زباله، گیلیکی داستان، گیل آوایی

زباله
گیل آواییجولای 2007
هلند

روخانه آب ابریشما مانستی. گوسکا خو دسه پایا وازا گوده سینه ابا دوبو. لانتی نیمیز گیره واشانه مئن گوسکایا پاستان دوبو تا اونه دمه چک فارسه. آب لاکون تته رج رورخانه کول افتاب گیفتان دیبید. زباله بو زباله!

چیچیر گا گلف خوشکا بو چوقال گیله سر ایجور دو وستی کی خیاله گورشا بون دره. لالیکی داره جور چیچی نن میتینگ داشتیدی. گوماره والش هاچین آدما واهیلا گودی . کره کروف زباله جان جیک نزه یی. بیجارکولا ایجور واشا گودوبو کی نشاستی برنجه مرا سیوا گودن.

برنجان حیسابی وروز باموبید. جوکوله وخت ده بوگذشته بو. برنجانه مئن سوروف بوبو بو ایتا آدمه قد. پاک خیاله افتابه مرا لب بلبا شون دیبید! زباله بو زباله!

دور دوره شر پوشته بوبو بیجاره کول، شه- کل بزه گاب برنجانا ناجه مرا فاندرستان دوبو. کوتامه جور واشاده حصیر گیله مرده رافا ایسابو. توسه دارانه لچه زلزله لاب عالمو آدمه سرا بردان دوبو. زباله بو زباله!

بیجار کوله سر نیشته بو دور دوره شر راشی یا فاندرستی. زلزله امان ندایی. گاگلف چی چی نی صدا لالیکی داره لچه زلزله مرا بوگو بیشتاو داشتی. چیچیر خوشکابو بترکسه گیله سر ایجور دو وستی کی اونه دئنه ره آدم واستی قاقا بو چوم بودوختی بی اکه جستن کونه واشانه مئن.

زباله هوا بد جوری آدما جوم جوم گودی. زباله خواب، زباله تام توم بزه همه جیگا، زباله تسکه کوتام. واشانه سر دیل چسبه اگه ایتا پا بداشتیبی!

همیشک خو پئره جا بیجارانا پاستی، ایجور خوره انگاره گیفتی. بیجارانه مئن لاب آویرا بوستی. ایجور دراز دراز خو ریفقه مرا کفتی کی هیشکی نتانستی بفامه بیجارانه برنجه من دو نفر جوخوفته نا.

ده نتانستی تاب باوره. ویرشته بو پاک خواستی بیجار کولا دورسینه. آکه آکه ناشتی که جه را بایه اونا فوتورکه. خوره خوره خیالا شوبو یو نقشه کشه یی کی اگه بایه چی بوکونه و چوتو بوکونه.

خیالا شوبو خوره گفتی هاتو بامو درازاکونم اونا فوتورکم. ایتا پیچه فکرا شویی یو گفتی :

- نه بختره توندا کیتی فونقوسم. واهلم کی آرام ارامه بایه می ویرجا بینیشینه. اونا ورا شو پسی کشا گیرم. اونه دسانا می دسه مئن بیگیرم. اونه مویانا بوبکشم. اونا خوشا دم. اونه لبانا فه وه رم. اونه جولا ماچی باران بوکونم. اونا می ور درازا کونم. اونه جی جی یانا اودوشم. اونه جانا به می جان بچسبانم. ایجور اونا کشا گیرم کی پاک ایتا بیبیم. می سینا چسبانم اونه سینا. می لبانام اونه لبانه سر. می شکما ایجور چسبانم اونه شکما کی اونه نرمی یو گرمه جانا می تومامه جانه مرا حس بوکونم. بازین دوتا پایا واکونم.......

ایدفایی ایسه فکراشو گه خومرا:

- آتو کی یک دو سه هاما فوسونجانا کنم!

خنده مرا آوه جا ده خودشا:

- هاتو گابکی نیبه کی! واستی بازام نوقولدانه هوایا بدارم!

اویدفا کی هول هولیکی فوقوفته بو! کوکو واگردسه شیشندازا بو بو! خورا هیزار جوری توفو لانت بوگوده بو. هانه واسین خو حواسا خواستی جیما کونه کی ده اوتو گابکی نزنه هاما ایجور دورسینه کی گابام اگه بوبوستی بی جیجا بوستی!

هاتو خوره گفتی یو واگفتی. مانده صدا بیجارانا ده وارسته بو. گاب زالاش باورده روخانه آبا خواب دئن دوبو. گاگلف مانده صدا مرا ایجور م....................ا گودی کی آدمه دیل گورشا بوستی.

خواستی ویریزه بشه گابا ببره روخانه کول آب بده. مانده ده زالاش باورده خورا ایجور تورا گوده بو کی خیاله خواستی ویریسا ورسینه. گاب، خو شکه-لا فاندرستی، پاک خیاله آه کشن دره.

فوروز بامو برنجان، داره ناجا داشتیدی. آلوچه داره لچه چندتا آلوچه جانه ساق در ببردیبید جه اون همه دبه که! آقوز دار پاک چینا بو بو. آقوز داره لچه داره پا بمانسته بو سیا بوبو. هاتو ایجور جلاسته بو که ایتا باده مرا کفتی جه شاخه.

