ایتا دریا شواله
سه
شنبه ۶ مهر ۱۳۹۵ - ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۶
.
.
ابای جان
وختی باهارا فوتورکستَد
موردابه دیل خون بوارست
تی جوخوفتنه خلوته جا
دریا ایجگره بو یو جنگله تاسیانی.
تی پا مته بمانست شله فورشانه سر
دریا دیل بترکست
وختی تی اوخان
مایاقا دوارست!
تی بوشو پسی
مالا مالا بمانست
انزلی انزلی
شورم شورم چوم چوما نتانه فاندرستن
ویریز ابای
تی نامه جا
دشته وا، زای وارگانه زاله بترک!
بازام تی یاده
بازام تی داده
آ خاکه اوروش کودن
وخته میدان دکفتن
مرگ ایدفا!
شیون ایدفا!
.
همه جایا ایاز بزه، هیسته چوره بو. داره
هیسته ولگان آفه-تابه مئن هاچین
برق زه یی. واشان هیسته حصیره مانستن، زمین سر واشاده بوبوسته بو. آسمانه مئن ایتا
پاره شره ابرام ننابو، هاتو صافو آبی یو کی تا او سره دونیا آدمه نیگایا بردی.
گوسکایانو آب لاکون روخانه آفه-تاب دکف کوله
سر ، نیمیزگیره گاگلف خوشونه سرا راستا کودید. لانتی دور دوره شر جه آ روخانه لب،
آبه مئن جانشورا کونان شویی او روخانه لبو واشانه مئن آویرا بوستی. گوسکایان جوم
نوخوردیدی لانتی ترسه جا. زمینا ایجور شورم بیگیفته بو کی پاک خیاله ایتا پیله کله ورزا دانه مــــــــــــــــــــا بوکونه، اونه دانه جا آلو زه ئی بیرون.
صوبه سری شون دوبو. دپرکسه زمین خو دسانا
وازاکوده دونیایا رونما دان بو. افه-تاب دتاب شبه جا بمانسته پکه-رِه جه عالمو آدم
فاگیفته، هامما واج آوردان بو.
ایتا ایتا جه خاک، تومه مانستن، ویریشتیم. جه
هادیو منصورو سامو کیوانو داوودو مسودو شهرامو بیگیر تــــــ..................همه
تان راه دکفته بیم. شون دیبیم.
هر که ده یی ایتا دونیا ناجه خو کول بنا راه
دکفته بو. ایجور کی پاک خورشید واتابه یو خو روشنایه شواله آتشه مانستن همه جا
واشانه، راه دبیم.
هرکی ایتا را بوشو.
هادی بودو بودو بوشو خو زاکانا بیدینه. خو
مارا بیدینه . خو برارا بیدینه. کی، کویا ایسا. کی چی کونه، کی چی بوبوسته.
منصور هاچین سرسام بیگیفتانه مانستن شون
دوبو مردوم مئن وامجه کی، چی بوبوسته دَه، چی کونه ده، چی دارده، چی نارده، چی
خایده، چی نخاید.
سام خو ماره ره هاچین واهیلا بوسته، قرار
ناشتی.
هرکی ایجور تاسیانی بیگیفته هاچین اوروش وار،
هاتو شون دوبو ایجور زالاش باورده آدمانه مانستن کی ایچکه اودوشه.
هادی هالا خوشانه خانه فانرسه، دیفاره سر خو
ریفقانه عکسا نیده. هرتا دیفاره بینویشتا خاندی یو ایتا آه کشه یی چی بوبوسته
داره. چی بوبو، کی بامو، کی بوشو، کی ایسا کی نه سا.
هرجا ایجور آ روو، اوو روو، بوبوسته. هی جا، هوجا نوبو کی بوو. زاکان پیللا
بوسته، پیله بوستان پیرابوسته، پیران دمرده بمرده بوشوبید.
