ارسو، مجموعه ده داستان گیلکی با برگردان فارسی - گیل آوایی

یاداشتی بر مجموعه داستان گیلکی

" ارسو "

تا کنون در کنار دیگر کارهای فارسی و ترجمه هایم، مجموعه هایی از داستانها و چاردانه ها و غزلهای گیلکی را منتشر کرده ام. فهرست آن را در آخرِ این مجموعه نیز قرار داده ام.

ارسو به معنی اشک، نام تازه ترین مجموعه داستانهای گیلکی ام است که منتشر کرده ام. در این مجموعه ده داستان کوتاه و بلند را گرد آورده ام. همۀ آنها را هم به فارسی برگردانده ام تا اگر دوستان غیرگیلک زبانِ علاقمند به ادبیات بومی، خواستند، بتوانند از آن استفاده کنند.

بیشترِ این داستانها را بزبان گیلکی بازخوانی کرده و آنها را بصورت ویدئو کلیپهای جداگانه در یوتیوب منتشر نموده ام. برخی از داستانها برای نخستین بار در این مجموعه منتشر شده اند به این معنی که متن داستانها در هیچ جای دیگری انتشار نیافته است.

و اما چرایی نوشتنم به زبان گیلکی شاید این باشد که گاه، بویژه شعر، حال و هوایی به سراغم می آید که فقط به زبان مادری ام قابل بیانند! و اگر بگویم که همانند آن را از نگاه تصویرها و حتی معانی واژه ها و گفتمانها، بجز گیلکی نمی توانسته ام بیان کنم، پُر بیراه نگفته ام.

ازنگاه دیگر باز آفرینی و بازشناساندن زبان و ادبیات گیلکی یکی از انگیزه های قوی در من بوده و هست هنوز که به گیلکی بنویسم. بسیاری از واژه ها و جمله پردازیها و مثلهای گیلکی به هر دلیل، فراموش شده یا دارند فراموش می شوند. حسی در من است که اگر گیلک به بازآفرینی و بازشناساندن آنها نکوشد، هیچکس چنین نخواهد کرد. با چنین هدفی به سهم خود بعنوان سلولی از یپکر گیلامردان در این راه( هر چقدر هم ناچیز) گام برداشته و امیدوارم بتوانم باز در این راه بکوشم.

 نکته دیگری که دوست تر دارم بیان کنم این است که بسیارانی آگاهانه یا ناآگاهانه، گیلکی را در حد یک گویش، لهجه می دانند بی آنکه با ظرفیتها و ریشه ها و اصولا ساختار اصیل این زبان آشنا باشند یا در آن کند و کاوی کرده باشند. بیان برخی از واژه ها یا اشکال بیانی  فارسی در روزمره گیلکها به معنی " زبان " نبودنِ گیلکی نیست بلکه ناآگاهی یا حتی مسئولانه برخورد نکردن کسانی ست که به این زبان حرف می زنند.

اصولا لهجه یا گویش در یک زبان، زیرمجموعه همان زبان است که بلحاظ ساخت و پرداختِ جملات از قواعد دستوری همان زبان برخوردار است. به دیگر سخن زبان درختی ست که شاخه های آن را می توان لهجه یا گویشهای آن زبان دانست اما همه آنها به پیکر همان درخت متصلند. و با این نگاه بخوبی در می یابیم که گیلکی چنین پیوندی با فارسی یا زبان دیگری غیر از گیلکی ندارد و قواعد دستوری خودش را دارد و چه بسیارند افعال و واژه های گیلکی که اصلا ریشه در زبان فارسی ندارند. اگر چه زبان گیلکی در خودِ گیلان لهجه های مختلف دارد که بلحاظ بیان جملات و واژه ها متفاوتند ولی در قواعد دستوریِ زبان گیلکی مشترکند. مصداق همان درخت و شاخه ها که زبان گیلکی پیکر درخت و لهجه ها نیز شاخه های این درختند. 

مقایسه متون گیلکی و فارسی در این مجموعه شاید روشنایی بیشتری به آنچه که در بالا گفته ام، بیافکند. این اشاره را از آن جهت اینجا آورده ام که چرایی پرداختنم به زبان گیلکی و کارهایم به این زبان را گفته باشم.

هر چه هست تلاشی ست که بر آمده از عشقم به زبان مادری من و صد البته به زبان فارسی بعنوان زبان ملی من است.

همانطور که در بسیاری از کارهایم پیش از هرچیز تاکید کرده ام، زبان و ادبیات گیلکی رنگی از رنگین کمان ادبیات بومی میهنمان ایران است. خوشا شادابی و زیبایی رنگین کمان ادبیات بومی سرزمین مادری مان که در شاداب تر و زیباتر نمودن آن صمیمانه بکوشیم.

با مهر

گیل آوایی

19 فروردین 1393/8 آپریل 2014 

توجه: از دوستان، یاران و خوانندگان گرامی وبلاگم درخواست می شود در صورت تمایل و امکان، این کتاب را به دیگران معرفی کنید.

برای مطالعه یا دانلود کردنِ این کتاب از مدیافایر، همینجا کلیک کنید.

گیلداستان" بینویسم کی بخانی" با برگردان فارسی و ویدئو - گیل آوایی

 بینویسم کی بخانی

 گیلداستان 

گیل آوایی

ایوار دینی ایجور به کی نه رایه پس داری نه رای پیش. آچمزا بوسته ایتا ولگا مانی کی هاتو دکفته باده دس شوندری نه تانی به سی نه تانی نه سی. نه تانی بیشی نه تانی نیشی. روزیگار به هاچین ایتا کوه مانستن، کی تی کوله سر خارابه به. ایجور دونیا فوگوردسه به کی تا بخایی جوم بوخوری دینی ایتا جه اونه فوگوردسه گیلگوده یی کی خودت خودتام نشناسی. خودته مرایام سیوابوبوسته آینه مئن ترا فاندری تی چوما دوجی اونی کی آینه مئن قاقا بوسته ترا فاندره. وختی واخوبا بی کی تی شانا بوجور بری یو خیلی یام تی خاطرا بخایی گی: هانه ده! هرچی بو هان بو!

