ایتا چاردانه - گیل آوایی

تو کی می امرا دایم پا به پا بی

آویرابوسته جا مئن جاجیگا بی

هاتوکی ایجگیره بوستی می فریاد

مرا تو بال زئی می هم صدا بی

نامو می ویرجا، می ویرجا غریبه زاره هاچین

نامو می ویرجا، می ویرجا غریبه زاره هاچین

جه تاسیانی یو بی کس فوقوفته زاره هاچین

نامو! نامو! نوا دئن! خاکه غوربتا ننه پا

نبه تی قسمت اغوربت کی شونده زاره هاچین

نانی چوتو فوخوسه هرجه کون جیویشته حریف

کی کویا کا کونه غوربت، جیگیفته زاره هاچین

مرا نوگو چی خوشا دور یو خوشا غوربت

دمردا بی! آویرا بی! بکفته زاره هاچین

نانم کی داب بوگوده دورابون جه خاکه وطن

خراب ببه! واسوجه! دورا بوسته زاره هاچین

نوگو می امرا کی من خوشخوشانه دیل شادم

جه هر دوجا بمانستم زمانه زاره هاچین

نامو می ویرجا، نوا دئن چوتو مره قاقم

کی می پیاله جه ارسو، ترانه زاره هاچین

گیل آوایی شبو روز با پیاله به پیله لات

ناویره جوم بوخوره! زندگانی زاره هاچین

اغزل آوریله 2004 با ردیفه "ریفق " بوگفته بوم کی ایتا پیچه چاکون واکون بوکودم و تاسیانه مئن بنام

دوتا تازه چاردانه گیل آوایی

نیدین کی سربیجیرو سر برایم
تی واستی یه ناویره بی حیــایم
هاچین لاتم کی هرماله نبم رام
مثــاله راشمه* ســـر به هوایم
*راش = ایتا درخته ایسمه

....

اگر چی تورا بوم، تی ســــر برایم
تی واستی پر کشم تی رایــــــا پایم
هاچین واهیلا بو ایســــــام تی رافا
تی جانکی بی تو من هیچی نخوایم

کاره دونیایه خوره بشکسته پا همیشه سنگ

کاره دونیایه خوره بشکسته پا همیشه سنگ
گیل آوایی
کی بنا رسمه جودایی بی تو تنها هیچه مه
تی خیالا سر گیرم آتش گیرم واویجه مه
پر گیرم باله خیاله امرا شم تی جا جیگا
های ایسم چوم اینتظاری پاک مرا واپیچمه
درده درده درده بی تو بی کسی تنها ایسان
پاک مثاله خوشکه هیمه پاک مرا وارجینه مه
گر چی من باور نداشتیم دیل کرا بازم ترا
دیل دباختم دیل دباختم بی وفا لاب گیجه مه
کاره دونیایه خوره بشکسته پا همیشه سنگ
من کی سرتا پا وفایم بی وفا جا بیجه مه
آی کی تو آتش بزی می دیلو جانا با تی کار
به بیدین سوجم واسوجم ول گیرم دیبیجه مه
گیل آوایی توبوسوج واسوج بوکون تیسینا چاک
بی وفا یارا هاچین گفتان دری واویجه مه

تو چره

تو چره
گیل آوایی

واپیچی بیخودی های می پله پایا تو چره
کرا لیسکا بو گیری گیل آوا رایا تو چره
تو چره تورا بویی های دکفی می دسوپا
وسته آخه زنی سنگ بشکسه پایا تو چره
من دوارستمه ده هرچی مره بو چپو راست
نام آویرم گیری های می سره رایاتو چره
بوشو آخه ده جمختی مرا تو خانه خراس
تنگه لنگه میانی های گیری تایا تو چره
آنهمه لیسکو ازازیل ایساده ایشپته کا
لاب بنای هامما گیری شل شله کایا تو چره
تو دانستی کی ایسم جنگلی، وحشی، پیله لات
دس باموجه تو نبم را دیهی چایا تو چره
توجمختن نوا جانه تی خاخور تی پئر تی مار
فانکشی شاخا گیری بخته سی یایا تو چره
گیل آوایی نوبو هرماله ایتا دوسته بال
سیه روزان واکفی می پلو پایا تو چره

سركشم سركش هاچين او وحشئ اسپـانا مانم - گیل آوایی

سرکشم سرکش هاچین او وحشی اسپانا مانم-گیل آوایی from GilAvaeiگیل آوایی on Vimeo.

سركشم سركش هاچين او وحشی اسپانا مانم
گيله مردم، گيلكم، سبزم کوچی خانا مانم

داب نی يه می خاكه مِن گردن فوروز آردن بزور
عالما آدم نانم می خاكه گيلانا مانم

فان در آ گردن شكستانا بوبو بيگانا جور
جنگلی جنگل خوسم سرپور به دستانا مانم

ديل بزه دريا ايسم طوفانه امرا دس برار
پور بيدم سرما بچاستا سربه دارانا مانم

خوشكه وايم، گيله وايم، شورمم بی سر صدا
موشته خاكم مئ ريفه قانه فادا جانا مانم

گيلكانا وام رازه گردن ناهان بيگانا زور
زور ببه عالم فوگوردانم می جانانا مانم

وان سوخه نرمی مرا گر مهربان ياری نبه
ياوری حرفه ناويره سنگه خارانا مانم

هركی گيلانه پناه بارده بوبوستم سرپناه
هر هوجوم باردا فوتوركستم می یارانا مانم

سبزمه سبزم مثاله جنگلانه ديلمان
گيله مردم من جه نرمی مئ بيجارانا مانم

چو نزن بيخود گيل آوايه واكفته روزيگار
وانسوخه نرمی مرا مئ گيلو سنگانا مانم

چوم برایی

دانم نایی هاچین تی چوم برایم
تی راشه پایمه چارچرخ هوایم
هاچین گیفتان درم تی سره کُورا
کی شاید بیشتاوی تی رایا پایم

