گیلکی کوچی شعر: غروبته دابه - گیل آوایی

غوربته دابه
آدم کس چاکونه بی کسی جا،
تنایی!

هان!

برگردان فارسی:

رسمِ غربت است

آدم از بی کسی، برای خودش کس درست می کند

تنهایی!

همین!

.

ایتا گیلچاردانه عکس

دوتا گیلکی جه می قدیمی چاردانه یان - گیل آوایی

خیالا گم دیلا با تو ولانه
بشه دریا کرا تنها بمانه
نگه بی تو همش آی دادو بیـداد
ده تی قورصه بوبو می آبو دانه
2

دوچوکسته تی بیخوابی می چومه
تی یادا کش بزم موردابه کـومه
بازین تا صبح نامو می چومانا خواب

هاچین تی خوابه دئنه چوم فوچه مه

بی تو شب قاقا بمه دایم ستاره ایشمارم- ایتا جه می قدیمی گیلغزلان

بی تو شب قاقا بمه دایم ستاره ایشمارم
می پیالا پورو خالی دانه دانه ایشمارم

ایشمارم روز و شبا بی تو کرامستو خراب
می دیله زخمانه مالا پاره پاره ایشمارم

اشکه جا هیستا بمه یاور دیهه مستی مرا
اشکانا می دیمه سر با آهو زاره ایشمارم

سخته بی تو زندگه باور گودن بی تو ایسان
فاندرم تی عکسانا چوم اشکه واره ایشمارم

یاد آرم تی مهربانی خنده تی برقه نیگاه
می خیاله مئن تی امرا شب ستاره ایشمارم

دیل ببردی دیلبره جه من جیگیفتی بی وفا
پاک دمردم بی تو می مرگه هیزاره ایشمارم

بی تو لاب فورشم کی بادا دا مرا آ روزیگار
مورده یم بی تو مئ عمره بی بهاره ایشمارم

گیل آوایی توره بئ تو شب نیشه هرماله خواب
شب تی رافا چوم براه دایم ستاره ایشمارم

ایتا قدیمی گیلغزل: آویرا بوسته نیــــــــــگاره می دیل هاچین تنگه

GilAvaei.midil.hachintange آویرا بوسته نیگا ره می دیل هاچین تنگه- گیلغزل from GilAvaeiگیل آوایی on Vimeo.

آویرا بوسته نیگاره می دیل هاچین تنگه

می ماره موشته پـلاره می دیل هاچین تنگه

زالاش باورده کرا ناجه ناجه غوربته مئن
می ماره کتله صداره می دیل هاچین تنگه

می دیل خایه دکفم پابرانده باغه می یان
ایموشته سـیروکواره می دیل هاچین تنگه

بایید میداد فاره سید تا نوبوستمه خالی آب
کی دازو واشو گوماره می دیل هاچین تنگه

ده لاب تورابو زنم می سرا به چوبو چکال
می مچه قورسه ناویره می دیل هاچین تنگه

شبانا ساحیـله کش پاک مثاله واشکسه لوتکا
شبانا مالا صـدا ره می دیل هاچین تنگه

چره مرا واکفی تا دینی کونم فریاد
می رشته پورده بوساره می دیل هاچین تنگه

گیل آوایه واسوخستن نشا بوبو پیله لات
می قرماقو می روباره می دیل هاچین تنگه!
.

فارسی:

برای نگاهِ گم شده دلم تنگ است

برای لقمۀ مادرم دلم تنگ است

بجان آمده با حسرت  حسرت در غربت

برای صدای دمپایی چوبیِ مادرم دلم تنگ است

دلم می خواهد پابرهنه بیفتم میان حیاط خانه

برای یک مُشت سیر و تره دلم تنگ است

بیایید به دادم برسید تا از کار نیفتاده ام

که برای داس و  علف و بیشه دلم تنگ است

دیگر دیوانۀ سر به هوا شده سرم را به هرچیزی می کوبم

دهانم بسته است وگرنه دلم تنگ است

شبها کنارِ ساحل مانند کرجیِ شکسته

برای صدای شبانۀ ماهیگیر دریا دلم تنگ است

چرا به من گیر می دهی تا می بینی فریاد می کنم

برای رشتِ من، برای پُلِ بوسارِ من دلم تنگ است

به گیل آوایی دست نمی شود زد، لاتِ لات شده است

برای قلاب ماهیگری ام برای روبارِ(رودخانۀ رشت) من دلم تنگ است

 .

خواندن زیبا و دلنشین یک غزل گیلکی توسط یک آقای فرانسوی ( آندره لوبله )- غزل: من عاشقه تی چشمه سیایم بلا می سر

خواندن زیبای یک غزل گیلکی توسط یک بانوی هنرمند ایرانی فرانسوی

خواندن زیبای یک غزل گیلکی توسط یک بانوی جوان مکزیکی

من عاشقه تی چشمه سیایم بلا می سر
بی تو هاچینه خاکه هوایم بلا می سر

تی واستی کرا سرخوشمه سبزه بهاری
هیستم جه تی شورم تی فدایم بلا می سر

شب وختی آیی جنگله گیسو بدایی باد
من مسته تی او شور و صفایم بلا می سر

زیبایو لوندی تره بولبول خوانه آواز
بیخود نی یه تی دس هاچینه موشته پلایم بلا می سر

