبایه مره بوشوبو.

می دیل نامویی بشم. هاتو به سامه اونا فاندرستم. بوشوبو. خیابانا دوارسته بو. دیفاره کنارا بیگیفته بودو

بودو بوشوبو. داره جیری به سام اونا فاندرستم. ده می چوم نامویی. بوشوبو. دیفار بویو خیابان بویو

آدمانی کی شون دیبید امون دیبید. تاکسی سوارا بوستید یا اینکی پیادا بوستید.

فردا صبحانه بوخورده نوخورده می کیتابانا اوسادم بوشوم باغ محتشم. هو داره جیر بینیشتم. ساعت هشت نه ده یازده.... نه! نازبایه مره سرعلامه پیدا نوبو. بوشوم اوشونه خانه جولو. بیدم هی تا ماشین ننا. اونهمه ماشین نومره تهران پاک آب بوبوسته بوشوبو زمین. دور دوره شر به سامه اوشانه خانا فاندرستم. پرده مرده فاکشه لل پر نزه یی. خیاله کی همه تان بوشوبید.

می کار بوبوسته هر روز بشم باغه محشتم. اینقدر به سم تا شب ببه. چقد بوگذشته بو حیسابا ناشتیم. ده روز یازده روز.... چن روز بوگذشته بو نانستیم. تا کی ایروز غوروب بیدم اوشنه چراغ روشنه. خیاله دونیایا مرا فادا بید. ولی هرچی به سام جه ناز بایه مره خبری نوبو. فردایو فردایانه دیگه یام بوشوم بازام هیچ خبری جه می نازبایه مره نوبو.

ده مره عادت بوبوسته بو هرکاری بداشتی بیم ایتا سر شوییم باغه محتشم. باغا گردسیم. کولافرنگی دورو بر گردسیم و روبارا فاندرستیمو واگردسیم بخانه. دفترپفترانا گردسیم. نامه پامه یانا خاندیم. آکه انا بینویشته بوم، نانستیم:

دکالستی

 

سیا ابرانه تر ابری
می چومانا دوارستی
ایدریا ارسویی ارسو
می دیلا پاک فیچالستی
چقد قورصه داری،
واری هاتو هرتا نیگا امرا
می دیمپراز تو هیستابو
بوارستی
بوارستی
اسالانا
کی هی کس
هی کسه
یاور ندان دابه
چی خوش بو خوشخیالی
تو مره هانده بمانستی
بیدین دریا دیلا،
هرماله با ساحیل نوبوسته قار
چره هر وخت بتابستی
سیا روزان نتابستی
عجب اروزیگار نامرده،
نامردانه ره گرده
ا روزانه سیا مئن تو سیا ابری، بوارستی
تی یارام کی  نوبوسته بی وفایارانه یاره قار
مرا گفتی وفا داری
وفاداره دکالستی
دکالستی
دکالستی

 

هاچین تورابوستان دوبوم.

تابستان بو. گرمه تابستان. نه جه امی خانه ایتا صدا آمویی نه جه همساده خانان. نه همساده مانده ملله کودی، نه امی خوروس کلای اویی کودی. هاچین گرمه زباله بو. دارانه سر زلزله خاندن بویو چیچیننه مرا هوا به گوروز بازی کودن. خیاله واشانه سر درازبکشه هف پادشایا خاب دئن دوبوم......

سه نفری شون دیبید. ایتا سایه بوبوسته بوم. ایتا واهیلابو سایه، ایتا سایه همه جا ایسابوم هیچ جا نه سابوم. زاکان بازه دیبید. چرخه فلک، پنبه رسه، هرکی یام ایجور زاکانه مرا بازه دیبید. شون دوبوم سایه بوم کی زمینه سر فاکشه بوستیم. گایی دراز دراز گایی هاچین تا پا دم. گایی لاغرو فاکشه تا او سره دونیا گایی پاختا بوسته ایتا پامته خاکه سر. ایدفایی نازبایه مره صدایا بیشتاوستم:

- ارسو...ارسو.... بیا پایین میافتی.........

