۱۳۸۸ اردیبهشت ۲۸, دوشنبه

سه تا دیگه چاردانه، گیل آوایی

1
تی عکسا کی بیدِم، دیل ول بیگیفته
بازین دیل تی خیالا سر بیگیفته
نانی دیل واهیلا بوسته بوبو لات
چومه وارش دیله بالا بیگیفته

2

چقد واستی شبان بی تو نشم خواب
دمردم پاک مرا بردان دره آب
بوبوسته بی تو می کار گریه زاری
نی یه هی کس بگه چره بیداری!؟

3

بوگفتم یاره ناما تا بشم خواب
بیدم می دیم پرا بردان دره آب
کرا مایو ستاره پاک بوبون قاق
جه می شب واهیلا بوستن نوشون خواب
.

سه تا چاردانه، گیل آوایی

سه تا گیلیکی چاردانه
گیل آوایی
1

شبان دیل قاقه تی گرمه نیگایه
روزان قاقه تی او کتله صدایه
هاتوکی چاچه دم کیشکا دیهه ناز
می دیل واهیله تی نازو ادایه

2

خیالا چو زنی، خوابا بری شی
ستارا نی مره، مایا بری شی
خایم تا کی دوارم تی خیالا
می جانا شه زنی، یادا بری شی

3

شبانه بی کسی، بردن تی نامه
نیویشتن های تره، با ارسو نامه
تره واهیلا بوستن، بون هاچین داد
بیدین دوری میان، آخه چی دابه!؟
.

۱۳۸۸ اردیبهشت ۱۲, شنبه

زَباله، گیلیکی داستان، جه گیل آوایی


زَباله
گیل آوایی
جولای 2007
هلند


روخانه آب ابریشما مانستی. گوسکا خو دسه پایا وازا گوده سینه ابا دوبو. لانتی نیمیز گیره واشانه مئن گوسکایا پاستان دوبو تا اونه دمه چک فارسه. آب لاکون تته رج رورخانه کول افتاب گیفتان دیبید. زباله بو زباله!

چیچیر گا گلف خوشکا بو چوقال گیله سر ایجور دو وستی کی خیاله گورشا بون دره. لالیکی داره جور چیچی نن میتینگ داشتیدی. گوماره والش هاچین آدما واهیلا گودی . کره کروف زباله جان جیک نزه یی. بیجارکولا ایجور واشا گودوبو کی نشاستی برنجه مرا سیوا گودن.

برنجان حیسابی وروز باموبید. جوکوله وخت ده بوگذشته بو. برنجانه مئن سوروف بوبو بو ایتا آدمه قد. پاک خیاله افتابه مرا لب بلبا شون دیبید! زباله بو زباله!

دور دوره شر پوشته بوبو بیجاره کول، شه- کل بزه گاب برنجانا ناجه مرا فاندرستان دوبو. کوتامه جور واشاده حصیر گیله مرده رافا ایسابو. توسه دارانه لچه زلزله لاب عالمو آدمه سرا بردان دوبو. زباله بو زباله!

بیجار کوله سر نیشته بو دور دوره شر راشی یا فاندرستی. زلزله امان ندایی. گاگلف چی چی نی صدا لالیکی داره لچه زلزله مرا بوگو بیشتاو داشتی. چیچیر خوشکابو بترکسه گیله سر ایجور دو وستی کی اونه دئنه ره آدم واستی قاقا بو چوم بودوختی بی اکه جستن کونه واشانه مئن.

زباله هوا بد جوری آدما جوم جوم گودی. زباله خواب، زباله تام توم بزه همه جیگا، زباله تسکه کوتام. واشانه سر دیل چسبه اگه ایتا پا بداشتیبی!

همیشک خو پئره جا بیجارانا پاستی، ایجور خوره انگاره گیفتی. بیجارانه مئن لاب آویرا بوستی. ایجور دراز دراز خو ریفقه مرا کفتی کی هیشکی نتانستی بفامه بیجارانه برنجه من دو نفر جوخوفته نا.