هانه. هاتویه. تره تره ایجور دیمیری کی ترام هالی نیبه اکه دمرده داری.  شوندری یو را نیشی، را شی یو نوشوندری. ایسایی یو نه سایی. ایساندری یو نه ساندری. پاک سره سام بیگیفته هاتو کولکه باورده همه چی مئن چکوپر زنی بازین ایتا پیله خرابه تی کلله مئن هاتو کولکه باورده وریسه مانستنه کی اونه جان دری بیدینی اونه سر کویه نا اونه ته کویه! ایجور رُو باورده آ کشی یو گی زندگی چی!؟ هانه!؟

آتو کی بوبو. هیزارتا ناجه مرا هیزارتا جان کندان دوبوم ایجور دیگه ببه. ایجور دیگه خاستیم هونه ره یام هرچی داشتیم باوردم دکفتم میدان. دکفته حریف بومو بوشوم ایجور کی خیاله پاله وانانه مرا دوره کودان درمو اویی کشئن درم همه چی یا پاستیم جغیر از اینکی پاسته بوستان درم یالانچی پاله وانی که پاله وان پنبه بوبوسته خودشام نانستی. خاب! ایدفا باموم واخبردارا بوستم کی هرچی بو سه تا دیفاره یو ایتا دَوَسته در کی اونه درجکا چارچشمی پاستیم اکه وازا به.

تازه مرا سرا دابید. ایجور دمرده دنمرده آدما مانستیم کی جانکش بوکوده جه آب خورا فاکشه بیرون پا بنا خوشکی سر! بازین را نتاسنتی بشه! ایجور کی خیاله زمینام هو زمین نوبو. مره همه چی ایجور چیتین بو. هیچی مرا وامرزانه یی. هی جا مره هو جا نوبو. همه چی رو بامو بو. هرکه ده یی پاک هاچین تورا بوسته، را آویرا کوده سرسام بیگیفتانا مانستی. هاتو اینفر بوگفتی بی موللا ماست، اونا دخشاردی.

همه تان واکف داشتیدی. تیرا آویرا کوده آغوزه دونبال گردستان دیبید. اینفر زمینا فوش دایی، اینفر زمانا فوش دایی اینفر تاوه دایی خودا گردن، اینفر تاوه دایی بختو ایقباله گردن! هاتو هرکی ره همه کسو همه چی تقصیر کار بو جغیر از خودش! هر کی خودش بی گونا بو یو جغیر از خودش، همه گوناکار. هاممه یام هر کی خودشه کلا کاشتان دوبو. هی کس هی کسه ره ایتا پیچه حق نشناختی هرکی هر چی ناهابو خوره خاستی. مرز اوساده بوبوسته بو هی کس هیکسه مرزا نشناختی فقط خودشه مرز بویو ده هیچی! هیچی یی کی هر جور به هر قیمت! پاک ده جنگله قانونام دوارسته!

سالانه سال مره زندانه مئن هوتو کی داب بو، منام کنار بامو بوم. کسکسا یاور داییمی. کسکسا فاره سه ییمی. کسکسه مرا هر چی داشتیمی ناشتیمی قسمت کودیم. اینفره سر بلا باموبی، همه تانی اونه داد فاره سه ییمی. همه همدیگه مرا بیمی یو خودمانه مرایام. همیشک حق، اینفره دیگه مرا  بو جغیر از "من". "من" اویا اینفر دیگه پسی، آمویی. منام ده هوتو باموخته بوبو بوم. مره هوتو جا دکفته بو.

اسا کی مرا سرادابید، خیاله کی مرا بیگیفتیدی ببردیدی زندان. مره ایجور دیگه اسیری سراگیفته بوبو بو.

زاکان همه بوشوبید. می شهر ده هو شهر نوبو. مردومان هامه ایجور دیگه بوبوسته بید. مره می شهره مئن آویر بوم. غریب بوم. تنها بوم. اوشونه کرده کارانا ده ییم هیزارسال خیاله واگردسته ده. ایجور کی زور حق باوره ایجور کی هرکی لیسک تر بازی ویشتر. آدمی ره آدمی لازم نوبو!

می مارام پیرا بوسته بو. اونه چوم ده خوب نیده یی. ایتا آینک بزه بو کی اونه شیشه کولوفتی دو تا ایستکانه کونه بو. پئر بمرده بو. براران خاخوران هرکی ایجا بوشوبید. خانه یام ده هو خانه نوبو. صارا واش دوبو لشکو لور. نه کیشخاله جا خبری بو نه ده او جاروبوکوده صارا کی آدمه دیل تازا بوستی اونه خاکه عطره مرا.

وختی باموبوم خانه می مار آیوانه سر نیشته بو. ایتا چوبی شانه ایتا چل تاسه آب اونه ویرجا، نیشته بو یو ایتا کوچی آینا فاندرستی. نانم خو مویانا شانه بوکوده بو یا نه. مویام کی ده مو نو بو. ده او جیوانی مو ناشتی. هاچین ایموشته کولوشه مانستین ایموشته کنف ایموشته سیفید سیا مو کی گاگلف اوشونه مئن شاستی حنا رنگا دئن. وختی دوخادم:

مار!

خو سرا واگردانه بو می صدا سمت ولی ایجور کی باور نوکودیبی یا ایجور کی می صدایا خو خی یاله مئن وامختان دیبی، فاندرست. بازین کی دو واره دوخادم:

مار! چی جیوانا بوستی مار! مویانا آبو شانه کودان دری بازام دیل ببری!

بیدم هاتو ارسو اونه چومانه جا واره. هاتو زای زای زای گفتنه مرا نیشته بو خو دسا می سمت بیگیفته خاستی مرا کشا گیره. بوشوم اونه ور. مرا کشا گیفته. خورا بچسبانه می سینه هاتو ارسو فوکودنه مرا، مرا بو کشه یی. می مارا کشا گیفتم کشا گیفتم بو بکشم آه بکشم اونه سرا می سینه سر نازا دم ایوار واخبردارا بوسته بوم کی می دیمپرا آب بردان دوبو.

زای زای تویی خودتی!

خنده کودیم هیچی نوگفتیم.

مرا بوگفتد ترا بوکشتد. بوشو پزشکی قانونی بوشو تازه آباد بوشو کومیته بوشو پورسینا بوشو حیشمت بوشو.......... وای ده من هاچین اشانه دس اسیر و ابیرا بوسته بوم زای!

هاتو کی گفتان دوبو ایدفایی ایجور خنده بوکود کی هاچین قاقا بوستم جه اونه خنده.

بازین بوگفت

من تره سه یومو چللومام بیگفتم! هیزاردفا بمردم تیره زندا بوستم زای

وختی بوگفته بوم خاب بیشیم تازه آباد می خاکه سر!!! ایجور مرا کشا گیفته خنده مرا بو بکشه یو شادی مرا مرا خوشا دا کی خیال دونیایا دو واره تازا کودد اونه ره.