می جانو جهانی تره می دیل کونه پرواز
من سرخوشه تی جولو نیگایم بلا می سر

دریا تویی جنگل تویی می زندگی آتش
عشقی بوخودا من تی فدایم بلا می سر

دونیا می شینه وختی بایی می کشه باناز
آتش کرا بم  سورخه طلایم بلامی سر

پاک ول ولا بوم بسکی تره خوانمه آواز
دونیایا دوارست تره من ولوله کایم بلا می سر

فان در گیل آوایی چوتو مسته تی غزلزار
دیوانه منم تی سپره هرتا بلایم بلا می سر
برگردان فارسی:
من عاشق ِ چشم سیاه تو ام عزیزم
بی تو خاک ِ هوا هستم عزیزم

بخاطر تو سرخوش و سبز بهاریم
از شبنم تو خیسم فدای تو ام عزیزم

وقتی شب جنگل گیسویت را باد می دهی
من مست آن شور و صفای تو ام عزیزم

زیبا و لوندی، برای تو بلبل آواز می خواند
بخاطر تو سبزم مثل بهارم عزیزم

جان و جهان منی برای تو دل پرواز می کند
من سرخوش گونه و نگاه  تو ام عزیزم

دریا تویی جنگل تویی آتش زندگی منی
عشقی بخدا، من فدای تو ام عزیزم

دنیا از آن ِ من است وقتی در آغوشم بیایی با ناز
آتش می شوم سرخ طلایم عزیزم

دیگر بازیگوشی شده ام که برایت آواز می خوانم
تمام دنیا پیچیده که من برای تو اینگونه بازیگوشم عزیزم

نگاه کن چگونه گیل آوایی مست غزلزار تُست
دیوانه منم سپر هر بلای تو ام عزیزم
غزل: گیل آوایی

گیلغزل: دس آسین خوری مرا هیممت کیشین والا بوبوست!؟

دس آسین خوری مرا هیممت کیشین والا بوبوست!؟

شاله مرخه تسبی یو عمامه کی آقا بوبوست!؟

کپچی لبچه دئنو گفتن دوزیکی آقزونا باخ

کی کلاچه نقله سر قوپپه ناهان آگا بوبوست!؟

دسه پیش گیفتن دنه کفتن هاچین پس، آی برار

آدم آ کارانه امرا کی مرا همپا بوبوست!؟

مسچدو منبر عبا عمامه موفت خوردنه کار،

کی ذوغالچا مئن هاچین ورفه سفید ورفا بوبوست!؟

من مرا قوربانا بوستن وختی ویشتا پوره خاک

آدم هرماله نوبوست آدم هاتو روسفا بوبوست

گوسکا دیل دریا نوبوست، دریا نوکوده جانشورا

دیل بزن دریا ناویره کی آتو دریا بوبوست!؟

هر چی والاتر، ایه جیر داره لچچه با گولاز

ووشمه سر فیله مرا آخه آکه زیبا بوبوست!؟

گیل آویی با شکم سیری نشا بون ویشتا یار

ویشتا یاره ویشتایه، ویشتا دیلان یک جا بوبوست!
.

ویدئو چاکوده پسی، آخری مصراع، ایجور دیگه بوبوسته.

ترانه گیلکی نوروز بل- چهار پاره آهنگ قاسم آبادی-آسیه خانم زنده یاد فریدون پوررضا

گیلغزل: دیله جه ارسو دمرده کی ده قرارا نانه - گیل آوایی

دیله جه ارسو دمرده کی ده قرارا نانه

دیمی کی هیستا نبه، چومه ارسو وارا نانه

اونی کی چوم برایه، رافا آیو نالا دانه

ناویره تسک ناره کس، چومه رافا کارا نانه

هیزارتا کشکرتام جلده داره لچچه ببه

بازام جه یادا نوشو، چومه اینتظارا نانه

هاچین هاچین نیبه هرماله دیل کرا بیتاب

نیگیفته ول کی شواله کشئنه زارا نانه

تو دیلمانی مرا تا اسا نوبوستی زار

هیلوی نخانده دیله گورشابونه کارا نانه

دکفته جنگله کی جنگلی دیله کشه آه

( دکفته جنگله کی جنگلی دیله ایسه پا)

نوخورده داز کی سیوایی جه شاخه، دارا نانه

دیله اوروش کودنه هر کی چوم برایه، قاق

نکشه چوم برایی، چوم برا هاوارا نانه

گیل آوایی همیشک چوم برا بو آ سالان

نامو جه را، بامو هرکی دیله اوزارا نانه!

فارسی

دلی که از اشک غرق شده قرار را نمی داند

گونه ای که از اشک خیس نشده،  اشکباری را نمی داند

آن که چشم به راه است، آه و ناله چشم به راه را می داند

وگرنه دلتنگی که کسی ندارد، کارِ چشم به راه را نمی داند

هیزار زاغی هم جلد بالای درخت باشد

باز هم از یاد رفته، چشم انتظار را نمی داند

بیهوده نیست که دل همینطور بیتاب می شود

آتش نگرفته که شعله کشانِ زار را نمی داند

تا حالا با دیلمانی( گوشه ای در دستگاه شور) زار نشده ای

هیلوی( آواز گیلکی گوشۀ موسوم به گوسن دوخوان) نخوانده، کار دل سوخته را نمی داند

کسی که به جنگل زده، برای دل جنگلی آه می کشد

( کسی که جنگل افتاده همپای دل جنگلی ست)

داس نخورده که جدا شدن از شاخه درخت را نمی داند

ضجه زدن دل است برای هر کسی چشم به راه حیران است

کسی که چشم به راهی نکشیده، هوارِ چشم به راه را نمی داند

گیل آوایی این سالها همیشه چشم به راه بوده است

از راه نیامد، آمد هرکسی که زار زدنهای دل را نمی داند.