ده نتانستی تاب باوره. ویرشته بو پاک خواستی بیجار کولا دورسینه. آکه آکه ناشتی که جه را بایه اونا فوتورکه. خوره خوره خیالا شوبو یو نقشه کشه یی کی اگه بایه چی بوکونه و چوتو بوکونه.

خیالا شوبو خوره گفتی هاتو بامو درازاکونم اونا فوتورکم. ایتا پیچه فکرا شویی یو گفتی :

- نه بختره توندا کیتی فونقوسم. واهلم کی آرام ارامه بایه می ویرجا بینیشینه. اونا ورا شو پسی کشا گیرم. اونه دسانا می دسه مئن بیگیرم. اونه مویانا بوبکشم. اونا خوشا دم. اونه لبانا فه وه رم. اونه جولا ماچی باران بوکونم. اونا می ور درازا کونم. اونه جی جی یانا اودوشم. اونه جانا به می جان بچسبانم. ایجور اونا کشا گیرم کی پاک ایتا بیبیم. می سینا چسبانم اونه سینا. می لبانام اونه لبانه سر. می شکما ایجور چسبانم اونه شکما کی اونه نرمی یو گرمه جانا می تومامه جانه مرا حس بوکونم. بازین دوتا پایا واکونم.......
ایدفایی ایسه فکراشو گه خومرا:
- آتو کی یک دو سه هاما فوسونجانا کنم!
خنده مرا آوه جا ده خودشا:
- هاتو گابکی نیبه کی! واستی بازام نوقولدانه هوایا بدارم!
اویدفا کی هول هولیکی فوقوفته بو! کوکو واگردسه شیشندازا بو بو! خورا هیزار جوری توفو لانت بوگوده بو. هانه واسین خو حواسا خواستی جیما کونه کی ده اوتو گابکی نزنه هاما ایجور دورسینه کی گابام اگه بوبوستی بی جیجا بوستی!

هاتو خوره گفتی یو واگفتی. مانده صدا بیجارانا ده وارسته بو. گاب زالاش باورده روخانه آبا خواب دئن دوبو. گاگلف مانده صدا مرا ایجور م....................ا گودی کی آدمه دیل گورشا بوستی.

خواستی ویریزه بشه گابا ببره روخانه کول آب بده. مانده ده زالاش باورده خورا ایجور تورا گوده بو کی خیاله خواستی ویریسا ورسینه. گاب، خو شکه-لا فاندرستی، پاک خیاله آه کشن دره.

فوروز بامو برنجان، داره ناجا داشتیدی. آلوچه داره لچه چندتا آلوچه جانه ساق در ببردیبید جه اون همه دبه که! آقوز دار پاک چینا بو بو. آقوز داره لچه داره پا بمانسته بو سیا بوبو. هاتو ایجور جلاسته بو که ایتا باده مرا کفتی جه شاخه.

آنجیل دارا هیچی وان جه بو. انجیل دار آولی دار بو کی پاک چینا بوستی قلناران خوردنه ره. پیله باقلا ده برسه بو. ها روزان واستی باغام پاک چینا ببه. کره روف عزا بیگیفته بو. باقلا باغ کی پاک چینا بوستی، کره روف آوارا بوستی. واستی واش ماشانه مئن جوخوفتی بی .

لانتی گوسکا یا فوتورکسه بو خولاصه. گوسکا داد روخانا دوارسته بو. لانتی پور ده ننابو گوسکایا فه وره. چی چی نی کرا ایجور چیچیلاسا فوتورکسه بو کی چیچیلاس امان نیافته خورا جیویزانه.

ایتا پیسه کلاچ جه دور باموبو آقوز داره لچه بینیشته بو. اونه دومه جا ایتا پر جلاسته بو. مالوم نوبو چی بلایی اونا فوتورکسه بو. شایدام اینفر گیل گوده یا سنگ اندازه مرا بزه بو تا اونا فورانه جه خو سامان.