بیچاره خیاله می رافا ایسابو. ایچی پاک اونا بداشته ایچی کی وناشتی پر بکشه بشه. ایچی کی اونا را بردی اونا باور فادایی که واستی به سه! هالا جان نیگیفته بوم که مرا بنا بوشو. هاتو می رافا به سابو تا بایم بازین بشه.

اسا ده هونه جا سرنیشتن تاسیانی جا، می روزانو شبانه کار بوبوسته. مارپرا گیفتنه پسی ده ایسان نه سان توفیر نوکودی. هاچین ایتا گیل گودا مانستیمی که اونا ایتا نخ دوسته بید تا هو وخت چرخانه ییدی منام اونه دور دایره مانستن چرخ زه ییم ولی ماره پرا گیفتنه مرا خیاله او نخه سرا کی داشتید، سرادابید من ایجور پرتاب بوبوسته بوم کی فوروزآمونه جایا نا فامستیم نا دانستیم نا حس کودیم.

نه ایجا کار مرا فادایید نه اینفر تانستی می  دورو ور بایه. خیابانه دیفاره کش می چوم دکفته بو ایتا اورشین بامو پیره مرداکا. می هم سلامال بو. می مانستن فوروز بامو دونیا خو کول فاکشه نه جا. هون بوبوسته بو می دس برار. همدیگه یا شناختیمو نشناختیم. دانستیم جه همدیگه یو نانستیم. نه اون واورسه یی کی بوم چی بوم چی ایسم چی نی یم  نه من اونا واورسم چیبو چیسه کی بو کیسه. توفیرام نوکودی مره. اونه ره یام توفیر نوکودی. هاتو ایوار واخبردارا بوستیم کی پاک بوبوسته بیم دس برار.

ایروز کومیته پومیته فو وستد خیابان هامما بیگیفتد. جه گدا بیگیر تا خیابان خوس. امه رام بیگیفتد ببردد. هاتو ایتا تاریکه گوره خوله اوتاقه مئن موشته بوبوسته می پایانا جیما کوده سرا بنا زانوسر فکرا دوبوم کی مرا دوخادید. مرا ببردید هاتو نه بنا نه اوساده چکو لقد بیگیفیتید کی خاستیم خیابانخوسانو بیکارانا جیما کونمو شر چاکونم.

هیچی مرا تورشه آشا کوده واگردانه یید ایجور کی خیاله ده سرادانکس نی یم. هاچین تومامه می جان ایشکستان دوبو. نانستیم جه هوش شون دوبوم یا اینکی مردان دوبوم هاتو سرا بنابوم زمینه سر کی جه او سره اوتاق بیدم اینفر ویریشته بامو می ور.  مرا کشا گیفته می سرا بنا خو  پا سر مرا بمالسته. آرامه بوگوفت:

بازام باوردد ترا!؟

اونه صدا مره آشنا بو. ایتا پیچه هو بی هوشی با هوشی مئن یاد بامو مرا. هون کی مرا زه یی و لشکو لور کودی یو بازجویی کودی می مرا اوتاقه مئن زندانی بو! مرا گی!!! اول باور نوکودم ولی بازین کی اونقد مهربانی کودی باور بوکودم کی نه راستی راستی زندانی یه.

- تو ایا چی کونی

- مرام بیگیفتید

- چره

- کوکو واگردسه شیشیندازا بوسته

- یانی اونهمه

- هیچی! سگه ره هاچین وفا کودن بمانسته داره! تا صاب کی ببه

ده جه هوش شون دوبوم هاچین می چوم سیایی شویی مردان دوبوم  جانکنشه مرا نفس کشه ییم. ایجور مرا کشا گیفته می سرو دیما پاکا کودی یو می قوربان صدقه شویی کی مرا ترسا گیفته جه اون.

چی بوبوسته داره. چی جه می جان خایه. چره اتو مهربانا بوسته داره.

هاتو فکرو خیالا دوبوم کی بیدم زار زار ونگا دره! مرا خوشکا زه بو. بمانسته بوم. بیدم گه:

- تو نواستی بیمیری. تو واستی به سی. اونهمه تره بدی بوکودمه بدا ایجور...................

تازه می دوزاری دکفته. خودشه واستی مرا خاستی. مرا خاستی خو بوکوده کارانا. مرا خاستی کی خودشا پاکا کونه خودشا جه اونهمه گنده کثافت در باوره.

اسا کی ایه فاره سم نانم کی انا خایه خاندن هرکی بی هرکی ایسی بدان کی رُو بامو روزیگاره مئن آما، خودمانا دباختیم! قومار نوکوده دباختم. کوشتی نیگیفته زمین بوخوردیم. میدان نوشو میدان دیبیم دکفته حریف! نه رایه پس بمانسته بو نه رایه پیش! جغیرز هایا کی تره بینویسم تو بخانی!

تمانا نوبوسته

برگردان فارسی

بنویسم که بخوانی

یک بار می بینی که یک جور می شود که نه راه پس داری نه راه پیش. آچمز شده مانند یک برگ را می مانی که همینطور در دست باد افتاده داری می روی نه می توانی بایستی نه می توانی نایستی نه می توانی بروی نه می توانی نروی. روزگار می شود درست مثل یک کوه که روی شانه ات خراب می شود. دنیا یک جوری فرو می ریزد که تا بخواهی بجنبی می بینی یکی از آن گولۀ گِلی که خودت هم خودت را نمی شناسی. از خودت دور شده در آینه به آنی که چشم به تو دوخته مات شده می نگری. وقتی بخودت می آیی که شانه ات را بالا می اندازی. خیلی هم اگر خاطرت را بخواهی می گویی: همین دیگر! هرچه بود همین بود!

همین است. همینطور است. با خودت غرق می شوی طوری که خودت هم حالی ات نمی شود چه وقت غرق شده ای. می روی و راه نمی روی. راه می روی و در خال راه رفتن نیستی. ایستاده ای نایستاده ای. داری می ایستی داری نمی ایستی. درست بهم ریخته از هر طرفش وا رفته می مانی. گولۀ در هم برهمی که در همه چیز دست و پا می زنی بعد ی ویرانۀ بزرگ در کله ات همینطور مانند ریسمان  سرنخ گم کرده که بجانش افتاده ای ببینی سرش کجاست و تهش کجا! یک جور بهم ریخته آه می کشی و می گویی پس زندگی چه!؟ همین است!؟

اینطور که نبود. با هزار آرزو داشتم هزار جان می کندم که یک جور دیگر بشود. یک جور دیگر می خواستم بشود. برای همان هم هرچه داشتم آوردم به میدان افتادم. حریفِ به میدان افتاده بودم و رفتم میدان طوری که انگار با پهلوان دورِ میدان شلنگ اندازان پیروزی ام را هورا می کشم. مواظب همه چیز بودم بجز اینکه خودم داشتم پاییده می شدم. شبه پهلوانی که پهلوان توخالی ای شده بودم و خودش هم نمی دانست.  وقتی بخود آمدم که هرچه بود سه تا دیوار بود و یک درِ بسته  که چهارچشمی پنجره اش را می پاییدم چه وقت باز می شود.