.

گیلغزل: هاتو دمردا مانه دیل تی غم بوبوست دریا- گیل آوایی

بوشو جه دیل کی ده دیل تابه تی چومانا ناره

دمرده دیل جه تی غم تابه تی غمانا ناره

هاتو ننا چومه سر چوم، بری جه چومان خاب

خیالا چو نوا زئن، دیل تابه آ شبانا ناره

هاتو دمردا مانه دیل تی غم بوبوست دریا

تی شون آمون دتترانن می دیل کنانا ناره

بوبوسته دیل ده هاچین مالایو ایتا لوتکا

بوشو مایاقا دوارسته واگردسانا ناره

ده وسته وسته دکفتن می دیله جان، آی وای

چره نانی کی می دیل تابه تی آمونا ناره

بوشو نامو ده بدا دیل ببه خو ویران، زار

تی عشقه گنجه بانه که تی دئنه بانا ناره!

گیل آوایی توره واهیل بوبو بیگفت سره سام

جه دوری دیلا فوخوفته، دیل اروسویانا ناره

فارسی

از دل برو که دیگر دل توان چشمان ترا ندارد

دل غرق شده از غم توان غمهای ترا ندارد

همچین که چشم روی چشم نگذاشته از چشم خواب می بری

خیال را تحریک نکن دل توان این شبها را ندارد

درست مانند غرق شده را دل می ماند غمت شده دریا

رفتن آمدن بیداد کردنت، دل کنانِ مرا ندارد

دل دیگر شده درست مانند ماهیگیر و یک قایق

رفت از دورهای دریا گذشته بازگشتن را ندارد

دیگر بس است به جان دل من افتادن، ای وای

چرا نمی دانی که دل من توان آمدنت را ندارد

برو نیا دیگر بگذار دل با ویرانه اش باشد زار

نگهبان گنج عشق توست که بهانه دیدن ترا ندارد

گیل آوایی دیوانه سرگشته شده گیج و گمراه شده

از دوری به دلش یورش برده، دل اشکهارا ندارد

من کی واهیل، تور، آویر، حایرانه حایرانم تره- گیلغزل-گیل آوایی

من کی واهیل، تور، آویر، حایرانه حایرانم تره

پاک تقی دیوانا بُو، کوچان غزلخانم تره

می پیاله پاک داره رقصه تی مو، چوم، تی نیگا

لیسکابُو مستم کی پاک رقصانه رقصانم تره

کاشکی هانده مدرسه شونی بویو تی راشی پا

پاستنو خاستن تی رافا کوچه شلمانم تره!

خوشکه چوبم جوم نوخوردن تا آیی راشی دوار

عشقه زاکی لاب دارم پاک ولوله کانم تره

جه ازازیل بُون دوارسته، ایسَم لاب پیله لات

پاک واکف دارم! واکف! لاتانه لاتانم تره

وای اگه لوچان زنان، رخشان کشان با تی برار

نه بیده بشناخته! بیشی، ارسو وارانم تره

گیل آوایی وسته ده زاکی، بوشو سالانه سال

پاک تورا بوسته هاچین پاییزه ولگانم تره!

فارسی

من که سرگشته، دیوانه، گُم، حیرانِ حیرانم برایت

درست مانند تقی دیوانه[1] شده، غزلخوانِ کوچه ها هستم

پیاله ام انگار رقصِ مو، چشم، نگاهِ ترا دارد

لوس شده مست هستم که تماماً رقصانِ رقصان هستم برایت

کاش باز مدرسه رفتن بود و چشم به راهِ آمدنت

منتظرت ماندن مانند تیر برق کوچه ام برایت

چوبِ خشکم بی حرکت تا می آیی از راه در گذر

عشقِ کودکی دارم از حرف گوش نکنهای بازیگوشم برایت

از بی قراری گذشته، دیگر یک لات هستم

درست دنبال شر می گردم، گیر می دهم بی دلیل، اشک بارانم برایت

بس است کودکی گیل آوایی ، سالهای سال گذشته

درست دیوانه شده برایت برگ پاییزی هستم برایت

.

---

[1] تقی دیوانه یکی از دیوانه های مهربانِ شهرم رشت بود.رهگذرها را از دور می دانست که کمکش می کنند یا قصد اذیت کردنش دارند و به تناسب همین حدسی که می زد یا تهدید می کرد که فحش می دهد یا به نوعی ستایش می کرد. شکم بزرگی داشت و تی شرتِ سفیدی پوشیده بود که رویش نوشته شده بود: سه ریال بدهید این شکم خرج دارد!

آهنگهای رقص قاسم آبادی- چهار قطعه در یک ویدئو - گیل آوایی

گیلداستان: پیاده بوشو تی پا واج بایه - گیل آوایی

پیاده بوشو تی پا واج بایه
گیل آوایی
15 فوریه 2009

زالاش باورده، هاچین ایتا دونیا غورصا می دیله مئن اورشین گودان دوبوم। لل پر نزه یی। گاگلف کبله علی بازار مج، موشته کرفا ایور زه ای ایتا چکه یخه آبا اودوشتی। کاسااقا چانکش، دیفاره کش خوابا شوبو। ایتا پیسه کلاچ نانم چی خود توک بیگیفته، داره لچه اونا چارچنگالی فوقوفته بو کرا چیک چیک صدا دایی ।

زارا مار کرده خاله مرا هرچی هیشت هیشت گودی، کلاچ جوم نوخوردی। آشغالانه مئن می چوم دکفته ایتا پاره توپا। اونا اوسادم । بیدم شا چاگودنو بازی گودن। پاره توپا ویگیفتم بشم بخانه بودوجم. هالا فانرسه بوم کی می مار مرا بوگفت :

- تو ده نخایی بیشی ! او بیچاره ویشتایی جان بمرده!