اوروشواره

اوروشواره اوروشواره اوروشواره
امی ایرانه چوم ارسوجا خون واره
بدیم یاور کی میدان شونه وخته، وای!
ناویره حاکمه آدمکوشی، رهبر چوماقداره

ایتا گیلکی سورود

ایتا سورود
گیلان

گیل آوایی
29فوریه 2008

آی گیلان جان گیلان جان
آی گیلان گیلان جان
آی گیلان گیلان
سبزه تاجه ایران
تی چایی باغان
تی جنگل
تی رودخان

تویی جانو جانان
مره سرپناه تو بمان
مره جان پناه تو بمان
آی می سبزه گیلان
آی می چومانه سو، می نفس کوچی خان
تی واستی بمه سربدار
تره بم تره جان فدا

تی دوشمن اسیره
تی بدخوا بیمیره
تی دوشمنده دیل واستی آتش بیگیره

گیلان جان
گیلان جان
گیلان آی گیلان جان
منم
دیل بتی را بنا
منم سر بتی را فادا
منم
گیلکم
تی جنگل ایسه می جیگا
تویی تو
تو گیلان
تو می جاجیگا
تی جنگل جوخوفتن
کرا دوشمنانا فوقوفتن
ایسه ایرثه می کوچی خان
ایسم جنگلی جنگله دیلمان

آی گیلان جان گیلان جان
آی گیلان گیلان جان
آی گیلان گیلان
می جانی
می جانی
می جان
می سبزه گیلان
من تی قوربان
بمان پا بپایه می ایران
کی ایران
تی امرا مانه جاودان

چاردانه

چره تو بئ وفا تيشه بيــــــگيفتی
فو وسته خونه ره شيشه بيگيفتی
بوسوختم ده چره تيجـــــا كودی داز

آ بی تــــــــــابی ميان ترا جیگیفتی

بلا می سر 8

به سی تو می رافا آیمه هانده تی ویرجا بلا می سر
دونیا یا نهم دیمه بمه هانده تی کیشکا بلا می سر
لی شه مانسن دُو وَمه پاک کورو کلاچم
سرسام کی بیگفتم نهمه سر به تی درجا بلا می سر
پور شب دوارست جنگله دیل واهیلا بوسته بوبو اوخان
سرپور اوسانیم هانده شیمی جنگلی نه جا بلا می سر
دیل پر کشه پر تا کی بایم بج بینی یاور امی دیهات
یاور دیهی ره با کولوشو داره تی ویرجا بلا می سر
داره به شلان قوزه کونیم مرزانه سر داد
تا موشته برنج ساق بمانه از کله ورزا بلا می سر!!!
مرزانه کنار صف کشیمی سرده پلا اشپله قل نار
های گیم جه بیجار و کوتامو لاجانه صد جا بلا می سر
تام توم بزن آنقد نوا گفتن گیل آوایی یا آغوزدار
زاری نمانه تا کی بایم هانده تی ویرجا بلا می سر

واشکسه شاخه مرا سرو سها بوستن نشا

عاشقه سرگشته امرا سر برا بوستن نشا
بشکسه دستانه امرا دس کلا بوستن نشا
بشکسه باله مرا پروازه جا گفتن چی سود
جز دمردن قورصه امرا پا بپا بوستن نشا
پور دکفته باغه دیل بولبول خوانه آیه بهار
پوشتا بوسته باغه جا بولبول سرا بوستن نشا
دس بکش بیخود کرا اورشین کونی می حاله زار
من دمردم با می غم ده سر صدا بوستن نشا
کس نامو آ تاسیانی مئن ببه می یارو قار
کوه بباخته جنگلا سبزه قبا بوستن نشا
وا بدن هر کی آیه خوایه بنه تی سر کولا
گابا بوستن دابا بو ده سر برا بوستن نشا
خالی آبه امرا تایه دئن کرا آپچا به کار
لاف دکفته مهمانه سور و صفا بوستن نشا
گیل آوایه وانسوخه بیخود نزن چو جانه یار
واشکسه شاخه مرا سرو سها بوستن نشا

تی بهاره وارشو سرما زمســــــــــــــــتانا بيدم

تی بهاره وارشو سرما زمســــــــــــــــتانا بيدم
تی آلوچه داره تی ته مستی خنـــــــــــــدانا بيدم
چوم ننامه چومه سر بسكی دپركستم جه خواب
خوابو بيداری ميان بس تی فوخوســــــــانا بيدم
تا باموم ايپچه سرادم می ديلا با تـــــــــی خيال
گورشا بوسته قاقابوم بسكی تی گريـــــــانا بيدم
پور بيدم خنده تی لب تی روزيگاره ديلخـوشی
هم تی آهو ناله هم خوشكه بيجـــــــــــارانا بيدم
تا تی پا سر به سايی يـــاور نخواستی سالاسال
داره لچه كشكرت صارا خوروسخوانــــــا بيدم
ديل هاچين واهيلا به وختی كفی بــــی سرصدا
آی خودا من قاقا بوم بسكی تی گريــــــــانا بيدم
نقله تی كفتن ويريشتن پور بوگفت آ روزيـــگار
هرجيگايا فاندرستم تی غزلخوانـــــــــــــــا بيدم
گيل آوايی تورابو بازی بوگود ا روزيـــــــــگار
خو خياله من كرا گه گيله مردانـــــــــــــــا بيدم