تازه ازادام کرده بودند. جوری مانند آدمهای غرق شدۀ غرق نشده را می ماندم که با جان کندن خودش را از آب یرون کشیده بود و پا روی خشکی گذاشته بود. بعد نمی توانست راه برود. جوری که انگار زمین هم همان زمین نبود. برایم همه چیز یک جور به دلم نمی نشست. هیچ چیز، دل به خواهیِ مرا برنمی انگیخت. هیچ جایی برای من همان جا نبود. همه چیز بهم ریخته بود. هرکسی را می دیدی انگار دیوانه شده بود. راه گم کرده گیج شده ها را می ماند. همینطور به یک نفر می گفتی بالای چشمت ابروست تووی صورتت می خواباند. همه شان حالتی داشتند که گیر بدهند. تیله را گم کرده دنبال گوله می گشتند. یک نفر به زمین فحش می داد یک نفر به اسمان ناسزا می گفت یک نفر به گردن بخت و اقبال می انداختً  همینطور برای هر کسی همه کس و همه چیز مقصر بود بجز خودش. هرکسی، خودش بی گناه بود و جز خودش همه گناهکار بودند. همه هم هرکسی حرف خودش را می زد. هیچ کس برای هیچ کسی جز خودش حقی قائل نبود. هرکسی هرچه که بود برای خودش می خواست. مرز برداشته شده بود. هیچ کس برای هیچ کس مرزی نمی شناخت فقط مرز خودش بود و دیگر هیچ. هیچی که هرجور به هر قیمت! دیگر از قانون جنگل هم فراتر شده بود.

سالهای سال برای خودم در زندان به چیزی که در آنجا رسم بود عادت کرده بودم. من هم کنار آمده بودم. به یکدیگر کمک می رساندیم. به داد یکدیگر می رسیدیم. هرچه داشتیم و نداشتیم با هم قسمت می کردیم. سر یک نفر بلایی می آمد همه به داد او می رسیدیم. همه با یکدیگر بودیم و با خودمان هم. همیشه حق با دیگری بود بجز من. " من " در آنجا پس از دیگری می آمد. من هم دیگر همانطور یاد گرفته بودم. برایم همانطور جا افتاده بود.

بچه ها همه رفته بودند. شهرم دیگر همان شهر نبود. مردم همه جور دیگری شده بودند. در شهر خودم گم بودم. غریب بودم. تنها بودم. رفتار و کارهایشان را می دیدم انگار هزار سال برگشته اند. یک جور که زور حق بیاورد یک جور که هرکه لوس تر باشد بازی اش بیشتر. آدمی را آدمیت لازم نبود.

مادرم پیر شده بود . چشمانش دیگر خوب نمی دید. عینکی داشت که کلفتی شیشه اش از اندازه ته استکان هم بیشتر بود. پدر مرده بود. برادران و خواهران هر کس یک جایی رفته بودند. خانه هم دیگر همان خانه نبود. صحرا پر از علف هرز شده بود. نه از جارو  زدن خبری بود نه  آن صحرای جارو شده ای که از عطر خاکش دل آدم تازه می شد.

وقتی به خانه آمده بودم مادرم روی ایوان نشسته بود. یک شانه چوبی با یک چهل تاس آب کنارش نشسته بود و در یک آینه کوچک نگاه می کرد. نمی دانم موهایش را شانه کرده بود یا نه مو هم که دیگر مو نبود دیگر آن  موی جوانی را نداشت. درست مانند یک مشت کاه یک مشت کنف یک مشت مو سفید و سیاه که گاه گاه در میانشان می توانستی رنگ حنا را ببینی. وقتی صدا زدم:

مادر

سرش را بطرف صدایم برگردانده بود ولی طوری که باور نکرده باشد یا جوری که صدای مرا در خیالش شنیده باشد داشت می گشت. نگاه کرد. بعد که دوباره صدا زدم

مادر. چه جوان شدی مادر. موهایت را اب و شان داری می کنی باز دلبری کنی

دیدم همینطور اشک از چشمانش می بارد. همینطور با بچه بچه بچه گفتن نشسته بود و دستش را بسوی من گرفته می خواست در آغوشم بگیرد. کنارش رفتم. بغلم کرد. خودش را به سینه ام چسباند و اشک ریزان مرا بو می کشید مادرم را بغل کردم  بغل کردم بو کشیدم آه کشیدم سرش را روی سینه ام ناز دادم یک بار بخود آمدم که از تمام گونه ام آب جاری بود.

بچه بچه تو هستی خودتی

خنده می کردم و هیچ نمی گفتم.

به من گفتند ترا کشته اند. برو پزشکی قانونی برو تازه آباد( گورستان معروف رشت) برو کمیته برو پورسینا حشمت ( بیمارستانهای رشت)...... وای دیگر من از دستشان اسیر و گم شده بودم بچه.

همینطور که داشت می گفت ناگهان یک جور خندید که از خنده اش ماتم برد.

بعد گفت

من برای تو سوم و چهلم هم گرفتم. هزار بار مردم زنده شدم بچه

وقتی گفتم خوب برویم سر خاک خودم طوری بغلم کرد و با خنده بو کشید مرا و با شادی می بوسیدم که انگار دنیارا دوباره برایش تازه کرده بودند.

بیچاره انگار منتظر من ایستاده بود. چیزی انگار او را نگه داشته بود چیزی که نمی گذاشت پر بکشد. چیزی که او را پیش می برد چیزی که باورش می داد که باید بایستد. هنوز جان نگرفته بودم که مرا گذاشت رفت. همینطور منتظرم ایستاده بود که بیایم بعد برود.