هاتو کی می ماره صدا بامو کی بوگفته ده نخایی بیشی! مرا پاک برق بیگیفته! یاد بامو مرا کی واستی می پئره ره نهار ببردیبیم.

پاره توپا دیفاره کش خوشکه چوبانه مئن جوخاستم. ایدفایی بیدم ایجور کی وارش نودانه دپاچه یو اونه نرمه صدا می گوش بایه، اینفر خواندان دره:

- آی خودا، پر فادن، من پر بیگیرم، آخ جون... رایه بابل و بابلسر بیگیرم آخ جون...جانه دیلبر ..

نیمیزگیره پرچینه درزه جا می چوم دکفته سیما خانه. بیدم می سیا کور چا جان کی آب واقوشتان دره، خوره خواندان دره. تا بایم ویریزم آقوزداره شاخه واچکم بشم بوجور اونه ره ایتا شیب بزنم کی مرا فان دره، بیدم می ریکابی هاچین شالیکی یا مانه، می دیم پر پاک گیله الابه، مره مره بوگوفتم آتو اگه مرا بیدینه ده هرماله می سر الاما نخوایه دئن.

هوتو پرچین کش جوخوفته جونخوفته، دوزیکی اونا فاندرستم. می لابیلا فه وه رستم، ایتا آه بکشم. هلا می آه تومانا نوبوسته می ماره کتله لنگه بیگیفته مرا کی هاتو خیاله خوجدارا دبکه بزنه مره تاوه دایو می سر داد بزه:

- ویری ده زای! تو پرچینه کش چه چو زئن دری آخه! جانه مرگ نیبی تو! وااااااااااااااای!!!!

می مارام کی مالیات پالیات ناشتی، هاتو کترایی داد زه یی. مگه یارستیم می مارا بگم که سیما صارا مئن ایسا یو من اونا فاندرستان درم!؟ ایجور می آبرو بردی کی سیمامار کرده خاله مرا دکفتی می جان کی بازام اونه دختره دوما بیگیفته دارم.

هانه واستی هیچی نوگوفتم. پرچینه کش ویریشتم. بوشم می دیم پرا بوشوستم. نارخوریا اوسادم را دکفتم.

می پئره نارخوری یام کی ایتا دوتا نوبو! لاکیتاب شیشتا طبقه داشتی. جه شوره کولمه بیگیر تا میرزاقاسمی یو زیتون پرورده یو توربو چه دانم هرتا ناهار واستی شیش طبقه نارخوری لبالب بوبوستی بی. منام همه تا روزان واستی می پئره ره ناهار ببردیبیم.

تابستانان هان می کار بو. کی کی ناشتیم مدرسه وازا به تا جه اناهار بردن جیویشتی بیم. ایتا پیچه دوتاپیچه رایام نوبوکی. او وختان کی امی خانه دباغیان بو واستی تا آچ بیشه بوشوبیم. اونام نه چرخ مرا یا ماشینه مرا ! هاتو واستی پیاده کی ویشتره وختانام پابرانده بوم، بوشوبیم.

مرا مراقا گیفتی نارخوری یا می دس بیگیفتی بیم انهمه رایا بوشوبیم تازه می دیل زه یی همش می پوشته تان کی نوکونه سیما مرا بیدینه! هامه تا روز تا می پئره دوکان واستی مره مره مورغه مانستن چیلیک بزه بیم تا فره سه بیم می پئره دوکان.

بازی وختان کی می پئره خوشخوشان بو مرا دو زار فادایی ایتا بیلیطه خطه واحد کی پیاده وان گردسته بیم ولی هرماله نوبوستی کی می پئر خوشخوشانی بوگودیبی یو مرا پول فادابی.

ایتا روز هاچین زالاش باورده بوم . زباله بو. روباره کوله سر آبلاکویان تته رج زباله خابا دیبید. داره لچه ایتا زلزله پاک خو چیلیکا دورسینن دوبو. ممداسنه خانه باغه داره ارباخوجا کی بیدم می دان آب دکفته. مرا جوم جوم دکفت. حاجی چوس نفسه دوکانه کش ایتا کولاکتا اوسادم دبکه بزم ارباخوجه داره لچه. ایدفایی ممداسنه مار خیاله کی ایجگره بوکونه ایجور داد بزه که قورابیه فوروش، جه خو زباله خواب دوبالا بجسته.

ایتا ارباخوجا کی دیفاره کش بکفته بو اوسادم پا به گروز بنام. ممداسنه سر الامه پیدا نوبوسته، حاجی چوس نفسه دوکانه پوشته را جیویز بزم تا تانسیتم بودو وستم. مشته قولی جه خو دورسفته دوکان کی تاخ تاخی نان چاگودی، ایتا تره پایه اوساده می دومبال دکفت. منام کی هاچین خیاله دونیا قهرمانه دو وستن ببم ایجور فشفشه مانستن دو وستیم کی مشتی خودایام نتانستی مرا فاره سه.

روبارکنار همه جانشورا دیبید. مشته غولام حوسِن ایجور آشغالی واز بوگوده کی شاپور فینگی لیسته کوله سر جلسکسه دکفته آبه مئن.

