خاب بیدم - کوچی گیلداستان!- با ترجمه فارسی - گیل آوایی

پلاتیانه سرده پلایا ایوانه مئن حصیر سر بنا، ویریشته بوم جلاسته گره-که گمه-جه مئن ایتا پیچه اشپل اوسانم. می چوم دکفت صارا مئن.

چادرا خو کمره دور  توشکه بزه، تبه-جه خودس بیگیفته صارا مئن بج تبه-جه زئن دوبو. کولوشکنو کیشکایانام اونه دور جیما بوسته کرا ایشکور اوچئن دیبید کی جه تبج فوو وستی.  مورغو خوروس جه دوره شر هاچین خیاله ایتا لشکر فوتورک باوردیبی، آموندیبید  جه باغ، حیاطه مئن.

نانم چوتو بوبوسته بوو.

هوو خوروس تاخت زئن دوبو جه باغ کی اونه خاطرا خیلی خاستیم. هالا می دیمپرا فله مو نزه بوو کی آ خوروسکلای بوبوسته می دساموج. تا مرا ده یی خوخوس بوو یو هاچین جوم نوخوردی. هیکسه ره اوتو نوبو کی می را بوو. اونه اویی هاچین هافتا کوچا دوارستی.

می دس هاتو گره-کا جلاسته ناهابو. می چوم دکفته بو آسه مانه جور واشه-کا کی خیاله هاسایه کیشکایانا فوتورک بزنه.  پلط داره جور کشکرته لانه هاچینه بی کشکرت داره جور والای خوردان دوبو باده دس. داره ولگان رقصا دیبید داره خالانه سر.

خوروس فاره-سه بو یا نا،

واشک فوترک بزه بو یا نه، مرا هالی نوبو.

هاتو گرده گیجا دوبوم کی دپرکستم. هاچین خیاله ایتا موشورفه آب می سر فوکوده بید.

هیسته چوره. می سرا واگردانم. درجه-که جا شبه سی یا چادرا فاندرستم کی می تسکه شهره سر واشاده بوو.

می چوما فوچم.

شاید دوو واره می خابه دوما بیگیرم.

می دیل واهیلا بو، بوشوبو ماری خاک!

مره مره گفتیم: کاشکی خابه جا دن پرکستی بیم!

می دیمپرا شه بزه بوو هاچین.

هان!

 .

ترجمه فارسی: خواب دیدم

دیگِ پلوی سرد را در ایوان روی حصیر گذاشته بلند شده بودم تا "اشپل" از دیگِ گلیِ در سبدِ آویز بردارم. چشمم به حیاط خانه افتاد.

چادر دورِ کمرش گره زده، سینیِ بزرگِ چوبی گرفته در حیاط داشت برنج صاف می کرد. مرغ با جوجه ها هم دورش جمع شده دانه های خُردِ برنج که از سینی به زمین می ریخت، بر می چیدند. مرغ و خروس از دورها درست مانند اینکه لشکری هجوم آورده باشد از باغ به حیاط خانه می آمدند.

همان خروس از باغ تاخت می زد که خاطرش را خیلی می خواستم. هنوز صورتم  ریش در نیاورده بود که بچه خروس دست آموزِ من شده بود. تا جایی که یادم هست همان خروس بود که تا مرا می دید  خودش را طوری که تسلیمِ من باشد، روی زمین می نشست و تکان نمی خورد. برای هیچ کس چنین نبود که با من بود. قوقولی قوقویش از هفت کوچه هم فراتر می رفت.

دستم به سبد آویز شده بود. چشمم افتاد به شاهین که در آسمان انگار همین الان است که به جوجه ها هجوم بیاورد. بالای درخت چنار لانه ی زاغی،  بیهوده بی زاغ تاب می خورد در دست باد. برگهای درختان داشتند می رقصیدند بر شاخه های درخت.

خروس رسیده بود یا نه،

شاهین هجوم آورده بود یا نه، حالی ام نبود.

همینطور خیالم را می جستم که از خواب پریدم. انگار که یک تُنگِ بزرگِ آب روی سرم ریخته باشند. خیسِ خیس، سرم را برگرداندم. از پنجره به چادر سیاه شب چشم دوختم که بر شهر خاموشِ من گسترده بود.

چشمم را بستم.

شاید دوباره بخواب روم و دنباله ی خوابم را بگیرم.

دلم سرگشته، به خاک مادری رفته بود.

با خودم گفتم: کاش از خواب بیدار نشده بودم!

چهره ام عرق کرده بود.

همین.