رایان ده هوو رایان نیبید. نه خیابانان نه
کوچان، نه باغان نه بولاغان. روخانان دمرده، داران بکنده، روبار، هاچین ایتا وازه
زخما مانستی رشته جانه مئن کی هرکی بامو ایموشته نمک اونه زخمانه سر فوکود. رشت
کشیده مرا خوو روو یا سورخا کوده داشتی.
رادواران، دمرده آدمانی بید کی خوشانه ایتا
دریا غمو غورصه مئن مثاله ایتا دریا ابه باورده چکال، فورشانه فانرسه، بیجیر بوجور
شویید. هی کس کسکسه ره کس نوبو. نه یاری ناهابو، نه یاور دان. هرکس خو کلا کاشتان
دوبو. آدمان پاک خیاله آدمِه دباخته، واکوده کورانه شب بیگیفته بید. سیایی بیداد
کودی یو همه تانه ره رخشان کشه یی. ماسکایان بوبوسته بید کسکسانه کس.
کسکسانه کس خودایو بی کسانه کس خودا
کس کسانه کس فادایو بی کسانا کس
ندا
هاتو را دکفته بید. هر کی شون دوبو خو خانه،
خو لانه، ایجو خو سراخوره ناجانه چانا دوَده.
کیوان فاره سه بو خو خانه. هاما ده یی هی کس
اونا نیده یی. هاتو قاقا بوسته
فاندرستان دوبو.
کیوانه پیله برار خو زناکه سر داد زنه:
- نخام ویریزم زن! بدا، ئی ساعتام اگه بیدارا نبم ئی سات کمتر غورصه
خورم. کمتر مرا واپیچم دیپیچم جه انهمه شومه-ننگ کی جه درو دیفار وارستان درده!
کیوان ایتا آه کشه یو خومرا گه:
- من انهمه ناجه مرا ویریشتم بیدینم چی کودان درَد بازین اون خایه
وینریزه تا.............
هاتو فکرا دوبوکی اونه برارزنه صدا ایه:
- انهمه چیزان!، خاب تی چوما واکون بیدین.
همیشک کی نشا غمو غورصه یو ناجا دئنو جوخوفتن. جوخوفتنو جوم نوخوردن، مردنه.
کیوانه برار هوتو چوم فوچه گه:
- کُون همه!؟ هرچی آدمه جان ول تاوه ده
شواله کشانه، ناها، بازین هرچی یا کی ناجه داری یو تاوان بدا داری یو دان دری،
ننا!
هادی تازه فاره سن دوبو خو پئره خانه. پئر
نه سابو مار نه سابو. زای انه شین هاچین بوبوسته ایتا پیله مردای. هادی اونا خاستی
کشاگیره بوو بکشه نازاده ایدونیا ناجه مره اونه ره بگه بیشتاوه. هادی هامما ده یی هادیا هی کس نیده یی. هادی چوم فوچه پسی خو ارسویانا دیل فادا آه
بکشه.
منصور خیاله دورفکه جور ایسابی. خو دسانا
موشتا کوده ایدونیا ایجگجره مرا داد بزه. جنگل هاچین اونه ره تاسیانی کودان دوبو.
هادی منصور سام کیوان داوود مسود
شهرام..................همه تان بیگانه آشنا بید خوشانه خاکه مئن. ایتا ایتا
واگردستد خوشانه جخترانوشو جایان. مثاله آفه تاب کی بوشوبی کویانه پوشت تا صوبه
سری بوجور باید ایتادریا شواله کشان دونیایا دپرکانید.
فاندرستان دوبوم. پاک خیاله کی ایتا جنگلا
دوارسته، کویانا واچکسته، دونیایا فوقوفته، گورخانه مانستن ایجگره زئن دوبوم کی جه
خاب دپرکستم.
هاچین چفه عرق، دوو بالا بجسته، چوم واکودم.
درجه که جا ایتا کشکرتا بیدم داره خاله سر کی ولگانه مرا پاک والای خوران اسا
ویریز، آکه وینریز، رقصا دوبو. ایچکه ارسو می چومه جان رابه کودان دوبو.
هاچین ایتا دونیا تاسیانی می جانه مئن ول بکشه.