ری- که دانه، دور دورشر راشی یا پاستی. ده اونه دهانه جا لابیل فو ووستی. خوره خوره گه:
- کور خیاله آمون ناره !

ده هاچین واکف داره. گابه دوما چوم دوجه. گابه دومه جیر جلاسته چاقو چل لا فاندیره. خورا واپیچه. ده هاچین سگه مانه. ده رام نوکونه. ده پاک خو پالانه تاودا شونده کله! آخه چره نایه لاکیتاب!؟ خوره خوره داد زئن دره.
هاچین گورشا بون دره. ول بیگیفته داره.
- آگه بایه فادم والیسه!
خوره خوره گه.

خیالا شو داره. گه کی :
- آگه والیسه بختره. بازین منام اونا می کش والیسم. خورم. اونا هاچین ایجور اودوشم کی ده پاک ول بکشه. لانتی مانستن اونا واپیچم هاتو کی اونه داد بیرون بامو اونه پایانا واکونم .........

جه دور کوره که دانا پیدا به. نازه مرا آمون دوبو. ایجور چین چین کوتا دامنا والای دایی کی پاک رقصا دوبو. بیجارمرزه سر نازه مرا خو پایا نایی یو مویانا فادابو باده دس. برنجانه گوشه فاره سه یی تا اونه شانه سر. گیله کور پاک خرامان خرامان جه هویه نازه مرا، ره که دیلا ببرده بو. جه دور ره کا خیاله والیشتان دوبو.

ری کرا پرا گیفتان دوبو.

کلاچ قار قار کونان پر بکشه. چی چی نن ایدفایی همه تانی لالیکی داره جا ویریشتید. کره روف گوماره واشانه مئن آویرا بو بو. آب لاکون دکفتید آبه مئن. لانتی درازه ویریسه مانستن روخانه آبه مئن را دکفت. قورباقا روخانه کوله جا بجسته آبه مئن. گاب خو شه -کلا دورسینه بو. مانده واز و ولنگا دوبو. زلزله صدا ده نامویی.

ری کا هاچین شه بزه بو، خو تومانا هیستا گوده بو. پاک خیاله کی دیمیشته بو. کور جه دور برنجانه مئن، بیجار مرزانه سر خرامان آمون دوبو.
ری قاقا بو کورا فاندرستی!
- ایمرو مرا ترا دوبه!
خوره گه.
بازین تام بزه کوره کا ناز ده خو چومانه مرا.
کی کی ناره فارسه اونه دمه چک!

تمام
گیل آوایی
جولای 2007
.
فارسی:
نیمروز شرجی در تابستان است. آب سرد و جاری رودخانه وسوسه ات می کند که عریان شوی وتن به آن بسپاری. بر پشته ای از علف های سبز شده که از لایروبی بهاری رودخانه برجای مانده است، ردیفی از لاک پشت ها آرمیده اند و خاموش در کنار هم آفتاب می گیرند.

قورباغه ها در کناره ی رودخانه، سر از آب بیرون آورده اند و هرازگاه با دست و پایی دراز و کشیده، به سویی شنا می کنند. پشت شاخه ای رها شده در آب زلال رودخانه، ماری کمین کرده، انتظار قورباغه ای را می کشد که به حریمش نزدیک شود، تا خیز بردارد و غافلگیرش کند.
سنجاقکی بازیگوش، دم خویش را بر شاخه ای برآمده از آب، می ساید وعبورعنکبوت یا مگسی را به کمین نشسته است.
شاه پرکی بال گشوده و بی قرار، از فراز گلی وحشی به سوی ساقه ی قد کشیده ی علفی هرز، پرواز می کند، می نشیند و دوباره بر می خیزد. زیبایی خیره کننده بالهایش از میان گلهای وحشی و علف های حاشیه رودخانه خیره کننده است.
بر بلندای درختی در باغ، کلاغی قارقارمی کند.
انبوهی از گنجشک ها بر شاخه های پر از خار درختی، پر هیاهو ولوله می کنند و ناگهان به پرواز در می آیند و پس از زدن چرخی در آسمان، دوباره به شاخه های درخت باز می گردند. صدای جیک جیک بی پایانشان همه شالیزار را فرا می گیرد.
باغ لم داده بر شانه ی شالیزار، سبزی متفاوتی را در چشم اندازی گسترده به تماشا می گذارد. گاوی که شاخش به دست راستش طناب پیچ شده است، با نگاه حسرت باری، شالی های قد کشیده را می نگرد. دور تر گوساله اش بی تاب و بی قرار، او را به سوی خویش می خواند.