بی وفا یارا هاچین گفتان دری واویجه مه

کی بنا رسمه جودایی بی تو تنها هیچه مه
تی خیالا سر گیرم آتش گیرم واویجه مه
پر گیرم باله خیاله امرا شم تی جا جیگا
های ایسم چوم اینتظاری پاک مرا واپیچمه
درده درده درده بی تو بی کسی تنها ایسان
پاک مثاله خوشکه هیمه ول گیرم دیبیجه مه
گر چی من باور نداشتیم دیل کرا بازم ترا
دیل دباختم دیل دباختم بی وفا لاب گیجه مه
کاره دونیایه خوره بشکسته پا همیشه سنگ
من کی سرتا پا وفایم بی وفا جا بیجه مه
آی کی تو آتش بزی می دیلو جانا با تی کار
به بیدین سوجم واسوجم گورشه کا بیبیشته مه
گیل آوایی توبوسوج واسوج بوکون تیسینا چاک
بی وفا یارا هاچین گفتان دری واویجه مه

یلدا

شبه یلدا شبه چــــــــــله به نوبت
بوبوسته شبچره درخاکه غوربت
انارو هیندوان فاله حـــــــــــــافظ

بازام واستی بخوانیم وای غوربت!

دوتا چاردانه

دانی کی تو ادونیــــــــا می نفس بی

فوقوفته ناکســـــانه مئن، تو کس بی

سیا به روزیــــگار هامما فوتورکست

بنا دوری ناویره دس فــــــارَس بی

***

می شعره مئن دینی می اشکه جـــــایه

بوجوز می شعر ده می امرا کی پـــایه

بوبوسته ایجگره می دادو فریـــــــــاد

جه می چوم دیمه سر پاک خون برایه

ایتا چاردانه

بوشوم دریــــا ببه ایپچه می دیل واز

بخواندم دیلـــــــــــــــــمانی مره آواز

جه دریا ارسو، تاچکره بوبوم هیست

می چوم دریــــا بوبو، دریا بوکود ناز

.

- ارسو = اشک

چکره = زانو

گیلیکی چاردانیان فارسی واگردانه مرا

گیلیکی چاردانه
فارسی واگردانه مرا
چهاردانه گیلکی
با براگردان فارسی

از:گیل آوایی

1

دوچوکسته تی بیخوابی می چومه
تی یادا کش بزم موردابه کومه

بازین تا صبح نامو می چومانا خواب
هاچین تی خوابه دئنه چوم فوچه مه

برگردان فارسی:
چسبیده بیخوابیت به چشمهایم
کومه مرداب و یاد ترا بغل کردم
سپس تا صبح نیابد خواب به چشمهام
برای خواب دیدنت بیهوده چشمانم را روی هم گذاشتم


2

خیالا گم دیلا با تو ولانه
بشه دریا کرا تنها بمانه

نگه بی تو همش آی دادو بیداد
ده تی قورصه بوبو می آبو دانه

برگردان فارسی:
به خیال می گویم دلم را با تو نگذارد
که به دریا رفته و تنها بماند
نگوید بی تو دائم داد و بیداد
دگر قصه ات مرا شد آب و دانه


3

بوبوم دورسفته لافند کی درم لات
جه خاطر لاب ببرده می دیله صاب
نایه هرماله می یاره پیله لات
جه تنهایی بوبو همدم مره گاب

برگردان فارسی:
پوسیده طناب فراموش شده در قرق شده ام
صاحب دل من مرا از یاد برده است
یار بزرگ لاتم، بندرت سراغم می آید
ز تنهایی گاو شده همدم من
4

کرا ده تاسیانی یام بوبو داب
نیبه هرماله کس غوربت تی همخواب

شبان الله تی تی تابه تی راشی
تره گی، ایشتاوی واشا زنه شی*
*( شی، شِه = شب نم )

برگردان فارسی:
دیگه دلتنگی و بی قراری هم مد شده
بندرت کسی در غربت همخواب تو بشه
راه ترو مهتاب می تابه
با خودت میگی، میشنوفی، روعلف شب نم میشینه

5
می دیل بی تابه بی تابه می ماره
خیاله هانده دیل پیسقاله زاکه

هاتو کی ایشتاوه می ماره نامه
مثاله کیشکا زای نه سر بناله


برگردان فارسی:
دلم بی تاب بی تاب مادرمه
انگار که دلم نوزادی شده
همینطور که نام مادرم را میشنوفه
مثل جوجوه ای کوچک سر مبذاره به ناله


6
مرا گِه تو چقد بی آه و ناله
فیشان قورصا زمانه بیخیاله
چوتو دیمه بنم من انهمه داغ!؟
جه می ناله واسی کاخان بکاله *
*( بکاله = فروریزد)