آنجیل دارا هیچی وان جه بو. انجیل دار آولی دار بو کی پاک چینا بوستی قلناران خوردنه ره. پیله باقلا ده برسه بو. ها روزان واستی باغام پاک چینا ببه. کره روف عزا بیگیفته بو. باقلا باغ کی پاک چینا بوستی، کره روف آوارا بوستی. واستی واش ماشانه مئن جوخوفتی بی .

لانتی گوسکا یا فوتورکسه بو خولاصه. گوسکا داد روخانا دوارسته بو. لانتی پور ده ننابو گوسکایا فه وره. چی چی نی کرا ایجور چیچیلاسا فوتورکسه بو کی چیچیلاس امان نیافته خورا جیویزانه.

ایتا پیسه کلاچ جه دور باموبو آقوز داره لچه بینیشته بو. اونه دومه جا ایتا پر جلاسته بو. مالوم نوبو چی بلایی اونا فوتورکسه بو. شایدام اینفر گیل گوده یا سنگ اندازه مرا بزه بو تا اونا فورانه جه خو سامان.

ری- که دانه، دور دورشر راشی یا پاستی. ده اونه دهانه جا لابیل فو ووستی. خوره خوره گه:

- کور خیاله آمون ناره !

ده هاچین واکف داره. گابه دوما چوم دوجه. گابه دومه جیر جلاسته چاقو چل لا فاندیره. خورا واپیچه. ده هاچین سگه مانه. ده رام نوکونه. ده پاک خو پالانه تاودا شونده کله! آخه چره نایه لاکیتاب!؟ خوره خوره داد زئن دره.

هاچین گورشا بون دره. ول بیگیفته داره.

- آگه بایه فادم والیسه!

خوره خوره گه.

خیالا شو داره. گه کی :

- آگه والیسه بختره. بازین منام اونا می کش والیسم. خورم. اونا هاچین ایجور اودوشم کی ده پاک ول بکشه. لانتی مانستن اونا واپیچم هاتو کی اونه داد بیرون بامو اونه پایانا واکونم .........

جه دور کوره که دانا پیدا به. نازه مرا آمون دوبو. ایجور چین چین کوتا دامنا والای دایی کی پاک رقصا دوبو. بیجارمرزه سر نازه مرا خو پایا نایی یو مویانا فادابو باده دس. برنجانه گوشه فاره سه یی تا اونه شانه سر. گیله کور پاک خرامان خرامان جه هویه نازه مرا، ره که دیلا ببرده بو. جه دور ره کا خیاله والیشتان دوبو.

ری کرا پرا گیفتان دوبو.

کلاچ قار قار کونان پر بکشه. چی چی نن ایدفایی همه تانی لالیکی داره جا ویریشتید. کره روف گوماره واشانه مئن آویرا بو بو. آب لاکون دکفتید آبه مئن. لانتی درازه ویریسه مانستن روخانه آبه مئن را دکفت. قورباقا روخانه کوله جا بجسته آبه مئن. گاب خو شه -کلا دورسینه بو. مانده واز و ولنگا دوبو. زلزله صدا ده نامویی.

ری کا هاچین شه بزه بو، خو تومانا هیستا گوده بو. پاک خیاله کی دیمیشته بو. کور جه دور برنجانه مئن، بیجار مرزانه سر خرامان آمون دوبو.

ری قاقا بو کورا فاندرستی!

- ایمرو مرا ترا دوبه!

خوره گه.

بازین تام بزه کوره کا ناز ده خو چومانه مرا.

کی کی ناره فارسه اونه دمه چک!

تمام
گیل آوایی
جولای 2007

حسن شیر، گیلکی داستان، گیل آوایی

حسن شیر
گیل آوایی

آلوچه دارانا تی تی بزه بو. لوختا بوسته باغ، خو بهاری لیباسا دوگوده، خوشکا بو نارنج دارا لوچان زئن دوبو. خوج دار، خو شاخه بالا واگوده، پاک خیاله کی آسمانا خواستی کشا گیره. ورفان ابا بوسته بو. شوخم بزه باغ سبزا بوسته بو. باغه هیسته جانا، ککجو توربو سیره ولگ، نو نوارا گوده بو.

کشکرت تبریزی داره لچه لانه چاگوده بو. چی چینِن توته دارانا پاستان دیبید. آغوز داره ولگ، آفتابه مئن برق زئن دیبید. گالی پوش خانه، کی نوروزی خوان هالا ناموبو،گیله الابه بوبوسته بو، هسایام فو ووسته دیفارا سوسو دایی یو بازام خو رنگه سو مرا چومانا قاقا گودی .

آیوان سر جلاسته گره کان، گوش واره مانستن والای خوردیدی. ایتا مئن، خانه مارکویی لاب شاخ شانه کشن دوبو. تلار زمستانه تسکه روزانا نخواستی یاد باوره. لهاف دوشوک، تا بوبوسته تلاره کش مهمانانه خوابا دئن دوبو. شلخت چاچه دیمه اوردکانا ترسانن دوبو. همساده خانه کتله صدا کیشکایانا ترسانه یی. همساده سراخور زای هاتو خو گولی چیلیکا ترانن دوبو. کشکرت خانه لوجانه که سر خیاله همه تانا هارای زئن دوبو.