هاچین ماه! - گیلداستان با ترجمه فارسی- گیل آوایی

جه دوره شر آمون دوبو. هاچین ایجور کی آفتاب ویریز، آدمه چوما نازا بدابی. ایتا دونیا نازه مرا هاتو راشی جا جه دور دوره شر ویشترو ویشتر آدمه چوم آمویی. نشاستی باور کودن. مگه بوستی اون همه خوشکیلی ایدفایی راشی جا باموبی!؟ چوتو شاستی باور کودن اونهمه خوشکیلی ایتا جا پستایی بوبوسته بی بازین ایدفایی آفه-تابه مانستن کی دریاجا بوجور باموبی، آدمه چوم دکف آدما قاقا کودیبی. هاتو مره مره واورسه ییمی یو مرا آوجا داییم.

جه آفتاب ویریز هاتو مرا ایچی بو. دیمپرا بوشوسته نوشوسته ایچی می سر باموبو نانستیم چی بو. قهوه بنابوم. قهوه بو تومامه خانا دیپیچسته بو. هاچین آدما مستا کودی. قهوه عطروبو پاک آدما جه خابو بیداری دپرکانه یی. آدما هارای زه یی کی خورا بیافه. آدمام کی آسالان همه جیگا ایسایو نه سا. هاتو جوم بوخوری آدمه خیال پرا گیره شه. کویا!؟ خاب آدمه دیس نی یه! خیال لاتا به، بِه هاچین لافند ورسینه اسپ پیله لاته مئن تاخت زئن جه ایچوم دکف تا به اوو چوم دکف! منام کی ده واهیلانا دوارسته دارم می خیاله دس.

تی تی وارانو شبانه اسمان. کله خوک پاستنه، کوتامه جُور. گیله مرد تیجه داز فوزه کمر، کولاکتام دس فارس. شبه جوم جوم، تاریکی، گاگلف پیرپیری شه مرداکه چوم بوخوس نوخوس. هانده دیل فادا گوسکانه سمفونه.

قهوه بوخورده پسی هاتو درجه که جا آسه مانا فاندرستان دوبوم. درختانه ولگ ایتا جوم نوخوردی. کشکرت لانه مئن ایچی توک زئن دوبو. واشانه سر آب کاکایی ایجور پیره بو نانا خو توک بیگیفته بوگروخته بو کی خیاله هاسایا تومامه آب کاکاین اونا فوتورک بزنیدو نان تیکا جه اون جیگیرید. نه باد دوبو نه آسه مان خیال داشتی خو اخما واکونه. نه خو اخما واکودی نه ونگ زه یی. هاتو باموبو تا آدمه چانه پس بیجیر. روزناما ایپچه فاندرستم. هاتو می چوم اونه سر دو وستی یو هیچه خیاله نه خاندان دوبویو نه فاندرستان دوبو. ایجور پکر بوم.

شه بزه واشان تا چکره. بجانه رقص تا چوم دکف. والای خورانه مترسکه جلاسته شندره  باده دس. دارانه سایه دیمه. ولگانه مئن چیچیننه پیچا لاسه یو زلزلان جوخوسبازی. روخانه کول لسابُو آبلاکونه هفت پادشا خاب دئن. واپخته لانتی یو دوز دوزیکی چوم نان فوترک زئنِه  رافایی.

دور دوره شر داز به کمر مرزانه سر للکی داره تمش. اورشین بامو باغه رمش. لشکه لوَر گوماره ولش، کره روف فاکش فاکش کرا شه رمشه کش.

ویریشتم. درجه که جا فاندرستانا دیمه بنام. اوتاقا سراجور سراجیر بوشوم. را به را توتونا ناییم پیپه مئن دود کودیمو قهوه عطره مرا هاوا داییم. فکرا دوبوم. چی فکرا دوبوم شیطان دانستی خودا نانستی. بازینام هرتا فکر می کله آمویی ناییم دیمه یو بازام ایتا دیگه فکره دوما گیفتیم. هاتو فکر بوکون نوکون قهوه پهوه بیساتا جیما کودم.  چقد بوگذشته بو نانستیم. مبله سر بینیشته دو واره دارو درختا چوم بودوختم. ولگانا خیاله ایشماردان دوبوم. کشکرت لانه جا بوشوبو. آب کاکایی سر آلامه پیدا نوبو. واشانه سر ایچی جوم بوخورد. هرچی بگردستم نیده مه خیاله ایتا جین جیری جیس بو کی جه واشانه سر بوشوبو گوماره مئن. هاتو جه آیا بوشو به اویا می خیالا اورشین کودان دوبوم.