برگردان فارسی:
به من می گوید چقدر آه و ناله ای
دور بریز قصه را که زمان بیخیالیست
چطور این همه داغ را کنار بگذارم!؟
از ناله ام باید کاخها فرو بریزد



7

بهار، تی چوم؛ قشنگی آفتابه
سیا دوم، زرده دوم، تی ماهتابه

تویی تو وا واتابی دیل ببه شاد
ناویره قورصه جا دیل وا تورا به

برگردان فارسی:
چشم تو بهار، قشنگیت افتاب است
دوم سیاه و دم زرد* ماهتاب تست
تو هستی تو که باید بتابی تا دل شاد شود
وگرنه از غصه دل باید دیوانه شود
*دمسیاه و دم زرد، دونوع برنج بسیار مرغوب است


8

بیگیفتم حافیظه فالا تی واستی
بوگفته واهیلا بوستی چی واستی

نیبه هرماله خوشکیل تی وفا دار
تویی تو یاره ره بی لاب آغوزدار

برگردان فارسی
برایت فال حافظ گرفتم
گفت برای چه سرگشته شدی
زیبا رو وفادار تو نمی شود
تو هستی که برایش بحساب نمی آیی



9


می دیل هانده اسیره تی نیگایه
کرا های ونگ زنه گه تی فدایه

تی قورصه آخرش دیلا بوگود گورش
بوبوسته زندگانه پاک مره تورش
برگردان فارسی
دلم باز هم اسیر نگاه تست
همیشه گریه می کند، می گوید فدای تست
غصه تو دلم را داغ کرده است( سوزانده است)
زندگی دیگر برایم ترش شده

10

دانی می روریگار از تو سیایه
تورا بوسته خرابه می جیگایه
مرا زاکان نیهید دایم سره کار
مرا گید عاشیقه بی دستو پایه

برگردان فارسی
می دانی روزگارم از تو سیاه است
دیوانه شده ام ویرانه جای من است
بچه ها مرا دست می اندازند
به من می گویند عاشق است بی دست و پا است


11
دانی دونیا ایتا خربستگایه
بناده گابکی آ خشته بنایه
نوبو ماسکا هاچین چمچینو پرچین
کی تا واخوب بیبی چارچرخ هوایه

می دانی که دنیا خر تو خره
مثل گاو خشت این بنا را روی هم گذاشته اند
بیخود منم منم ها نکن
که تا بخودت آیی چهارچرخت هواست*
*کنایه از مردن یا ناکارآمدی

زباله، گیلیکی داستان، گیل آوایی

زباله
گیل آواییجولای 2007
هلند

روخانه آب ابریشما مانستی. گوسکا خو دسه پایا وازا گوده سینه ابا دوبو. لانتی نیمیز گیره واشانه مئن گوسکایا پاستان دوبو تا اونه دمه چک فارسه. آب لاکون تته رج رورخانه کول افتاب گیفتان دیبید. زباله بو زباله!

چیچیر گا گلف خوشکا بو چوقال گیله سر ایجور دو وستی کی خیاله گورشا بون دره. لالیکی داره جور چیچی نن میتینگ داشتیدی. گوماره والش هاچین آدما واهیلا گودی . کره کروف زباله جان جیک نزه یی. بیجارکولا ایجور واشا گودوبو کی نشاستی برنجه مرا سیوا گودن.

برنجان حیسابی وروز باموبید. جوکوله وخت ده بوگذشته بو. برنجانه مئن سوروف بوبو بو ایتا آدمه قد. پاک خیاله افتابه مرا لب بلبا شون دیبید! زباله بو زباله!

دور دوره شر پوشته بوبو بیجاره کول، شه- کل بزه گاب برنجانا ناجه مرا فاندرستان دوبو. کوتامه جور واشاده حصیر گیله مرده رافا ایسابو. توسه دارانه لچه زلزله لاب عالمو آدمه سرا بردان دوبو. زباله بو زباله!

بیجار کوله سر نیشته بو دور دوره شر راشی یا فاندرستی. زلزله امان ندایی. گاگلف چی چی نی صدا لالیکی داره لچه زلزله مرا بوگو بیشتاو داشتی. چیچیر خوشکابو بترکسه گیله سر ایجور دو وستی کی اونه دئنه ره آدم واستی قاقا بو چوم بودوختی بی اکه جستن کونه واشانه مئن.

زباله هوا بد جوری آدما جوم جوم گودی. زباله خواب، زباله تام توم بزه همه جیگا، زباله تسکه کوتام. واشانه سر دیل چسبه اگه ایتا پا بداشتیبی!

همیشک خو پئره جا بیجارانا پاستی، ایجور خوره انگاره گیفتی. بیجارانه مئن لاب آویرا بوستی. ایجور دراز دراز خو ریفقه مرا کفتی کی هیشکی نتانستی بفامه بیجارانه برنجه من دو نفر جوخوفته نا.

ده نتانستی تاب باوره. ویرشته بو پاک خواستی بیجار کولا دورسینه. آکه آکه ناشتی که جه را بایه اونا فوتورکه. خوره خوره خیالا شوبو یو نقشه کشه یی کی اگه بایه چی بوکونه و چوتو بوکونه.