صارا خاک کیشخاله ترسه جان دیواره کش، شور بوگودیدبید خیاله کی کولوشکنه رافا ایسابید تا اورشین بیبید. هرماله تکان نوخوردیدی. باد ده او زمستانه زورا ناشتی. ایاز سبزی باغا پاک سیفیدا گوده بو.

خوروس کلای ایتا کونده سر خو بالا وگوده، ایجور اویی گودی کی اونه اویی صدا تا او سره بازارا دوارستی. مانده هواخوشی یا خو وازه ولنگه مرا جشن گیفتان دوبو. تیلیمباره مئن اونه دیل ترکسان دوبو.

گاب کی خو لیشا والیشتان دوبو، اونه داهانه جا آلو زه یی، لاب شورمه مانستن اونه سره جور، شویی هوا. گاب تازه تیلیمباره جا بیرون باموبو گیله مرده رافا ایسابو تا ایموشته کولوش اونه ره باوره. کیشکایان کولشکنه دوما بیگیفته باغه مئن، بوشوبید تظاهرات. صابخانه سرا دور بیده بید.

پرچینه کش ایتا لانتی خو لانه جا بیرون بامو فکرا دوبو، شایدام گوسکا فه وه رستانا خیالا دبو. لیسکه ره آغوز داره لچه همساده کوره که رافا ایستابو تا بایه اونه ره ره شیب بزنه.

سبزابو پلت داره خاله جا، هلاچین والای خوردی، لیسکه ری، هلاچینا وا بدابو تا همساده کوره که، دوما بیگیره! نانستی کی هاچین خورا پرکانه.

گاب تا گیله مرداکا بیده ایتا " ما " بوگوده. گیله مردای هاتو کی گفتان بو :

آمون درم حیوان! آمون درم!

کرده خالا اوساده چاه جان آب واقوشته. ودره آبا بنا گابه دمه چک. گاب کی خیاله زالاش باورده بو خو سرا تاوه دا ودره مئن چلاب چلاب آب اودوشته. لیشه یام امان ندایی، های خو سرا خواستی تاوه دا ودره مئن.

گیله مردای دازا خو کمر فوزه، گروازا بنا خو کول، شلواره لنگا ور بکشه راه دکفته بشه روخانه کنی. ایمرو همه تانی ایله جار بردان دیبید.

همه تا بهار روخانانا واستی ایلجاره مرا بکنده بید. ایتا روز همه تانی راه دکفتیدی. ایتا داز، ایتا گرواز، ایتا تٌور گیفتی خو دس شویی پیله روخان، بالا ماللا دوارسته را.

ایتا ایتا جه راه فاره سه ییدی. روخانه آبه مانستن وختی فاره سه ییدی به همدیگه ایتا بوبوسته بید، پاک تانستیدی ایتا کویا جابجا بوکونید. جه پیله وردخان بیگیر تا پایین محله بیجار کلان روخانا چاگودیدی هاچین گیله آلابه بوبو. هر کی بیجار جه روخانه کول دوراستی یا اونه آبه رایا دوستی، ایتا نوب نایی یو ابا ایجور خو بیجارا فاره سانه یی. ایمرویام روخانه کنی بو یو ایلجار بردان دبید. یاور دانه وختانه مانستن.

گیله مردای خانه جا بزه بیرون. واشانا، شه بزه بو. هالا خیلی بمانسته بو کی آفتاب واتابسته بی یو صوبه ایازا خوشکا گودی بی.

واشانه سر پا کی بنا بی پاک خیاله کی تی پایا بوشوستی بی. هاتو کی پابرانده واشانه سر را شویی، تی پا بوستی هاچین سیفیده ورف. گیله مردای روخان کنارانا بیگیفته بو تا فارسه پیله روخان. مرداکا شه بزه بو. جه دور بیده همه تان اویا جیما بوسته دارید.

مدرسه شو زاکان کیتاب بدس اویا دورا بوسته بید. پاک هاتو یه کی خیاله تازیه یه یا ماره که بیگیفتده. همه دورا بوسته بید.

گیله مردای خوره گفتی حوکمن ایتا ماشین دکفته داره روخانه مئن. شایدام اینفر دمرده داره. هاتو خوره حرف زئن دوبو.

زمستان بوشوبو. گدا بهار باموبو. گیله مرد هرچی پستایی بوگوده بو، زمستان تماما بوسته بو. همه تان هاتو بید. ویشتره گیله مردان واستی نوزول بوگودیبید. اوشونی کی نتانستیدی قرض بوگودیبید یا اینکی ده یید نوزولخوران، اربابان بوخوصوص، ایجور شرطو شروط ناییدی کی بیچاران ده یید خوده شانه تومان پیرانام وا گیروب بنید. تا چی برسه اون همه جان کندنو بیجار کاری یو ویشتایی.

خیلی یان خودشانه تخمه جوبا بوفروخته بید یا اینکی بوخورده بید. بلا زمستان بو. ها روزان واستی توم بیجارا انگاره بیگفتیبید. هرچی ده- را بوستی بی، هرماله نتانستی دی بیجار کاره به وخت فاره سه بید. ها وختان بو کی گیله کان همدیگه یا یاور داییدی ولی تخمه جوبا هرکی خو اندازه داشتی. اونی کی نه پول داشتی نه پستایی یو نه تخمه جوب، چاره ناشتی جوز نوزول گودن. نوزولخورانام کی ده نوگو! بیچارانه خونا اودوشتی دی.

