گیل آوایی
دوشنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۸ - ۲ سپتامبر ۲۰۱۹
هاتو بوو. هاتو. هاچین
چوم پیله بزه نزه بوشوبوم. خاب! می دس نوبو کی!؟ هاتو گاگلف دینی آدم خوره خوره
شه. کویه، ده نا تی دسه نا، نا خودا دس! ایدفا دینی بوشو داری هف کویو هف دریایا
دوارستی هاتو ایتا چوم پیله بزه نزه! خاب منام آ دونیا مئن کویا تانم بشم جه ماری
خاک تاسیانتر!؟
پاک بوشوبوم رشت. هاچین
ایتا دووتا سه تا رشت ایسا بوم. نانم چره همیشک جه فرهنگ را دکفم! هاچین هاچین نی
یه کی گفتیدی مگه فرهنگا دُور نزه یی!؟
خاب منام بوشوبوم رشت، فرهنگا
دوارسته، فاره سه بوم تربیت بدنی، می شهره ثعلب فوروش، اونه ایوانه سر نیشته بو.
دوتا پیله قابدان اونه جولو ناهابو. اونه مهربانی خنده اونه لبانه سر، مرا
فاندرستی. اونه دسانه قاقا بوسته بوم کی ایستکانا خو موشته مئن آویرا گوده بوو.
بمانسته بوم.
نانستیم چوتو بوبوسته بو
آکه بوبوسته بوو کی جه تربیت بدنی دوارسته دنوارسته ساسانا ده ییم کی هاچین سوزن
تاوه دابی جا نوبو. تره باره باریان صف بکشه، تته رج ایسابید. آیتا پالان اونه
کول، اویتا چارچرخا فاکش فاکش، ایتا هاچین خاش پیله باله کا اونا جلاسته، هاچین
قیامت.
هاتو آویرابوسته آدمانه
مانستن هاچین بوبوسته بوم خیاله پره شر، کی بادا بال به بال بوبوسته بوشو بو.
مره تاسیانه اورشین
گودان دوبوم کی فاره سمه چاراه میکائیل. هالا واخوبا نوبوسته بیدم چاربراران
ایسامه. مردوم جیما بوسته بید. پاک هاتو بو کی تومامه رشتا اویا باورده بید.
ایدفایی مردومه مئن اینفره دسا کی مردومه مینه سینه فادا جولو شوعار دان دوبو،
بیگفتم. اونه مرا بوشوم ایتا وانته جور، اونه دسا راستا کودم مردوما فاندرسته داد
بزم:
-
هانه تقصیره! همه چی هانه تقصیره هان! هرچی تانیدی هانه سر داد بزنید! داد
بزنید دادبزنید تا تانیدی.
بیدم هون کی اونه دسا
بیگیفته جور ببرده بودم داد زئن دوبوم، بوگفته:
-
اها اها... بوگو داد بزند. داد بزند داد بزند
بازین خندادبو یو ساکیتا
بوسته همه تانا فاندرسستی.
وارسم:
-
چره تام بزه یی هیچی نیگی!؟
بوگفته:
-
بدا داد بزند! من بجهندم بدا می سر داد بزند ولی داد بزند دینمرد! اگه داد
نزند هامه تانی دیمیریمی!
دور دوره شر می چوم
دکفته ارسویا. هاچین مرا خوشکا زه. مره مره بوگفتم:
-
ارسو کی اعدام بوبوسته بو! چوتو
بازین.. مگه... نه. نی یه. نه نه خودشه. ارسویه. ارسو...
می چوما اوچم. بمالستم
چوما وازا کودم بازام فاندرستم هاچین ویشتر آویرا بو، جوتیکی واکفته مره مره
گفتیمی:
- اه....ارسو تنا نی یه.... همه تان
بامودی.... همه تان ایسادی....اه.... مگه اعدام
نوبوستید.......من....من......نه....مگه به!؟....هامه تان ایسادی....خودشانید.....
تازه اباد.... تازه آباد.... اورشین بوبوسته قبران!؟ .....
داد بزم داد. ایجور داد
که جه خاب دپرکستم. مرا هاچین شه بزه بو..... مره مره بوگفتم:
دپرکستم جه خاب هانده
آویرم
کرا غوربت هاتو واستی دیمیرم
بوبوستم پاک می رشته ره
هاوایی
نانه هی کس دمرده گیل
آوایی!