می تومان پیرانا بکندم روبارا و ِر بزم بوشوم اویتا کوله سر. آفتاب دتابه مِئن، مرا تکان بدام کی آب بوتوککه. ایتاپیچه آب دپاچسته بو می پیرانا هیستا گوده بو. اونا فیچالستم تکان بدام دوگودم. زاکان توته داره جان دکفته بید. ایتا داره خال ساق نمانسته بو.

دور دوره شر اَمد، زارا خاخوره مرا خوشکه لاس زئن دوبو. هاتو کی علی درازه مارا بیده، خو دوما جیگا بدا. مرا نیده بو بنام. می تومان پیرانا دوگودم جه روبارکنار را دکفتم بشم سرچشمه یو کورده محله را تا بشم پاستوریزه.

می جیبه مئن سبج پوشتک زه یی. هاچین یک شی ناشتیم. می لب خوشکا بوسته بو. چشمه لب ایتا موشته آب بوخوردم. می مچا پاکا گودم. را دکفتم. سرچشمه زاکان دیفاره کش نیشته بید یار بیگیرید تا کوچی گل بازی بوکونید.

پیله صارایی یا دوارستم. چوب بوری کنار بیرون باموم. کورده محله هالا فان رسه بوم کی موسن چانکشه صابخانه یا بیدم حاجی قاب بازه مرا چانه زئن دوبو نانم چی سر داوا داشتیدی. ایجور کی اوشانه نیده دارم، یهودی قبرستانه دیفاره کش جیویز بزم کورده محله کوچا سر بیگیفتم. آزاد دارا فانرسه بیدم سیما برار ایجور خو دسانا وازا گوده آموندره کی می ناف دکفت. دانستیم کی ایروز واستی مرا واکفه. همیشک مرا ایجور دیگه فاندرستی. هاتو سیما برارا قاقا بوسته بوم کی بیدم اونه ریفقانام شلمانه کش ایساده تا سیما برار کی مرا واکفته بایید دکفید می جان. منام کی هاچین ازایلا مانستیم تا ازایلام نوبوستی بیم نوبوستی کی پا به گوروز بنابیم . بازین سیما ده می خطا نخواندی. منام کرچ! می سر بوشوبی می کر گوزی نوشویی! جه اشلمان تا او شلمان کی ایتا ور من ایسابوم ایتایام سیمابراره ریفقان، می دیل خواستی ببه جه رشت تا تهران. نه سیما برار مرا فاره سه بید نه اونه ریفقان! ولی اوتو نوبو. اشلمان تا اوشلمان شیب بزه بی همه تان فو وستیدی می سر.

شیش طبقه نارخوری یا بنام دیفاره کش. می شلواره شلانقورا دکه شم. می دستانا وازا گودم ایجور که هاتو مرا فاره سه اونا فوتورکم. سیمابرار مرا فانرسه بو کی ایوار بیدم بارام لاکه پوشت مسود پلادانه امرا کی روبارتانه جا آموندیبید، کورده محله کوچا دوارسته، فاره سه یید مرا. خیال کونی ایتا دونیایا مرا فادابید.

می لبله بیجیر نامو بارام لاکاپوشت اولی چکا بزه. تا سیمابرار خو ریفقانا دوخوانه مسود پلادانه ایتا گیله گوده مرا بزه سیمابراره غیرتا. می دیل بوسوخت. بارام لاکه پوشت تا بخایه سیمابرارا ببره بوجور تورشه خیاره مانستن بزنه زمین، دکفتم وسط اوشونا سیوا بوگودم.

تو نوگو سیمابرار خودا خودا گودی کی اینفر اونه داد فاره سه! سیمابراره ریفقان بوگروختیبید. بیچاره بمانسته بو تسکه تنا داوا میان. بازین کی داوا لاف دکفته، سیما برار خو دوما جا بدا مرا ایجور فاندرست کی یانی تی حیسابا رسم!

هاچین دور اوسادی. پیشت بوگفتی بی خو تومانا دیمیشتی! منام دانستیم کی هاچین خالی آبه خوره بیخود دور اوسانه.

منو بارام لاکه پوشتو مسود پلادانه تا پاستوریزه بوشوییم. من تازه آباده رایا بیگیفتم اوشونام لبه آب کی خواستید بیشید امینه ضرب شختی پختی محل.

مره وازو ولنگادوبومو مره مره گفتیم: چی ساق جیویشتم ناویره مرا اینقدر زه ییدی که بوستیم تورشه تره!

چفه عرق بوم. ویشتابو مرا. می دیم پر هاچین شه بزه بو. های مره جوم جوم دکفتی بینیشینم شیش طبقه نارخوری چانا دودم ولی می پئره دس نیارستیم.

ده پاک وُورسفتانه مانستن، را شون دوبوم. تازه آبادا دوارسته فاره سه بوم پولیسه را. پاک زالاش باوده فاره سم آج بیشه می پئره دوکان. شیش طبقه نارخوره بنام کوچی شکافه جور. ایتا لیوان آب بوخوردم. می پئرا فاندرستم کی مرا پول فاده یا نه. پیاده واگردسته بیم می چارچرخ هوا بوستی.

می پئر می سرکلا فاندرست خو اخمانا جیما گوده تا بخایه ایچی بگه بوگفتم وا بشم روبار تا زباله یه جانشورا بوکونم مرا بوشورم. می پئر هیچی نوگفتو خو حرفا بوخورد. ولی بیده بازام من ایسام اونه رافا خیاله کی می دسا بخوانده داره یو بفامسته بی کی چی واسی ایسامه، بوگفت:

- پیاده بوشو تی پا واج بایه

دونیا پولام بداشتیبیم بازام می جیب خالی بو. یا داشی به دوریال یا تهرانی یا چاله گود....خولاصه ایجور پوله چانا دوستیم هو قوماربازه مانستن کی همش داشتی یو ناشتی.