گیله مردای خوره هاتو بفکرا شوبو ایتا چوم دوستی او مردوما کی دوره شر جیما بوسته بید ایتا چومام واگوده ولی اونه حواس ننابو. خوره خو حیساب کیتابا چورتیکا آمون دوبو.

سره صدا ویشترا بوبو. گیله مرداکه گوش تا بامو حسن شیر! خو دیله مئن بوگفت آی دیله غافیل حوکمن حسن شیر اینفره چارچرخا هوا بوگوده داره! یا دوز بیگیفته یا کی اربابه موباشیرا دخشارده داره! هاتو های جیلیز والیزا دوبو تا کی فاره سه مردوما کی اویا جیما بوسته بید.

آیتا بوگوفت مشتی سلام. اویتا بوگوفت مشتی سلام. خوب بوبو فاره سه یی. مردوم را واگودیدی مشتی یا بداشتی دی کی بشه جولو.

گیله مرداکه چوم تا دکفه روخانه کول دو تا دسی زنه خوسره تان! تا فچمه خو ریفقه سرا بنه خو پا سر مردوم داد زنه ده:

- ژانداران آمون درید........ ژاندار ژاندار.........

گیله مرداکه شست خبردارا به! کار کاره نوزولخورانه! ارباب کی اونه زور فان رسه یی حسن شیره دس جیویزه! اونا شبانه بوکوشته.

حسن شیر همه کسه داد فارس بو. همه تا سال کوشتی گیفتی، اونه اویی صدا، اونه برم بری، اونه مردوم داری یو اونه مهره بانی همه کسه ویرجا اونه جایا وازا گوده بو.

کی یارستی زور بگه!

گیله مردای حسن شیره سرا بنابو خو زانو سر. هاتو جه حسن شیر گفتی و اشک فوگودی. مدرسه شو زاکان هر کودام خواستیدی ایتا حسن شیر بیبید!

میانده جا خورسه اویی صدا آمویی. دارانه شاخه جلاسته بو تا روخانه آبه چک. روخانه کوله سر واشان سبزا بوسته بید. درخته شاخه جا گاگلف ایاز چکه ستی روخانه مئن. مردوم ایتا ایتا فاره سن دیبید.

ایتا کله ورزا بیجار کوله سر گابا سرا شوبو. توسه داره لچه ایتا کشکرت نیشته بو ایچی توک زئن ده بو. داره گوسکا دیمیشته بو ایتا چیچره سر. ایتا کولی روخانه آبه مئن دوم بزه.

گیله مردای خوره هاتو نالا دوبو. ژان داران فاره سه بید. خیاله قاتل خودش ژاندار اوسه گوده بو!

تومام

ایتا گیلیکی چاردانه، ایتالیایی واگردانه مرا

بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش
تی یاری با تی غمخواری تی پیشکش
نوا هرشب آمون با نــــــاز می خواب
کی آخوابو او بیــــــداری تی پیشکش

"Dì all'innamorata che non ho bisogno del tuo aiuto
non ho bisogno del tuo aiuto e della tua compassione
non entrare nel mio sogno ogni notte
che questo dormiveglia te lo regalo a te.
Gil Avaei
Traduzione dal Gilaki in Italiano: Pirooz"

بلا می سر

من عاشقه تی چشمه سیایم بلا می سر

بی تو هاچینه خاکه هوایم بلا می سر

تی واستی کرا سرخوشمه سبزه بهاری

هیستم جه تی شورم تی فدایم بلا می سر

وختی آیی شب جنگله گیسو بدایی باد

من مسته تی او شور و صفایم بلا می سر

زیبایو لوندی تره بولبول خوانه آواز

فان در تره قاقم تی مرایم بلا می سر

می جانو جهانی تره می دیل کونه پرواز

من واهیله تی جولو نیگایم بلا می سر

دریا تویی جنگل تویی می زندگی آتش

عشقی بوخودا من تی فدایم بلا می سر

دونیا می شینه وختی بایی می کشه باناز

آتش کرا بم سورخه طلایم بلامی سر

پاک ول ولا بوم بسکی تره خوانمه آواز

دونیایا دوارست تره من ولوله کایم بلا می سر

فان در گیل آوایی چوتو مسته تی غزلزار

دیوانه منم تی سپره هرتا بلایم بلا می سر

کئ شب نه پا به گوروز، گیل آوایی

کئ شب نه پا به گوروز

چره واسئ جه وطن بون همیشه پا به گوروز
چره واسئ آتو آردن بیگانا سر به فروز
چره واسئ جوخوسیم حرفه حقه گفتنه ره
چره واسئ ببه حاکم آمئ وطن ایتا دوز
چره همش آمئ سهمه هیزار هیزار اعدام
چره شکنجه یو زندان آمئ زاکان هر روز
چره دوروغو خورافا هاتو کونیم باور
چره واسئ بداریم ناجه از آمئ دیروز
چره کولوشکن آمئ شین خو کیشکانا فوداره
چره وطن بشه آخه بدسته آن همه دوز
چره اما دریم آخه آتویئ کس کسه جان
بازین ببه آمئ دولت ایتا پیله دیوس
ویریز! نینیش! دوارسته هاما ده خاک بسرئ
نواستئ هائ فوقوسیم کس کسا، بیبیم دیلسوز
وطن تئ رافا ایسا وا همه بیبیم میرزا
ده وخته جنگله، وسته آتو بیبیم سیا روز
گیل آوایئ بنه سر پور تئ دوش دکف جنگل
هارائ بزن همه تانا کئ شب نه پا به گوروز