مرد در سایه ی آلاچیقی، تن داده به آفتاب، به انتظار نشسته است و باریکه راه میان شالیزار را می پاید. هوای دم کرده و شرجی، کرختی سکر آوری را بر جانش نشانده است. می اندیشد:
" وای اگر که بیاید چه می کنم!؟"

به رقص آرام و دلنشین شالیزار در گذرامواج نسیم، چشم می دوزد.

"امانش نمی دهم! در آغوشش می گیرم. سر در گیسوان جنگلی اش فرو می برم. لبانش را چنان خواهم مکید که دادش در آید. پستانش را! پستانش را! وای مستانه، دیوانه وار خواهم لیسید! خواهم خورد. خواهم بوسید. درازش می کنم و مانند مار به او خواهم پیچید. طوری که انگار یکی شویم.غرق بوسه اش می کنم. لب بر لب و سینه بر سینه و شکم بر شکم! وای... باید کاری کنم که گرمی و نرمی و عطر تنش را با تمامی جانم بچشم. حس کنم. نه! اگر مثل دفعه پیش بخواهم شتابزده برخورد کنم همه چیز را خراب می کنم. بهتر است که همه چیز را با آرامش پیش ببرم. باید این بار هر بوسه اش را با بوسه ای پاسخ دهم. هر حرکتی از او را با حرکتی از خود کامل کنم. اگر بخواهم تند و تند ببوسمش و بغلش کنم و درازش کنم ...........نه، نمی شود! گاو که نیستم!؟ همه چیز به هم می ریزد! نه! بهتراست با آرامش برخورد کنم. هرچه طول بکشد، بیشتر لذت خواهیم برد.

صدای گاو تا دور دستها می رود. گوساله در پی آن ناله ای می کند. قورباغه ای انگارکه طعمه مار شده باشد، صدایی متفاوت تر از همیشه دارد.
لاک پشت ها تکان نخورده اند. قارقار کلاغ بلند می شود. گویی که جفت خویش را صدا می کند. مورچه ها صف کشیده اند. چند تایی از آنها ساقه ی علفی خشک را بسوی لانه شان می کشند. گروهی نیز تمشکی را می غلتانند. لانه ی مورچه ها از دل تکه گِلی خشک که گویی سالهاست آب به خود ندیده است، دهان گشوده و مورچه ها زنجیروار از پی هم در آمد و شدند.
سراسر باغ را ساقه های لوبیا پر کرده است. لابلای آنها ماری سیاه که بی شباهت به یک چوب دراز و صاف نیست، آرام آرام می خزد. لوبیا های رسیده، از ساقه و برگ آویزانند. همین روزها ست که باید چیده شوند.
بر پشته ای ازعلف های هرز، حصیری پهن شده است. مرد به روی آن نشسته و بی قرار، باریکه راه میان شالیزار را می نگرد.

تا چشم کار می کند، شالیزاراست و سبزی خیره کننده اش. نسیمی سبک می وزد و عطر دلربای گیاهان، شیفتگی دل انگیزی برجان و دل آدمی می نشاند. دورترک، باریکه راهی، زیر پرتو آفتاب داغ نیمروز، می درخشد. هیچ کس از آن نمی گذرد.
مرد بی تاب است. باریکه راه را از آغاز تا پایان، با نگاهش می پیماید، کسی پیدا نیست باریکه از خرامان یارش تهی ست.