ده می پئره رافا نه سام کی بازام مرا بگه چی بوکون چی نوکون. تازه اگه بفامستی بی که داوایام بیگیفتم ده می پیله تیکه می گوش بو.

ایمرویام دئرا بوسته بو. می مار هاتو دادو فریادا دوبو کی های گفتی:

تی پئرا فارس کی بیچاره ده زالاش بارده داره!

منام می دیله مئن گفتیم کی:

خاب باوره. انهمه رایا بشم کی مرا بگه: پیاده بوشو تی پا واج بایه!؟

شیشتا گیلیکی چاردانه - گیل آوایی

چره دونیا آتویه!؟ پاک چیتینه!،

غموغورصه دمردن لاب، هاچینه!،

هاتو جه جیر جه جور  غم واره بیصاب!،

جه چومان کی تانه ارسو نیچینه!؟

فارسی

چرا دنیا اینطور است!؟ اصلا دلپذیر نیست

فقط غم و غصه و خفه شدن است

همینطور از پایین از بالا می بارد بی صاحب
از چشمها چه کسی می تواند اشک نچیند!؟

2

هونیمی، روزیگاره کی واگردست!

آمی خاک بر سری نسله نگردست!

باموییم چوم واکودیم رُو بامو کار

هاتو کی شا بوشو، آخوند واگردست!

فارسی

همانیم، روزگار است که برگشته است

برای نسل خاک بر سر ما روزگار نگشت

آمدیم چشم باز کردم کار بهم ریخت

همچین که شاه رفت، آخوند این رو آن رو شد!

3

شبانه بی کسی بردن تی نامه

خیالا شون نیویشتن تره نامه

تی امرا گفتنو خاندن کودن داد

مره لانه خیاله کی تی بامه!

فارسی

شبهای بی کسی بردنِ اسم توست

به خیال رفتن، برایت نامه نوشتن است

با تو گفتن، خواندن، داد زدن

انگار لانه برای من، بامِ توست!

4

بشم تی دوری جا دریا دیمیرم
اگه دینمرمه کولی بیگیرم
کوله شورا کونم به-سم تی رافا
فادم تی مارا تا ترا فاگیرم!
فارسی
از دوری ات بروم دریا غرق شوم
اگر غرق نمی شوم بچه ماهی بگیرم
بچه ماهی را شور کنم منتظرت بمانم
بدهم به مادرت تا ترا بگیرم!

5

می دیله قورصا چوم گیره فیشانه

زنه ردده می دیمه سر نیشانه

هاتو کی چکه چکه دیم کی به هیست

می آ ارسو گیره مچچا چیشانه

فارسی

غم دلم را چشم می گیرد دور می ریزد

مانند باران کمانه میزند روی گونه ام می نشاند

همچین که گونه با قطره قطره خیس می شود

آه من اشک را می گیرد به لبانم می چشاند

6

بوشو مارا بوگو دوری ده وسته

آویری، دوری، می بالا دوسته

هاچین واهیلابوسته، دور جه  می خاک

چومان قاقه جه ارسو پورا بوسته!

فارسی

برو به مادر بگو دوری دیگر بس است

گم شدگی، دوری، بال مرا بسته است

تمامن سرگشته شده از دوری خاکم

چشمها حیران است از اشک پر شده است

بجای مادر می شود یار هم گذاشت! اینطور:

بوشو یارا بگو دوری ده وسته

برو به یار بگو دوری دیگر بس است.....

.

پنشتا گیلیکی چاردانه - گیل آوایی

0

ایزاک انه، او زاک شونه

هیتو مُونه خالی خُونه

ایزاک نونه، او زاک  نونه

آجه که تنایی مونه

فارسی

این فرزند می آید، آن فرزند می رود

همینطور خانۀ خالی می ماند

این فرزند نمی داند، آن فرزند نمی داند

برای مادر تنهایی می ماند

1

خیالا چو زنم، می دیل فورانه

چومانه سر هاچین ارسو دو وانه

هاتو واهیلا بوسته فان درم قاق

چره آ اسه مان می چوما مانه!؟

فارسی

خیال را می گیرانم، دلم آن را فراری می دهد

بر چشمان من همینطور اشک می دواند

همینطور سرگشته شده حیران نگاه می کنم

چرا آسمان مانند چشمان من است!؟

2

پیاله خالی یه! ارسو یا عشقه

می یاده اورشینابومویا عشقه

هاتو شانه زنم یادا دهم باد

بازین می ارسُونه سوسویا عشقه!

فارسی

پیاله خالیست، اشک را عشق است

مویِ یادِ بهم ریخته ام را عشق است

همینطور یاد را شانه می زنم باد می دهم

سپس سو سوی اشکهایم را عشق است

3

چوما گم وسته ده ارسو فیشاندن

می هیسته دیمه سر ارسُو نیشاندن

می چوم  واهیلا بُو، لوچان زنه، قاق!

هاچین وارش مانه ارسُو واشاندن

فارسی

به چشم می گویم بس است اشک ریختن

روی گونۀخیسم اشک نشاندن

چشمم سرگشته، تلخ می نگرد حیران است

انگار باران اشک را تاب می دهد

4

 چی خورشیدا فوتورکست، کی آویره!؟

ایدونیا غورصه مئن دیل وا دیمیره!