اول ژانویه 2007
هولند

کی گورشه دور جه می خاکم

کی گورشه دور جه می خاکم


مرا بیگانه جا فینشان کی هرجا یاده می خاکم
مرا با میصدا بیشتاو کی جنگل خوسه بی باکم

( کی غوربت یاده می خاکم)
مرا تی ویرجا تی خانه تی خالی سفره سر فاندر
مرا تی امرا تا هرجا بدار تی جنگله قاقم
مرا وانسین غریبا، من اگه دیم قورصا بو زاکم
مرا جنگل بی یاف جنگل، سیه ابرانه ره بادم
مرا با می اوخان بیشتاو دمرده غوربتم آی داد
مرا بیخود نبر از یاد کی یاور دانه ره دابم
مرا هرماله جا فینشان چره واستی بشم از یاد
کرا می خاکه ره اشکم، تمش دارم، واکف دارم
مرا فان در جیگیفته گورشا بو غوربت درم تنها
مرا آوازه من بیشتاو گوسن دوخون ایتا دادم
کرا شورم، کرا دشتی، مثاله دیلمانی داد
مرا با پور رضا بیشتاو هاچین فریاده فریادم
گیل آوایی نیشه از یاد اگه غوربت بشه در خاک
مرا با ایجگره بیشتاو کی گورشه دور جه می خاکم
کرا واهیلا بو م بسکی واگردانه سره دونیا
مرا یاور بدن یاور غریبه جا ده فریادم
مرا غوربت بگشت آی وای! چوتو با ایجگره قاقم
مرا با دسکلا فان در کی لاب اشکم هاچین آبم
مرا اورشین نوکون بیخود کی گورخانا مانم از داد
مرا چو زئن نوا آخه کی ونگم پاک ده موردابم
مرا غوربت فیچالسته هاچین می یاده جان مستم
کرا مستانه پاک گورشم دوارسته جه فریادم
مره دادم مره دادم هاچین اشکم هاچین آیم
مرا دوری واچردسته شوالا بوسته در خاکم
آویرا بوستمه غوربت می دیل گیلانه مئن گرده
می دیل هرماله جا نه سه بجوز گیلان کی فریادم
مرا بیخود نزن آتش کی غوربت دور جه گیلانم
مرا می خاکو می دریا می جنگل بال بزه زاکم
گیل آوایه ندن سوسو کی دونیا چمچینه پرچین
کی عالم قاقه می رشته ایروز آیم ایروز آیم!

آوریل 2007
هلند
با پوزش از چند اشتباه شعری

منظومه گیلکی خاشه از گیل آوایی

منظومه گیلکی خاشه از گیل آوایی
منظومه گیلکی " خاشه " در پیوند با برنامه بازآفرینی و بازشناساندن زبان و ادبیات گیلکی بصورت چهار ویدئو کلیپ پیشکش دوستداران ادبیات بومی ایران می گردد
برای دیدن بخشهای دیگر این منظومه همینجا کلیک کنید

منظومه گیلکی شندره، ویدئو کلیپ 1 -5

منظومه گیلکی شندره، ویدئو کلیپ 2 -5

منظومه گیلکی " شندره " از گیل آوایی

انتشار منظومه گیلکی بنام " شندره " از گیل آوایی بصورت ویدئو کلیپ در پنج قسمت. این ویدئو کلیپها را می توانید در

اینجا بیابید

منظومه شندره حدود پانصد بیت است که بدلیل طولانی بودن و محدودیت حجم لازم برای انتشار در یوتیوب، به پنج قسمت تقسیم شده است

گیلیکی چاردانه، گیل آوایی

اگه ایــــــران ایتا انگوشترینه

امی گیـــلان اونه سبزه نیگینه

امی جنگل، امی موردابو دریا

امی ایـــرانه تاجه سر نیشینه

هفتا بیجار، مجموعه دویست چاردانه گیلکی از گیل آوایی

هفتا بیجار

مجموعه دویست رباعی و دوبیتی گیلکی بصورت پی دی اف در پرس لیت برای علاقمندان به ادبیات بومی ایران انتشار یافته است

برای دریافت آن همینجا کلیک نمایید

تاسیانی چاردانه، گیل آوایی

بوگو می خـــــــاکا ان چی روزیگاره

کی می چوم دوری جا وا خون بواره

ده وُرسفتم جه غوربت داده بیــــــداد

همش واستی می چوم ارســـــو بداره

شیشتا چاردانه

شیشتا چاردانه

گیل آوایی

0

بیگیفت انگاره دیل یــادا بزه چو
خیالا بـــــــــــادا دا چومانا ارسو
بازام شب پاسی یه واستی ببم قاق
غریبی های بگم خــــاکه وطن کو

1

اروزان دیل به دیل را ناره گیره
آویرا بوســـته هرکی سر بیجیره
نانم ا آتشــــــا کی فو بزه یــــــاد
کی آخـــه ول نیگیفته وا دیمیره!