هان.
فارسی:
یک دریا شعلۀ آتش
آبای[1] جان
وقتی به بهار یورش بردند
دلِ مرداب خون بارید
از پنهان شدنت در پنهانگاه
ضجۀ دریا بود وُ دلتنگیِ جنگل
جای پای تو ماند بر ماسه های نرم
دلِ دریا ترکید
وقتی هوار تو
از میانۀ دریا گذشت!
پس از رفتنت
مالا[2] مالا ماند
انزلی انزلی
مه مه است چشم چشم را نمی تواند دیدن
برخیز آبای
از اسم تو
دشته وا[3] ، بچه می اندازد، از هراس دل ترکیدن!
.
آبای[1] جان
وقتی به بهار یورش بردند
دلِ مرداب خون بارید
از پنهان شدنت در پنهانگاه
ضجۀ دریا بود وُ دلتنگیِ جنگل
جای پای تو ماند بر ماسه های نرم
دلِ دریا ترکید
وقتی هوار تو
از میانۀ دریا گذشت!
پس از رفتنت
مالا[2] مالا ماند
انزلی انزلی
مه مه است چشم چشم را نمی تواند دیدن
برخیز آبای
از اسم تو
دشته وا[3] ، بچه می اندازد، از هراس دل ترکیدن!
.
شبنم همه جا را خیس خیس کرده بود. برگهای
خیسِ درخت میان آفتاب برق می زدند. علفها مانند حصیرِ خیس روی زمین گسترده شده
بود. میان اسمان یک تکه ابر هم نبود. همینطور صاف و آبی نگاه آدم را تا آن سرِ
دنیا می برد.
قورباغه ها و لاکپشتها بر کنارۀ آفتاب
افتادۀ رودخانه، گاه گاه چشمشان را باز کرده سر بلند می کردند. مار آن دورها از این طرف آب تا آن طرف آب شنا کنان می رفت و میان علفها
گم می شد. غورباغه ها از ترس مار جُم نمی خوردند. زمین یک جور مه گرفته بود که
انگار خیال است یک گاو نرِ بزرگ مــــــــآ کشیده از دهانش الو بیرون می زد.
بامداد داشت می رفت. زمینِ بیدار شده دستانش
را باز کرده داشت دنیا را رونما می داد. آفتاب، خمودگیِ مانده از شب گرفته، جای آن همه جا را گرم کرده بود.
یکی یکی از خاک، مانند نشاء برنج بلند شدیم.از
هادی وُ منصور وُ سام وُ کیوان وُ داود وُ
مسعود وُ شهرام بیگیر تـــــــــــا..... همه مان بلند شدیم. داشتیم می رفتیم.
هرکس را می دیدی یک دنیا حسرت بر دوش گذاشته
راه افتاده بود. یک جور که انگار خورشید تابیده باشد و مانند روشنای شعله آتش همه
گسترده شود، راه افتاده بودیم.
هر کسی به راهی می رفت.
هادی دویده می رفت بچه هایش را ببیند. مادرش
را ببیند. برادرش را ببیند. کِه کجاست، کِه چه می کند، کِه چه شده است.
منظور انگار مانند سراسیمه شده ها داشت می
رفت میان مردم بگردد که چه شده اند چه می کنند چه دارند چه ندارند چه می خواهند چه
نمی خواهند.
سام برای مادرش سرگشته شده قرار نداشت.
هر کسی یک جور دلتنگ شده قرار نداشت.
همینطور داشت می رفت یک جور مانند آدمهای تشنه که یک چکه را بنوشد.
هادی هنوز به خانه شان نرسیده بود که روی
دیوار عکس رفیقهایش را دیده ندیده، نوشته های روی دیوار را خوانده نخوانده یک آهی
کسید که چه شده است. چی شده که آمد که رفت که هست که نیست.
هر جا یک جور، جورِ دیگر شده است. هیچ جا
همان جا نبود که بود. بچه ها بزرگ شده بزرگها پیر شده پیرها غرق خود شده مرده شده.