هاتو اورشین کودن سینا کشئن چنگ

آ تاریکه شبا کی وا  فاگیره!؟

فارسی

خورشید  را چه یورش برده که گم است

میانِ یک دنیا غصه دل غرق می شود

همینطور جوش و خروشیدن و چنگ زدن بر سینه
این شب تاریک را چه کسی باید بگیرد!

.

ایتا هاسا شعر - گیل آوایی

بجانه رقصه یو لبانه پیچ پیچ کودن

تام بزه دیلا سرا دا خیاله باله سر بینیشت

بج

سوروف

واش

فوروز بارده زرده دوم، بینام

باد هاچین دو وستان دره

بیجاره جنگله گیسونه مئن!

هان!

فارسی

رقص برنجهاست وُ پچ پچِ لبها

سکوت کرده دل را بر بال خیال نشسته فرستاده است

برنج

سوروف( یک گیاه شبیه برنج)

علف

سرفرود آورده دم زرد، بینام( دو نوع برنج)

باد در جنگل گیسوی شالیزار فقط می دوَد!

همین!

.

گیلغزل: گیرم جهانوطنم ماری خاکا چی بوکونم - گیل آوایی

گیلغزله پیشنیویس( واستی چاکون واکون ببه!!!!) هالا هاتو بخانید تا بازین چاکون واکون بوکونم:

گیرم جهانوطنم ماری خاکا چی بوکونم

جه یاد ببرده هاما، یاده یارا چی بوکونم

گیرم فادام دیلا هرجا جغیره می گیله خاک

واکوده چوم نوخوسان شب خیالا چی بوکونم

گیرم دمختمه هرچی بوکوده شوم می دیار

بازین شبان فوخوسان جه گیلانا چی بوکونم

گیرم بداشتمه دیل تا ببم جهانی زاک

بازین گاواره لالایی می مارا چی بوکونم

گیرم جهانی یمه پاک جهانوطن می نام

بازین می گیله نامه ایله جارا چی بوکونم

هاچین هاچین کی نشا بُون جه ماری خاک سیوا

نی یم برار! نتانم! می بیجارا چی بوکونم

گیل آوایه اگه دونیا فادد، گیلک مانه باز

چی شا کودن گیلکم، گیله ناما چی بوکونم! 

شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۳ - ۲۱ ژوئن ۲۰۱۴

ویدئوی یک ترانه و یک غزل گیلکی - گیل آوایی

سه تا گیلشعر- گیل آوایی

مچه قورصی تامتوما زِ-ن
ایجگیره ایشماره بوک بوکوده!

می من خو فریاده جا
دونیا گوشا کرا کوده داره!

واهیلا بو یو رُو بامو روزیگاره مِ-ن
بمانستمه
کویتایا به کویتا شا پینیک زِ-ن!
فارسی
رازداری و لب فرو بستن
بغض کرده ضجه می شمارد!

منِ من از فریادش
گوش دنیارا پر کرده است!

حیران وُ در روزگار بهم ریخته
مانده ام
کدام را به کدام می توان وصله کرد.

2

سره جور آسمان نا
گیلام پا جیر
توم
جوکول
بج
گوشه گوشه
وای............
بیجاره دابه شناق
بجه گوشه سنگینی جا سر فوروز آردن
زیمینه خوشادانه ره.
فارسی
بالای سر آسمان هست
گِل هم زیر پا
جوانه برنج
برنج نارس
خوشه خوشه
وای
رسم شالیزار است قدرشناسی
سر فرود آوردنِ خوشۀ برنج از سنگینی
برای بوسیدنِ زمین است.

3

بودوبودو یو جانکنش تره بو
بوخوربوخور نودونودو کی ره بو!؟
هونکی بداشت خونا اودوشت نودو وست
جه تو بوخورد هاچین ترا بچاپست!
.

جان بوشو غوربت ولی ریشه بمانست خاکه مئن - گیل آوایی

جان بوشو غوربت ولی ریشه بمانست خاکه مئن from GilAvaeiگیل آوایی on Vimeo.


جان بوشو غوربت ولی ریشه بمانست خاکه مئن
ونگ بزه دیل غوربتو ارسو بوارست خاکه مئن

سبزه می یادام هاچین بُوست جنگلانه دیلمان
راشه جنگلخوس بمانست تا دوارست خاکه مئن

دیل نوبوست هرماله جه می یادو می یاران سیوا
پستایی کود تاسیانی، های بکالست خاکه مئن

گریه زاری دابه غوربت بُو، هاچینه را دوار
پاک تیتی دارا بمانست تا فدارست خاکه مئن

آدمی خو خاکو خو همخاکه امرا داره نام
دیل ناویره خون بوارست تا نمانست خاکه مئن

گورشا بو دوری جا هرکی دورا بوسته جه دیار
دوری درد مرهم بیگیفت هرکی بتابست خاکه مئن

آی شومایان کی بیده یید می چومه ارسو یو ناک
هرگدایام شا به خو خانه بتانست خاکه مئن

کاخ اگه غوربت ببه هانده نیبه تی باغکوتام
وای نبه قسمت اونا حتتا فیچالست خاکه مئن

گیل آوایی تا بمانست چوم برایه ماری خاک

غوربتا دایم فوتورکست ارسو وارست خاکه مئن

برگردان فارسی:

جان، غربت رفت ولی ریشه در میان خاک ماند

دل در غربت گریست اشک در میان خاک بارید

یادِ سبزِ من درست مانند جنگلهای دیلمان شد

تا میان خاک گذشت مانند راش جنگلخواب شده است

دل هرگز از یاد و یارانم جدا نشد

دلتنگی پس انداز کرد در میان خاک فرو ریخت

گریه و زاری رسمِ غربت شده همینطور راه به راه

درست شکوفه درختان ماند تا در میان خاک روا داشته شد

آدمی در خاک خودش با هم خاک خودش اسم دارد

وگرنه دل خون بارید تا در میان خاک نماند

هرکسی از دیار رفت، از دوری داغ شد

دردِ دروی مرهم گرفت هرکسی در میان خاک تابید

ای شماها که اشک چشم و هق هقِ مرا دیدید

هر گدایی در خانه اش شاه می شود در میان خاکش توانست باشد.