2

می دیل واهیلا بو غوربت اســــیری
نوا گفتن جــــــه غوربت کی دیمیری
نبه هرمــــــاله کس غوربت گیریفتار
کی دورابی جه تی خاک وا بیمیری


3

دپرکم شه بزه هر شب جی میخواب
می دیل بوم بوم زنه می سینا بی تاب
می چوم قاقا به با مایو ســــــــــــتاره
کرا سرســــــــــام بیگیفت خایه بواره


4

ستاره، آسمان، دریا، خیـــــــــالی
تی یــــــــاده امرایام کی تو ولانی
هاچین میجان دری آی خانه آبـــاد
دمردم پاک بوبوم حالی بی حالی


5

نوگو می امرا کی مستی می جانه
(فاکش جانه تی مار مستی می جانه)شـــــــــبانه بی کسی می هم زبانه
می دیلا بـــال زنه قورصا دیهه باد
مثاله چومه ارسو مهربــــــــــــانه

چاردانه های گیلکی از گیل آوایی-چهلمین ویدئو کیلپ

بازخوانی سرود رانای که یادگار بماند

ایتا تازه چاردانه

چومه وارش ایتا دریــــــــــــا دوارست
جه تی دوری کرا دونیــــــــــا بکالست
نامو هر ماله می چوما ایشب خـــواب
جه تی دوری میچوم تاصوب بوارست

برگردان فارسی

باران چشمم از اندازه دریا هم گذشته
از دوری تو انگار دنیا فرو ریخته
به ندرت هم نیامد به چشمان من خواب

از دوری تو چشمانم تا صبح باریده

گردهمایی در بروکسل برای همبستگی با مادران ایران-تهیه و تنظیم ویدئو کلیپ از گیل آوایی

ایتا چاردانه

خایم می یار بایه دریا می ویرجا
بنم می یاره ره می دیله سر جا
خوشادم یاره دیم لب سینه گیسو
بدم دریایا دیلداری جا سو سو

برگردان فارسی

می خواهم یار بیاید دریا پیش من
برای یار جا پهن کنم روی دل من
ببوسم گونه، لب، سینه ، گیسوی یار
به رخ دریا بکشم دلداری یار

ویدئو کلیپ " بی وفا " گیلیکی غزله گیل آوای جا

پنجمین ویدئو کلیپ بر روی چهاردانه های گیلکی از گیل آوایی

گیلیکی چاردانه

تی رافــا به سامه تا صوب بزم ونگ
تی عکسا بکشم ارســــــــو بزم رنگ
نامو می چوما تی دوری جا ده خواب
هاتو بوک باردمه های ونگ بزم ونگ

بوک باردمه = بغض کردم

چاردانه

دمرده آدمیمو کس کسا قــــــار
بیمی واشکسته داره ولگا دا باد
واسی جنگل بیبیم مثله ایله جار

کی یاور دانه وخته نه بیبیم قار

***

تی آوازه مرا دریـــــــــــایه می چوم

بیجارانه می یــــان به دیل میشین توم

نانی غوربت تورابوم خانه آبـــــــــــاد

می چوم وارش، می دیل سینا زنه بوم

***

مرا ده وامرازه غوربت جوخوسم
خوایم مئ جاجیگا ایشب بوخوسم
ده ورسفتم جه غوربت داده بیداد

چقد بیگانه جا تا صبح نوخوسم!؟

.