ویریشتم. لیباسانا آیتا اویتا بوکودم. شلواره جینا اوسادم بنام اونه جا سر. ارتشی شلوارا اوسادم دوکودم بازین بکندم. سورمه یی شلوار سیی یا شلوار سیفید شلوار.... هاتو آیتا اوسادم اویتا اوسادم آخر پسی ایدفا دپرکستم کی بیدم شلواره جین دوکوده کرا قهوه ای آسین کوتا پیرانا دوکوده دارم می مویانا شانه کودان درم. ایجور آینه مئن من مرا قوربان فاندرستیم کی خیاله می موشتا گاب نوخوردی.

رادکفته خانه جا بزم بیرون. آ دارا فاندر او خالا، آولگا دمج، او گولا جیویزان، روخانه کولا بیگیفته بوشم تا فاره سمه  ایتا درازه راشی که پاک خیالا تا اوسره دونیا فاکشه بوبوست.  ایدفایی می چوم دکفته دور دوره شر ایتایا کی هاتو نازه مرا آمون دوبو. هر چی ویشتر نزدیکترا بوستی اونه ناز ویشتر بو. ایتا خنده کودی کی خیاله گول وازا بوسته بی آدمه چوما قاقا کودیبی. باد دکفته بو اونه مویانه مئن ایجور اونه گیسُو افشانا کوده بو کی پاک هاتویا مانستی کی باده سمفونی مرا باله رقصا دوبو.

منام ایچوم نا هیزارچوم اونا فاندرستیم می حاواس ده بوشوبو. هر چی ویشتر نزدیکا بوستی اونه نازو خنده ویشتر بوو. مره مره فکرا شوم مگه به!؟ آن ده جه کویا پیدا بوبوسته! هاتو مره مره می مرا گفتیم "می مرایه!؟ "

نانم چقد بوگذشته بو. ده مرا باورا بوسته بوو کی می مرایه. هاتو فارسه تا می دمه چک خو دسانا وازا کوده ایجور خنده یو خوشخوشانی مرا کی ده هاچین تورا بوستان دوبوم! تا کی ایدفایی می پوشته سره جا ایتا جیوانه ره که دانه بودو بودو مرا دوارسته یو اونا کشا گیفت! دو نفری کشاشو پاک خیاله کی مرا رخشان کشئن دبید!

هان!

.

ترجمه فارسی: درست مثل ماه

از دور داشت می آمد. درست طوری که آفتابخیز، چشم آدم را ناز می داد. با یک دنیا ناز همینطور از دورهای گذر بچشم می آمد. نمی شدن باور کرد. مگر می شد آن همه زیبایی ناگهان از گذر می آمد!؟ چطور می شد باور کرد آن همه زیبایی یکجا جمع شده باشد بعد ناگهان مانند آفتاب که از دریا برمی خیزد، می آمد تا نگاه آدم را چشم کار می کرد، حیران می نمود. همین جور از خودم می پرسیدم و به خود جواب می دادم.

از آفتابخیز یک چیزی ام بود. دست و صورت را شسته نشسته یک چیزی سرم آمده بود نمی دانستم چه بود. قهوه را بار گذاشتم. عطر قهوه تمام خانه را پر کرده بود. درست آدم را مست می کرد.عطر و بوی قهوه آدم را از خواب وبیداری هوشیار می کرد.

به آدم هوار می زد آن را بیابد. آدم هم که این سالها همه جا هست و هیچ جا نیست. همینطور تکان بخوری خیال آدم پر می گیرد می رود. کجا!؟ خوب دستِ آدم که نیست. خیال که لات می شود، درست اسبِ طناب پاره کرده را می ماند در دشت گسترده، تاخت زدن هست از این چشم انداز تا آن چشم انداز. من هم که دیگر سرگشتگی را از روبرده ام با این خیالم.

ستاره باران و  آسمان شبها. پاییدنِ گراز است، بر بالای آلاچیق. گیلمرد داسِ تیز را به کمر زده، چوبدستی هم دمِ دستش.  وسوسه ی شب، تاریکی، گاهگاهی چشم های مرد خوابالود و خوابیدن نخوابیدن. دل داده باز به سمفونی قورباغه ها.

پس از نوشیدن قهوه بی اختیار از پنجره به آسمان نگاه می کردم. برگ درختان،  یک تکان هم نمی خورد. زاغی در لانه داشت به چیزی نوک می زد. روی علفها مرغ دریایی یک جور نان بربری را به نوک گرفته، گریخته بود که انگار همین الان است تمام مرغان دریایی به او یورش بیاورند و تکه نان را از او بگیرند. نه باد بود نه آسمان خیال داشت اخمهایش را باز کند. نه اخمش را باز می کرد نه می گریست. درست تا شانه ی آدم پایین آمده بود. نگاهی به روزنامه انداختم. همینطور چشمم روی آن می دوید و هیچ چیز را انگار نه می خواندم نه نگاه می کردم. یک جور کسل بودم.