هان!
برگردان
فارسی
رفته
ها هستند، نرفته ها گم شده اند/ داستان گیلکی
همینطور
بود همینطور. چشم بر هم نهاده ننهاده رفته بودم. خوب! دست خودم که نبود!؟ همینطور
گاه گاه می بینی آدم خودبخود می رود. کجا، نه دست توست نه دستِ خدا! ناگهان می
بینی رفته ای هفت کوه و هفت دریا را رد کرده ای هنوز یک چشم برهم ننهاده! خوب من
هم در این دنیا کجا می توانم باشم جز خاک مادری دلتنگتر!؟
راستی
راستی رفته بودم رشت. درست یک دو سه رشت بودم. نمی دانم چرا همیشه از فرهنگ[1]
راه افتادم. بیخود بیهوده نیست که می گویند" فرهنگ را دُور نزده ای مگر[2]!؟
خوب
من رشت رفته بودم. از فرهنگ رد شده، رسیده بودم به تربیت بدنی[3].
ثعلب فروشِ شهرم، روی ایوان آن نشسته بود. تو تا کتریِ بزرگ جلوی او بود. خندۀ
مهربانِ او بر لبانش، به من نگاه می کرد. ماتِ دستهای او شده بود که استکان در
مُشت گرفته، پنهانش کرده بود. مانده بودم.
نمی
دانستم چطور شده بود، چه وقت بود که از تربیت بدنی در شده رد نشده ساسان[4]
را می دیدم که سوزن می انداختی جا نبود. کامیونهای تره بار صف کشیده، پشت سر هم ایستاده
بودند. یکی پالان روی پشتش، آن یکی چهارچرخ کشان کشان، یکی درست لاغرِ مردنی که
زنبیل به او آویزان بود، درست مانند قیامت بود.
همینطور
مثل آدمهای گم شده، درست شده بودم پارۀ خیالی که دست به دست باد شده رفته بودم.
برای
خودم دلتنگی را می گشتم که به چهارراه میکائیل[5]
رسیدم. هنوز بخود نیامده بودم که دیدیم چهاربراران هستم. مردم جمع شده بودند. درست
مثل این بود که تمام رشت را آورده بودند. ناگهان میان مردم، دستِ یک نفر را که
سینه جلو داده شعار می داد، گرفتم. با او روی یک وانت رفتم دستش را بلند کرده به
مردم نگاه می کردم و داد می زدم:
- تقصیرِ
همین است. همه چیز تقصیرِ همین است همین! هرچه می توانید سرِ همین داد بزنید! داد
بزنید داد بزنید تا می توانید داد بزنید.
دیدم
همان که دستش را گرفته بالا برده بودم داد می زدم گفت:
-
آره آره بگو داد بزنند. داد بزنند داد بزنند
سپس
خنده کرد و ساکت شده به همه چشم دوخته بود.
پرسیدم:
-
چرا ساکت شده ای هیچ چیز نمیگی!؟
گفت:
- بگذار
داد بزنند! من به جهنم! بگذار سرِ من داد بزنند ولی داد بزنند از سکوت نمیرند! اگر
داد نزنند همگی از خاموشی می میریم!
دورها
چشمم به ارسو افتاد. درست خشکم زد. با خودم گفتم:
-
ارسو که اعدام شده بود! چطور
پس....مگر....نه....نیست....نه نه خودش است. ارسوست. ارسو.....
چشم
بر هم نهادم. چشمم را مالیدم و چشم باز کردم. باز هم نگاه کردم. درست انگار گم شده
باشم، به لُکنت افتاده می گفتم:
- اِه.....ارسو
تنها نیست...همه شان آمده اند.... همه شان هستند...اه....مگر اعدام نشده
بودند...من...من...نه...مگر می شود!؟.... همه شان هستند....خودشانند....تازه آباد[6]...
گورهای بهم ریخته...!؟
داد
زدم داد. یک جور داد که از خواب پریدم. عرق سردی بر جانم نشسته بود. با خودم گفتم:
از
خواب پریدم باز گم شده ام
در
غربت همینطور باید خاموش شوم( غرق شوم)
برای
رشتم شده ام هوایی
هیچکس
نمی داند خاموش شده است گیل آوایی