خیالا شوبو خوره گفتی هاتو بامو درازاکونم اونا فوتورکم. ایتا پیچه فکرا شویی یو گفتی :

- نه بختره توندا کیتی فونقوسم. واهلم کی آرام ارامه بایه می ویرجا بینیشینه. اونا ورا شو پسی کشا گیرم. اونه دسانا می دسه مئن بیگیرم. اونه مویانا بوبکشم. اونا خوشا دم. اونه لبانا فه وه رم. اونه جولا ماچی باران بوکونم. اونا می ور درازا کونم. اونه جی جی یانا اودوشم. اونه جانا به می جان بچسبانم. ایجور اونا کشا گیرم کی پاک ایتا بیبیم. می سینا چسبانم اونه سینا. می لبانام اونه لبانه سر. می شکما ایجور چسبانم اونه شکما کی اونه نرمی یو گرمه جانا می تومامه جانه مرا حس بوکونم. بازین دوتا پایا واکونم.......

ایدفایی ایسه فکراشو گه خومرا:

- آتو کی یک دو سه هاما فوسونجانا کنم!

خنده مرا آوه جا ده خودشا:

- هاتو گابکی نیبه کی! واستی بازام نوقولدانه هوایا بدارم!

اویدفا کی هول هولیکی فوقوفته بو! کوکو واگردسه شیشندازا بو بو! خورا هیزار جوری توفو لانت بوگوده بو. هانه واسین خو حواسا خواستی جیما کونه کی ده اوتو گابکی نزنه هاما ایجور دورسینه کی گابام اگه بوبوستی بی جیجا بوستی!

هاتو خوره گفتی یو واگفتی. مانده صدا بیجارانا ده وارسته بو. گاب زالاش باورده روخانه آبا خواب دئن دوبو. گاگلف مانده صدا مرا ایجور م....................ا گودی کی آدمه دیل گورشا بوستی.

خواستی ویریزه بشه گابا ببره روخانه کول آب بده. مانده ده زالاش باورده خورا ایجور تورا گوده بو کی خیاله خواستی ویریسا ورسینه. گاب، خو شکه-لا فاندرستی، پاک خیاله آه کشن دره.

فوروز بامو برنجان، داره ناجا داشتیدی. آلوچه داره لچه چندتا آلوچه جانه ساق در ببردیبید جه اون همه دبه که! آقوز دار پاک چینا بو بو. آقوز داره لچه داره پا بمانسته بو سیا بوبو. هاتو ایجور جلاسته بو که ایتا باده مرا کفتی جه شاخه.

آنجیل دارا هیچی وان جه بو. انجیل دار آولی دار بو کی پاک چینا بوستی قلناران خوردنه ره. پیله باقلا ده برسه بو. ها روزان واستی باغام پاک چینا ببه. کره روف عزا بیگیفته بو. باقلا باغ کی پاک چینا بوستی، کره روف آوارا بوستی. واستی واش ماشانه مئن جوخوفتی بی .

لانتی گوسکا یا فوتورکسه بو خولاصه. گوسکا داد روخانا دوارسته بو. لانتی پور ده ننابو گوسکایا فه وره. چی چی نی کرا ایجور چیچیلاسا فوتورکسه بو کی چیچیلاس امان نیافته خورا جیویزانه.

ایتا پیسه کلاچ جه دور باموبو آقوز داره لچه بینیشته بو. اونه دومه جا ایتا پر جلاسته بو. مالوم نوبو چی بلایی اونا فوتورکسه بو. شایدام اینفر گیل گوده یا سنگ اندازه مرا بزه بو تا اونا فورانه جه خو سامان.

ری- که دانه، دور دورشر راشی یا پاستی. ده اونه دهانه جا لابیل فو ووستی. خوره خوره گه:

- کور خیاله آمون ناره !

ده هاچین واکف داره. گابه دوما چوم دوجه. گابه دومه جیر جلاسته چاقو چل لا فاندیره. خورا واپیچه. ده هاچین سگه مانه. ده رام نوکونه. ده پاک خو پالانه تاودا شونده کله! آخه چره نایه لاکیتاب!؟ خوره خوره داد زئن دره.

هاچین گورشا بون دره. ول بیگیفته داره.

- آگه بایه فادم والیسه!

خوره خوره گه.

خیالا شو داره. گه کی :

- آگه والیسه بختره. بازین منام اونا می کش والیسم. خورم. اونا هاچین ایجور اودوشم کی ده پاک ول بکشه. لانتی مانستن اونا واپیچم هاتو کی اونه داد بیرون بامو اونه پایانا واکونم .........

جه دور کوره که دانا پیدا به. نازه مرا آمون دوبو. ایجور چین چین کوتا دامنا والای دایی کی پاک رقصا دوبو. بیجارمرزه سر نازه مرا خو پایا نایی یو مویانا فادابو باده دس. برنجانه گوشه فاره سه یی تا اونه شانه سر. گیله کور پاک خرامان خرامان جه هویه نازه مرا، ره که دیلا ببرده بو. جه دور ره کا خیاله والیشتان دوبو.

ری کرا پرا گیفتان دوبو.

کلاچ قار قار کونان پر بکشه. چی چی نن ایدفایی همه تانی لالیکی داره جا ویریشتید. کره روف گوماره واشانه مئن آویرا بو بو. آب لاکون دکفتید آبه مئن. لانتی درازه ویریسه مانستن روخانه آبه مئن را دکفت. قورباقا روخانه کوله جا بجسته آبه مئن. گاب خو شه -کلا دورسینه بو. مانده واز و ولنگا دوبو. زلزله صدا ده نامویی.