مرد دستهایش را از هم گشوده، لحظه ای به روی پشته ی علفهای هرز، رو به آسمان دراز می کشد. دستی به سینه ستبرش می گذارد و چشم به آبی آسمان بی انتها می دوزد. سپس بلند می شود. بی تابی، تمام جانش را پر کرده است. با خود می گوید:
"وقتی از راه برسد، بسویش می روم. دستانش را درمیان دستان خویش می گیرم. او را با خود تا پشته ی همین علف ها می آورم. درازش می کنم. درآغوشش می گیرم و آرام آرام نوازش او می پردازم.
اما! اما! اما چطور می توانم وقتی چشمم به چشمان مست او می افتد آرامشم را خفظ کنم!؟ مگر می توانم تاب بیاورم!؟ نه! ازهمانجا بغلش می کنم و می آورمش بروی همین پشته علف های هرز و درازش می کنم. لختش می کنم. از موی سر تا نک پایش را می بوسم. لبانش را با اشتهایی که دلم بی تاب آن لحظه است، می مکم. پستانش را در دستان خود! نه در دهان خود می گیرم. می خورم. اصلا" بادا باد! هرچه که می شود بشود! هرچه دلم خواست و هرطور دلم خواست، می کنم. می خورمش. می مکمش. در بغل می فشارمش. رویش………."

سکوت می کند. باریکه راه را می نگرد. دلش بی امان می تپد. تمنای دیداریار تمامی جانش را فرا گرفته است. بی تاب بلند می شود. می نشیند. درازمی کشد. به گاوی که شاخش را به دست راستش بسته اند، و آن سوی تر لمیده است می نگرد. دم گاو می جنبد تا زنبور و مگس های مزاحم را دور کند. گنجشکی که بروی ران برجسته ی گاو نشسته بود، پر می کشد.
مرد دستها را از هم گشوده، خمیازه ای می کشد. گلویش خشکی آزار دهنده ای دارد. آب دهانش را فرو می برد. باریکه راه را می نگرد. انتظار از پایش در آورده است. به فکر فرو می رود. در حالی که حصیر گسترده بر پشته علف های هرز را مرتب می کند و بالش کوچکش را جابجا می کند، با خود می گوید:
"لامصب بیا دیگه! وای اگر که بیایی ! همینجا درازت می کنم! همینجا………….."

بی قراری از پایش در آورده است. تمام جانش گر گرفته است. ناگاه چشمش برقی می زند. به گستره سبز شالیزار خیره می شود. باریکه راه زیباتراز همیشه می نماید. شالیزاردر هیاهوی گنجشکها و نسیم نیمروز داغ تابستان، تاب می خورد.

زن خرامان و رقصان، میان باریکه راه نمایان می شود. نسیم، انبوه گیسوان جنگلی اش را می نوازد. از میان ساقه های برنج که تا شانه هایش قد کشیده اند، می گذرد. نزدیک و نزدیک تر می شود. چین های دامنش هم پای رقص موزون شالیزار، پیچ و تاب می خورند. با دلبری لبخندی به مرد پیشکش می کند.
لاک پشت های صف کشیده بر کناره ی رودخانه، به داخل آب می روند. مار جستی می زند و قورباغه ای را در دهان می گیرد و تلاش می کند آن را ببلعد. گنجشک ها پر می کشند و چرخی در گستره سبز شالیزار می زنند.

کلاغی قار قاری می کند و پر می کشد. گاو "مایی" می کند که بی شباهت به نعره نیست و شاخ بسته شده به دست راستش را رها می کند و طناب می درد.

گوساله پای می کوبد و جست و خیز بر می دارد. چنبره ی مارسیاه در پای ساقه های لوبیا، شتابان می خزد و دور می شود. گنجشکی پرمی کشد و سنجاقک روی ساقه برنج را در چشم به هم زدنی می گیرد.

وارفته و مست و کرخت، بر پشته ی علف ها آرمیده اند.

پایان