ایجور جه خاب دپرکستم کی می مار دو بالا بجسته داد بزه:

- چی بوبوسته زای!؟ چره تره شه بزه انقد!

سالانه ساله کی می کار بوبوسته داره هاتو را دکفم وختو بی وخت ناره. شمه باغه محتشم. هو داره جیر ایتا پیچه نیشینم. تومامه خانان ایجور دیگه بوبوسته دارد. روبارکنار خیاله ده هو روبارکنار نی یه. کولافرنگی دیمه شمه نیشینمه. گاگلف مره اونه مرا گب زنمه. مره گمه مره ایشتاومه. کولافرنگی هاتو می گبانا ایشتاوه یو می ول بیگیفتنه دیله ره آبه مانه آتشه سر.

 

هان

[1] سلامه آهنگ کی کسایی بساخته یه صوبان تاره مرا جه رادیو پخشا بوستی،  بازینام علیزاده اونه جا ایتا اثر داره کی اونه ایسم ایسه: صبحگاهی 

۱۳۹۹ آذر ۲, یکشنبه

گیلداستان: سوزن نخ جوکودن- گیل آوایی


سوزن نخ جوکودن
گیل آوایی
سپتامبر2010


هاتو باموم هیره جیری کته لا اوسانم دوکونم کی می مار مرا دوخاده:
- زای جان زای جان تی مار تره بیمیره اسوزنا میره نخ جوکون.
هوتو کی کته لا می پا جیر اپا اوپا کوداندوبوم بوگفتم:
- خایم بشم باغه مئن ولش بیچینم مار. نخ جوکودن ده کار ناره کی! خودت جوکون.
می مار هاتو کی خندادوبو بوگفته:
- آخه زای جان می چوم ده نیدینه. شومان می چومه سوییدی ده.
تا بایم ایچی بگم، مرا ایجور فاندرسته کی ده نتانستیم بانه بارم، کته لا غیضه مرا تاودام صارا وسط هیره جا باموم بوجور می مارا بوگفتم:
- خاب فادن نخ جوکونم. ایتا عاینک بزن تی چوم تی خیالام جم هیشکه کار ناری.
می مار هیچی نوگفته. هوتو کی خنده کودی، خو سرا بیجیر باورده می پیرانا پینیک زئن دوبو. بوگفتم:
- مگه نخایی سوزنا نخ جوکونم!؟ خاب چره سوزنو نخا فاندی مرا!؟
هوتو کی دختاندوبو بوگفت:
- ایتا پیچه بس ده زای! چن ما بودونیا بامویی!
- من چن ما بودونیا باموم!؟
- اخه تو! آدما مهلت ندی کی زای!
- من واستی بگم چن مایه یم!؟
خنده بوکود هیچی نوگفت. ایتا پیچه به سام بیدم نه اتو نیبه. تا اکه وا به سم تا نخو سوزنا مرا فاده! دوزه پیچا مانستن تا باموم جیویز بزنم بشم بیدم بوگفته:
- لیسکه کارانه بنه دیمه. خیال کونی ترا نیدینمه! ازازیل!
ایجور می دوما جیگا بدامو بوگفتم:
- آخه مار تو کی تیکارا کودان دری. سوزنام نخ دره، ده چی مرا تی ویزجا واکشتان دری! بدا بشم!
- بدا انخ تمامه به دی زای چره امان ندی تو.
نیگا بوکودم بیدم ایتا درازه نخ سوزنا دره تا فردا صوبام او نخ تماما نیبه! می مارام هوتو کورم کلاچم پیرانا پینیک زئن دوبو. می دیل بوسوخته ایتا پیچه اوشن تر بینشیتم. هاتو فوروز نابوم کی می ماره داد بیرون بامو:
- انهمه جا آخه زای آ پیله کی ایوانه سر هامما بنایی دراسانه سر نیشته یی! بی یه اشنتر بینیش زای. دراسانه سر خوب....
خو حرفا تماما نوکوده بو که ایدفایی بوگفته:
- اوف! بلا سوزن بیبی!
بفامستم کی سوزن بوشو می ماره دسا. هیچی نوگفتم. چی تانستیم بگم. هوتو می ماره دسا فاندرستم. اون دوختی منام فاندرستیم. می ماره کوچی پسر بوم. می برار پیللا بوبو سربازی بوشو پسی کار کودی. می خاخورانام ایتا منجیل زندگی کودی اویتایام پاک جا کم باموبو بوشوبو خرم اباد. می مار همش گفتی می زای نانم غوربت چی کوداندره!