ری کا هاچین شه بزه بو، خو تومانا هیستا گوده بو. پاک خیاله کی دیمیشته بو. کور جه دور برنجانه مئن، بیجار مرزانه سر خرامان آمون دوبو.

ری قاقا بو کورا فاندرستی!

- ایمرو مرا ترا دوبه!

خوره گه.

بازین تام بزه کوره کا ناز ده خو چومانه مرا.

کی کی ناره فارسه اونه دمه چک!

تمام
گیل آوایی
جولای 2007

حسن شیر، گیلکی داستان، گیل آوایی

حسن شیر
گیل آوایی

آلوچه دارانا تی تی بزه بو. لوختا بوسته باغ، خو بهاری لیباسا دوگوده، خوشکا بو نارنج دارا لوچان زئن دوبو. خوج دار، خو شاخه بالا واگوده، پاک خیاله کی آسمانا خواستی کشا گیره. ورفان ابا بوسته بو. شوخم بزه باغ سبزا بوسته بو. باغه هیسته جانا، ککجو توربو سیره ولگ، نو نوارا گوده بو.

کشکرت تبریزی داره لچه لانه چاگوده بو. چی چینِن توته دارانا پاستان دیبید. آغوز داره ولگ، آفتابه مئن برق زئن دیبید. گالی پوش خانه، کی نوروزی خوان هالا ناموبو،گیله الابه بوبوسته بو، هسایام فو ووسته دیفارا سوسو دایی یو بازام خو رنگه سو مرا چومانا قاقا گودی .

آیوان سر جلاسته گره کان، گوش واره مانستن والای خوردیدی. ایتا مئن، خانه مارکویی لاب شاخ شانه کشن دوبو. تلار زمستانه تسکه روزانا نخواستی یاد باوره. لهاف دوشوک، تا بوبوسته تلاره کش مهمانانه خوابا دئن دوبو. شلخت چاچه دیمه اوردکانا ترسانن دوبو. همساده خانه کتله صدا کیشکایانا ترسانه یی. همساده سراخور زای هاتو خو گولی چیلیکا ترانن دوبو. کشکرت خانه لوجانه که سر خیاله همه تانا هارای زئن دوبو.

صارا خاک کیشخاله ترسه جان دیواره کش، شور بوگودیدبید خیاله کی کولوشکنه رافا ایسابید تا اورشین بیبید. هرماله تکان نوخوردیدی. باد ده او زمستانه زورا ناشتی. ایاز سبزی باغا پاک سیفیدا گوده بو.

خوروس کلای ایتا کونده سر خو بالا وگوده، ایجور اویی گودی کی اونه اویی صدا تا او سره بازارا دوارستی. مانده هواخوشی یا خو وازه ولنگه مرا جشن گیفتان دوبو. تیلیمباره مئن اونه دیل ترکسان دوبو.

گاب کی خو لیشا والیشتان دوبو، اونه داهانه جا آلو زه یی، لاب شورمه مانستن اونه سره جور، شویی هوا. گاب تازه تیلیمباره جا بیرون باموبو گیله مرده رافا ایسابو تا ایموشته کولوش اونه ره باوره. کیشکایان کولشکنه دوما بیگیفته باغه مئن، بوشوبید تظاهرات. صابخانه سرا دور بیده بید.

پرچینه کش ایتا لانتی خو لانه جا بیرون بامو فکرا دوبو، شایدام گوسکا فه وه رستانا خیالا دبو. لیسکه ره آغوز داره لچه همساده کوره که رافا ایستابو تا بایه اونه ره ره شیب بزنه.

سبزابو پلت داره خاله جا، هلاچین والای خوردی، لیسکه ری، هلاچینا وا بدابو تا همساده کوره که، دوما بیگیره! نانستی کی هاچین خورا پرکانه.

گاب تا گیله مرداکا بیده ایتا " ما " بوگوده. گیله مردای هاتو کی گفتان بو :

آمون درم حیوان! آمون درم!

کرده خالا اوساده چاه جان آب واقوشته. ودره آبا بنا گابه دمه چک. گاب کی خیاله زالاش باورده بو خو سرا تاوه دا ودره مئن چلاب چلاب آب اودوشته. لیشه یام امان ندایی، های خو سرا خواستی تاوه دا ودره مئن.

گیله مردای دازا خو کمر فوزه، گروازا بنا خو کول، شلواره لنگا ور بکشه راه دکفته بشه روخانه کنی. ایمرو همه تانی ایله جار بردان دیبید.

همه تا بهار روخانانا واستی ایلجاره مرا بکنده بید. ایتا روز همه تانی راه دکفتیدی. ایتا داز، ایتا گرواز، ایتا تٌور گیفتی خو دس شویی پیله روخان، بالا ماللا دوارسته را.

ایتا ایتا جه راه فاره سه ییدی. روخانه آبه مانستن وختی فاره سه ییدی به همدیگه ایتا بوبوسته بید، پاک تانستیدی ایتا کویا جابجا بوکونید. جه پیله وردخان بیگیر تا پایین محله بیجار کلان روخانا چاگودیدی هاچین گیله آلابه بوبو. هر کی بیجار جه روخانه کول دوراستی یا اونه آبه رایا دوستی، ایتا نوب نایی یو ابا ایجور خو بیجارا فاره سانه یی. ایمرویام روخانه کنی بو یو ایلجار بردان دبید. یاور دانه وختانه مانستن.

