تاسیان - گیلیکی کوچی داستان- فارسی واگردانه مرا - گیل آوایی

تاسیان
کوچی گیلداستان

درجه که جایه!؟

یا

می چومه جا!؟

جه کویتا

رابه بوکود لانتی مانستن

کی اونه پامتتا نتانم بی یافم!

هاتو آیوانه سر نیشته بو زاکا خو پاسر بنا، درازابوسته پایا والای دان دوبویو زاکه کله آ طرف اوطرف شویی یو اونه حاواس ننابو هاتو ایچی خاندان دوبو کی خودشام نانستی چی خاندان دره ولی اونه دیمپر هیستا بو خیاله مرا بوشوبو.

زای ایجور چوچُو موک زه یی کی خیاله عسل والیشتان دوبو. گاگلف خو چوما وکودی مارا فاندرستی ولی بازین کی ماره صدا آمویی:

بوخوس ده زای!

زاکام خو چوما فوچه یی خورا بخابا زه یی.

حصیره سر خورا ایتا پیچه جا بجا بوکود. جه آ سره آیوان تا او سره آیوان حصیر واشاده، گرگ سوتونا جلاسته خانه مار کویی اونه مئن کت دوسته جوم نوخوردی. واشانانه سر لابدان باده مرا رقصا دیبید. حیره جیر ایتا خوروس هاچین خیاله تومام خاکا خو چنگاله مرا اورشین کودان دره هیتا مورغا وناشتی اونه دمه چک بایه. داره ولگ ایتا جوم نوخوردی. هاوا هاچین حایرانا بو آدمانه نیگا مانستن، خوشکا زه بادا راشه قاقا بوسته بو. دوتا چی چی نی چاچه دیمه ایچه توک زئن دوبو. همساده خانه جا ایتا مرداکه خو پیله پسرا قوخوفته بو هاتو اونه مارا فوش دایی یو اونه پئره سرا نایی سگه سر.

زناکه دانه هاتو خو درازا کوده پایانا والای دایی یو خاندی یو خو خیالا وامختان دوبو. زاکه دانه خو چوما نیمیزگیره وازا کودی یو مارا فاندرستی بازین ده یی که مار هیچی نیگه خو چومانا حیسابی واکوده هوتو واکوده چوم ماره خاندنا آوه جا دایی. ای وخت مار واخوبا بوسته کی بیده زاکه دانه نه اینکی نوخوفته داره بلکی اونه مرا خاندان دره! خو خاندا تا بایه جیگیره زاکه خنده اونا پیش دکفته!زناکه دانه خو پایانا وازا کوده زاکه موتوکا بکفت حصیره سر زاکه دانه ایتا فنره مانستن ویریشت بکف ویریز ده بودو بوشو اوسره آیوان خو کاموایی گیشا اوساده باورده ماره ویرجا بینیشت. گیشا بنا خو درازا کوده کوچی پا سر بازین ماره ادایا در باروده. زناکه دانه هاتو خو دیله مئن اونا ناز دایی یو هیچی نوگفتی.

ایتا کوچی دانه بوخچا کی خو ویرجا بنابو وازا کوده. ایتا کوچی کیفه می یان کی همیشک اونا فقط خودش داشتی یو اونا گاگلف وازا کودی ایچی نایی یو ایچی اوسادی، ایتا  کوچی کیتابه مانستنا واکوده. ورق بزه. هرتا دانه ورقا چوم بودوخته. هرتا نیگا مرا ایتا آه بکشه. سر راستا کودی یو آسه مانا فاندرستی بازین دو واره کوچی کیتابه مانستان ورق زه یی. ایتا ده فاندرستن بویو سر راستا کودن آه کشئنو دو واره ایتا دیگه هاتو ای وار واخوبا بو بیده چکه چکه جه اونه دیم فیوه عکسانه سر.

بوخچه اونه پا سر، کوچی کیتابه مانستن وازا بوسته آخری عکس هیستا بوسته، هی چی ده جوم نوخوردی. زاکه صدایا نیشتاوستی. دیم پر هیستا بو چوم پیله اونی شین هاتو سنگینو سنگینترا بوسته

ده جوم نوخوردی. خو تاسیانی یا کشا گیفته بوشوبو.

ایتا کشکرت داره لچه بینیشت. داره پا تکان بوخورد. چیچینی چاچه دیمه جا پرا گیفت بوشو. خوروسکلاکه دانه خاکا ده اورشین نوکودی. لاب دان والای نوخوردی. خانه جور واشانان ویریس واپخته اسیره مانستن موشته کولوشانه فوخوفته، آدمه چوما رخشان کشه یی. همساده خانه جا ده هی ذره صدا نامویی. همه چی تام بزه بو جغیر از زاکه دانه کی واکوده چوم خو گیشه ره مار بوبوسته بو. همه چی بمانسته ایسابو بی تکان، ایتا نقاشی تابلو مانستن آسمانو زمینا جلاسته.