انتشار کتاب داستانهای گیلکی از گیل آوایی

مشتی، گیلیکی داستان، گیل آوایی

مشتی
 گیل آوایی

هرماله پیش نامو کئ مشتئ دادا همسادان بیشتاوید. اما اروزان مشتی ایجور ده بوبو داره. مشتی پاک تورا بو داره. موللا ماست بیگی، واکفه آدما! خایه خو تومان پیرانا بکنه! مشتی ده خو پالانا تاوه دا شونده کله!
آتویی نیبه کی همه کسه مرا داوا بداره! هیکسه ره یام حرف نزنه! هیکس نانه آخه مشتی یا چی بلا فوتورکسه داره!
مشتی تومامه همسادانا مرا گفتی واگفتی، خنده کودی، شوخی کودی! چی بوبو مشتی آتو خودشه من دمرده داره!؟
تومامه محله مشتی یا شناختی. او سالان کی هلا آخوندان ناموبید، همه تا غوروب مشتی شویی موسیو ویرجا یو خوره ایتا ایستکان زه یی، بازینام آمویی غولام حوسینه دوکان خو زاکانه چکچی هه یی. مشتی خنده تومامه دوکان دارانا واخبردارا کودی کی مشتی بامو داره!
مشتی ایتا دهن داشتی هیزاتا خنده!
مشتی دارو ندار ایتا باله کا بو یو ایتا چانچو. مشتی بازاره جا کی واگردسی آمویی بخانه، اونه زاکان تا مشتی صدایا ایشتاوسته دی، دکفتیدی صارا میان، مشتی پیشاشو. مشتی یا امان نداییدی خو کفشا بکنه! هو صارا من مشتی یا واستی لختا کودی بید! هرچی کی بیهه بو واستی بنابی بیجیر! زاکانه مرا بوشوستی بی. خوجو سه بو انگورو گیلاسا مشتی واسی هویه صارا مئن زاکانه ره تخس بوگودی بی!
مشتی زناکه داد بیرون آمویی کی:
- آخه آ زاکان چره آتو ازازیل بوبو داریدی! امان ندیدی مرداکه لبله بیجیر بایه! تا آمویی زاکانا دوماغا بوسوجانه کی مشتی یا وا بدید، مشتی تشره مرا گفتی:
- چی کار داری زن! بدا راحت بیبید! می خستگی یا اشان جه من فاگیریدی!
خولاصه تا مشتی فارسه ایوانه سر، هرچی کی بیهه بو، بوستی پاک اورشین باورده شندر مندره! بازینام مشتی واسی خو دهانا آب بکشه بی تا نماز بخوانده بی!
مشته خانم خو دیله من گفتی:
- آخه او عرق خوری چیسه! بازین آ نماز خانی!؟ من کی نانم چی خانه! خودا خودش قوبیل بوکونه!
مشتی یام همیشک گفتی:
- چی گی آخه زن! من نمازه بخوانده بدارم! موشته مرا خودایا تاویل دم!
مشتئ خانه یام داستانئ داشتئ! خانه دورا هرچئ حلیبئ گیر باورده بو، دیفار چاگوده بو. خانه سرام کمتر جه حیاط نوبو! هرچئ سیمکایو  حلیبئ روغن، جه شاه پسند بیگیر تا روغنه قو یو روغنه بهار! بیافته پسئ، پاختا کوده بو، خانه درزه دالانا بیگیفته بو!
اوتاقانه دیفارام شاهکار بو! ایطرف آجورئ، ایطرفام آجار دود!  گیله الابه بوکوده! مشتئ آیوانه سوتونانام همیشک گرک جلاسته بو یو رفه سر گمه جان تته رج دیچه ناهابو. پیازو سیرام ویریس دوسته آیوانه نما بوبوسته بو!
صارا من، مشتئ ایتا چاچه چاکوده بو سنگو سفاله مرا. چاه دیفارام مشتئ سمنتئ لوله بنابو. تومامه همسادانام بیده بید کئ مشتئ او روزان کئ کوچانه طاقا چاکودان دیبید، ایتا سمندئ لولا مشتئ گرا دا بو خانه من! بازینام بنابو چاه سر!
آخه مشتئ زنائ همیشک مشتئ جان دکفتئ یو اونه سر داد زه یئ:
- چره آ چاه سر ایچئ ننئ!؟ ایدفا دینئ آ ولوله ازازیل زاکان دکفه دئ چا من! دیمیریدی! آخه ایتا کار بوکون مردائ!
مشتئ چایا چاکوده بو ولئ اونه سر نهانه همیشک ایمرو فردا کودئ. ایتایام کرده خاله داشتئ کئ اونه لچه خوردئ همساده خانه لوجانه که! بازین حلیبئ صدا مرا همسادا وختو بئ وخت بیدارا کودئ!
مشتئ خانه دروازه یام ایتا موران بزه حلب داشتئ کئ اونا جلاسته بو، باد کئ آمویئ خوردئ کس بکس، دروازه یام واز و دوسته بوستئ، بازین اونه صدا آدم جانه مویا راستا گودئ! خیاله کئ دو تا آهینه سربسر فاکه شیدئ!
.
مشتی جانکنشو مشتی زناکه جیوانی شونه مرا، مشتئ زاکان پیللا بوبید. مشتئ سه تا زائ داشتئ. ایتا دختر، دوتایام پسر. هر سه تا زائ درس خان بید. تمامه همسادان آرزو کودید کئ اوشونه مانستن زائ بداشته بید. مشتئ پسران تابستانان کار کودید، مدرسه وختام همساده زاکانا درس دایید. خودشان ایجور خودشانه موشکیلا ایشکیل کودید.
مشته خانمام خوروس نخوانده ویریشتئ تا شب هاتو دو وستی یو کار کودئ. جه کیشخال زن بیگیر تا کاسه ماسه شورئ، جه گیله الابه بیگیر تا ر وبارکنار حصیر شورئ. جه چراغ لوله پاکودن تا مشتئ شندرا پینیک پاره کودنو دختو دوج کودن. بازینام نهار و شام چاکودن بویو زاکانا کیشکا مانستن خو دور جیما کودن!