گیله مردای خانه جا بزه بیرون. واشانا، شه بزه بو. هالا خیلی بمانسته بو کی آفتاب واتابسته بی یو صوبه ایازا خوشکا گودی بی.

واشانه سر پا کی بنا بی پاک خیاله کی تی پایا بوشوستی بی. هاتو کی پابرانده واشانه سر را شویی، تی پا بوستی هاچین سیفیده ورف. گیله مردای روخان کنارانا بیگیفته بو تا فارسه پیله روخان. مرداکا شه بزه بو. جه دور بیده همه تان اویا جیما بوسته دارید.

مدرسه شو زاکان کیتاب بدس اویا دورا بوسته بید. پاک هاتو یه کی خیاله تازیه یه یا ماره که بیگیفتده. همه دورا بوسته بید.

گیله مردای خوره گفتی حوکمن ایتا ماشین دکفته داره روخانه مئن. شایدام اینفر دمرده داره. هاتو خوره حرف زئن دوبو.

زمستان بوشوبو. گدا بهار باموبو. گیله مرد هرچی پستایی بوگوده بو، زمستان تماما بوسته بو. همه تان هاتو بید. ویشتره گیله مردان واستی نوزول بوگودیبید. اوشونی کی نتانستیدی قرض بوگودیبید یا اینکی ده یید نوزولخوران، اربابان بوخوصوص، ایجور شرطو شروط ناییدی کی بیچاران ده یید خوده شانه تومان پیرانام وا گیروب بنید. تا چی برسه اون همه جان کندنو بیجار کاری یو ویشتایی.

خیلی یان خودشانه تخمه جوبا بوفروخته بید یا اینکی بوخورده بید. بلا زمستان بو. ها روزان واستی توم بیجارا انگاره بیگفتیبید. هرچی ده- را بوستی بی، هرماله نتانستی دی بیجار کاره به وخت فاره سه بید. ها وختان بو کی گیله کان همدیگه یا یاور داییدی ولی تخمه جوبا هرکی خو اندازه داشتی. اونی کی نه پول داشتی نه پستایی یو نه تخمه جوب، چاره ناشتی جوز نوزول گودن. نوزولخورانام کی ده نوگو! بیچارانه خونا اودوشتی دی.

گیله مردای خوره هاتو بفکرا شوبو ایتا چوم دوستی او مردوما کی دوره شر جیما بوسته بید ایتا چومام واگوده ولی اونه حواس ننابو. خوره خو حیساب کیتابا چورتیکا آمون دوبو.

سره صدا ویشترا بوبو. گیله مرداکه گوش تا بامو حسن شیر! خو دیله مئن بوگفت آی دیله غافیل حوکمن حسن شیر اینفره چارچرخا هوا بوگوده داره! یا دوز بیگیفته یا کی اربابه موباشیرا دخشارده داره! هاتو های جیلیز والیزا دوبو تا کی فاره سه مردوما کی اویا جیما بوسته بید.

آیتا بوگوفت مشتی سلام. اویتا بوگوفت مشتی سلام. خوب بوبو فاره سه یی. مردوم را واگودیدی مشتی یا بداشتی دی کی بشه جولو.

گیله مرداکه چوم تا دکفه روخانه کول دو تا دسی زنه خوسره تان! تا فچمه خو ریفقه سرا بنه خو پا سر مردوم داد زنه ده:

- ژانداران آمون درید........ ژاندار ژاندار.........

گیله مرداکه شست خبردارا به! کار کاره نوزولخورانه! ارباب کی اونه زور فان رسه یی حسن شیره دس جیویزه! اونا شبانه بوکوشته.

حسن شیر همه کسه داد فارس بو. همه تا سال کوشتی گیفتی، اونه اویی صدا، اونه برم بری، اونه مردوم داری یو اونه مهره بانی همه کسه ویرجا اونه جایا وازا گوده بو.

کی یارستی زور بگه!

گیله مردای حسن شیره سرا بنابو خو زانو سر. هاتو جه حسن شیر گفتی و اشک فوگودی. مدرسه شو زاکان هر کودام خواستیدی ایتا حسن شیر بیبید!

میانده جا خورسه اویی صدا آمویی. دارانه شاخه جلاسته بو تا روخانه آبه چک. روخانه کوله سر واشان سبزا بوسته بید. درخته شاخه جا گاگلف ایاز چکه ستی روخانه مئن. مردوم ایتا ایتا فاره سن دیبید.

ایتا کله ورزا بیجار کوله سر گابا سرا شوبو. توسه داره لچه ایتا کشکرت نیشته بو ایچی توک زئن ده بو. داره گوسکا دیمیشته بو ایتا چیچره سر. ایتا کولی روخانه آبه مئن دوم بزه.

گیله مردای خوره هاتو نالا دوبو. ژان داران فاره سه بید. خیاله قاتل خودش ژاندار اوسه گوده بو!