حالا دیگر سر جای او از دلتنگی نشستن کارم شده است. پس از پر کشیدن مادر بودن نبودن فرق نمی کرد. درست مثل گولۀ گِلی شده می ماندم که آن را به یک سرنخ بسته باشند تا آن وقت می چرخاندند من هم دور آن دایره وار چرخ می زدم ولی با پرکشیدن مادر انگار آن سر نخ را رها کرده بودند من یک جور پرتاب شده بودم که جای فرود آمدن را نه می فهمیدم نه می دانستم نه حس می کردم.

نه جایی به من کار می داند نه یک نفر جرات می کرد دور و بر من بیاید. کنار دیوار در خیابان چشمم افتاده بود به یک پیر مرد وا رفته. هم سن و سال من بود. مانند من جمع شده دنیا را روی شانه اش می کشید. هم او یار غار من شده بود. همدیگر را می شناختیم نمی شناختیم. از همیدیگر می دانستیم و نمی دانستیم. نه او می پرسید که هستیم چه هستیم چه نیستم نه من از او می پرسیدم چه بود چه هست که بود که هست برایم فرق هم نمی کرد. برای او هم فرق نمی کرد. همینطور کنار دیوار یک بار بخود آمده بودیم که یار غار هم شده بودیم.

یک روز کمیته ها به خیابان ریختند و همه را گرفتند. از گدا بگیر تا خیابان خواب. ما را هم گرفتند بردند. همینطور در یک اتاق تاریک کز کرده پاهایم را جمع کرده سر بر زانو گذاشته فکر می کردم که صدایم کردند. مرا بردند همینطور نه گرفته نه برداشته زیر چک و لگد گرفتند اینکه می خواسته ام خیابانخوابها وبیکاران را جمع کنم شر درست کنم.

همین دیگر مرا داغان کردند طوری که دیگر آزاد شدنی نیستم. تمام جانم داشت می شکست. نمی دانستم بهوش بودم یا اینکه داشتم می مردم همینطور سرم را زمین گذاشه بودم که از آن سر اتاق دیدم یک نفر بلند شد و کنار من آمد. مرا بغل کرد سرم را روی پایش گذاشت مالید. ارام ارام گفت

باز هم ترا آورده اند!؟

صدایش برایم اشنا بود. در میان همان بیهوشی با هوشی یادم آمد. همان که مرا می زد و درب و داغانم می کرد و باز جویی ام می کرد با من در زندان بود. من را می گویی! اول باورم نشد ولی بعد که آنقدر مهربانی کرد باورم شد که نه راستی راستی زندانی ست.

تو اینجا چه می کنی

مرا هم گرفته اند

چرا

همه چیز برگشته است

یعنی آن همه....

هیچ. برای سگ فقط وفا کردن مانده است تا صاحبش که باشد

دیگر از هوش داشتم می رفتم چشم سیاهی می رفت داشتم می مردم. با جان کندن نفس می کشیدم. یک جور که بغلم کرده باشد سر و صورتم را پاک می کرد قربان صدقه ام می رفت طوری که ترس برم داشت. چه شده است چه از جان من می خواهد. چرا اینطور مهربان شده است.

همینطور فکر و خیال می کردم که دیدم گریه می کند. خشکم زد. مانده بودم. دیدم می گوید:

تو نباید بمیری. تو باید بمانی. آن همه به تو بدی کردم بگذار یک جور..................

تازه دو زاری ام افتاده بود. برای خودش مرا می خواست. مرا بخاطر کارهایی که کرده بود می خواست. مرا می خواست که خودش را پاک کند. خودش را از آن همه گند و کثافتی که بود بیرون بکشد.

حالا که به اینجا رسیده ام نمی دانم چه کسی این را خواهد خواند هرکسی باشی هرکسی هستی بدان که در روزگار بهم ریخته ما خودمان را باختیم. قمار نکرده باختیم. کشتی نگرفته زمین خوردیم. میدان نرفته حریف داخل میدان بودیم. نه راه پس مانده بود نه راه پیش بجز همینجا که برایت بنویسم تو بخوانی.!

تمام نشده

گیلداستان: " ماره بوگوبیشتاو=گفت و شنود مادر" - گیل آوایی

ماره بوگو بیشتاو

تازه درس داهانه جا واگردسته بوم. ویشتایی جا هاچین زالاش باورده بینیشته ایوانه هیره سر، هالا می کفشا بیرون باورده ناورده بوم کی می مار چاه چه دیمه جا مرا فاندرست بوگفته:

- چیسه زای! تی کشتی دمرده داره مگه!؟

می صدا ایجور که چا جا بیرون بایه بوگفتم:

 - هیچی

- چره پس تی دیمپر اتو کالا بوسته داره

- مرا ویشتایه

- آ وووووووو زای می دیله زالا ببردی تو من بوگفتمه چی ترا فوتورسکه داره

- ترا ویشتا به کی ده رببو روب ترا هالی نیبه بازین مرا گی

- بوشو ایتا پیچه نان اوسان پینیره مرا بوخور

- نان!!! آخه نانه مرایام مگه آدم سرا به مار!

- وای تو چقد ازازیل بوبو داری خاب بوشو بیدین سرده پلا بمانسته ناها، اشپله مرا بوخور

- خالی اشپل سرده پلا

- کاله باقلا ده ننا تی خواخور بوخورده

- آغوز چی آغوز ناها

- آوووو زای تو پاک بیسه یک سوالی واورسن دری بوشو ایچی مرا تی شکما سرا کون ده! هیزارتا کار می سر فوجه

- خاب مرا ویشتایه ده!

- خاب بوشوبو خور

- چی بوخورم!؟

- بی یه مرا بوخور! بلا شکم داری تو! هاسا شام خوریمی.

- شام چی داریم

- زهره مار!

ایدفایی همساده زناکه صدا بامو:

- چیسه خانم سادات

- اووو هیچی آ ترکمه زاکا بوگوفتم زهره مار نوگفمه زارا مار!

- اها!!!

مرا ایجور خنده بیگیفته کی ده چانه مانه نتانستیم بزنم. دیم پرا آب بزم بوشوم سرده پلا اشپله مرا ویشتایی چانا دوستم.

ویرشتم بشم ایتا پیچه مارا سربسر بنم بیدینم تانم ایچی فاگیرم بیدم هالا فان رسه مرا گه:

- بوشو بوشو هاچین نامو می طرف کی پول مول خبری نی یه!