راهها دیگر همان راهها نبودند. نه خیابانها نه کوچه ها نه باغها، رودخانه ها
خشکیده، درختان کنده شده رودخانه رشت انگار مانند یک زخم باز را می ماند بر جانِ
رشت، که هر کسی آمد یک مشت نکمک روی زخمها
ریخته ریخته باشد. رشت مانند اینکه باسیلی رویش را سرخ نگه دارد شده بود.
رهگذران، آدمهای مرده غرق شده ای بودند که
در یک دریا غم و غصه شان مانند
تراشۀ چوبی که آب دریا به ساحل آورده باشد بالا پایین می شدند. هیچ کس برای کسی،
کس نبود. نه یاری بود نه کمک رسانی. هر کس سر در مشکل خود داشت و حرف خودش را می
زد. آدمها انگار مانند آدمهای باخته، کورهای چشم بازِ شب گرفته شده بودند. سیاهی
بیداد می کرد و برای همه شکلک در می آورد. دلقکهایی که کسِ کسها شده بودند.
خدای کسِ کسها خدا و خدای بی کسها خدا
به کسِ کسها کس داده و به بی کسها کس نداد
همینطور راه افتاده بودند. هر کسی می رفت به
خانه خودش لانه خودش حسرتهایش را سر آورد.
کیوان به خانه اش رسیده بود. همه را می دید
هیچکس او را نمی دید. همینطور حیران شده داشت نگاه می کرد.
برادر بزرگ کیوان سرِ زنش داد می زند:
- نمی خوام زن. بذار یه ساعت هم اگه شده بیدار نشوم. یه ساعت کمتر غصه
بخورم. کمتر بخودم بپیچم تاب بخورم از این همه ننگی که از در و دیوار داره می
باره!
کیوان آهی می شکد و با خود می گوید:
- من با این همه حسرت بلندشدم ببینم چه دارند می کنند بعد اون نمیخواد
بلند شه تا..............
همینطور بفکر رفته بود که صدای زنِ برادرش
می آید:
- این همه چیز! خوب چشمت رو باز کن ببین. همیشه که نمیشه غم و غضه و
حسرت رو دید پنهان شد. پنهان شدن و نجنبیدن، یعنی مردن!
برادر کیوان همانطور با چشمهای بسته می
گوید:
- کدوم همه!؟ هر چی که آتش به جونِ آدم میندازه شعله می کشه هست، بعد
هر چی که آدم حسرتشو داره و تاوانشو میده نیست!
هادی تازه داشت به خانه پدرش می رسید. پدر
نبود مادر نبود. بچه اش درست یک مرد بزرگ شده بود هادی می خواست او را در آغوش
بکشد بو بکشد ناز بدهد با یک دنیا حسرت بگوید بشنود. هادی همه را می دید هیچ کس
هادی را نمی دید. هادی پس از چشم بر هم گذاشتن دل به اشکهایش داده آه کشید.
منصور انگار بالای درفک ایستاده بود.
دستهایش را مشت کرده با یک دنیا ضجه داد زد. جنگل برایش واقعاً دلتنگی می کرد.
هادی منصور سام کیوان داود مسعود
شهرام............همه شان بیگان آشنا بودند در خاک خودشان. یکی یکی به جاهای
فراموش نشده شان برگشتند. مانند آفتاب کی پشت کوهها رفته باشد تا در بامداد بر
آیند یک دریا شعله کشان دنیا را بیدار کنند.
داشتم نگاه می کردم. درست انگار که یک جنگل
را پشت سر گذاشته از کوه بالا رفته دنیا را به خشم گرفته، مانند تُتدر ضجه فریاد
می زدم که از خواب بیدار شدم.
تماماً خیس عرق، از خواب پریده چشم باز
کردم. از پنجره یک زاغی را دیدم که بر شاخه دریک با برگ تاب خوران، حالا بلند شو کی بلند شو، رقص می کرد. یک قطره اشک از
چشمم جاری شده بود.
درست یک دنیا دلتنگی در جان من شعله کشید.