کاخ در غربت آلاچیق باغ تو نمی شود

وای غربت قسمت آن نشود که حتی در میان خاک چلاند

گیل آوایی تا چشم به راه خاک مادری ماند

همیشه غربت را یورش برد، اشک در میان خاک ریخت

در خط چهارم، " راش" نام درختی در جنگلهای گیلان است.

راشِ جنگلخواب کنایه ای از سرافرازانِ به جنگل زده اند. (جنگلی ها)
.

دن کالست غورصه، منم من کی دکالستم هاچین - گیل آوایی

دن کالست غورصه، منم من کی دکالستم هاچین

پاک سیا ابرانه ویشتر من بوارستم هاچین

ارسو دیمه سر بوکود رابه هاتو شور شور بوار

ارسویانه امرا بوک بارده بنالستم هاچین

گورشا بو دیلا بوگفتم شی دو واره تی دیار

آخ می گیله ماری خاکا چوم بمالستم هاچین

های بامو تینتیر مره غوربت بوکوده زاره زار

فاندرستم رایا گیلانی بمانستم هاچین

سینه سورخی بوم، بوبوم جنگلخوسانه رادوار

جنگلانا خون بوشوسته، دیل فیچالستم هاچین

روزیگارام آپچا بوسته  پاک بو بُو خربستگا

گاب دکفت بازاره مئن ارسو بوارستم هاچین

گیل آوایی جینیگیره نالا کرا به گورشه کا

خاکه مئن یاران غریبد، دور بمانستم هاچین
.

برگردان فارسی:

غصه فرونریخت، من هستم من که فقط فروریختم

بیشتر از ابرهای سیاه فقط باریدم ( ابرهای سیاه اشاره به " سیا ابران") دیلمان است

اشک از روی گونه کشیده شده همینطور مانند شر شرباران بارید

با اشکها بغض کرده فقط نالیدم

دلِ داغ شده را گفتم به دیار خودت دوباره می روی

آخ خاک مادری ام گیلان را فقط به چشمانم مالیدم

غربت هی برای من لغاز خواند( سوسو آمد) زار زار

چشم به راه دوختم فقط گیلانی ماندم

سینه سرخ بودم، رهوارِ جنگلخوابها

جنگلها را خون شست فقط دل را چلاندم

روزگار هم لُوس شده درست هرکی هرکی شده ( هرکی هرکی=خربستگا، مال بندان، محل فروش گاو خر اسب.....)

میان بازارِ گاو افتاده بیهوده اشک باریدم

ناله دریغ نکن گیل آوایی دیگر داغ سوخته شده ای

در میان خاک یاران غریبند، بیهوده دور ماندم

گیلغزل: تاسی-یانه تاسی-یانه تاسی-یانه دیل هاچین - گیل آوایی

تاسی-یانه تاسی-یانه تاسی-یانه دیل هاچین

تاسی-یانی قولقا گیفته خون فیشانه دیل هاچین

پاک خیاله امرا می دیل ده بوبوسته دس برار

وورسینه لافندا جه غوربت گیلانه دیل هاچین

ده واکفته دیل جه غوربت لاب بوبوسته پیله لات

مسته می گیلانه خاکه مهربانه دیل هاچین

غوربته خاکام نوبو هرماله دیله جاجیگا

گورشا بوسته راه دیبه پاک لاهیجانه دیل هاچین

هرچی گم بوگذشته او سالان، آویری ده، آویر

ترکمه ویشتر تورابه ول کشانه دیل هاچین

تاسی-یانی ایشماره، آ سال، او سال، سالانه سال

لاب دوارست ونگه ونگ، گوسن دوخانه دیل هاچین

شه بزه وختی دپرکه جه شبانه فوخوسان

تا صوبه سر گورشه کا جه یادمانه دیل هاچین

داره ولگانه مانستن شه آویری دسته باد

فلا رودخانو سیاهکل دیلمانه دیل هاچین

گیل آوایی ده جیگر گفتن جه دیله تاسی-یان

کس تی دادا نیشتاوه، غوربت خوسانه دیل هاچین
.

دیلِه ناجه بوبو گیلان بگردم!؟ - گیل آوایی

دیله ناجه بوبو گیلان بگردم!؟

می رشتو انزلی لاجان بگردم!؟

بشم می لنگرود، می کومله، ماسال

می املش، تالشو لوشان بگردم!؟

سیپیدرو دیم بوشورم با می قرماق

بازین پابرانده با زاکان بگردم!

آیه او روز نیدینم غوربته خاک

می ماری خاکه سر واران بگردم!

ببم  شورم کشاشم باغانه واش

مثاله ارسو با چومان بگردم!

خودایا کی خودایی کی کونی داغ

چی به ایروز بشم گیلان بگردم!!!

هاچین تورم ده آ بی حورمتی خاک

خایم می خاکه سر جانان بگردم!

گیل آوایی تورا بو غوربته خاک
آویری وسته وست!، ایران بگردم
.