تا بایم ایچی بگم بوگفته:

- انهمه درس دی پس چی واسی کی! تی جیبه پولام اگه نبه خاب ده چره درس دی

قاقا بوستم چی بگم. ایجور گه درس دی خیاله ایتا پیله مالمم. ایوانه هیره سر بینیشتم. پلت داره لچچا فاندرستم. کشکرت نه سابو. کشکرته قوپپه، داره شاخه بالانه مئن والای خوردی، خیاله کی باده مرا رقصا دوبو. تبریزی داره جیر کیشکایان خاکا اورشین کودان دیبید ایجور جیک جیکه صدا اشانه شین باغا دیپیچستی که خیاله میتینگ دان دیبید. چارپنشتا چیچی نی یام کیشکایانه صدقه سری گاگلف دوزپیچا مانستن اورشین بوبوخاکه جا دانه اوچه یید. سبزی باغه مترس ایجور شمری دسانا واکوده پینیک پاره لیباسا والای بدا حصیری کولاپرا جیربارده باغاپاستان دوبو کی چیچیننه دیلا تاوه دایی اوشونه ناف. ایجور مره قاقا بوسته فاندرستان دوبوم کی بازام ماره صدا بیرون بامو:

- خاب آدم کار کونه کی خو موشکیلا ایشکیل بوکونه ده. انهمه آ خانه اوخانه شی درس دی بازین می دسا نواستی فاندری که ترا پول فادم

- من کی هیچی نوگفتم مار!

- من ترا شناسمه! سگی جه ناتوانی مهربانه! ناویره سگ کوجایو مهربانی!

- شاعرام بوبوستی مار

می مار خو خندا جیگیفته پسی بوگفته:

- آی زای جان!!! پیچا در رایه خودا موش نیگیره! تو هاچین هاچین می دورو ور نایی اتو مرا خراکونی! ایتا شکم درد داری کی ایی می دورو ور!

- خاب هرچی داشتیم بوشوم موژده ویرجا کیتاب بی هم

- انهمه کیتاب داری بازام کیتاب بی هه یی! بلا کیتابه مگه!

- آ کیتابا ناشتیم

- چقدر فادایی

- 9 تومون

- نُـــــــــــــــــــــــــــــــــه!!!! توووووووووووووووووموووووووووووون!؟

- تازه 13 تومون  بو مرا فادا 9 تومون

- چی کیتاب بو کی 13 تومون اونه پول بو

- وبستر دیکشنری

- چی چی نری!؟

- وبستر دیکشنری!

- چی کیتابانی خانی زای! تی سرا به باد ندی!

ایتا پیچه خو سره دسمالا وازا کوده خو حنا بزه مویانا بادا دایو دیمپرا دس بکشه پسی بوگوفته:

- خاب چره نیشی کیتاب خانه زای! شهرداری جیر کیتابخانه ملی! ایتا عالمه کیتاب ناها!

- مدرسه بشم! می درسا بخانم! درس بدم! بازین نیصفه شبام بشم کیتابخانه!!!

- خیابان تانی بیشی میتر بوکونی بازین کیتابخانه نتانی بیشی!؟

هاتوباموم ایچی بگم کی ایدفایی می ریفق کوچه سر ایتا بوق بزه. تا می مار بوقه صدایا بیشتاوسته سرا راستا کوده مرا فاندرست ایجور دوزیکی خنده مرا بوگفت:

- بوشو تی ریفق بامو بیشید پوزه عالی جیبه خالی مردومه دخترا گول بزنید! او بیچارانه عقلام اوشونه چومه مئن دره! نانه ده کی شیمی جیبه مئن سبج شلنگ زئن دره!

- خاب دخترانام هاتویده مار! اوشانام پوزه عالی جیبه خالی ید!

- مردای وا پول بداره زای جان! فکر نان بوکون کی خربوزه آبه!

- زنای نواستی پول بداره!؟

- مردای اگه زناکا پول فانده، زنای جه کویه باوره!؟

- اسا نیبه زنای پول فاده مرداکا!

- آو! زنای جه کویه باوره!؟ خانه کار بوکونه، زای بداره! خانه مئن هیزارتا جان بکنه بازین پول جه کویه باوره!

- نیبه مردای خانه کار بوکونه! زای بداره! هیزارتا جان بکنه بازین زنای مرداکا پول فاده!؟

ایتا خانده بوکوده کی پاک خیاله اونه دیله حرفا بزه بیم. هوتو کی خندا دوبویو مرا فاندرستان دوبو، فکرا شوبو! بوگفت:

- مرد واستی کی در کشاکشه دهر، سنگه زیرین اسیا ببه زای[1]!

- نیبه اسا سنگه جورینه اسیاب ببه!؟

خو سره دسمالا ایپیچه چاکوده یو کمره چادورا وازاکوده دو واره دوستان دوبو فکرا دوبو کی چی بگه. بامو ایچی بگه خو حرفا جیگیفت. چاچه دیمه دو واره بینیشت کاسماسه شوستنا سرا گیفته کی بوگفته:

- نانم زای جان! شایدام هاتو ببه! واگردانه سره آ روزیگار! ایروز دینی هاتویام به! مردای خانه کار بوکونه زنای نان باوره خانه!

کفشه می شینا دوکوده بوم هاتو ویریشته وینرشته کی را دکفم می ریفقه ماشینه بوقه صدا دو واره امی خانا دیپیچسته. تا می مار ایچی بگه، هوتو کی شون دوبوم می مارا واورسم:

- راستا بوگو مار، تو می پئرا گول بزه بی!؟ یا می پئر ترا!؟ کویتا پوزه عالی جیبه خالی بید!

می ماره صدا بامو کی:

- هی تا زای جان! امی دوره زمانه عشقو عاشقی گونا بو! امی پئرو ماران همدیگه مرا پوزه عالی جیبه خالی بازه دیبید! امانام او می یانی پلاپچ! اسا ده شوما نواستی پلا پچ بیبید! خودتان شیمی زندگی پاله وان بیبید نه یالانچی پاله وان!

می مارا آوه جا ندام. هوتو کی شون دوبوم می مارا فاندرستم. می مار چاچه دیمه نیشته بو یو خی یالا شو، باغا قاقابوسته فاندرستی.

تمام

برگردان فارسی:گپ زدن با مادر

تازه از درس دادن برگشته بودم. از گشنگی داشتم می مردم. روی پاگرد پله ایوان نشستم. کفشم را در می آوردم. مادرم کنار حوضچه نزدیک چاه نگاهم کرد و گفت:

- چه شده بچه! کشتی ات غرق شده مگر!؟

صدایم طوری که از چاه بیرون بیاید، گفتم:

- هیچی

- پس چرا رنگت پریده؟

- گُشنه ام.