می خاخورام خو مرده واسی همش اشهر اوشهر شویی. اخه اونه مرد ژاندار بو هر وختام ایتا جا شویی. هاتو کی ایتا حرف زه یی گفتی:
- مامورمو ماذور
تبریزی دارا فاندرستاندوبوم کی ایتا کشکرت بامو اونه لچه سر بینیشته. می مار تا کشکرته صدایا بیشتاوسته شورو بوکوده اونا نازدان کی خوش خبر بی بی کشکرت!
آخه می مار همیشک چوم برا بو کی می خاخورانه جا خبر بایه. می پئره بمردا پسی می مار هامما کیشکا مانستن بال بزه بو پیللا کوده بو. همیشکام می ماره سر شولوغ بو ولی وختی همه تا زاکانا بسرانجام برسانه بو، بمانسته بوم من.
منام کی کی ناشتیم کی بشم ولی تا پیللا بوستی بیم خیلی بمانسته بو. می پیله برارام هاتو کی امویی بخانه مرا سربسر نایی کی بوبوسته بوم می ماره کوچی کور!
می پیله برارا خیلی دوس دارمه. اخه مرا بوگفته داره کی اگه امتحانا خوب بدم مره ایتا کتانی هینه. می مارام هسا می برار کتانی نیهه مرا گه کی کتانی مرا نواستی فوتبال بوکونم چونکی پارا به بازین بازام وا باپرانده ببم.
مرا هاچین مراقا گیره وختی کی کتانی مرا ولانه فوتبال بازی بوکونم اخه پابرانده کی نشا همیشک بازی کودن تازه می پا پیله انگوشت ایجور چف بوکوده داره کی نتانم شوت بزنم هانه واستی کتانی مرا خایم بهراما کی مره تین تیر ایه گول بزنم.
می ماره دسا فاندرستیم. هوتو می پیرانه درزا بیگیفته بو یو دختاندوبو. نخا فاندرستم بیدم نیصفا بو داره. کی کی ناشتیم کی نخ تماما به سوزنا نخ جوکونم بشم. می مار خوره خواندان دبو هیدفایام نفامستمه آخه می مار چی خوانه هر دفایام واورسمه :
- آخه مار چی خوانی من نتانم بفامم.
می مارام خندا مرا بوگفته داره :
- آی زای جان! اینقد تره هاتو بوخوسانم کی اسا پیللا بوستی ترا هالی نیبه!
می مار کش می زانو اوچیم می سرا بنام می زانو سر می ماره دسا قاقا بومه تا کی نخ یکهو اورسفته جه سوزن بامو بیرون. مرا گی! هاچین دو بال داشتیم دوبالام خاستیم غرضا کونم پرواز بوکونم. می مار مرا فاندرست بیده من خندا درم.
می مار هوتو کی خندا دبو سوزنا فادا می دس چرخه دونبال بگردسه. ایتا بوقچه داشتی که همه چی اونه مئن دوبو از یپنیک مینیک بیگیر تا انگوشدانه یو چرخه یو نخو سوزن. ایتا سیاچرخا فادا مرا کی سوزنا نخ جوکونم.
سه شوماره مرا سوزنا نخ جوکودم. پاک دومبلاس کونه که مانستن واز بوکودم بایم هیره جیر کته لا اوسانم دوکونم کی می پیله برار درا وازا کوده بامو صارا مئن. سلام بوگفته نوگفته کته لا اوسادم دوکودم تا بودو وم بشم می برار دوخاده:
- اِ.....ولوله کویا شون دری!؟
شوندرم باغه مئن بازی بوکونم.
- مگه درسو مشخ ناری!؟
- شب نیویسم.
- چره شب!؟ اها واگرد بیدینم. .واگرد بوشو بوجور ترکمه! درسا نهاندره بشه بازی بوکونه!
می مار هیچی نوگوفته. مرا زیرچومی فاندراستی خو خندا جیفته بو.
بوک بوکوده کته لا تاودام صارا تان نزدیک بو بشه چا مئن.