تومام

ایتا گیلیکی چاردانه، ایتالیایی واگردانه مرا

بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش
تی یاری با تی غمخواری تی پیشکش
نوا هرشب آمون با نــــــاز می خواب
کی آخوابو او بیــــــداری تی پیشکش

"Dì all'innamorata che non ho bisogno del tuo aiuto
non ho bisogno del tuo aiuto e della tua compassione
non entrare nel mio sogno ogni notte
che questo dormiveglia te lo regalo a te.
Gil Avaei
Traduzione dal Gilaki in Italiano: Pirooz"

بلا می سر

من عاشقه تی چشمه سیایم بلا می سر

بی تو هاچینه خاکه هوایم بلا می سر

تی واستی کرا سرخوشمه سبزه بهاری

هیستم جه تی شورم تی فدایم بلا می سر

وختی آیی شب جنگله گیسو بدایی باد

من مسته تی او شور و صفایم بلا می سر

زیبایو لوندی تره بولبول خوانه آواز

فان در تره قاقم تی مرایم بلا می سر

می جانو جهانی تره می دیل کونه پرواز

من واهیله تی جولو نیگایم بلا می سر

دریا تویی جنگل تویی می زندگی آتش

عشقی بوخودا من تی فدایم بلا می سر

دونیا می شینه وختی بایی می کشه باناز

آتش کرا بم سورخه طلایم بلامی سر

پاک ول ولا بوم بسکی تره خوانمه آواز

دونیایا دوارست تره من ولوله کایم بلا می سر

فان در گیل آوایی چوتو مسته تی غزلزار

دیوانه منم تی سپره هرتا بلایم بلا می سر

کئ شب نه پا به گوروز، گیل آوایی

کئ شب نه پا به گوروز

چره واسئ جه وطن بون همیشه پا به گوروز
چره واسئ آتو آردن بیگانا سر به فروز
چره واسئ جوخوسیم حرفه حقه گفتنه ره
چره واسئ ببه حاکم آمئ وطن ایتا دوز
چره همش آمئ سهمه هیزار هیزار اعدام
چره شکنجه یو زندان آمئ زاکان هر روز
چره دوروغو خورافا هاتو کونیم باور
چره واسئ بداریم ناجه از آمئ دیروز
چره کولوشکن آمئ شین خو کیشکانا فوداره
چره وطن بشه آخه بدسته آن همه دوز
چره اما دریم آخه آتویئ کس کسه جان
بازین ببه آمئ دولت ایتا پیله دیوس
ویریز! نینیش! دوارسته هاما ده خاک بسرئ
نواستئ هائ فوقوسیم کس کسا، بیبیم دیلسوز
وطن تئ رافا ایسا وا همه بیبیم میرزا
ده وخته جنگله، وسته آتو بیبیم سیا روز
گیل آوایئ بنه سر پور تئ دوش دکف جنگل
هارائ بزن همه تانا کئ شب نه پا به گوروز


اول ژانویه 2007
هولند

کی گورشه دور جه می خاکم

کی گورشه دور جه می خاکم


مرا بیگانه جا فینشان کی هرجا یاده می خاکم
مرا با میصدا بیشتاو کی جنگل خوسه بی باکم

( کی غوربت یاده می خاکم)
مرا تی ویرجا تی خانه تی خالی سفره سر فاندر
مرا تی امرا تا هرجا بدار تی جنگله قاقم
مرا وانسین غریبا، من اگه دیم قورصا بو زاکم
مرا جنگل بی یاف جنگل، سیه ابرانه ره بادم
مرا با می اوخان بیشتاو دمرده غوربتم آی داد
مرا بیخود نبر از یاد کی یاور دانه ره دابم
مرا هرماله جا فینشان چره واستی بشم از یاد
کرا می خاکه ره اشکم، تمش دارم، واکف دارم
مرا فان در جیگیفته گورشا بو غوربت درم تنها
مرا آوازه من بیشتاو گوسن دوخون ایتا دادم
کرا شورم، کرا دشتی، مثاله دیلمانی داد
مرا با پور رضا بیشتاو هاچین فریاده فریادم
گیل آوایی نیشه از یاد اگه غوربت بشه در خاک
مرا با ایجگره بیشتاو کی گورشه دور جه می خاکم
کرا واهیلا بو م بسکی واگردانه سره دونیا
مرا یاور بدن یاور غریبه جا ده فریادم
مرا غوربت بگشت آی وای! چوتو با ایجگره قاقم
مرا با دسکلا فان در کی لاب اشکم هاچین آبم
مرا اورشین نوکون بیخود کی گورخانا مانم از داد
مرا چو زئن نوا آخه کی ونگم پاک ده موردابم
مرا غوربت فیچالسته هاچین می یاده جان مستم
کرا مستانه پاک گورشم دوارسته جه فریادم
مره دادم مره دادم هاچین اشکم هاچین آیم
مرا دوری واچردسته شوالا بوسته در خاکم
آویرا بوستمه غوربت می دیل گیلانه مئن گرده
می دیل هرماله جا نه سه بجوز گیلان کی فریادم
مرا بیخود نزن آتش کی غوربت دور جه گیلانم
مرا می خاکو می دریا می جنگل بال بزه زاکم
گیل آوایه ندن سوسو کی دونیا چمچینه پرچین
کی عالم قاقه می رشته ایروز آیم ایروز آیم!

آوریل 2007
هلند
با پوزش از چند اشتباه شعری

منظومه گیلکی خاشه از گیل آوایی

منظومه گیلکی خاشه از گیل آوایی
منظومه گیلکی " خاشه " در پیوند با برنامه بازآفرینی و بازشناساندن زبان و ادبیات گیلکی بصورت چهار ویدئو کلیپ پیشکش دوستداران ادبیات بومی ایران می گردد
برای دیدن بخشهای دیگر این منظومه همینجا کلیک کنید