- اوووووو بچه دلم را بردی فکر کردم چه به سرت آمده

- تو که گشنه ات میشود رب و روب حالی ات نمیشود بعد به من می گی!

- برو کمی نان بردار با پنیر بخور!

-  نان! آخر با نان هم آدم سیر می شود مگر مادر!

- وای تو چقدر پر رو شده ای خوب برو ببین پلوی سرد مانده با اشپل( تخم ماهی شور) بخور.

- فقط پلوی سرد با اشپل!؟

- باقلی خام دیگر نیست خواهرت خورده.

- مغز گردو چه! هست!؟

- اوووو بچه تو انگار داری بیست و یک سوالی می پرسی. برو با یک چیزی شکمت را سیر کن هزار کار سرم ریخته

- خوب گرسنه ام هست!

- خوب برو بخور!

- چه بخورم!؟

- بیا مرا بخور! شکمِ بلایی داری تو! زود شام می خوریم.

- شام چه داریم؟

- زهرِ مار

ناگهان صدای زنِ همسایه آمد:

- چه کاری داری خانم سادات؟

- اووو هیچی. به این بچۀ پر رو گفتم زهرِ مار! نگفتم مادرِ زهرا!

- آها!

طوری خنده ام گرفت که دیگر نتوانستم چانه بزنم. صورتم را آب زدم با پلوی سرد و اشپل، چانۀ گرسنگی را بستم.

بلند شدم بروم کمی سر به سر مادرم بگذارم ببینم می توانم چیزی از او بگیرم. هنوز نرسیده، به من گفت:

- برو برو بیخود طرف من نیا که پول مول خبری نیست.

تا بیایم چیزی بگویم، گفت:

- این همه درس می دهی پس برای چه! پولِ تو جیبی ات هم نشود خوب چرا درس می دهی!

خشکم زد چه بگویم. جوری گفت درس می دهی که انگار راستی راستی یک معلمم. روی پاگرد ایوان نشستم. به درخت چنار چشم دوختم. زاغی نبود. لانه زاغی روی شاخه درخت تاب می خورد. انگار داشت با باد می رقصید. زیر درخت صنوبر جوجه ها خاک را بهم می زدند طوری که صدای جیک جیکشان تمام باغ را پر کرده بود چهار پنج تا گنجشک از صدقۀ سرِ جوجه ها میان خاک بهم ریخته شده دانه بر می چیدند.

مترسکِ باغِ سبزی طوری مانند شمر دستانش را باز کرده لباس پاره اش را تاب می داد و لبه کلاه حصیری را پایین آورده باغ را می پایید که دل گنجشکها را خالی می کرد. طوری خیره شده به باغ نگاه می کردم که باز صدای مادر در آمد:

- خوب آدم کار می کند که مشکلش را حل کند. با این همه این خانه آن خانه رفتن و درس دادن، بعد دست مرا نگاه می کنی که به تو پول بدهم.

- من که چیزی نگفتم مادر

-  من ترا می شناسم. سگِه از ناتوانی مهربانه وگر نه سگ کجا وُ مهربانی!

- شاعر هم شدی مادر

مادرم خنده اش را پنهان کرد، گفت:

- ای بچه جان! گربه در راه خدا موش نمی گیرد! تو همینطور بیخود دور و بر من نمی آیی این جور خرم کنی! یک درد شکمی داری که دور و برم می آیی.

- خوب هرچه داشتم رفتم از مژده (کتاب فروشی)  کتاب خریدم.

- این همه کتاب داری باز هم کتاب خریدی! بلا کتاب  هست مگر!

- این کتاب را نداشتم.

- چقدر دادری؟

- 9 تومن.

- نُــــــــــــــــــــــه! توووووووووووووووووووووومن!؟

- تازه 13 تومن بود به من 9 تومان فروخت.

- چه کتابی بود که 13 تومن پولش بود!

- وبستر دیکشنری.

- چی چی نری!

- وبستر دیکشنری.

- چه کتابهایی می خوانی بچه! سرت را به باد ندهی!

کمی روسری اش را باز کرد و موی حناشده اش را باد داد و

روی گونه دستی کشید، گفت:

- خوب چرا نمیری کتابخانه بچه! زیر شهرداری کتابخانه ملی! یک دنیا کتاب هست!

- مدرسه بروم! درسم را بخوانم! درس بدهم! بعد نصف شب  هم بروم کتابخانه!

- خیابان می توانی بروی خیابان متر کنی! بعد کتابخانه نمی توانی بروی!؟

خواستم چیزی بگویم که ناگهان رفیقم در کوچه بوق زد. تا مادرم صدای بوق را شنید سرش را بلند کرد به من نگاه کرد طوری که خنده زیرکانه اش را پنهان کند،گفت:

- برو رفیقت آمده، بروید پُزِ عالی جیب خالی دختران مردم را گول بزنید! آن بیچاره ها هم عقل شان به چشمشان است! نمی دانند که شپش هم دارد در جیب شما شلنگ می آندازد.

- خوب دخترها هم همینطورند مادر! آنها هم پزِ عالی جیب خالی هستند.

- مرد باید پول داشته باشد بچه جان! فکر نان کن که خربزه آب است!

- زن نباید پول داشته باشد!؟

- مرد اگر به زن پول ندهد، زن از کجا بیاورد!؟

- حالا نمی شود زن پول داشته باشد!؟

- وا! زن از کجا بیاورد!؟ کار خانه بکند، بچه نگه دارد! در خانه هزار جور جان بکند بعد پول از کجا بیاورد!

- نمی شود مرد کارِ خانه بکند! بچه نگه دارد، هزار جان در خانه بکند بعد زن به مرد پول بدهد!؟

یک خنده ای کرد که انگار حرف دلش را زده ام. همانطور که می خندید نگاهم کرد. بفکر فرو رفت. گفت:

- مرد باید که در کشاکش دهر، سنگ زیرین آسیا باشد!

- نمی شود حالا سنگِ بالای آسیا باشد!؟

روسری اش را کمی درست کرد. چادر کمرش را باز کرد و داشت دوباره می بست، فکر کرد چه بگوید. آمد چیزی بگوید حرفش را خورد. کنار چاه دو باره نشست، ظرف شستن را سرگرفت. گفت:

- نمی دانم بچه جان. شاید هم همینطور بشود. روزگار وارونه است. یک روز می بینی همینطور هم می شود. مرد کارِ خانه می کند زن نان آورِ خانه می شود.