۱۳۹۹ آبان ۲۹, پنجشنبه

ایتا می قدیمی هاساگیلچامه! - گیل آوایی

 تی هیسته گیسو جنگله یو می ناجه ارسویان

شورمه نقل یو ولگانه رقص

بادا دی مویانا

می اوخان جنگلا دواره

خورشیده سوسو واتابستن

باده دس! 

فارسی

جنگلِ گیسوی خیسِ تو وُ اشکهای حسرتِ من،

ماجرای مِه است وُ رقصِ برگها

موهایت را باد می دهی

واخوان صدای من جنگل را پر می کند

درخشش سوسوی خوشید است

دستِ باد.

19نوامبر2013

۱۳۹۹ آبان ۲۴, شنبه

دوری و غربت - گیل آوایی

 مرا ده وامرازه غوربت جوخوسم

خایم می جاجیگا ایشب بوخوسم

ده ورسفتم جه غوربت داده بیداد

چقد بیگانه جا تا صبح نوخوسم!؟

فارسی

به من دیگر نمی آید که در غربت پنهان شوم

می خواهم در جا و مکان خودم یک شب بخوابم

دیگر از پا افتاده ام، ای داد و بیداد

چقدر در جای بیگانه تا صبح نخوابم!؟

2

وطن هرماله بی یاده تو نِه-سام

بیگیفتم جه تی دوری پاک سره سام

آکِه بِه شب بشه بایه خوروسخان

بوشورم غم جه تو با چومه اشکان 

فارسی

وطن هرگز بی یادِ تو نیستم

از دوری تو سرسام گرفته ام

چه وقت می شود که شب برود خروسخوان بیاید

غم از چهرۀ تو بشورم با اشک چشمان

14 نوامبر 2010

۱۳۹۹ آبان ۲۰, سه‌شنبه

تی رافا بلامی سر تی رافا / گیلداستان- گیل آوایی

 

تی رافا بلامی سر تی رافا

گیلداستان/ گیل آوایی

دوشنبه 18 بهمن 1389/ هلند

 دروازا بیخود فاندرم. ده کی بمانسته کی اونه رافا به سم. هیکس. هر کی بو پیللا بوسته، داغا می دیل بنا، پر بزه بوشو. من بمانسته دارم می ایتا کوله باره خاطره. هاچین مرا رو آوردان درم. راشی یا واش دره تا چکره، انقد کی ایتا رادواره ناجا بداشته داره. می چومانه مانستن کی ده اینقد ارسو فوکوده پاک دیلمانه سیا ابرانا جه رو ببرد.

-         هاچین را پایمه کی چی ببه!؟ هیچی! سالانه سال جه  آ  راشی آدم نیشه، نایه. منم با می بوکوده گوناه.

داره جور کشکرت هاتو رادوار باموبو بینیشته بو بوشوبو. پیره زناکه دانه هاچین خو دیلا خوشا کوده بو. ده هو هاچین دیلخوشی مرا دیل پرا دایی کی جه راه اینفر فارسه بایه اونه تسکوتنا خانه مئن.

خوره هاتو کیشخالا بدس بیگیفته صارا مئن سرپا ایسایو خو مرا گب زئن دره. صاراخاک کی ابپاشی بوبوسته پسی تومامه خانا خو عطره مرا دوارسته بوکیشخال بوخورده خیاله شا لیسکا خوردن جه اسره حایات تا او سر!  حایاته  پرچینه کش، کیشکایان الوغه دس خودشانا چاکوده بید ایتا موشته، کولوشکنه پره جیر قایما بوسته بید. خروس کلاکه دانه بینیشته بو داره کونده سر، هاتوکی خاستی خو بالا وازا کونه اویی سراده، الوغه ترسه جا، خو اویه جیگیفته یو واز بوکوده کونده جا بیجر، ده بودو، بوشو پیره زناکه دور و ور جا بوخورده.