زای بازه دوبویو مار هفتا پادشایا خاب دئن دوبو.

هان!

برگردان فارسی:
دلتنگی
داستان کوتاه گیلکی

از پنجره است

یا

از چشمان من

از کدام به پایین می خزد مانند مار

که جاپای آن را نمی توانم بیابم!؟

همینطور روی ایوان نشسته بود و بچه را روی پایش گذاشته، پاهای درازشده اش را تکان می داد. سرِ بچه این طرف آن طرف می رفت و حواسش نبود . همینطور یک چیزی داشت می خواند خودش هم نمی دانست چه دارد می خواند ولی گونه هایش خیس شده با خیال رفته بود.

بچه طوری پستانکش را می مکید که انگار عسل را می لیسد. گاه گاه چشمانش را باز می کرد و به مادر می نگریست اما پس از اینکه صدای مادر می آمد که:

- بخواب دیگه بچه!

بچه هم چشمش را می بست و خود را به خواب می زد.

روی حصیر خود را کمی جا به جا کرد. از این سر ایوان تا آن سر ایوان حصیر پهن شده، آویزِ بافته از ساقه برنج، به ستون آویزان بود. کدو تنبل در آن دست بسته تکان نمی خورد. روی چوبهای بام، تار عنکبوت با باد می رقصید.

کنار پاگرد ایوان، یک خروس انگار تمام خاک را با چنگالش داشت بهم می زد، به هیچ مرغی اجازه نمی داد نزدیکش بیاید. برگ درخت تکان نمی خورد. هوا انگار مانند نگاهِ آدمِ حیران شده، خشکش زده؛ چشم به راه باد بود. دو تا گنجشک در کنار حوضچۀ ظرفشویی چیزی را نوک می زدند. از خانه همسایه، مردی داشت پسرش را می زد همینطور به مادرش ناسزا می گفت و پدرش را با سگ برابر می کرد.

بیچاره زن همینطور پایش را دراز کرده تکان می داد و می خواند و خیالش را می گشت. بچه هم چشمانش را نیم باز می کرد و دزدکی به مادرش نگاه می کرد. پس از آن وقتی می دید مادرش چیزی نمی گوید، چشمانش را حسابی باز می کرد و همانطور با چشمان باز خواندنِ مادرش را پاسخ می داد.( همخوانی می کرد). یک وقت مادر بخودش آمد که دید بچه نه اینکه نخوابیده بلکه دارد با او می خواند! تا آمد خنده اش را پنهان کند، بچه از او پیش افتاد! بیچاره زن پاهایش را باز کرد،  بالش روی حصیر افتاد. بچه مانند یک فنر برخاست. افتان وُ خیزان، دوید آن سر ایوان و عروسک کاموایی اش را برداشت آورد کنار مادر نشست. عروسک را گذاشت روی پایش سپس ادای مادرش را در آورد. بیچاره زن همینطور در دلش به او ناز می داد و هیچ نمی گفت.

یک بقچۀ کوچک را که دم دستش گذاشته بود باز کرد. در کیف کوچکی که همیشه فقط خودش آن را نگه می داشت و گاه گاه بازش می کرد چیزی می گذاشت یا چیزی برمی داشت، یک کتاب مانندی را باز کرد. ورق زد. هر کدام از ورقها را چشم می دوخت. با هر نگاه یک آه می کشید. سرش را بلند می کرد. به آسمان چشم می دوخت. آه می کشید. سپس دوباره کتاب مانندِ کوچک را ورق می زد. یکی دیگر را نگاه کردن بود وُ سر بلند کردن وُ آه کشیدن وُ دو باره یکی دیگر همینطور یک وقت بخود آمد دید که چکه چکه از گونه اش روی عکسها می ریزد.

بقچه  روی پایش، کتاب مانندِ کوچک، باز شده؛ آخرین عکس خیس شده، هیچ چیز دیگر تکان نمی خورد. صدای بچه را دیگر نمی شنید. گونه هایش خیس شده پلک چشمانش سنگین  و سنگین تر شده دیگر تکان نمی خورد. دلتنگی اش را بغل کرده رفته بود.

زاغی بر بلندترین نقطه درخت نشست. آخرین میوه درخت تکان خورد. گنجشک از کنار حوضچه پر زد و رفت. خروس دیگر خاک را بهم نمی زد. تار عنکبوت نمی جنبید. بالای بامِ خانه، تیرکهای کشیده شده با طناب بافته از حصیر مُشته ساقه های خشک برنج را همچون اسیر در خود گرفته بودند و چشمان آدم را شکلک در می آوردند. از خانه همسایه هیچ صدایی نمی آمد. همه چیز ساکت شده بود غیر از بچه که با چشمان باز برای عروسکش مادر شده بود. همه چیز ساکن مانده بود. بی جنبش. مانند یک تابلوی نقاشی به زمین و آسمان  آویز شده.

بچه داشت بازی می کرد. مادر هفت پادشاه را داشت خواب می دید.

همین!