علفها تا زانو شبنم زده. رقص برنجزار تا چشم کار کند. تکان خوردنهای پاره آستینِ آویزانِ مترسک به دست باد. نزدیک سایه درخت، میان برگها لاس زدنهای گنجشکان است  در انتظار یورش بردن به زنجره، قایم با شک بازی. روی کناره ی رودخانه شُل شده است لاکپشت و هفت پادشاه را خواب دیدن. مارِ چنبره زده دزدکی چشم گذاشته است در انتظار یورش بردن.

دورها داس به کمر، روی مرز شالیزار، خارِ درخت لیلکی، بهم ریخته پرچین باغ. فراوان است تمشکِ بیشه، مار کشان کشان در آغوش پرچین.

بلند شدم. نگاه کردن از پنجره را کنار گذاشتم. در اتاق بالا و پایین رفتم. توتون را در پیپ می گذاشتم دود می کردم و با عطر قهوه هوا می دادم. داشتم فکر می کردم. چه فکری می کردم شیطان می دانست خدا نمی دانست. بعدش هم هر فکری که به کله ام می رسید کنار می گذاشتم و باز هم دنبال فکر دیگری را می گرفتم. همینطور فکر کردن نکردن بساط قهوه پهوه را جمع کردم. چقدر گذشته بود نمی دانستم و روی مبل نشسته دوباره به درختان چشم دوختم. انگار برگها را می شمردم. زاغی از لانه اش رفته بود. نشانی از مرغ دریای نبود. میان علفها چیزی جنبید. هرچه گشتم ندیدم انگار یک الیکایی بود که از میان علفها به میان بیشه رفته بود. همینطور از اینجا به آنجا خیالم را می کاویدم.

بلند شدم. لباسها را این یکی آن یکی کردم. شلوار جین را برداشتم آن را سر جایش گذاشتم. شلوار ارتشی را برداشتم پوشیدم دوباره کندم. شلوار سرمه ای شلوار سیاه شلوار سفید..... همینطور این یکی را برداشتم آن یکی را برداشتم  سرانجام یکهو بخودم آمدم دیدم شلوار جین پوشیده پیراهن آستین کوتاه قهوه ای را پوشیده دارم موهایم را شانه می کنم. یک جور در آینه از خودراضی نگاه می کردم که انگار مُشتم را گاو نمی خورد.

راه  افتادم از خانه بیرون زدم.  این درخت را نگاه کردن آن شاخه را دیدن این برگ را زیر پا گذاشتن آن گل را رد کردن، کنار رودخانه را گرفتم رفتم تا رسیدم به یک گذرِ دراز که انگار تا آن سر دنیا کشیده می شد. ناگهان در فاصله ای دور چشمم افتاده به یکی که با ناز داشت می آمد. هرچه بیشتر نزدیکتر می شد ناز او بیشتر می شد. خنده ای می کرد که انگار گل باز شده چشم آدم را خیره کند. باد در موهای او افتاده یک جورگیسویش را افشان کرده بود که انگار این جور بود که با سمفونی باد داشت باله می رقصید.

من هم یک چشم نه، هزار چشم به او نگاه می کردم و حواسم دیگر نبود. هر چه بیشتر نزدیک می شد ناز و خنده اش بیشتر بود. با خودم فکر کردم مگر می شود!؟ این دیگر از کجا پیدا شده! با خودم می گفتم با من است!؟ نمی دانم چقدر گذشته بود. دیگر باورم شده بود با من است تا رسید در دسترس من دستانش را باز کرد یکجور با خنده و خوش به حالی، که داشتم دیوانه می شدم. تا که ناگهان از پشت سرم جوانی دوان دوان رسید از من رد شد او را بغل کرد! دو نفری در آغوشِ هم انگار که برایم شکلک در بیاورند.

همین!

 .

---

[1] : نام یک گونه از سرده گلدیتسیا است.( ویکیپدیای فارسی)

لیلکی (نام علمیGleditsia caspica)

[2] تیره الیکایی (نام علمی: Troglodytidae) پرندگانی از راستهٔ گنجشک‌سانان و تیره الیکاییان هستند که جثه‌ای کوچک و خپل داشته و بسیار پرجنب و جوش هستند. این پرندگان (true wrens) نزدیک به ۸۰ گونه هستند و بیشتر در تیره Troglodytidae قرار می‌گیرند.( ویکیپدیای فارسی)