پیره زناکه دانه تا کیشکایانا فاندرست کی کولوشکنه جیر جوخوفته بید، اسمانا فاندرست. بیده آلوغ چرخ زئن دره، هاسایه کی طیاره مانستن سرسام بیگیفته فوتورک بزنه کیشکایانه. خوکیشخاله ببرده خو سره جور، ایجور الوغا داده مرا فوراده کی کولوشکن پاک خاستی خو دومه مرا آغوز بشکنه.

خوروس کلای سه شوماره مرا بوشو دو واره داره کونده سر، مورغانه بی خوروس میدانه مئن پالوان بوبوسته. انجیر داره سر چیچی نن هاچین میتینگ دان دیبید. دوزه پیچا انجیر داره جیر ناجه مرا چیچی ننا فاندرستی.

پیره زنای کتلا پیله کان جیر فاکش فاکش باورده خو ور بینیشته اونه سر. هاتو کی کیشخالا ناهاندوبو خو پا جیر ،خوره خوره بوگفت:

- اگه ایسابید الان پیله مار بوبو بوم!

ایتا آه بکشه یو خو پیران پره مرا خو هیسته دیمه پاکوده. خو تازه حنا بوکوده مویانا ایتا دس بکشه یو شانه سر والای بدا، خیاله کی هاسایه مویانا فادا داره باده دس، غمزه مرا پیله آقا ره دیلبری کودان دره.

تبریزی دارا فاندرست. ها دیروز بو کی کشکرت جه را بامو بو اونه سر بینیشته بو. ایمرویام هوتو. کشکرت خیاله کی ایچی انا جوم جوم تاوه دابو کی بایه تبریزی داره لچه بینیشینه.

زناکه نازه رافا، کشکرت ایتا پیچه خو درازه دوما والای بدا یو بالا خوشینا وازا کوده بازین پر کشنه وخت ایجور بخانده کی خیاله چورتیکایا جه داره جور تاوه دد بیجیر!

پیله نارنج دارا فاندرست، ایتا آه بکشه. خو پسرا یاد باورده کی ده ساله بوبوسته بو اونه مرا نارنج دارا بکاشته بو. هونه مرا بکنده چالکایا خاکه جا پورا کوده بو. هر روز اینقد اب دایی که همیشک وا بوگفتی بی:

-         آخه زای زیاد آب بدی بیچاره دیمیره یا!!! نفس نتانه بکشه واسی اونا امان بدی

دو تا نارنج دار باغه مئن قد بکشه هامه تانا هارای زه یی. هر دوتایا نام بنابو ایتا ایازه دار، ایتایام آییل دار.

ایاز، اولی زای بو کی همیشک گفتی خو پئرا بوشو داره. هی ذره اونا نمانستی ولی پیله آقا گفتی که چومانا به خو مار بوشو داره. اما پیره زناکه دانه همیشک پیله آقا ره خنده کودی که ایازه چوم کویه خودشه چوم کویه! اگه اوجور قشنگه چوم بداشتی بی بشکن زه یی.

دویومی زای دختر بو کی آییل نام بنابو ولی اونا دوخادیدی نازموژک. هاچین پئره نفس بو. هاتو کی پئر آمویی بلتا وانکوده پابرانده دو وستی پئره پیشواز. ایدافایام نوبوستی کی پئر دسخالی باموبی. هیچی یام اگه نیهه بی نازموژکه واستی ایچی باورده بی.

پیره زناکه دانه ایتا دیل نا صد دیل زاکانا دیل دوَسته بو. خو پسرا تا وختی کی آییل بدونیا بایه ایجور چاکوده بو کی پیله آقا همیشک گفتی آخرش تو می پسره چاکونی خانم اقا!