کفشم را پوشیده بودم. همینطور بلند شده نشده که راه بیافتم، صدای بوق ماشین دوستم دوباره در خانه پیچید. تا مادرم چیزی بگوید همانطور که داشتم می رفتم از مادرم پرسیدم:

- راست را بگو مادر. تو پدرم را گول زده بودی!؟ یا پدرم ترا!؟ کدامتان پز عالی بودید جیب خالی!

صدای مادرم آمد که:

- هیچکدام بچه حان! دورۀ ما عشق و عاشقی گناه بود. پدرمادرهامان برای همدیگر پز عالی جیب خالی بازی می کردند. ما هم در آن میانه مستمع آزاد بودیم. حالا شما ها نباید مستمع آزاد باشید. خودتان پهلوان زندگی خودتان باشید. نه کسی که ادای پهلوان در می آورد!

به مادرم جواب ندادم. همانطور که داشتم می رفتم به مادرم نگاه کردم. مادرم کنار حوضچه نشسته، به خیال رفته بود و باغ را می نگریست.

تمام

---

[1] سعدی

شرح با شما - گیل آوایی

پیله گیلداستان: ارسو -" نازبایه مره " - گیل آوایی

داستان بلند ارسو، " ناز بایه مره" یکی از مجموعه داستانهای گیلکی ست.  این مجموعه داستان را در تاریخ 19 فروردین 1393 که مناسبتِ ویژه ای برایم دارد در اختیار علاقمندان زبان و ادبیات بومی ایران بویژه گیلکی قرار خواهم داد. داستان بلند " ناز بایه مره" هنوز جایی منتشر نشده اما آن را بازخوانی کرده و ویدئویی بر روی آن درست کرده ام که امیدوارم مورد استفاده هم ولایتی هایم بویژه داخل ایران قرار بگیرد.
با مهر
گیل آوایی

دوستان گرامی

با خبر شدم که دانلود از مدیا فایر در داخل ایران راحت تر از یوتیوب است. بخاطر همین این ویدئوداستان را در میدیافایر هم بارگذاری کردم. برای دانلود کردن آن همینجا کلیک کنید

ویدئوگیلداستان: خر بخو میننت - گیل آوایی

گیلیکی پیسخاله داستان= داستان خیلی کوچک گیلکی - گیل آوایی

جه اونهمه بوشو بی یه، واهیلا بو جه را دکفته، ایسه.

فچمه ایتا زیبیله می یانا وامجه.

اَنا اوسان اونا بنه، آیتا فاندر اویتا دیمه بنه، هاتو اورشین کودان دره.

پیره زناکه دانه هاچین فیکراشو یو نتانه ایچی بگه. اونا دینه کرا هاتو وامختان دره یو هرتایا دس زنه ایجوره کی خو پوله فکرا دره  تانه بیهینه یا نه.  کرا همه جیگا ایسا جغیراز هویا کی واستی به سه.

پیره زنای واخوبا به دینه مرداکه هیچی دوما نیگیفته داره. خالی خوره اورشین کودان دره.  

آرامه گه:

-          برار جان تو چی خایی؟ چی ره وامختان دری؟

مرداکه دانه ایجور که جه خاب دپرکسته بی آوه جا ده:

-          ها!؟ می مرایی؟

مرداکه دانه آویرابو آدمانه مانستن خیاله کی جه هفتا پاده شا خاب دئنه جا دپرکستی بی، خو سرا راستا کونه کی پیره زناکا آوجا ده.

پیره زنای دو واره گه:

-          آها برار جان تی مرایام جغیراز تو ده آیا کی ایسا!؟

پیره زناکه دانه بفامسته داره کی مرداکه دانه خو هافتایا آویرا کوده داره. هاتو اونا نیگا کونه ایجور که اونه جیوابه دونبال نه سا. پیرزنای هوتو واکوده چوم اونا ایجور نیگا که هیزارتا حرف داره. ایجور نیگا کی خی یاله تومامه اونه حِسو حالو هاوایا بداره یابدانه.

پیره زنای فچمه. ایتا آپچین اوسانه اونا پورا کونه گیره مرداکه طرف گه:

-  بی یه برار جان. هاچینه. تیشین.

پیره مردای اونا قاقا بو فاندیره. خو سرا آوره بیجر خو رایا گیره شه.

تمام

برگردان فارسی:

از آن همه برو و بیا، حیرانزده، از راه افتاده می ایستد.

خم می شود میانِ یک زنبیل می گردد.

این را برمی دارد، آن را می نهد. این یکی را نگاه می کند آن یکی را کنار می نهد. همینطور دارد بهم می زند.

پیرزن هم همینجور به فکر رفته و نمی تواند چیزی بگوید. او را می بیند که همینطور دارد جستجو می کند و هر کدام را دست می زند طوری که دارد به پول خودش می اندیشد آیا می تواند بخرد یا نه.

جوری هست که انگار همه جا هست مگر آنجایی که باید باشد. پیرزن بخودش می آید می بیند دنبال هیچ چیز نیست. فقط برای خودش دارد بهم می زند.

آرام می گوید:

-          برادرجان چه می خواهی؟ دنبال چه می گردی؟

مرد که مانند آدمهای گم شده انگار از خواب هفت پادشاه پریده باشد، سرش را بلند می کند تا به پیر زن جواب دهد.

پیرزن دوباره می گوید:

- آره برادر جان با تو هستم غیر از تو چه کسی اینجاست؟

پیر زن می فهمد که مرد هفتایش را گم کرده است( اصلا بخودش نیست ). همینطور او را می نگرد طوری که دنبال پاسخ به او نمی گردد. پیرزن چشمان باز حیرانزده، طوری نگاه می کند که هزار حرف دارد. طوری نگاه که حس و حال و هوایش را داشته باشد یا بداند.

پیرزن خم می شود. کیسه پلاستکی ای برمی گیرد و آن را پر می کند بطرف مرد می گیرد:

-          بیا برادرجان. مجانی ست. برای خودت.

پیرمرد حیرانزده به او نگاه می کند. سرش را پایین آورده راهش را می گیرد، می رود.

تمام

ایتا چاردانه - گیل آوایی

بیده مه خاب بنام می خاکه سر، سر

بوبوستم چیچینی گیلان بزِم پر

دپرکستم، جه چوم ارسو بوارست،

دو واره خاباشون می دیل نیارست!

فارسی:

خواب دیدم بر سر خاک خود سر گذاشتم

گنجشک شدم در گیلان پر زدم

از خواب پریدم از چشمانم اشک بارید

دوباره خواب رفتن را دلم جرات نکرد!
.