همه تا رقایبام مشته خانم واستئ بوشوبئ تازه آباد خیرات فادابئ. خورمایو سبزئ یو پنیر و لواش خو مرا بردئ، مردومه مئن توخس کودئ.
مشتئ سر همیشک داد زه یئ :
- آخه بیچاران او دونیا آمئ دسا فاندریدئ کئ آما ایچئ اوشانه خیرات بوکونیم.......
مشتئ یام خنده مرا دکفتئ اونه گبه مئن، گفتئ:
- آخه زن! آ دونیا ویشتایئ! او دونیایام ویشتایئ!؟ آ خودا پس چئ کاره یه!؟ هاچین تانه آمئ خاخورانا عروس بوکونه! بازینام او دونیا جهندمو ویشتایئ آمئ قسمت ببه!؟ پس آن همه گیدئ خودا آتویه، خودا اوتویه! یانئ گوزه گب!؟ یانئ فقط ویشتایئ و جهندمه مئن کون سوجان!؟
مشتئ زناکام بگب آمویئ:
- تئ مرایام کئ نشا گب زئن! تا بیگئ موللا ماست! کوفر گئ! تئ نماز خاندنه مانستن! هاتو تره کته رایئ ایچئ گیلیکئ فارسئ عربئ ، گایئ تورکئ تره گئ! نانم تو چئ......
مشتئ قاه قاه خنده مرا گفتئ:
- لاله زبان لاله مارا حالئ به زن!!!! خودا خودش دانه من چئ گمه! خودایا کئ نشا تئ مانستن گوزبجیبا کودن!!!! خودا خودش ختمه هف خطه زن!!!!!!! مئ خودا شیمئ خودا مرا فرق کونه! شیمئ خودا، آخوندانه خودایه! مئ خودا، فقط مئ مانستن آدمانه خودایه!
اینقلاب بوبو نوبو مشتئ زاکان پیللا بوبیدو همه تان کاره سر شوییدو ایتا پسر توشیبا کار کودئ، اویتا پسرام فرشه گیلان. مشتئ دخترام مالم بوبوسته بو.
مشتئ ایتا پیچه نفس کشن دوبو. مشتئ تا هسا دو دفا خو زناکه مرا بوشوبو ایمام رضا زیارت.
ولئ آ روزان مشتئ ایجور ده بوبو. مشتئ یا هاچین کارد بزه بئ خون نامویئ. هیکس نانستئ مشتئ جا چره ایتا سر و صدا نایه! مشتئ خانه چره آتو ساکیته. هیکسام نییارستئ واورسه، مشتئ یا چئ بوبو!
همه تا پنشنبه، مشته خانم قوران اوسادئ، صارا من خو سر نایئ ، دوعا کودئ. ایجور ناله کودئ کئ خیاله خودایا خایه باوره بیجیر!
مشتئ یام خیال کونئ خایه زیمینو زمانا واکفه! همه کسه مرا قار بو. شبان دوتایئ آیوانه سر جوجو، قوقو نیشتیدئ. آشانه صدا بیرون نامویئ. خیاله کئ مشتئ خانه مورده خاکا فوکودئ بید!
ایتا روز مشتئ خانه جولو، کومیته ماشین به سا، مشتئ خانه درا بزه. مشتئ زن درا وازا گوده. کومیته چئ مالوم نوبو چئ بوگوفته بازین ایتا نامه فادا مشته خانمه دس. تا کومیته چئ پوشتا کوده، زنائ غش بوگوده، دراز دراز بکفته صارا من.
مشتئ کئ آروزان هاچین توره دیوانانا مانستئ، آیه بخانه دینه زنائ غش بوکوده صارا مئن کفته! تاب ناوره، خیال بوکوده زنائ سه کته بوکوده داره بمرده. داد زنه:
- وائ................ مرا فاره سید! مرا فاره سید! مئ زنائ بمرده! آئ داده بیداد! مرا فاره سید...
همسادان فاره سیدئ، مشتئ یا ساکیتا کونیدئ. مشتئ زناکا راستا کونیدئ، ایتا همساده کئ معلمه بازنشسته بو، مشته خانمه دس ایتا کاغذ دینه. اونا گیره خانه، دینه بیچاره زاکانا اعدام بوکودید.
ایتا تیکه پارچه سوجانه ده ، مشتئ زناکه دوماغه جولو داره ده. مشته خانم تا بهوش آیه، ایجور داد زنه کئ آدمه دیلا گورشا کودئ. همساده زناکانام گریه کونیدئ. مشتئ بگب ایه:
- شوما جه کویه بفامستئ دئ کئ مئ پسرانا بوکوشتیدئ؟
همسادان قاقا بیدئ..هیشکئ جورآت نوکودئ ایکلمه حرف بزنید. مشته خانم مشتئ یا گه:
- ده وسته مردائ! ده وسته قایما کودن! ده واستئ همه بفامید چئ آتشئ امه را فوتورکسه! ده بدا بفامید چئ ول بیگیفته گورشا بوسته داریمئ.....
هاتو کئ گفتان دوبو، دو واره جه هوش شه. هر کارئ همسادان کونیدئ، بهوش نایه. مشته خانم ده نفس نکشه یئ.
همسادان مشتئ دورا کونید. معلمه بازنشسته یام همه تانا گه کئ مشتئ زاکانا بوکوشتید. همه تانا فاگیفتید. مشتئ زاکان همه تان پر بکشه ده بوشوده.....
نامه یا گیره همه کسه ره بولند بولند خانه. همه تان فامیدئ کئ مشتئ دخترام زندانه مئن بوکوشته دئ.
ایتا گفتئ:
- فدایئ بو..
اویتا گفتئ:
- موجاهد بو
ایتا یام هاچین نامه یا معلمه بازنشسته جا فاگیفته، دو واره بخانده، خیال کونئ کئ باور نتانستئ بوکونه. آرام آرامه گفتئ:
- آخه اشان ده کی ییدئ!؟ وائ..................
همه بفامستئ بید که مشتئ دخترا زندان اعدام بوکودیبید. نامه من بینویشتئ بید کئ مشتئ دختر، دختر اعدام نوبوسته!
هاتو گفتان دیبید،قاقا بوسته مشتئ یا فاندرستان دیبید. همه تانه چوم خیاله ول گیفتان دیبید پاک جنگلا بیگیرانید.
مشتئ شواله کشن دو بو.

تمام

گیل آوایئ

1 فوریه 2000