ایدفایام نوبوسته بو کی پیله آقا انا بگه، اونام خو شکمه نیگیره خنده جا هاچین غش نوکونه!

نارنج دارانا چوم دوجه یو ایتا آه کشه کی خیاله تومامه دونیایا خایه واسوجانه. پیره زناکه بوسوج واسوج پاک آدمه دیلا گورشا کودی. خوره هاتو غریبی خاندی یو و نارنج دارانا مرا گب زه یی. هالا همساده جه اوشونه پرچین بوکوده باغه طرف نوشوبید شهر، کی هر وخت پرچینه درزه جا همساده زنای اونا فاندرستی که نوکونه پیره زنای خولا بو داره. پیله اقایا گا گلف گفتی که واستی خیلی اونه هوایا بداره هاچین شواله کشه وختی هیشکی خانه نه سا.

بیچاره پیله اقایام ده پاک بوبوسته بو ایتا موشته. مثاله ایتا کوه، فوگوردسه بو. چوتو تانستی اون هاما تاب باوره. ولی خو زناکه خاطره واسی هیچی نوگفتی. کاسه گول، حمامه دلاک، وختی اونا روخانه لب بیده بو کی فنار فنار، ونگ زئن دوبو، بفامسته بو کی پیله اقا چی کشئن دره. هی کس ده نانستی اونه دیله مئن چی گوذره.

ایازا کی بیگیفتی بید، آییل خو نامزده خانه ایسابو. سه ما نوبوسته بو کی نامزد بوکوده بید. ایازه بیگیفته پسی، آییل دونبالام باموبید. ایازا هوشونه محله مئن دار بزه بید. گفتیدی قصاص هانه. بوکوش وا کوشته ببه. مگه به هاتو حاج آقایا فوتورکه اونا، منبر بیجیر نامو، مردومه قاقابو چومانه جولو بوکوشه بازین هیچی!؟

حاج اقایی یا گفتی کی اوشونه محله مئن فته رات بوکوده بو. خودا سرا کولا بنابو. بازین اینقلاب بوبوسته پسی، بوبوسته بو قاضی یه شرع. اینقد جیوانانا بوکوشته بو یا دربدر بوکوده بو کی ایاز خو ریفقانه مرا برنامه دیچه حاج آقا چانا دوستده ولی سپیدرو دوارسته سله کول اونا گیر تاوه داده. آییلا کی باموبید بیگیرید، بوگروخته بو. خو نامزده مرا بزه بو جنگل. ده اونه جا هی کس خبر ناشتی اینفر گفتی بوگرخته بوش خارج، اینفر گفتی بوشو عراق، اینفر گفتی کردستان اونا بیگیفتیدی.

هاتو هیشکی خبر ناشتی که آییل چی بوبوست بو.

همیشکام گفتی کاشکی ورنا به سابی اگه به سابی آییله جا تانستی اونا بو بکشه. بازین آه کشه یی خوره خوره گفتی:

-         آییل آییل چی داغی بو بنایی می دیله سر!

ورنا ره اونه دیل ویشتر سوختی. گفتی کی او زاکام آییله مرا همه چه بنابو، بوگروخته بو.

خو پا مرا کیشخالا، های آ رو او رو کودی بازین ایتا لقد زه یی تاوه دایی اوشن تر. خاکه سر هاتو خو پایا فاکشه یی. ایتا خط کشه یی، سرا راستا کودی تبریزی دارا فاندیرستی ولی ده کشکرت بوشوبو.

هالا تا غوروب بمانسته بو. راشی یا پاستی. چی ره!؟ خودشام نانستی! هاتو ده عادت بوکوده بو راشه، های فاندره. پیله آقا کی خانه ایسایی، همیشک اونه بیتابی جا قاقا بوستی.

کتله سر خورا جابجا کونه. پیران پره مرا خورا باد زنه. های خو سرا گردانه یی راشی طرف تا دروازا فاندرستی یو دو واره هاتو گیجه مرغانه مانستن ایچی دونبال گردسی.

مردای بازاره جا کی ککجو و توربووکولی بیهه بو واپخته بو ایتا پیله دسماله مئن، فارسه حیاطه مئن زناکا دینه کی چوم اینتظاری جا بازام واهیلا بو داره. هاتو ایجور کی اونه صدا جه چا مئن بیرون بایه واورسه:

- آخه زن! ده کی رافا ایسایی!؟

پیره زناکه دانه ایجور نیگا کونه کی خیاله تومامه دونیا ایطرف، پیله اقا ایطرف!.

جیوانی وختانه مانتسن خو حنا بنا مویانا، دسه مرا جه خو چومانه جولو کنار زنه یو نازه مره گه:

-تی رافا بلا می سر تی رافا!

هان.

توجه:

1- این داستان در سایت آوای تبعید نیز منتشر شده است.

2- داستانِ ” تی رافا بلا می سر” در مجموعه ای از داستانهای فارسی و گیلکی با ترجمۀ فارسی بنام ” رقصِ در باران” با فورمات پی دی اف منتشر شده است. برای دریافت آن اینجا کلیک کنید.

بیگیفتم فاله حافظ تی وفاره - گیل آوایی

 کرا غوربت آویرا بون می کاره / می خاکه دیل هاچین ده بیقراره

هاتو اورشین کونم می گیلیکی یاد / ناری باور بیدین هفتا بیجاره!!!

فارسی

 گم شدنِ در غربت هم کارم شده است / برای خاکِ من دلم بیقرارِ بیقرار است

همینطور یادهای گیلکیم را می گردم( مرور می کنم)/ باور نداری ببین هفتا بیجارم را!

 

2

بیگیفتم فاله حافظ تی وفاره /  کرا خنده بوکود حافظ می کاره

بوگفته تو هاچین بی شات خوری تاب / نواستی دیل ناهان هر بی وفاره 

فارسی

برای وفای تو، فال حافظ گرفتم / حافظ برای کارم خندید

گفت تو بیهوده خودت را به جنب و جوش می اندازی / نباید برای بی وفت دل گذاشت! 

دهم نوامبر 2011

۱۳۹۹ آبان ۱۸, یکشنبه

چارتا گیلچاردانه 2015 - گیل آوایی

 1

می دیل خونه دینم بی سرپنایه/ خیابان خوسو بی نانو نوایه

چی روزانی بوبو، دابه بیبیم قار/ هانه کی سنگ خوره بشکسه پایه

برگردان فارسی:

دلم خون می شود می بینم بی پناه را/ خیابان خواب وُ بی نان وُ نوا را

چه روزهایی شده، رسم است که قهر باشیم / برای همین است که سنگ می خورد پای شکسته را

6 نوامبر2011

2

بیدین آخه شوالا بوم تی کاره / میدیل تنگه تی او کتله صداره

تو گیله خاکه سر هر روز نیهی پا / منم کی واهیلم گیله بیجاره

برگردان فارسی:

ببین آخرش شعله گرفته ام از کار تو / دلم تنگ است برای صدای دمپایی چوبیت

تو هر روز بر خاگ گیل پا می نهی / من هستم که سرگشته ام برای شالیزارِ گیل

ششم نوامبر 2012

3

ده دریادیل بوبوغوربت روخانه / شبانده روز گِه کی بیشیم بخانه

هاتو کی بیشتاوه گیلانه نامه / جه ارسو وا مره هیلوی بخانه!

فارسی

دیگر دریا دل شده است رودخانه / شب و روز می گوید که برویم خانه

به محض اینکه اسم گیلان را می شود / از اشک باید برایم " هیلوی" بخواند!

4

بینیشته کشکرت داره لچه باز / چومه ارسو فی وه دیما دیهه ناز

بوبوسته رافایی پاک موجکه ساز / نانم غورصه چره دیلا گیره گاز

فارسی

زاغی نشست بر بالای درخت / اشک چشم می ریزد گونه را ناز می دهد

انتظار/چشم به راهی، سازِ مُژه شده است / نمی دانم غصه چرا دل را گاز می گیرد!

هشتم نوامبر 2015